>
Hukuk Kitapları>
Anayasa Hukuku>
AİHM>
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin Türkiye'de Olağanüstü Hal Rejimi Pratiği ve Anayasa Şikayetine Etkisi
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin Türkiye'de Olağanüstü Hal Rejimi Pratiği ve Anayasa Şikayetine Etkisi
1. Baskı,
Mart 2017
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa Sayısı:
295
Kitabın Fiyatı:
475,00₺
İndirimli (%73):
130,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Askeri Darbenin zihni kalıplarıyla hazırlanan 1982 Anayasası, yürürlüğe girişinden bugüne kadar geçirdiği tüm değişikliklere rağmen, olağanüstü rejime ilişkin hükümleri ile daha da derinleşen otoriter ruhundan kurtulamadı. Geçirdiği değişiklikler kapsamında Anayasa'nın, olağanüstü rejimi hukuk dışına çıkaran, yargı muafiyeti getiren düzenlemelerine hiçbir şekilde dokunulmadı.
Anayasa ve diğer ilgili mevzuat, olağanüstü halde yargısal denetim yollarını kapatan hükümleriyle, doğrudan iç hukuk yollarını tüketmeyi engellediği için geçmişte, Türkiye'nin Olağanüstü Hal Bölgesi'nden yoğun bir şekilde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne yapılan başvuruların çoğu, iç hukuk yollarını tüketme koşulunu yerine getirmeden yapıldı. Bu şartlarda önüne gelen başvurular bakımından Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi organları, iç hukuk yollarını tüketme koşulunun aşılmasını sağlayan kabuledilebilirlik kararlarını verdi. Bu kararlar yoluyla, olağanüstü rejime ilişkin kriterleri içeren sözleşme sistemi, Türkiye'de, olağanüstü rejim açısından doğrudan uygulanma özelliği kazandı.
Son zamanlarda, tüm ülkede uzatılan olağanüstü rejim ve uygulaması, Anayasal düzen açısından demokratik yönelimi ortadan kaldıran bir etki yarattı ve bir kez daha Anayasa'nın otoriter yüzünü belirgin kıldı. Anayasa şikayeti yoluyla, hak ve özgürlükleri koruma işlevini daha etkili biçimiyle üstlenen Anayasa Mahkemesi, bu işlevi gerçekleştirmenin çok uzağında kaldı. Olağanüstü rejim uygulamalarından kaynaklı hak ihlallerinde, ulusalüstü korumadan yararlanmak için anayasa şikayetinin bir iç hukuk yolu olma özelliğini sürdürüp sürdüremeyeceği, Türkiye'nin başlıca güncel hukuksal tartışma konularından biri oldu.
Kitabın Konu Başlıkları
Türkiye'de Olağanüstü Rejimin Normatif Çerçevesi
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Sistemi
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde Olağanüstü Rejim Standartları
Anayasa Mahkemesi ve Danıştay İçtihatlarında Olağanüstü Rejim
Türkiye'de İç Hukuk Yollarının Etkisizliği
Türkiye'de Sözleşme Temelinde Anayasal – Yasal Dönüşüm Çabaları
Türkiye'de Sözleşme ile Çevrelenen Anayasa Şikayeti Yolu
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz
5
Kısaltmalar
13
Giriş
15
Birinci Bölüm
TÜRKİYE’DE OLAĞANÜSTÜ REJİMİN NORMATİF ÇERÇEVESİ VE
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ SİSTEMİ
I. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE NORMATİF DÜZEYDE OLAĞANÜSTÜ REJİM
21
A. 1982 Anayasası Öncesi Dönemde Olağanüstü Rejime İlişkin Düzenlemeler
22
1. 1924 Anayasası Dönemi
22
2. 1961 Anayasası Dönemi
24
a. Genel Olarak
24
b. 1961 Anayasası ve 1402 Sayılı Sıkıyönetim Kanunu
26
