Dokuzuncu Baskıya Önsöz
9
Sekizinci Baskıya Önsöz
11
Dördüncü Baskıya Önsöz
19
BİLGİSAYARIN, BİLİŞİMİN, BİLİŞİM SUÇLARININ VE İLGİLİ KAVRAMLARIN TANIMI İLE BİLGİSAYARIN VE BİLİŞİM SUÇLARININ TARİHÇESİ
2. Bilgisayarın Tanımı
63
a. Bilgisayarın Yaptığı İşler ve Fonksiyonlarına Göre Yapılan Tanım
64
b. Bilgisayarın Fiziksel Özellikleri ile Yaptığı İşler ve Fonksiyonlarına Göre Yapılan Tanım
65
c. Bilgisayarı Oluşturan Ana Parçalar
66
bb. Salt Okunur Bellek
67
cc. Rastgele Erişilebilen Bellek
67
dd. Çevre Giriş – Çıkış Birimleri
68
d. Bilgisayar Çeşitleri
69
e. Ayırt Edici Öğeler ve Bağdaştırıcı Tanım
70
f. Değerlendirme ve Görüşüm
71
g. Bilgisayarın Çalışma Mantığı ve Sistemi
72
B. Bilişim ve Bilişim Sistemi
72
2. Bilişim Suçu Kavramının İçeriği
80
2. İnternetin Teknik Yapısı, Altyapısı ve Yönetim Biçimi
87
a. İnternetin Teknik Yapısı
87
bb. World Wide Web Sistemi
88
b. İnternetin Altyapısı
88
c. Genel Olarak İnternetin Yönetim Biçimi
89
A. Bilgisayarın Tarihi Gelişimi
92
B. İnternetin Tarihi Gelişimi
97
C. Bilişim Suçlarının Tarihi Gelişimi
100
BİLİŞİM SUÇLARININ İŞLENME ŞEKİLLERİ, KRİMİNOLOJİ, EKONOMİK SUÇLAR, TERÖRİZMLE İLİŞKİSİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BİLİŞİM SUÇLARI
I. BİLİŞİM SUÇLARININ İŞLENME ŞEKİLLERİ
109
1. Truva Atı (Trojan Horse)
110
3. Sistem Güvenliğinin Kırılıp İçeri Girilmesi (Hacking)
112
a. Suç İşleyen Bilişim Korsanları (Hacker)
112
b. Sistem Güvenliğini Test Eden Eski Bilişim Korsanları (Ethical Hacker)
115
4. Ağ Solucanları (Network Worms)
115
5. Tavşanlar (Rabbits)
116
6. Bukalemunlar (Chameleons)
117
7. Mantık Bombaları (Logic Bombs)
117
9. İstem Dışı Alınan Elektronik Postalar (Spam)
119
10. Hukuka Aykırı İçerik Sunulması
122
11. Hizmet Aksatma (DoS) ve Dağınık Hizmet Aksatma (DDoS) Atakları
123
12. Yemleme Saldırıları (Phishing)
123
13. Parola Kırma Saldırıları
123
15. Çöpe Dalma (Scavenging)
125
16. DNS’in Haksız Şekilde Kötüye Kullanılması
125
17. Web Sayfası Yönlendirme
126
19. Siber Zorbalık (Cyberbullying)
127
20. Fidye Yazılımı (Ransomware)
128
II. BİLİŞİM SUÇLARININ KRİMİNOLOJİ VE EKONOMİK SUÇLARLA İLİŞKİSİ
129
A. Bilişim Suçlarının Kriminoloji ile İlişkisi
129
2. Bilişim Suçu Faillerinin Genel Özellikleri
132
B. Bilişim Suçlarının Ekonomik Suçlar ile İlişkisi
134
2. Beyaz Yaka Suçluluğu ve Ekonomik Suç
137
a. Beyaz Yaka Suçluluğu
137
b. Ekonomik Suç Kavramı ve Tanımı
139
aa. Kriminolojik – Sosyolojik Açıdan Ekonomik Suçlar
140
bb. Ceza Muhakemesi Kuralları Açısından Ekonomik Suçlar
141
cc. Suçla Korunan Hukuksal Değer Açısından Ekonomik Suçlar
141
c. Değerlendirme ve Görüşüm
142
3. Ekonomik Suç Olarak Bilişim Suçları
143
C. Sosyal Medyanın Biçimleri
146
D. Sosyal Medyanın Endüstriyel Medyadan Farkı
147
F. Sosyal Otoritenin İnşası
149
G. Sosyal Medyanın İnternet Kullanımına Etkileri
150
H. Sosyal Medyanın Olası Tarihsel / Politik Etkileri
153
I. Sosyal Medyadan Ortaya Çıkan Sosyal Pazarlamanın Ekonomik Etkileri
153
İ. Sosyal Medyanın Eğitime Etkileri
155
J. Sosyal Medyayı Oluşturan İçeriklerin Sahipliği
156
K. Sosyal Medya ve COVID–19 Pandemisi
156
L. Sosyal Medyaya Getirilen Eleştiriler
158
IV. KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARININ –ÖZELLİKLE İNTERNETİN– TERÖRİZME ETKİSİ
159
A. Genel Olarak Terörizm ve Terörizmin Tanımı
159
1. Genel Olarak Kitle İletişim Araçları ile Terörizmin İlişkisi
173
2. Kitle İletişim Araçlarının Terör Eylemlerini Yansıtması
175
a. Eylem Sırasında Yansıtması
178
b. Eylem Sonrasında Yansıtması
180
3. Kitle İletişim Araçlarının Terör Eylemlerini Yansıtması Konusundaki Tartışmaların İfade ve Basın Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi
180
2. Siber Terörün Geleneksel Terörden Farkları ve Avantajları
186
3. Siber Terörün Riski ve Saldırı Yöntemleri
189
F. Hacktivizm ve Hacktivist Eylemlerin Hukuki Açıdan Değerlendirilmesi
193
G. Değerlendirme ve Görüşüm
194
V. BİLİŞİM SUÇLARININ ULUSLARARASI BOYUTU, ULUSLARARASI HUKUKTA VE YABANCI ULUSAL HUKUKLARDA BİLİŞİM SUÇLARINA İLİŞKİN YAPILAN DÜZENLEMELER
198
A. Bilişim Suçlarının Uluslararası Boyutu
198
1. Bilişim Suçlarıyla Mücadelede Uluslararası İş Birliğinin Gerekliliği
198
2. Bilişim Suçlarının Sınır Aşan Suçlar Olmasının Nedenleri
199
3. Bilişim Suçlarının Uluslararası Ceza Hukuku ile İlişkisi
201
4. Değerlendirme ve Görüşüm
205
B. Uluslararası Hukukta Bilişim Suçları
207
1. Avrupa Konseyi’nce Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar
207
a. Avrupa Siber Suç Sözleşmesi
208
b. Bilişim Sistemleri Aracılığıyla İşlenen Irkçı ve Yabancı Düşmanı Eylemlerin Suç Haline Getirilmesi İçin Avrupa Siber Suç Sözleşmesi’ne Ek Protokol
212
2. Türkiye Açısından Uluslararası Adli Yardımlaşmanın Hukuki Dayanakları
213
a. Adli Yardımlaşmada Temel İlkeler
215
aa. Talepler Talep Edilen Devletin Mevzuatına Göre Yerine Getirilir
215
bb. Kural Olarak Masraf Alınmaz
215
cc. Talep Belgesi ve Ekleri Talep Edilen Devletin Resmi Diline Çevrilir
215
b. Adli Yardımlaşma Talebinin Reddi Sebepleri
215
aa. Talep Edilen Devletin Talebi Siyasi Suçlarla veya Mali Suçlarla İlgili Kabul Etmesi
215
bb. Talep Edilen Devletin Talebin Yerine Getirilmesini Egemenlik, Kamu Düzeni veya Diğer Çıkarlarına Aykırı Görmesi
216
c. Çifte Cezalandırılabilirlik Koşulu
216
3. Avrupa Siber Suçlar Sözleşmesi Kapsamında Adli Yardımlaşma
216
a. Adli Yardımlaşma ile İlgili Sözleşme Maddeleri
216
b. Bilişim Suçlarında Trafik Bilgisi / IP Numarası Teminine Yönelik Adli Yardımlaşma Talepleri
218
c. Bilişim Suçlarında Suçun İşlendiği Yerin veya Şüphelinin Bulunduğu Yerin Bilinmemesinden Kaynaklanan Sorunlar
219
d. Adli Makamlarca Doğrudan IP Bilgisi ve Trafik Verisi Temin Edilebilecek Durumlar
220
e. Bilişim Suçlarında 7/24 Kapsamında Uluslararası İstinabe
221
4. Avrupa Birliği’nce Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar
222
5. Diğer Ulusalüstü Kuruluşlarca Bilişim Suçlarıyla İlgili Yapılan Çalışmalar
223
C. Ulusal Hukuklarda Bilişim Suçları
223
2. ABD Hukukunda Bilişim Suçları
224
a. Bilgisayar Sahtekarlığı ve Bilgisayarların Kötüye Kullanılması Kanunu
225
b. İletişim Ahlak Kanunu
226
c. Çocuk Pornografisinin Önlenmesi Kanunu
226
d. Çocukların Online Yayınlardan Korunması Kanunu
227
e. Elektronik Haberleşmenin Gizliliği Kanunu
228
f. İnternette Kumarın Önlenmesi Kanunu
228
g. Kimlik Hırsızlığı Kanunu
229
h. Terörizmle Mücadele Kanunu
229
ı. Bilişim Güvenliği Uzmanlığıyla İlgili Düzenlemeler
230
3. Alman Hukukunda Bilişim Suçları
232
4. İngiliz Hukukunda Bilişim Suçları
233
5. Fransız Hukukunda Bilişim Suçları
234
6. İtalyan Hukukunda Bilişim Suçları
235
7. Diğer Ülkeler Hukuklarında Bilişim Suçları
236
TÜRK CEZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
I. TCK’NIN OLUŞUMU, GENEL OLARAK YAPISI VE SUÇ TİPLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
241
B. TCK’nın Genel Olarak Yapısı
242
C. TCK’da Düzenlenen Bilişim Suçlarının Sınıflandırılması
248
II. BİLİŞİM ALANINDA SUÇLAR BÖLÜMÜNDE DÜZENLENEN SUÇ TİPLERİ
249
A. Hukuka Aykırı Olarak Bilişim Sistemine Girme veya Sistemde Kalma Suçu (m. 243/1–3)
249
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer
253
a. Korunan Hukuksal Değerin Değişikliğe Uğraması Sorunu
253
b. Korunan Hukuksal Değerler
257
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
261
aaa. Genel Olarak Fail
261
bbb. Tüzel Kişilerin Fail Olup Olamayacağı Sorunu
263
aaaa. Cezaların Şahsiliği İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Sorumluluğu
263
bbbb. Kusur İlkesi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
265
cccc. Hareket Teorisi Açısından Tüzel Kişilerin Ceza Sorumluluğu
266
dddd. Değerlendirme ve Görüşüm
266
eeee. Bilişim Suçları Açısından Tüzel Kişilerin Durumu
269
ee. Bu Suç Açısından Ayrıca Netice Aranmaz
278
ff. Suçun Neticesi Sebebiyle Ağırlaşmış Hali: Suç İşlenmesi Sonucu Sistemin İçerdiği Verilerin Yok Olması ya da Değişmesi (243/3)
279
gg. Suçun Nitelikli Halleri
281
bbb. Suçun Bedeli Karşılığı Yararlanılabilen Sistemler Hakkında İşlenmesi (243/2)
283
ccc. Failin Eyleminin Hem Nitelikli Halini Hem de Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Halini İhlal Etmesi Durumu (243/2–3)
288
ddd. Suçun Terör Amacıyla İşlenmesi (3713 sayılı TMK m. 4, 5)
289
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru
290
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
294
b. “Hukuka Aykırı Olarak” İfadesine Suçun Unsurlarında Yer Verilmesinin İşlevi
296
aa. Hukuka Özel Aykırılık Görüşü
297
bb. Eylemin Genelini Değerlendiren Unsurlar Öğretisi ve Ayrıma Dayalı Çözüm
298
d. Kanun Hükmünün Uygulanması
304
e. Haklı Savunma Mümkün Müdür?
304
f. Gazetecilik Mesleğinin İcrası Sisteme İzinsiz Girmek İçin Hakkın Kullanılması Hukuka Uygunluk Nedenini Oluşturmaz
305
g. Hukuka Uygunluk Sebeplerinde Sınırın Aşılması
307
c. Hukuka Aykırı Bağlayıcı Emrin Yerine Getirilmesi
311
6. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
312
7. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
319
B. Araya Girme Suçu (m. 243/4)
324
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer
326
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
326
ee. Suçun Nitelikli Halleri
330
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
330
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
332
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
333
C. Bilişim Sisteminin İşleyişinin Engellenmesi veya Bozulması Suçu ile Verilerin Yok Edilmesi veya Değiştirilmesi Suçu (m. 244/1–2)
333
2. Suçlarla Korunan Hukuksal Değerler
335
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
338
bbb. Sanal Gerçeklik Oyunlarındaki Özne ve Nesnelerin Suçun Konusunu Oluşturup Oluşturmayacağı
340
aaa. 244/1’de Düzenlenen Hareketler
342
aaaa. Bilişim Sisteminin İşleyişini Engellemek
342
bbbb. Bilişim Sisteminin İşleyişini Bozmak
343
bbb. 244/2’de Düzenlenen Hareketler
345
aaaa. Verileri Bozmak
345
bbbb. Verileri Yok Etmek
345
cccc. Verileri Değiştirmek
347
dddd. Verileri Erişilmez Kılmak
347
eeee. Bilişim Sistemine Veri Yerleştirmek
350
ffff. Bilişim Sisteminde Var Olan Verileri Başka Bir Yere Göndermek
351
ccc. Değerlendirme ve Görüşüm
352
ddd. Suç Tipinde Yer Alan Hareketlerin ASSS ile Paralelliği
353
eee. 244. Maddenin 1. ve 2. Fıkralarındaki Hareketlerin Farkı ve Uygulaması
354
ff. Suçun Nitelikli Halleri
355
aaa. Suçun Bir Banka veya Kredi Kurumuna ya da Bir Kamu Kurum veya Kuruluşuna Ait Bilişim Sistemi Üzerinde İşlenmesi (244/3)
355
bbb. Suçun Terör Amacıyla İşlenmesi (3713 sayılı TMK m. 4, 5)
357
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
357
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
357
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
359
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
362
D. Bilişim Sistemi Aracılığıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (m. 244/4)
363
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer
365
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
366
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
375
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
377
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
377
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
381
E. Banka veya Kredi Kartlarının Kötüye Kullanılması Suçları (m. 245)
382
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer
384
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
387
ccc. Suçun Konusu Olarak Banka Kartı, Kredi Kartı ve Sağlanan Yarar
395
ddd. Banka veya Kredi Kartının Başkasına Ait Olması
396
aaa. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlanması (245/1)
398
aaaa. Birleşik ve Serbest Hareketli Bir Suçtur
398
bbbb. Ele Geçirme ve Elde Bulundurma Hareketleri
399
cccc. Kullanma ve Kullandırtma Hareketleri
401
dddd. Henüz Hamiline Teslim Edilmeyen Kartla Yarar Sağlanması
401
eeee. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartlarının Alışverişte Kullanılması
403
ffff. Başkasına Ait Kredi Kartına Bağlı Ek Kart Çıkartılıp Kullanılması
408
gggg. Sanal Ağlar Üzerinde Kartla Alışveriş Yapılması
409
hhhh. Kartların Hamil ile Yapılan Anlaşmada Belirlenen Miktarın Üzerinde Kullanılması
410
ıııı. ATM’lerin Haksız Yarar Sağlamak İçin Kullanılması
411
iiii. Ölen Kişinin Banka Kartının Kullanılması Suretiyle Hesabından Para ya da Maaş Çekilmesi
412
jjjj. Başkasının Banka veya Kredi Kartının Üye İş Yerinde Slip Çekilerek Kullanılması
413
bbb. Başkalarına Ait Banka Hesaplarıyla İlişkilendirilerek Sahte Banka veya Kredi Kartı Üretilmesi, Satılması, Devredilmesi, Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (245/2)
414
ccc. Sahte Oluşturulan veya Üzerinde Sahtecilik Yapılan Bir Banka veya Kredi Kartını Kullanmak Suretiyle Yarar Sağlanması (245/3)
418
aaaa. Serbest Hareketli Bir Suçtur
418
bbbb. Gerçeğe Aykırı Sahte Belgelerle Çıkarılan Kartla Yarar Sağlanması
419
cccc. Sahte Kartlarla Gerçek Olmayan Satış Belgesi Düzenlenmesi
424
dddd. Sahte Kartların Alışverişte Kullanılması
426
eeee. Sahte Banka veya Kredi Kartının Üye İş Yerinde Slip Çekilerek Kullanılması
427
aaa. 245/1. – 3. Fıkralarda Yer Alan Suçlar Açısından Netice
427
bbb. 245/2. Fıkrada Yer Alan Suç Açısından Netice
429
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
429
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
430
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
432
bb. Zincirleme Suç Kuralının Uygulanması
444
aaa. 245/1 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması
444
bbb. 245/2 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması
450
ccc. 245/3 Açısından Zincirleme Suçun Uygulanması
450
cc. 245. Maddeye İlişkin Ortaya Çıkan Çeşitli İçtima Sorunları
452
aaa. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Hırsızlık Suçu (141) Aynı Eyleme Birlikte Uygulanabilir mi?
452
aaaa. YCGK’nın Konuyla İlgili Kararı
452
bbbb. Değerlendirme ve Görüşüm
456
bbb. Banka Kartının Yardım Etme Bahanesiyle Ele Geçirilmesi ve Paranın Fail Tarafından Alınması Halinde Hırsızlık Suçu Oluşur
457
ccc. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Dolandırıcılık Suçunun (157) İlişkisi
461
ddd. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun (158/1–f) İlişkisi
472
eee. Başkasına Ait Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/1) ile Güveni Kötüye Kullanma Suçunun (155) İlişkisi
475
fff. Başkalarına Ait Banka Hesaplarıyla İlişkilendirilerek Sahte Banka veya Kredi Kartı Üretilmesi, Satılması, Devredilmesi, Satın Alınması veya Kabul Edilmesi (245/2) ile Belgede Sahtecilik Suçunun (204 – 207) İlişkisi
478
ggg. Sahte Banka veya Kredi Kartıyla Hukuka Aykırı Yarar Sağlama Suçu (245/3) ile Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun (158/1–f) İlişkisi
480
hhh. 245. Maddenin 2. Fıkrası ile 3. Fıkrasının Birlikte İşlenmesi
482
ııı. 245. Madde ile 135 ve 136. Maddelerin Birlikte İşlenmesi
488
6. Kişisel Cezasızlık Nedenleri ve Cezayı Kaldıran Kişisel Nedenler
489
a. Fail ve Mağdur Arasındaki İlişki
490
7. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
497
F. Yasak Cihaz ve Programların Üretilmesi ve Ticareti Suçu (m. 245/A)
500
2. Korunan Hukuksal Değer
504
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
504
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
506
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
507
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
507
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
508
III. MALVARLIĞINA KARŞI SUÇLAR ARASINDA YER ALAN BİLİŞİM SUÇLARI
509
A. Bilişim Sisteminin Kullanılması Yoluyla İşlenen Hırsızlık Suçu (m. 142/2–e)
509
2. Korunan Hukuksal Değer
512
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
512
aaa. Suçun Konusu Olarak Veri
512
bbb. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halini Oluşturup Oluşturmayacağına İlişkin Görüşler ve Yargıtay’ın Konuya İlişkin Kararları
513
aaaa. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturacağına İlişkin Görüş ve Yargıtay Kararları
513
bbbb. Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturmayacağına İlişkin Görüş ve Yargıtay Kararları
514
cccc. YCGK’nın Verinin Hırsızlık Suçunun Nitelikli Halinin Konusunu Oluşturacağına İlişkin Kararı ve Bu Doğrultudaki Yargıtay Kararları
515
dddd. Değerlendirme ve Görüşüm
517
ff. Suçun Nitelikli Hali
523
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
523
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
523
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
524
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
526
B. Bilişim Sisteminin Kullanılması Yoluyla İşlenen Dolandırıcılık Suçu (m. 158/1–f)
526
1. Genel Olarak Bilişim Sistemlerinin Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Halini Oluşturması
526
2. İnternet Alışveriş Siteleri Aracılığıyla Dolandırıcılık Suçunun İşlenmesi Nitelikli Hal midir?
537
3. Değerlendirme ve Görüşüm
539
4. Cezayı Kaldıran veya Azaltan Kişisel Nedenler
539
IV. BİLİŞİM SİSTEMLERİ ARACILIĞIYLA İŞLENEBİLECEK DİĞER SUÇ TİPLERİ
540
A. Haberleşmenin Engellenmesi Suçu (m. 124)
540
B. Hakaret Suçu (m. 125)
541
C. Israrlı Takip Suçu (m. 123/A)
545
a. Israrlı Takip Düzenlemesine Duyulan İhtiyaç
545
b. Israrlı Takip Suçuna Konu Eylemlerin İlk Ortaya Çıkış Süreci
549
c. Normatif Düzenleme Yapılmasının Önemi
552
2. Korunan Hukuksal Değer
555
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
556
aaa. Hareketin Niteliği
557
ccc. Fiziken Takip Etmek
560
ddd. Mağdur ile Temas Kurmaya Çalışmak
562
aaaa. Haberleşme ve İletişim Araçlarını Kullanmak
563
bbbb. Bilişim Sistemlerini Kullanmak
563
cccc. Üçüncü Kişileri Kullanmak
564
aaa. Mağdur Üzerinde Ciddi Bir Huzursuzluk Oluşması
565
bbb. Mağdurun Kendisinin ya da Bir Yakının Güvenliğinden Endişe Duyması
567
ff. Suçun Nitelikli Hali
568
aaa. Suçun Çocuğa Karşı İşlenmesi
568
bbb. Suçun Ayrılık Kararı Verilen veya Boşandığı Eşe Karşı İşlenmesi
569
ccc. Suçun, Mağdurun Okulunu, İş Yerini, Konutunu Değiştirmesine ya da Okulunu veya İşini Bırakmasına Neden Olması
570
ddd. Suçun Hakkında Uzaklaştırma ya da Konuta, Okula veya İş Yerine Yaklaşmama Tedbirine Karar Verilen Fail Tarafından İşlenmesi
570
eee. Eksik Nitelikli Unsur: Nefret Saiki
571
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsuru
572
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
572
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
572
6. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
575
D. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu (m. 132)
578
E. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi veya Kayda Alınması Suçu (m. 133)
580
F. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu (m. 134)
582
G. Müstehcenlik Suçu (m. 226)
584
H. Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlama (m. 228/3)
588
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU İLE ELEKTRONİK İMZA KANUNU'NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
I. FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
591
B. Mali, Manevi ve Bağlantılı Haklara Tecavüz Suçları (m. 71)
593
2. Suçla Korunan Hukuksal Değer
594
a. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
595
aaa. Manevi Haklara Yönelik Suçu Oluşturan Hareketler
599
aaaa. Umuma İletmek ve Yayımlamak
599
bbbb. Alenileşmemiş Eserin İçeriği Hakkında Bilgi Vermek
601
cccc. Esere Ad Koymak
601
dddd. Tanınmış Bir Başkasının Adının Konulması Suretiyle Eserin Dağıtılması, Yayılması ve Yayımlanması
601
eeee. Alıntı Yapılan Kaynağın Gösterilmemesi, Yanlış, Yetersiz veya Aldatıcı Kaynak Gösterilmesi
601
ffff. Eserin Değiştirilmesi
602
bbb. Maddi Haklara Yönelik Hareketler
602
aaaa. Eserin İşlenmesi
602
bbbb. Eserin Çoğaltılması
602
cccc. Eserin Failin Kendisi Tarafından Çoğaltılmış Kopyalarının Satışa Çıkarılması
603
dddd. Eserin Kiralama veya Kamuya Ödünç Verilmesi Suretiyle Yayılması
603
eeee. Eserin İthal Edilmesi
604
ffff. Eserin Temsil Edilmesi
604
gggg. Eserin Veri İletim Ağı Üzerinden Yayılması ve Yayımlanması
604
hhhh. Eserin Ticari Amaçla Satın Alınması
605
ıııı. Eserin Kişisel Amaç Dışında Bulundurulması ve Depolanması
605
ccc. Bağlantılı Haklara Yönelik Hareketler
605
b. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
606
4. Hukuka Aykırılık Unsuru
606
5. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
608
7. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
611
C. Eserin Topluma Sunulması Sırasında Görülen Bilgiler ve Bu Bilgileri Temsil Eden Sayılar veya Kodların Yetkisiz Olarak Ortadan Kaldırılması veya Değiştirilmesi Suçu (m. 71/2)
613
D. Koruyucu Programları Etkisiz Kılmaya Yönelik Hazırlık Hareketleri Suçu (m. 72)
614
II. ELEKTRONİK İMZA KANUNU’NDA DÜZENLENEN BİLİŞİM SUÇLARI
615
A. EİK’da Yer Alan Suçlar (m. 16 – 17)
615
B. Suçla Korunan Hukuksal Değer
618
1. Tipikliğin Maddi (Objektif) Unsurları
619
aa. Elektronik İmza Oluşturma Verilerinin İzinsiz Kullanımı Suçu Açısından (EİK m. 16)
622
bbb. Verinin veya Aracın Elde Edilmesi
623
ccc. Verinin veya Aracın Verilmesi
623
ddd. Verinin veya Aracın Kopyalanması
624
eee. İmza Oluşturma Aracının Yeniden Oluşturulması
624
fff. İzinsiz Elektronik İmza Oluşturulması
624
bb. Elektronik Sertifikalarda Sahtekarlık Suçu Açısından (EİK m. 17)
625
bbb. Sahte Elektronik Sertifika Oluşturulması
626
ccc. Geçerli Sertifikaların Taklit Edilmesi
626
ddd. Geçerli Sertifikaların Tahrif Edilmesi
627
eee. Sahte Sertifika Kullanılması
627
f. Suçun Nitelikli Hali
628
2. Tipikliğin Manevi (Sübjektif) Unsurları
628
D. Hukuka Aykırılık Unsuru
629
E. Suçun Özel Görünüş Biçimleri
630
F. Yaptırım, Soruşturma ve Kovuşturma
631
G. EİK’da Yer Alan Kabahatler (m. 18)
631
BİLİŞİM SUÇLARI AÇISINDAN CEZA MUHAKEMESİ KORUMA TEDBİRLERİ, ADLİ BİLİŞİM VE BİLİŞİM SUÇLARIYLA MÜCADELEDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
II. BİLİŞİM SİSTEMLERİNE YÖNELİK CEZA MUHAKEMESİ KORUMA TEDBİRLERİ
636
A. Bilişim Sistemlerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma
636
2. Somut Delillere Dayanan Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Varlığı
638
3. Başka Surette Delil Elde Etme İmkanının Bulunmaması
640
4. Arama ve Kopyalama Tedbiri
642
6. Tedbir Kararına İtiraz
645
7. CMK m. 134 Özel Bir Düzenlemedir
645
8. Uygulamadaki Eleştiriler ve Uygulanan Yöntem
646
B. Soruşturma ve Kovuşturmada Mevzuat Kaynaklı Yenilikler ve Eksiklikler
648
1. ASSS’nin İç Hukukumuzun Parçası Haline Gelmesi
648
2. 5651 sayılı Kanunun 3/4. Maddesi ile Soruşturma Açısından Getirilen Değişiklik ve AYM’nin 4. Fıkrayı İptalinden Sonraki Durum
649
3. CMK m. 134’e Göre Alınan İmajların Muhakeme Sonucunda Ne Yapılacağına İlişkin Belirsizlik Giderilmelidir
650
4. CMK m. 135’te Bilişim Suçlarının Belirtilmemesi Soruşturmaların Eksikliğine veya Hukuk Aykırı Delil Elde Edilmesine Yol Açmaktadır
651
C. IP Numarası Tek Başına Faili Göstermez
652
D. IP Numarası Olmadan Faile Ulaşılamaz
657
E. Failin Tam ve Doğru Tespit Edilebilmesi için NAT IP ve Port Bilgilerine Ulaşılması Gerekir
658
F. Soruşturma ve Kovuşturmada Yapılması Gerekenler
661
B. Bilgisayar Kriminalistiği Bilimi
665
C. Adli Bilişim Kavramı
665
2. Adli Bilişim Metodolojisinin Faydaları
667
D. Dijital Delil ve Dijital Delil Türleri
668
1. Dijital (Elektronik) Delil Nedir?
668
2. Dijital Delillerin Kullanılabilmeleri İçin Gereken Şartlar
671
3. Dijital Delillerin Bulunduğu Ortamlar
672
c. Hafıza: RAM (Random Access Memory) – ROM (Read Only Memory) – Ön Bellek (Cache Memory)
674
d. Hard Disk (Sabit Disk Sürücüsü)
675
e. Floppy ve CD/DVD/BluRay
676
g. Dijital Depolama Birimleri
676
ı. Dijital Kamera ve Fotoğraf Makineleri
677
j. El Bilgisayarları (PDA, PALM, Pocket PC)
677
k. Taşınır Bellekler (Flash Memory)
677
l. Yazıcı, Faks, Fotokopi Makineleri ve Diğer Donanımlar
678
4. Avrupa Konseyi Elektronik Delil Rehberi
678
E. Adli Bilişimin Evreleri
680
1. Olay Yeri – Delil Toplama ve Muhafaza
680
2. Delilleri Toplamaya Başlamadan Önce Dikkat Edilecek Hususlar
680
3. Olay Yerinde Yapılmaması Gerekenler
682
a. Hata 1 – Bilgisayarı Çalıştırmak
682
b. Hata 2 – Bilgisayarın Sahibinden Yardım İstemek
682
c. Hata 3 – Bilgisayar Virüslerine Karşı Kontrol Yapmamak
682
d. Hata 4 – Elektronik Delillerinin Nakliyesi Sırasında Hiçbir Önlem Almamak
682
5. Paketleme – Nakliye – Muhafaza
684
6. Elektronik Delillerin Gizli Yapısı
684
F. Elektronik Delillere Adli Bilişim Uzmanının Yaklaşımı
685
a. Disk Yazma Koruma İşlemi
685
d. İncelemenin Sonucu
689
3. Çözümleme (Değerlendirme/Analiz)
690
a. Bilgisayar Analiz Aşamaları
690
b. Cep Telefonu Analiz Aşamaları
690
c. Ağ Trafik Verilerinin Analiz Aşamaları
691
d. Harici Diskler, CD/DVD, Hafıza Kartları ve Flash Belleklerin Analiz Aşamaları
692
e. Kullanıcı Korumalı Dosyalar
693
f. Anti–Forensics ve Gizleme Yöntemleri
693
4. Uzmanların Uyması Gereken Genel İlkeler
694
6. Adli Bilişim Raporu Özellikleri ve Rapor Hazırlanması
694
IV. BİLİŞİM SUÇLARIYLA MÜCADELEDE ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER
695
A. Kişilerin ve/veya Kurumların Alması Gereken Önlemler
695
2. Sistem Güvenliğinin Sağlanması ve Test Edilmesi
697
B. Devletlerin Alması Gereken Önlemler
699
1. Bilişim Suçlarını Kovuşturan Birimlerin Kurulması ve Eğitilmesi
699
2. Sanal Terörizm Olgusuna Karşı Alınan Önlemler
702
3. Devletlerin Sanal Alanı Denetlemesi
702
4. Uluslararası İş Birliği Yapılması
704
5. Organize Suçluluk – Bilişim Suçları İlişkisi
704
V. OLMASI GEREKEN HUKUK AÇISINDAN BİLİŞİM SUÇLARI
708
A. Ceza Hukuku Açısından
708
B. Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından
711
II. DÜŞÜNCE (İFADE) ÖZGÜRLÜĞÜNÜN ANLAMI, SINIRLARI VE İNTERNET AÇISINDAN ÖNEMİ
717
B. Düşünce (İfade) Özgürlüğünün İçeriği
721
C. AİHS’de İfade Özgürlüğü
722
1. AİHS’in Doğuşu ve Türk Hukuk Düzenine Girişi
722
2. İfade Özgürlüğünün Anlamı ve Uygulanışı
724
a. AİHS’de İfade Özgürlüğü Kavramı
724
b. AİHS m. 10/1, İfade Özgürlüğünün İçeriği
724
c. AİHS m. 10/II, İfade Özgürlüğünün Sınırlanabildiği Haller
728
d. AİHS m. 10/II, Sınırlamanın Sınırı
733
3. AİHM’in İfade Özgürlüğü Bağlamında İnternete Bakışı
735
D. Değerlendirme ve Görüşümüz
736
III. İNTERNET İLETİŞİMİNİN ENGELLENMESİNE İLİŞKİN AYRIMLAR
740
A. İnternete Erişimin Engellenmesi – İnternet İletişiminin Engellenmesi Ayrımı
740
B. İnternet İletişiminin Teknik Açıdan Engellenebilirliği – Hukuki Açıdan Engellenebilirliği Ayrımı
742
2. Teknik Açıdan Engelleme Yöntemleri
742
C. İnternet İletişiminin “Genel Engelleme – Özel Engelleme” Yöntemleriyle Engellenebilirliği Ayrımı
748
IV. 5651 SAYILI “İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN” İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER
749
A. Kanunun Hazırlanış Süreci, Amacı ve Kapsamı
749
1. Kanunun Hazırlanış Süreci
749
3. 5651 sayılı Kanunda Yer Alan Tedbirlerin Hukuki Niteliği
753
B. İnternetin Yönetiminde Yer Alan Kurumlar
754
1. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
754
2. İnternet Geliştirme Kurulu
758
D. Kamuyu Bilgilendirme Yükümlülüğü
759
E. Trafik Bilgisini Toplama ve İletme Görevi
764
F. İnternet Öznelerinin Sorumluluğu
769
3. 5651 Sayılı Kanundaki Düzenleme
771
a. İçerik Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri
771
b. Yer Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri
780
i. Yer Sağlayıcıların İçerikten Sorumlu Olmamaları
780
ii. Yer Sağlayıcıların Trafik Bilgisini Tutma Sorumluluğu
782
iii. Yükümlülüklere Aykırılığın Yaptırımları
782
iv. Yer Sağlayıcıların Sınıflandırılması ve Farklılaştırılması
783
c. Erişim Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri
784
d. Erişim Sağlayıcıları Birliği
787
e. Toplu Kullanım Sağlayıcıların Sorumlulukları ve Yükümlülükleri
790
f. Değerlendirme ve Görüşüm
792
V. İNTERNET ERİŞİMİNİN GENEL ENGELLENMESİ (FİLTRELEME)
793
A. İnternet Hukuki Düzenlemelere Konu Olan Bir Alandır
795
B. İnternetin Yönetimi
797
C. Sanal Alanın Düzenlenmesine Yönelik Modeller
800
1. Ulusal Alanda Yapılan Düzenleme
801
2. Uluslararası Sözleşmelerle Yapılan Düzenleme
801
3. Uluslararası Kuruluşlar Aracılığıyla Yapılan Düzenleme
802
4. Kendi Kendine Yapılan Düzenleme (Self–Regulation)
802
5. Düzenleme Modelleri Hakkındaki Görüşümüz
803
D. Bir Kitle İletişim Aracı Olarak İnternet ve İletişiminin Engellenmesi
804
1. Genel Olarak Kitle İletişim Kavramı
804
2. İnternet İletişiminin Kötüye Kullanılması Olgusu
805
3. İnternet İletişiminin Genel Engellenmesine Yönelik Düşünceler
807
4. Devletlerin Sanal Alanı Düzenlemesi ve Genel Filtreleme
808
F. 5651 Sayılı İnternet Yayınlarının Düzenlenmesi Hakkında Kanuna Göre İnternet İletişiminin Genel Engellenmesi
812
VI. İNTERNET ERİŞİMİNİN ÖZEL ENGELLENMESİ (ERİŞİMİN ENGELLENMESİ)
818
A. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesi
818
1. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesine İlişkin Örnek Olay
819
2. İnternet İletişiminin Mahkeme Kararıyla Engellenmesine İlişkin Örnek Olayın Değerlendirilmesi
821
3. AİHM’in 5651 Sayılı Kanunun AİHS’in 10. Maddesini İhlal Ettiğine Dair Kararı
823
4. Anayasa Mahkemesi’nin TİB’in İletişimin Engellenmesi Kararının İfade Özgürlüğünü İhlal Ettiğine Dair Kararı
828
a. Kabul Edilebilirlik Yönünden
828
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
834
5. Anayasa Mahkemesi’nin 26/12/2019 Karar Tarihli, 20/01/2020 Tarihinde Resmi Gazetede Yayınlanan Wikimedia Foundation Inc. ve Diğerleri Başvurusuna Dair Kararı
835
a. Kabul Edilebilirlik Yönünden
835
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
839
6. Anayasa Mahkemesi’nin 27/10/2021 Karar Tarihli, 07/01/2022 Tarihinde Resmi Gazetede Yayınlanan Keskin Kalem Yayıncılık ve Ticaret A.Ş. ve Diğerleri Başvurusuna Dair Kararı
840
a. Kabul Edilebilirlik Yönünden
844
c. Değerlendirme ve Görüşümüz
857
B. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesi – Telekomünikasyon Kurulu Kararıyla İletişimin Engellenmesi Örneği
858
1. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesine İlişkin Örnek Olay
858
2. İnternet İletişiminin İdari Pratikle Engellenmesine İlişkin Örnek Olayın Değerlendirilmesi
860
B. İnternet İletişiminin “Özel Hukuka Tabi Bir Tüzel Kişi” Tarafından Engellenmesi – Türkiye Futbol Federasyonu Kararıyla İletişimin Engellenmesi Örneği
863
VII. 5651 SAYILI KANUNUN İNTERNET İLETİŞİMİNİN ÖZEL ENGELLENMESİ (İÇERİĞİN ÇIKARILMASI VE/VEYA ERİŞİMİN ENGELLENMESİ) AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
865
A. İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararı Verilebilecek Suç Tipleri
865
2. Müstehcen Yayınlar
869
3. Kumar Oynanması İçin Yer ve İmkan Sağlanması
874
4. Futbol ve Diğer Spor Müsabakaları Hakkında Kanun ile İlgili Suçlar
876
5. Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar
877
6. Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon, Paylar Hakkında Kanun ile İlgili Suçlar
878
B. Koruma Tedbiri Olarak İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararı
879
2. Kararı Verebilecekler
879
b. TİB Başkanının Yetkisi
880
3. Uygulanacak Yöntem
882
4. Tedbir Kararının Kalkması
883
6. Uygulamadaki Durum ve Görüşümüz
885
C. İdari Tedbir Olarak İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararı
889
2. Kararı Verebilecekler
889
3. İdari Tedbir Olarak Erişim Engellemenin Hukuki Niteliği
891
4. Uygulanacak Yöntem
899
D. Haksız Engelleme Kararı Nedeniyle Tazminat
901
E. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi (m. 8/A)
901
F. Hukuka Aykırı İçeriğin Yayından Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi (m. 9)
903
G. Özel Hayatın Gizliliği Nedeniyle İçeriğe Erişimin Engellemesi (m. 9/A)
908
VIII. SOSYAL AĞ SAĞLAYICILARIN HUKUKİ REJİMİ
910
A. Sosyal Ağ Sağlayıcılara İlişkin Düzenleme Yapma Gerekliliği
910
B. İnternet Kanunu’na Göre Sosyal Ağ Sağlayıcıların Hukuki Rejimi
912
2. Temsilci Atama Yükümlülüğü, Nitelikleri ve Sorumlulukları
913
3. İnternet Kanunu’nun 9 ve 9/A Maddelerine Göre Yapılan Başvurularda Sosyal Ağ Sağlayıcıların Sorumluluğu
915
4. İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararlarının Uygulanmasına İlişkin Raporları Kuruma Bildirme Yükümlülüğü
915
5. Bazı Suçlara İlişkin Bilgilerin Soruşturma ve Kovuşturmaya Yetkili Makamlara Verilmesi Yükümlülüğü
916
6. Verilerin Türkiye’de Barındırma Yükümlülüğü
917
7. Çocuklara Özgü Ayrıştırılmış Hizmet Sunma Konusunda Gerekli Tedbirleri Alma Yükümlülüğü
918
8. Erişim Engelleme ve İçerik Çıkarma Nedeniyle Sosyal Ağ Sağlayıcılara Uygulanacak Yaptırımlar
918
9. BTK Başkanı Tarafından Verilen İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi Kararını Yerine Getirilmemesinin Yaptırımı
918
10. Kullanıcı Haklarına İlişkin Düzenlemelere Uyma Yükümlülüğü
921
11. Hukuka Aykırı İçerikten Dolayı Tazminat Sorumluluğu
921
12. Başlık Etiketleri ve Öne Çıkarılan İçeriklerin Uyarı Yöntemiyle Kaldırılması İçin Etkin Başvuru Mekanizması Kurma Yükümlülüğü
921
13. Kişilerin Can ve Mal Güvenliğini Tehlikeye Sokan İçeriklerin Kolluğa Bildirilmesi
922
14. Sosyal Ağ Sağlayıcıların İnternet Kanunu Gereğince İçerik ve Yer Sağlayıcı Olarak Yükümlülüğü
923
15. BTK’nın Bilgi Talebi ve Yerinde İnceleme Yetkisi
923
16. Kriz Planı Oluşturma Yükümlülüğü
923
17. İkincil Düzenlemeler
924
18. Geçiş Düzenlemesi
924
C. Değerlendirme ve Görüşümüz
925
IX. İNTERNET HABER SİTELERİNİN HUKUKİ REJİMİ
927
A. İnternet Yayıncılığı Açısından Basın Hukuku Kurallarının Uygulanabilirliği Sorunu
927
B. Basın Kanunu’na Göre İnternet Haber Sitelerinin Hukuki Rejimi
929
3. Özgürlük ve Sınırı
930
4. Bilgileri Sitede Bulundurma Yükümlülüğü
931
5. Haber ve İçerik Güncellemelerinin Açık Biçimde Sitede Bulundurma Yükümlülüğü
932
6. İnternet Haber Sitelerinin Süreli Yayın Olarak Kabul Edilmesinin Sonuçları
932
a. Basın Kanunu’ndan Kaynaklanan Genel Yükümlülükler
932
b. Beyanname Verme Yükümlülüğü ve Sonuçları
933
c. Beyanname Vermenin Sonucu Olarak Resmi İlan ve Reklamlar İle Çalışanların Basın Kartına İlişkin Hakların Ortadan Kalkması
934
7. İnternet Haber Sitesinden Yayınlanan İçeriklerin Doğruluğu ve Bütünlüğü Sağlanmış Şekilde Muhafaza Edilmesi Yükümlülüğü
937
8. Düzeltme ve Cevap Hakkı
939
9. Cinsel Saldırı, Cinayet ve İntihara Özendirme Haberlerinin Veriliş Biçimi
939
10. Kovuşturma ve Soruşturma Süreleri ve Yöntemi
940
X. ŞEBEKELER ÜSTÜ HİZMET SAĞLAYICILARIN HUKUKİ REJİMİ
940
B. Hak ve Yükümlülükler
941
XI. DEĞERLENDİRME VE GÖRÜŞÜMÜZ
945
Yargı Kararları Dizini
989
Kavramlara Göre Arama Dizini
999