>
Sosyal Bilimler Kitapları>
Uluslarararası İlişkiler>
Birleşmiş Milletler Örgütünün Uluslararası Yönetim Faaliyeti
Birleşmiş Milletler Örgütünün Uluslararası Yönetim Faaliyeti
1. Baskı,
Ekim 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
479
Kitabın Fiyatı:
590,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Bu çalışmanın amacı, belirli bir ülkede yönetim yetkilerini üstlenmek üzere Birleşmiş Milletler tarafından kurulan misyonların tarihsel perspektifiyle incelenmesidir. Çalışmanın nihaî hedefi söz konusu misyonların BM Andlaşmasındaki hukukî temellerinin belirlenmesi ve açıklanmasıdır. Bu amaçla, çalışma dört bölümden oluşmaktadır.
Kitabın Konu Başlıkları
Uluslararası Yönetim Kavramı ve Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması
Tarihsel Süreçte Uluslararası Yönetim Örnekleri
Kosova Örneği
Birleşmiş Milletler Örgütünün Uluslararası Yönetim Faaliyetinin Hukukî Temelleri
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
5
İÇİNDEKİLER
9
KISALTMALAR
19
GİRİŞ
21
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI YÖNETİM KAVRAMI VE BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
I. ULUSLARARASI YÖNETİM KAVRAMI VE BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ İLE İLİŞKİSİ
25
A. Uluslararasılaştırma Kavramı
25
1. Genel Olarak
25
2. Ülkesel Uluslararasılaştırma – İşlevsel Uluslararasılaştırma Ayrımı
28
a. Genel Olarak
29
b. Uluslararası Yönetimin Kökeni Olarak Çok Uluslu Yönetimler
32
(1) Çok Uluslu Yönetimlerin Özellikleri
32
(2) Çok Uluslu Yönetimlerin Bazı Örnekleri
33
(i) Krakov Serbest Şehrinin (Free City of Cracow) Yönetimi (1815 –
1846)
34
(ii) Uluslararası Tanca (Tangier) Bölgesinin Yönetimi (1923–1957)
37
B. Uluslararası Yönetim Kavramının Tanımlanması
41
2. Birleşmiş Milletler Örgütünün Faaliyeti Olarak Uluslararası Yönetimin
Tanımlanması
44
C. Birleşmiş Milletler Barışı Koruma Operasyonları Çerçevesinde Uluslararası Yönetim
48
1. BM Barışı Koruma Operasyonlarının Doğuşu
48
a. BM Andlaşmasında Öngörülen Kolektif Güvenlik Sisteminin Hayata
Geçirilememesi
48
b. Soğuk Savaşın Sona Ermesine Kadar Geleneksel Barışı Koruma
Operasyonları
54
(1) Geleneksel Barışı Koruma Operasyonlarının Ortaya Çıkışı
54
(2) Geleneksel Barışı Koruma Operasyonlarının Genel Özellikleri
56
2. Soğuk Savaş Sonrası Çok Boyutlu Barışı Koruma Operasyonları
59
a. Çok Boyutlu Operasyonların Ortaya Çıkma Nedenleri
59
b. Ortaya Çıkan Farklı Kavramlar
61
c. Çok Boyutlu Operasyonların Genel Özellikleri
63
d. Uluslararası Yönetim Misyonu Üstlenen Operasyonların Diğer Barışı
Koruma Operasyonlarından Farklı Yönleri
66
II. ULUSLARARASI YÖNETİM KAVRAMININ BENZER KAVRAMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI
72
A. Genel Olarak
72