B. 1982 Anayasası’nda Olağanüstü Rejime İlişkin Düzenlemeler
28
1. 1982 Anayasası 15. Madde Hükmü
28
2. 1982 Anayasası’nın Belirlediği Olağanüstü Rejim Formları
30
3. 1982 Anayasası’nda Olağanüstü Rejime İlişkin Diğer Hükümler
33
C. Olağanüstü Hal Kanunu
34
1. Olağanüstü Halin İlanına Yol Açan Nedenler ve İlan Şekli
34
2. Olağanüstü Hal Kanunu’na Göre Yetkili Organlar, Yetki ve Görevleri
35
a. Başbakanlık Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu
35
b. Bölge Olağanüstü Hal Kurulu
35
c. İl ve İlçe Olağanüstü Hal Büroları
36
d. Yardım İstemi
36
3. Olağanüstü Hal Kanunu’nda Yükümlülükler ve Alınacak Önlemlerle İlgili Hükümler
37
a. Doğal Afet ve Tehlikeli Salgın Hastalıklarda Yükümlülükler ve Alınacak Önlemler
37
b. Ağır Ekonomik Bunalım Hallerinde Yükümlülükler ve Alınacak Önlemler
38
c. Şiddet Hareketlerinde Alınacak Önlemler
38
4. Olağanüstü Hal Kanunu’nda Suç ve Cezalara İlişkin Hükümler
39
a. Olağanüstü Hal Kanunu ile İhdas Edilen Suç ve Cezalar
39
b. Olağanüstü Halde Yargı Görevi ve Usul
40
D. Olağanüstü Hal Kanunu’nun Anayasa’ya Uygunluğu
41
1. Normların Karşılaştırılması
41
a. Anayasa’nın Hak ve Özgürlüklere İlişkin Hükümleriyle Karşılaştırılması
41
b. Olağanüstü Hal Kanunu ve Olağanüstü Halin İlanına İlişkin Anayasa Hükümleri
42
c. 1982 Anayasası 15. Madde Hükmü Bakımından Olağanüstü Hal Kanunu
42
2. Olağanüstü Halin Yargısal Denetimi
44
E. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnameleri
46
1. 1982 Anayasa’sında KHK Düzenlemesi (Madde 91)
46
2. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnameleri
48
a. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerin Unsurları
48
aa. Şekil Unsuru Bakımından
48
bb. Konu Unsuru Bakımından
49
cc. Yetki Unsuru Bakımından
51
dd. Yer ve Süre Unsuru Bakımından
52
b. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerin Anayasa’ya, Hukuka Aykırılığı
53
c. Olağanüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerin Yargısal Denetimi
59
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ SİSTEMİ
64
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Diğer Bazı Belgelerle Ana Hatlarıyla İlişkisi Karşılaştırılması
66
1. Birleşmiş Milletler Evrensel İnsan Hakları Bildirisi
66
2. B.M. Uluslararası Medeni ve Siyasal Haklar Sözleşmesi
67
3. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
68
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Kapsamı
68
1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Hak ve Özgürlüklere İlişkin Hükümleri
68
2. Hak ve Özgürlükler Alanını Genişleten Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek Protokoller
71
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde Bireysel Başvuru Hakkı
73
1. Bireysel Başvuruda Sözleşme Organları ve İşlevleri
73
a. 11. Protokol Öncesi Avrupa İnsan Hakları Komisyonu
73
b. Bakanlar Komitesi
76
c. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
77
2. Bireysel Başvuru Hakkının Kullanılması Koşulları
79
3. Taraf Devletlerin Başvurusu
80
III. TÜRKİYE VE AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ
82
A. Türkiye’nin Sözleşme’yi Onaylaması, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Zorunlu Yargı Yetkisinin Tanınması
82
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Türk Hukukundaki Yeri
88
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Doğrudan Uygulanabilirlik Özelliği
91
IV. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ’NİN OLAĞANÜSTÜ REJİME İLİŞKİN HÜKMÜ VE HÜKMÜN İÇERDİĞİ UNSURLAR
92
A. AİHS’nin 15. Maddesinin Esasa İlişkin Düzenlemesi
92
1. Savaş Hali–Kamusal Tehlike Şartı
93
2. Ölçülülük İlkesi
93
3. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Ters Düşmeme
94
4. Dokunulmaz Haklar
95
İkinci Bölüm
AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE OLUŞTURULAN STANDARTLARIN TÜRKİYE’DE OLAĞANÜSTÜ HAL
REJİMİNE YANSIMASI
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ ÇERÇEVESİNDE GELİŞTİRİLEN STANDARTLAR
97
A. Olağanüstü Hal Rejiminin Uygulanmasına Yönelik Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nun ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Başlıca Kararları
97
1. Lawless v. İrlanda
97
2. İrlanda v.United Kingdom (Birleşik Krallık)
99
3. Brogan ve Diğerleri v. Birleşik Krallık
102
4. Brannigan ve McBride v. Birleşik Krallık (U.K)
103
5. Yunanistan Davası
105
6. De Becker v. Belçika
108
B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Kapsamında Olağanüstü Rejime İlişkin Belirlenen Kriterler
109
1. Esasa İlişkin Kriterler
112
a. Ulusun Yaşamını Tehdit Eden Genel Bir (Kamusal) Tehlike Koşulu
112
b. Olağanüstü Rejim Uygulamasında Alınan Önlemlerin Durumun Gerekleriyle Ölçülü Olması Koşulu
114
2. Usule İlişkin Kriterler (Olağanüstü Halde Bildirim Yükümlülüğü)
116
3. Başvurudaki Usuller (Olağanüstü Halde İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi)
118
C. Avrupa İnsan Hakları Komisyonu’nun ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Olağanüstü Hallerde de Korunması Gereken Haklara Yaklaşımı
124
1. Yaşam Hakkı
125
2. İşkence Yasağı
126
3. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı
128
II. AİHS OLAĞANÜSTÜ REJİM STANDARTLARININ TÜRKİYE’DE İÇ HUKUK DÜZENLEMELERİNE VE YARGI KARARLARINA ETKİSİ
130
A. AİHS Karşısında 1982 Anayasasının Sınırlama Rejimi
130
B. AİHS’nin Olağanüstü Hal Rejimi İçin Belirlediği İlkelere Uygunluk Bakımından Denetim (Sözleşme’ye Uygunluğun Denetimi)
134
C. AİHS’nin 15. Maddesi kapsamındaki Bildirim Yükümlülüğü Gereğince Türkiye’nin AİHS’nin 15. Maddesi’ni Uygulamaya Koyduğuna Dair Yaptığı Geçmiş Bildirimler
136
III. ANAYASA MAHKEMESİ VE DANIŞTAY İÇTİHATLARINDA OLAĞANÜSTÜ HAL REJİMİ VE BU BAĞLAMDA AİHS’NİN ETKİSİ
137
A. Anayasa Mahkemesi’nin ve Danıştay’ın Olağanüstü Hal Rejimi Karşısındaki Tutumları
137
1. Hakların Sınırlandırılması Karşısında Anayasa Yargısı
137
2. Anayasa Mahkemesi’nin Olağanüstü Rejim Bağlantılı Kararları
139
a. 1961 Anayasası Dönemi
139
b. 1982 Anayasa Dönemi
142
c. Anayasa Mahkemesi Kararlarında Anayasa’nın Olağanüstü Yönetim Usullerini Düzenleyen Hükümlerinin (m. 119–122) Anlamı
144
3. Danıştay Kararlarında Olağanüstü Hal Rejimi
146
B. 2001–2004 Anayasa Değişiklikleri Öncesinde Anayasa Mahkemesi ve Danıştay’ın AİHS İlkelerini Doğrudan Temel Aldıkları Bazı Kararları
150
IV. TÜRKİYE’DE OLAĞANÜSTÜ HAL UYGULAMASINA AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ STANDARTLARININ UYGULANMASI
153
A. Türkiye’de Olağanüstü Rejim Pratiği
153
1. Olağanüstü Hal Uygulamasında Yargı Alanındaki Genel Durum ve Savunma Hakkının İhlali
154
2. Basın Özgürlüğü ve Sansür
155
3. Sürgün
159
4. İşkence
161
5. Demokratik Kurumlara Yönelik Uygulamalar
166
6. Yargısız İnfazlar ve Güvenlik Güçlerinin Gösterilere Müdahalesi (Ateş Açması)
167
7. Faili Meçhul Cinayetler
169
8. Köy Boşaltmalar – Koruculuk Sistemi
170
B. Türkiye’de Olağanüstü Halde İç Hukuk Yollarının Etkisizliği
175
1. Türkiye’de İç Hukuk Yollarını Etkisiz Kılan Nedenler
175
2. AİHM’nin Türkiye’ye İlişkin İç Hukuk Yollarının Etkisiz Bulduğu Karar Örnekleri
179
Üçüncü Bölüm
TÜRKİYE’DE AİHS TEMELİNDE ANAYASAL–YASAL DÖNÜŞÜM ÇABALARI VE AİHS İLE ÇEVRELENEN ANAYASA ŞİKAYETİ YOLU
I. TÜRKİYE’DE AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNİ TEMEL ALAN HUKUKSAL DEĞİŞİM SÜRECİ
185
A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İle İç Hukukun Uygulanmasından Doğan Çelişkiler
185
B. Sözleşmenin İç Hukukta Değeri Anayasa’nın 90. Maddesi Değişikliği
188
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Avrupa Birliği İlişkisi
194
D. Türkiye’de Avrupa Birliği Sürecinde Hak ve Özgürlüklere İlişkin Anayasal Değişikliklerde AİHS’nin Belirleyici Rolü
200
II. TÜRKİYE’DE ANAYASA YARGISI
207
A. Genel Olarak Anayasa Yargısının İşlevi
207
B. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin Hak ve Özgürlüklere İlişkin İlkeleri Yorumu
213
1. Anayasa Mahkemesi’nin Kararlarında Kullandığı İlkeler
213
a. Hukukun Genel İlkeleri–Hukuk Devleti İlkesi
213
b. Eşitlik İlkesi
222
c. Demokratik Toplum Düzeni İlkesi
225
d. Ölçülülük İlkesi
229
2. Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’nin Hak ve Özgürlükleri Koruyucu İşlevini Yerine Getirememesi
232
III. SİYASİ PARTİ ÖRNEĞİ ÜZERİNDEN AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İLE ANAYASA MAHKEMESİ’NİN YORUM FARKLILIĞI
237
A. Siyasi Partilere İlişkin Anayasa Mahkemesi’nin Geliştirdiği Yorum Yöntemi
237
B. Anayasa Mahkemesi İle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Siyasi Partilere İlişkin Karar Örnekleri
240
1. Türkiye Birleşik Komünist Partisi Kararı
240
2. Sosyalist Parti Kararı
242
3. Özgürlük ve Demokrasi Partisi Kararı
244
C. AİHM İle Anayasa Mahkemesi’nin Siyasi Partilere Farklı Yaklaşımları
244
D. Anayasa Mahkemesi’nin Siyasi Partiler Açısından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Etkisine Girişi
250
IV. TÜRKİYE’DE AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ İLE SINIRLI ANAYASA ŞİKAYETİ YOLU
254
A. Türkiye’de Daraltılmış Anayasa Şikayeti
254
B. Anayasa Mahkemesi’nin Yorum Yönteminin Dönüşememesi
260
C. İç Hukuk Yolu Olarak Anayasa Şikayeti
267
Sonuç
273
Kaynaklar
277
Kavramlar Dizini
293
Kitabın Fiyatı:
475,00₺
İndirimli (%73):
130,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Soykırım, İnsanlığa Karşı Suçlar ve Savaş Suçları
Büşra Özer Erdoğan
İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarının Medeni Hukuktaki Kişilik Hakkı Kavramına Etkisi
Zeliha Gizem Sayın
Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı
İdris Doğan
Susma Hakkı
Feride Çelik, M. Salih Akyıldırım
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim