Bankacılık Kanunu Şerhi

Bu kitabın konusundaki diğer şerhlerden önemli bir farkı var. Hemen her maddedeki hükümlerin başlangıcından bugüne geçirdiği evrime zaman zaman kimi okuyucu için fazla gelecek boyutta yer verdim Sık sık alıntılar yaptım. Amacım her mevzuat uygulayıcısının hem de hükümleri hukuk açısından değerlendirme gereksinmesi içinde olanların dikkatini kuralların kaynağına ve oluşumuna çekmek, felsefesini irdelemek.

II Kitabın hazırlandığı dönemde bankacılık düzenlenmelerinde; egemen öğe yeniden düzenlenen Basel sermaye uzlaşışının yürürlüğe konulmasındaki hazırlıklardır. Eskiden ülkeler başka ekonomilerdeki banka denetimine ilişkin kuralları, başka toplumların bu alandaki deneyimlerini göz önünde tutuyor idiyseler de bu alanda ulusal kurallara sahiptiler. Küreselleşme ağırlığın en çok parasal sektörde duyurduğu için üçüncü bin yılın başları, yerel bankacılık pazarlarının tek bir dünya finans pazarına dönüşümünde hızla yol alınan yıllar oldu. Ayrıntısı kitabın ilgili bölümlerinde yer alan Basel II adlı öz kaynağa dayalı risk ölçüm yöntemi bütün dünyada yalnızca finansal alanda değil reel sektörü de önemli değişimlere gebe hale getirdi. Bunun temelinde ise serbestleşen sermayenin daha fazla rant elde etmek amacıyla çeşitli ülkelere girip çıktıkça istikrarı bozması, bunun sonucunda sermaye sahiplerinin uğradığı kayıpların en aza indirilmesi. Bu yeni finans mimarisinin sermayesi kıt ülkeler için ne gibi değişiklikler getireceğini hep birlikte göreceğiz.

Ancak yeni kuralların etkisi ulusal bankacılık mevzuatımızın pek büyük ölçüde uluslar arası kuralların bir adaptasyonu haline gelmesi oldu. Bu nedenle hemen her kurala bir başka ülkede de rastlamak olası. Kendi özel koşullarımıza cevap veren kurallar ise yok denecek kadar azaldı.! Kitabın yayıma verildiği sırada Dolar kuru 1.32'den 1.55'lere fırladı. Aynı anda Devlet tahvillerinin faiz oranlarında sıçrama meydana geldi. Bu bankaların döviz yükümlülüklerinin artması, elerinde bulunan Devlet tahvillerinin piyasa değerinin düşmesi, sabit faizli kredilerinden zarar etmeleri, kaynak maliyetlerinin yükselmesi demek. Umarım piyasa riskini bertaraf etmek üzere gelişmiş ülkeler tarafından hazırlanan ve bizde de uygulamaya konulan kurallar bankacılığı bu kez korur. Zira 2002 yılında sermaye yeterliliğinin sağlandığı ve bankalarımızın sağlam bir yapıya kavuştuğu zamanın ekonomi bakanı tarafından açıklandıktan bu yana sistemin yeterli hale geldiği konusunda çok sayıda demeci anımsıyoruz. Bu kez de finans sisteminde bir şeyler olursa bu kuralların ne işe yaradığını iyice sorgulamak gerekecek. I

Kimi temel konularda mevzuatın değişmesi bu alanda yerleşik yargı kararlarını oluşmasını da güçleştirmektedir. Buna rağmen maddelerle ilgili yargı kararlarını çalışmaya katmaya gayret ettim. Bir başka eklemem başka ülkelerin mevzuatına örnek vermede oldu. Okuyucuyu sıkmadan biri AB üyesi olan, biri de bankacılığı gelişmiş iki ülkenin bankacılık kurallarına önemli ölçüde yer verdim.