B. Himaye Altında Devlet (Protectorate)
74
1. Kavram
74
2. Himaye İlişkisinin Özellikleri
75
3. Himaye Altındaki Devletler ile Uluslararası Yönetim Arasındaki Farklar
78
C. Bir Ülke Üzerinde Ortak Egemenlik (Condominium)
80
D. Milletler Cemiyeti Döneminde Manda Rejimi
83
1. Manda Rejimine Genel Bakış
83
a. Manda Rejiminin Kabul Edilmesi
83
(1) Genel Olarak
83
(2) Manda Rejimine Tâbi Olacak Ülkelerin Doğrudan Milletler Cemiyetinin Yönetimine Bırakılması Önerisi
85
b. Milletler Cemiyeti Misakında Öngörülen Manda Türleri
86
2. Manda Rejiminin Çeşitli Açılardan Değerlendirilmesi
89
a. Mandater Devletlerin Denetlenmesi
89
b. Manda Rejimine Tâbi Tutulan Ülkelerin Egemenliğinin Kime Ait
Olduğu Meselesi
93
E. Birleşmiş Milletler Döneminde Vesayet Sistemi
97
1. Vesayet Sisteminin Genel Özellikleri
97
a. Sistemin Kabul Edilmesi
97
b. Bir Ülkenin Vesayet Sistemine Tâbi Tutulması
101
(1) Vesayet Altına Konulabilecek Ülkeler ve Bu Ülkeleri Yönetimle
Görevlendirilen Makam
101
(2) Vesayet Sisteminin Amaçları ve Vesayet Andlaşmaları
104
c. Vesayet Sisteminde Denetim
106
(1) Vesayet Konseyi
106
(2) Vesayet Altındaki Ülkelerin Yönetiminin Denetlenmesi
108
2. Birleşmiş Milletler Örgütünün Uluslararası Yönetim Faaliyeti ve Vesayet Sistemi Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi
109
a. Vesayet Sistemi Çerçevesinde Yönetim ile BM’nin Uluslararası
Yönetim Faaliyetinin Birbirinden Farkı
109
b. Vesayet Sisteminin BM’nin Uluslararası Yönetim Faaliyetinde Bir
Model Olarak Değerlendirilebileceği Görüşü
112
F. Askerî İşgal
116
1. İşgal Rejimini Düzenleyen Kurallar
116
a. Genel Olarak
116
b. İşgalci Gücün Yetkileri ve Bu Yetkilerin Sınırları
120
(1) Yasama Yetkisi
120
(2) İşgal Rejiminde Kurumsal Yapıda Değişiklikler Bakımından Durum
123
2. Uluslararası Yönetim ve İşgal Arasındaki Farklar
126
a. Uluslararası İnsancıl Hukukun BM Barışı Koruma Operasyonlarına
Uygulanabilirliği
126
b. İşgal Rejimini Düzenleyen Kuralların BM Uluslararası Yönetim
Misyonlarına Uygulanabilirliği
129
İKİNCİ BÖLÜM
TARİHSEL SÜREÇTE ULUSLARARASI YÖNETİM ÖRNEKLERİ
I. ULUSLARARASI YÖNETİMİN İLK ÖRNEKLERİ 133
1. Saar Bölgesinin (Saar Territory) Yönetimi (1920–1935) 133
a. Saar Bölgesinin Milletler Cemiyeti Yönetimine Bırakılması Süreci 133
b. Versay Andlaşmasıyla Düzenlenen Uluslararası Rejim 134
(1) Uluslararası Yönetim Komisyonunun Oluşumu 134
(2) Uluslararası Yönetim Komisyonunun Yetkileri 135
(3) Milletler Cemiyeti Konseyinin Denetimi 138
2. Danzig Serbest Şehrinin (The Free City of Danzig) Yönetimi (1920–1939) 141
a. Danzig’in “Serbest Şehir” Olarak Belirlenmesi 141
b. Danzig Serbest Şehrinin Statüsünü Düzenleyen Belgeler 142
(1) Versay Andlaşması 142
(2) Danzig Anayasası 143
(3) Danzig ile Polonya Arasındaki Özel Hukukî İlişkiyi Düzenleyen Paris
Andlaşması 145
c. Milletler Cemiyetinin Danzig Serbest Şehrine İlişkin Yetki ve
Sorumlulukları 146
(1) Milletler Cemiyetinin Danzig ile Polonya Arasındaki Uyuşmazlıkları
Çözme İşlevi 147
(2) Milletler Cemiyetinin Koruma İşlevi 148
d. Değerlendirme 149
B. Birleşmiş Milletler Döneminde Uygulamaya Geçirilemeyen Uluslararasılaştırma Önerileri 150
1. Genel Olarak 150
2. Trieste Serbest Bölgesi’nin (The Free Territory of Trieste) Daimî Statüsü 151
a. Trieste Bölgesinin Uluslararasılaştırılmasının Kabulü 151
b. Trieste Serbest Bölgesinin Daimî Statüsüyle Öngörülen Rejim 152
(1) Genel Olarak 152
(2) BM Güvenlik Konseyi Tarafından Atanması Öngörülen Yöneticinin
(Governor) Yetkileri 153
(3) BM Güvenlik Konseyi İçin Öngörülen Yetki ve Sorumluluklar 155
c. Değerlendirme 156
3. Kudüs’ün Uluslararasılaştırılması Önerisi 157
a. Önerinin Kabulü 157
b. Vesayet Konseyi Tarafından Kudüs İçin Hazırlanan Statü Taslağı 159
(1) Genel Olarak 159
(2) Yöneticinin (Governor) Görev ve Yetkileri 160
(3) Kutsal Mekânların Korunmasına ve Farklı Dinî Gruplar Arasında Eşitliğin Sağlanmasına İlişkin Hükümler 162
c. Değerlendirme 162
II. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜ TARAFINDAN GİRİŞİLEN ULUSLARARASI YÖNETİM FAALİYETİ ÖRNEKLERİ 164
1. Genel Olarak 164
2. Kongo’daki Birleşmiş Milletler Operasyonu (The United Nations Operation in the Congo /ONUC) (1960–1964) 165
a. ONUC’un Kurulması 165
b. Kongo’daki Duruma Bağlı Olarak ONUC’un Kendine Has Özellikleri 168
c. ONUC’un Yönetime İlişkin Faaliyetleri 170
d. Değerlendirme 173
3. Birleşmiş Milletler Batı Yeni Gine Geçici Yönetim Makamı (the United Nations Temporary Executive Authority in West Irian / UNTEA)(1962–1963) 175
a. UNTEA’nın Kuruluş Süreci 175
b. UNTEA’nın Birinci Aşamada Üstlendiği Rol 178
c. İkinci Aşama: Yönetimin Endonezya’ya Devri ve Self–Determination
Uygulaması 180
d. Değerlendirme 182
4. Güney Batı Afrika (Namibya) Örneği (1967–1990) 183
a. Güney Batı Afrika’nın Tarihsel Geçmişi 183
b. BM Namibya Konseyinin (the UN Council for Namibia/South West
Africa) Kurulması ve Konseyin Görev ve Yetkileri 185
(1) Genel Olarak 185
(2) BM Namibya Konseyinin De Jure Kullandığı Yetkiler 187
c. BM Geçiş Yardım Grubu (United Nations Transition Assistance Group/
UNTAG) 189
d. Değerlendirme 191
B. Soğuk Savaşın Sona Ermesinden Sonra Kurulan Uluslararası Yönetim Misyonları 192
1. Genel Olarak 192
2. Kamboçya’da Görev Yapan BM Geçiş Yönetimi (The United Nations Transitional Authority in Cambodia/UNTAC) (1992–1993) 195
a. Kamboçya’daki Sorunun Tarihsel Geçmişi ve 1991 Paris Andlaşması 195
b. UNTAC’ın Kurulması ve Faaliyetleri 199
(1) Genel Olarak BM Güvenlik Konseyinin UNTAC’ı Kuran Kararı
199
(2) UNTAC’ın Görevleri, Yetkileri ve Uygulama
201
(i) Genel Olarak
201
(ii) UNTAC’ın Sivil Yönetim ve Seçimlere İlişkin İşlevleri
202
(iii) UNTAC’ın Askerî Alandaki ve İnsan Haklarına İlişkin İşlevleri
204
c. Değerlendirme
206
3. Somali’deki Birleşmiş Milletler Operasyonu II (United Nations Operation in Somalia II / UNOSOM II) (1993–1995) 208
a. UNOSOM II’nin Kurulmasından Önce Somali’de Yaşananlar 208
b. UNOSOM II’nin Kurulması ve Faaliyetleri 211
(1) Genel Olarak 211
(2) Uygulamada UNOSOM II ve Yönetime İlişkin Faaliyetleri 213
c. Değerlendirme 214
4. Birleşmiş Milletler Doğu Slavonya Geçiş Yönetimi (United Nations Transitional Administration for Eastern Slavonia, Baranja and Western Sirmium/UNTAES) (1996–1998) 215
a. UNTAES’in Kuruluş Süreci 215
b. UNTAES’in Görev ve Yetkileri 219
(1) UNTAES’e Verilen Görevler 219
(2) UNTAES’in Yetkileri 221
(i) “Geçici Yönetici”ye Verilen Yasama ve Yürütme Yetkileri 221
(ii) Uygulama Komiteleri 223
c. Değerlendirme 224
5. Doğu Timor’da Birleşmiş Milletler Geçiş Yönetimi (United Nations Transitional Administration in East Timor/UNTAET) (1999–2002) 226
a. Doğu Timor’un Tarihsel Geçmişi 226
(1) UNTAET’in Kurulmasına Kadar Olan Dönem 226
(2) Doğu Timor’un Bağımsızlık Kararı ve UNTAET’in Kurulması 230
b. UNTAET’in Görev ve Yetkileri 232
(1) Görev Tanımı 232
(2) Yetkileri 233
c. UNTAET’in Yapısı ve Yerel Kurumların Yönetime Katılması 235
(1) Genel Olarak 235
(2) Birinci Aşama 237
(i) Ulusal Danışma Konseyinin Karar Alma Sürecine Katkısı 237
(ii) Diğer Gelişmeler 238
(3) İkinci Aşama: Ulusal Konsey ve Geçiş Yönetimi Kabinesi 239
(4) Üçüncü Aşama: Kurucu Meclisin ve Bakanlar Kurulunun Kurulması 241
(5) UNTAET Döneminde Doğu Timor’daki Yargı Düzeni 243
d. UNTAET’in Görevinin Sona Ermesi ve Sonrasında Doğu Timor’daki
Gelişmeler 246
6. Afganistan’la Ortaya Çıkan Sınırlı Müdahale Yaklaşımı
248
a. Genel Olarak
248
b. 5 Aralık 2001 Tarihli Bonn Andlaşmasıyla Öngörülen Yapı
250
c. Sınırlı Müdahale Yaklaşımı ve Birleşmiş Milletler Afganistan Yardım
Misyonu (The United Nations Assistance Mission in Afghanistan/
UNAMA)
251
III. UYGULAMALAR ÇERÇEVESİNDE ULUSLARARASI YÖNETİMLERİN SINIFLANDIRILMASI
256
A. Kuruluş Amaçları Bakımından Sınıflandırma
256
1. Genel Olarak
256
2. Ülkesel Uyuşmazlıkların Çözümlenmesi
258
3. Görev Yapılan Ülkenin Sömürge Durumundan Kurtulmasının Sağlanması
261
4. Barış İnşası Misyonları Bağlamında Yönetim Kurumlarının (Yeniden)
Yapılandırılması
262
B. Üstlenilen Yönetim Yetkisinin Kapsamı Bakımından Sınıflandırma
267
1. Genel Olarak
267
2. Münhasır Yönetim Misyonları – Birlikte Yönetim Misyonları
270
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KOSOVA ÖRNEĞİ
I. KOSOVA’NIN GEÇİRDİĞİ TARİHSEL SÜREÇ VE YUGOSLAVYA FEDERAL CUMHURİYETİ’NDEKİ STATÜSÜ
273
A. Prizren Birliğine (1878) Kadar Olan Süreç
273
B. Balkan Savaşlarından NATO’nun Yugoslavya Bombardımanına Kadar Geçen Süreç (1912–1999)
276
1. Kosova’nın Sırbistan Yönetiminde Kalması ve 1974 Tarihli Yugoslav Anayasası Çerçevesinde Statüsü
276
2. Kosova’nın Özerkliğine Son Verilmesi ve Sonrasında Yaşanan Gelişmeler
278
a. Kosovalı Arnavutların “Gölge Devlet” Yapılanması ve Kosova Kurtuluş
Ordusunun Devreye Girmesi
278
b. Miloseviç Yönetiminin Giriştiği Harekât Sonrasında Uluslararası
Toplumun Müdahalesi
285
(1) BM Güvenlik Konseyinin 1160 (1998), 1199 (1998) ve 1203 (1998) Sayılı Kararları
285
(2) Rambouillet Görüşmeleri ve Sonrasında NATO’nun Müdahalesi
290
II. BM GÜVENLİK KONSEYİNİN 1244 (1999) SAYILI KARARI VE KOSOVA’DA ULUSLARARASI YÖNETİM
297
A. BM Güvenlik Konseyinin 1244 (1999) Sayılı Kararı
297
1. Genel Olarak Kararın İçeriği ve Amaçları
297
2. Kosova’da Uluslararası Güvenlik Birimi (KFOR)
299
B. Kosova’da BM Geçici Yönetim Misyonu (UNMIK) (1999– )
302
1. UNMIK’in Görev Tanımı, Oluşumu ve Yetkileri
302
a. Görev Tanımı
302
b. Oluşumu ve Yetkileri
303
c. UNMIK Döneminde Kosova’da Kurulan Hukuk Düzeninin Özellikleri
307
(1) UNMIK Düzenlemelerinin Hukukî Niteliği
307
(2) UNMIK Düzenlemelerinin İkili Karakteri
310
d. Kosova’nın Dış İlişkilerinin Yürütülmesi
312
2. Özyönetim Geçici Kurumlarının Kurulması ve Yetki Devri
315
a. Genel Olarak
315
b. Yönetime İlişkin Kararlara Yerel Katılımın Sağlandığı Geçiş Aşaması
(Ocak 2000–Kasım 2001)
316
c. Kosova’da Seçimler ve Özyönetim Geçici Kurumlarının Bazı Yetkileri
Devralması (Kasım 2001 ve sonrası)
321
3. Nihaî Statü Süreci (2005–2007) ve UNMIK’in Durumu
324
a. Kosova’nın Nihaî Statüsünün Belirlenmesine İlişkin Müzakere Süreci
324
b. Kosova’nın Statüsünün Çözümü Önerisi ve Çözüm Çabaları
327
c. 17 Şubat 2008 Tarihli Bağımsızlık İlanı Sonrası UNMIK’in Durumu
329
C. Uygulamada UNMIK
331
1. Sivil Yönetim Alanında Yeniden Yapılandırma Faaliyeti
331
a. Temel Sivil Yönetim Alanındaki İşlevleri
331
b. Ekonomi Alanında Yeniden Yapılandırma İşlevi
333
(1) Genel Olarak
333
(2) UNMIK’in Ekonomi Alanındaki Yeniden Yapılandırma Faaliyeti
335
c. Asayişin Sağlanması İşlevi
340
(1) Genel Olarak
340
(2) Kosova’da Kamu Düzeninin ve Kolluk Kuvvetlerinin Yeniden Tesisi
341
d. Acil Yardım, Mültecilerin ve Yerlerinden Edilmiş Kişilerin Geri Dönüşü
Alanındaki İşlevleri
347
(1) Genel Olarak
347
(2) Kosova’da Durum
348
2. Hukukun Üstünlüğü ve Adalet Alanındaki Yeniden Yapılandırma Faaliyeti 350
a. Yargı Sisteminin Yeniden Oluşturulması 350
(1) Genel Olarak 350
(2) Uygulanacak Hukuk Meselesi 352
(3) Olağanüstü Yargı Sistemi Ve Uluslararasılaştırılmış Mahkemeler 356
b. Kosova’da İnsan Hakları 363
(1) UNMIK’in Uluslararası İnsan Hakları Standartlarıyla Bağlı Olup Olmadığı Meselesi 363
(2) Kosova’da İşlenen İnsan Hakları İhlalleri Konusunda Başvurulabilecek Ulusal ve Uluslararası Mekanizmalar 367
(i) UNMIK ve KFOR’un Ayrıcalık ve Bağışıklıkları Karşısında Kosova
Mahkemelerinin Yargı Yetkisi 367
(ii) Yargı Dışı Mekanizmalar 370
(iii) Uluslararası Mekanizmaların Etkisizliği 372
3. UNMIK’in Yeniden Yapılandırma Faaliyetleri Hakkında Değerlendirme 377
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 381
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜNÜN ULUSLARARASI YÖNETİM FAALİYETİNİN HUKUKÎ TEMELLERİ 381
I. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÖRGÜTÜNÜN BİR ÜLKEYİ/BÖLGEYİ YÖNETME YETKİSİNİN
VARLIĞI SORUNU 381
A. BM Andlaşmasının Hazırlık Çalışmalarında Durum 381
B. Uluslararası Yönetim Faaliyetinin BMÖ’nün Bazı İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi
ve Uygulamanın İncelenmesi 382
1. Uluslararası Yönetim Faaliyetinin Egemen Eşitlik ve Ulusal Yetki Alanına Müdahale
Yasağı İlkeleri Bakımından Değerlendirilmesi 382
2. Uygulama 387
II. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ANDLAŞMASINDAKİ HUKUKÎ DAYANAKLAR 389
A. Genel Olarak 389
B. Zımnî Yetkiler Kuramı ve Teamülî Yetkiler Görüşü 391
1. BM Andlaşması Hükümleri ve Zımnî Yetkiler Kuramı 391
C. Güvenlik Konseyinin Yetkileri Bakımından Konunun Değerlendirilmesi 398
1. Genel Olarak 398
2. BM Andlaşmasının VII. Bölümü Çerçevesinde 400
a. Genel Olarak BM Andlaşmasının VII. Bölümünün Uygulanabileceği
Durumlar 400
b. BM Andlaşması m. 40 Bakımından 406
c. BM Andlaşması m. 41 Bakımından 408
d. Uluslararası Yönetim Misyonlarının Askerî Bileşenlerinin Dayanağı
Bakımından BM Andlaşması m. 42 ve 48 413
e. BM Andlaşması m. 24 ve/veya m. 39 Bakımından 414
3. BM Andlaşmasının VI. Bölümü Çerçevesinde 416
D. Genel Kurulun Yetkileri Bakımından Konunun Değerlendirilmesi 419
1. Genel Olarak
419
2. Barış İçin Birlik Kararı Çerçevesinde
423
E. BM Genel Sekreterinin Etkinliği Bakımından Konunun Değerlendirilmesi 427
III. MİSYONUN FAALİYETTE BULUNACAĞI ÜLKE DEVLETİNİN RIZASI 430
A. Rızanın Gerekli Olup Olmadığı Hususundaki Görüşler
430
B. Kişi, Konu ve Zaman Bakımından Rıza
437
SONUÇ
441
KAYNAKÇA
449
Kitabın Fiyatı:
590,00₺
Temin süresi 2-3 gündür.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Uluslararası İlişkilerde Arktik
Eda Ayaydın, Adnan Dal
Değişen Dünyada Uluslararası İlişkileri Okumak
Tarık Oğuzlu, Ömer Akgül
Simülasyonlarla Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi
Selin Türkeş Kılıç, Damla Cihangir Tetik
Jeopolitik Perspektiften Türkiye – Kazakistan İlişkileri
Ufuk Can Keküllüoğlu
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim