Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat Dr. Erçağ Metiner  - Kitap
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında

Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat

1. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
447
Barkod:
9786256147478
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
590,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Çalışmada, ülkemizin insan haklarının gelişimi açısından son derece kritik olan "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat" konusu ele alınacaktır. Çalışma dört bölümde incelenecektir. Başlıca Türk hukuk mevzuatından, öğretisinden Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi kararlarından faydalanılmakla birlikte, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına da çalışmamızda sıklıkla başvurulacaktır. Birinci bölümde kavramsal olarak koruma tedbirleri, sınıflandırılması, özellikleri, önkoşulları belirtilecektir. Daha sonra tazminatın hukuki niteliği ve gereği, tazminatın tarihsel gelişimi ve kaynakları, sorumluluk hukuku konuları ele alınacaktır. İkinci bölümde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne genel bakış, karar türleri, Türkiye'de kararların uygulanmasının denetimi ve kararların icrası konuları ele alınacaktır. Üçüncü bölümde tazminat nedenleri ve tazminat nedenleri konusunda beliren sorunlar incelenecektir. Dördüncü ve son bölümde ise, tazminat talep edemeyecek kişiler, tazminat davasının özellikleri, başvuru, yargılama, tazminatın hesaplanması, tazminatın geri alınması, devletin rucü hakkı ve kanun yolları konuları ele alınarak değerlendirme ve önerilerde bulunulacaktır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Genel Bilgiler
.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Genel Bakış, Karar Türleri, Türkiye'de Kararların Uygulanmasının Denetimi ve Kararların İcrası
.
Tazminat Nedenleri ve Tazminat Nedenleri Konusunda Beliren Sorunlar
.
Tazminat Talep Edemeyecek Kişiler, Tazminat Davasının Özellikleri, Başvuru, Yargılama, Tazminatın Hesaplanması, Tazminatın Geri Alınması, Devletin Rucü Hakkı ve Kanun Yolları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 
5
İÇİNDEKİLER 
7
KISALTMALAR CETVELİ 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL BİLGİLER
I. KAVRAMSAL OLARAK KORUMA TEDBİRLERİ, SINIFLANDIRILMASI,
ÖZELLİKLERİ VE ÖNKOŞULLARI 
23
A. Kavram 
23
B. Koruma Tedbirlerinin Sınıflandırılması 
25
1. Yöneldikleri Değere Göre Koruma Tedbirleri 
26
2. Amaçlarına Göre Koruma Tedbirleri 
26
3. Yöneldikleri Kişilere Göre Koruma Tedbirleri 
27
4. Karar Verme ve Uygulama Yetkisine Göre Koruma Tedbirleri 
27
C. Koruma Tedbirlerinin Özellikleri 
28
1. Kanun İle Düzenlenmiş Olma 
28
2. Geçici Olma 
32
3. Araç Olma 
32
4. Zorlama ve/veya Rıza Dışı Olma 
33
5. İhtiyari Olma 
34
D. Koruma Tedbirlerinin Ön Koşulları 
34
1. Bir Suç Şüphesinin Bulunması 
34
a. Basit Şüphe/Başlangıç Şüphesi 
35
b. Makul Şüphe 
36
c. Yeterli Şüphe 
38
d. Kuvvetli Şüphe 
38
e. Yoğun Şüphe 
39
2. Gecikmede Sakınca Bulunması 
40
3. Görünüşte Haklılık 
41
4. Orantı (Ölçülülük) Bulunması 
43
5. Kural Olarak Hâkim veya Mahkemenin, Gecikmesinde Sakınca
Bulunan Hallerde Cumhuriyet Savcısının Kararının Bulunması (Yetkili
Merciin Kararının Bulunması) 
45
II. TAZMİNATIN HUKUKİ NİTELİĞİ, GEREĞİ, TAZMİNATIN TARİHSEL GELİŞİMİ,
KAYNAKLARI VE SORUMLULUK HUKUKU (TAZMİNAT SORUMLULUĞU) 
46
A. Tazminatın Hukuki Niteliği ve Gereği 
46
B. Koruma Tedbirlerine ilişkin Tazminatın Tarihsel Gelişimi ve Kaynakları 
52
C. Sorumluluk Hukuku (Tazminat Sorumluluğu) 
55
1. Genel Olarak 
55
2. Kusur Sorumluluğu (Haksız Fiil Sorumluluğu) 
57
a. Haksız Fiil Kavramı 
59
b. Haksız Fiilin Unsurları 
59
ba. Hukuka Aykırı Fiil 
60
bb. Kusur 
61
bc. Zarar 
63
bd. İlliyet Bağı (Nedensellik Bağı) 
66
3. Kusursuz Sorumluluk (Sebep Sorumluluğu) 
68
4. Devletin Sorumluluğu 
70
a. Devletin, İdari Nitelikli Organlarının Eylemlerinden Kaynaklanan
Mali Sorumluluğu 
73
b. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının Eylemlerinden
Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 
77
ba. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının İdari
Eylemlerinden Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 
77
bb. Devletin, Yargısal Nitelikli Organlarının Yargısal
Eylemlerinden Kaynaklanan Mali Sorumluluğu 
78
İKİNCİ BÖLÜM
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NE GENEL BAKIŞ, KARAR TÜRLERİ,
TÜRKİYE’DE KARARLARIN UYGULANMASININ DENETİMİ VE KARARLARIN İCRASI
I. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NE GENEL BAKIŞ 
83
A. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kökenleri 
83
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kuruluşu 
85
C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yapısı 
88
1. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin İdari Yapısı 
89
a. Mahkeme Genel Kurulu 
89
b. Bölümler 
89
c. Eleme (Filtraj) Birimi 
90
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yargısal Yapısı 
91
a. Tek Hakim 
91
b. Komite 
93
c. Daire 
95
d. Büyük Daire 
96
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Diğer Birimleri 
97
a. Başkanlık Kurulu 
97
b. Yazı İşleri Müdürlüğü 
98
II. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI 
100
A. Genel Olarak 
100
B. Yargısal Kararlar 
101
1. Kabul Edilebilirlik Hakkında Kararlar 
101
2. Esas İncelemesi 
103
a. Eski Hale İade 
103
b. Adil Tatmin 
107
C. Seçenek (Alternatif) Çözümler 
109
1. Dostane Çözüm 
109
2. Tek Taraflı Duyurma (Deklarasyon) 
110
D. Pilot (Öncül) Karar Usulü 
112
E. İhtiyati Tedbir Kararı 
114
F. İhlal Davası 
117
G. Gözden Geçirme (Revizyon), Düzeltme ve Yorum Kararları 
118
1. Gözden Geçirme (Revizyon) Kararı 
118
2. Düzeltme Kararı 
120
3. Yorum Kararı 
120
H. Danışma Görüşü 
120
III. TÜRKİYE’DE AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARININ
UYGULANMASININ DENETİMİ VE KARARLARIN İCRASI 
122
A. Genel Olarak 
122
B. Türkiye’de Kararların Uygulanmasını Takip Etmekle Görevli Birimler 
128
C. Türkiye Aleyhine Verilen Kararlarda Alınan Giderim Tedbirleri 
131
1. Durdurma 
131
2. Onarım 
135
a. Genel Olarak 
135
b. Yargılamanın Yenilenmesi 
136
c. Tatmin 
138
d. Tazminat Ödenmesi 
142
e. Tekrarlanmama Güvencesi (Garantisi) 
143
D. Türkiye’de AİHM Kararlarının İcra Edilmemesi 
148
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT NEDENLERİ VE TAZMİNAT NEDENLERİ KONUSUNDA BELİREN SORUNLAR
I. TAZMİNAT NEDENLERİ 
157
A. CMK m. 141’de Düzenlenen Tazminat Sebepleri 
160
1. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Dışında Yakalanan, Tutuklanan veya
Tutukluluğunun Devamına Karar Verilenler (CMK m. 141/1–a) 
160
a. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Oluşmadan Yakalanma 
161
b. Kanunlarda Belirtilen Koşullar Oluşmadan Tutuklama veya
Tutukluluğun Devamına Karar Verilmiş Olması 
166
ba. Genel Olarak 
166
bb. Tutuklama Nedenleri 
168
bc. Tutuklama Kararı Verilemeyecek Haller 
173
bd. Tutuklama Kararı Verme Yetkisi ve Gerekçe 
175
be. Tutukluluğun İncelenmesi (Gözden Geçirilmesi) 
178
2. Kanuni Gözaltı Süresinde Hâkim Önüne Çıkarılmama (CMK m.
141/1–b) 
184
3. Kanuni Hakları Hatırlatmamak veya Hatırlatılmasına Rağmen Bu
Haklardan Yararlandırmadan Tutuklanma (CMK m. 141/1–c) 
193
a. İsnadı Öğrenme Hakkı 
197
b. Müdafinin Hukuki Yardımından Yararlanma Hakkı 
198
c. Yakınlarına Haber Verme Hakkı 
203
d. Susma Hakkı 
204
e. Delil Toplama ve Toplanmasını İsteme Hakkı 
207
4. Kanuna Uygun Olarak Tutuklandığı Hâlde Makul Sürede Yargılama
Mercii Huzuruna Çıkarılmamak ve Bu Süre İçinde Hakkında Hüküm
Vermemek (CMK m. 141/1–d) 
208
a. Tutuklunun Makul Süre İçinde Yargılama Mercii Huzuruna
Çıkartılmaması 
209
b. Tutuklu Hakkında Makul Süre İçinde Hüküm Verilmemesi 
211
5. Kanuna Uygun Olarak Yakalandıktan veya Tutuklandıktan Sonra
Kovuşturmaya Yer Olmadığı veya Beraat Kararı Verilmesi (CMK m.
141/1–e) 
215
6. Kişinin Gözaltı ve Tutuklulukta Geçirdiği Sürenin Hükümlülükten
Fazla Olması veya İşlenen Suç İçin Kanunda Öngörülen Cezanın
Sadece Adli Para Cezası Olması (CMK m. 141/1–f) 
219
7. Yakalama veya Tutuklama Nedenleri ve Haklarındaki Suçlamaların
Kişilere, Yazıyla veya Bunun Hemen Olanaklı Bulunmadığı Hâllerde
Sözle Açıklanmaması (CMK m. 141/1–g) 
223
8. Yakalamanın ve Tutuklamanın Yakınlara Bildirilmemesi (CMK m.
141/1–h) 
226
9. Arama Kararının Ölçüsüz Bir Şekilde Gerçekleştirilmesi (CMK m.
141/1–i) 
229
a. Genel Olarak 
229
b. Arama Kararının Uygulanma Şekli ve Ölçüsü 
231
c. Öğreti ve Uygulama 
234
10. Eşyasına veya Diğer Malvarlığı Değerlerine, Koşulları Oluşmadığı Halde
Elkonulması veya Korunması İçin Gerekli Tedbirler Alınmaması ya da
Eşyası veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı Kullanılması veya
Zamanında Geri Verilmemesi (CMK m.141/1–j) 
237
a. Eşya veya Malvarlığı Değerlerine Koşulları Oluşmadığı Halde
Elkonulması 
240
b. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin
Gerekli Tedbirlerin Alınmaması 
247
c. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Amaç Dışı
Kullanılması 
249
d. Elkonulan Eşyanın veya Malvarlığı Değerlerinin Zamanında
Geri Verilmemesi 
250
11. Yakalama, Adli Kontrol veya Tutuklama İşlemine Karşı Kanunda
Gösterilen Başvuru İmkânlarından Yararlandırmama (CMK m. 141/1–k) 
258
12. CMK m. 109/3–e ve CMK m. 109/3–j’de Düzenlenen Adli Kontrol
Yükümlülükleri Uygulandıktan Sonra Haklarında Kovuşturmaya Yer
Olmadığına veya Beraatlerine Karar Verilenler (CMK m. 141/1–l) 
263
a. Genel Olarak 
263
b. 02.03.2024 Tarihli 7499 Sayılı Kanun Değişikliği Öncesi Durum 
263
c. 02.03.2024 Tarihli 7499 Sayılı Kanun Değişikliği Sonrası Durum 
265
B. CMK m. 141/1 Dışında Hâkim ve Savcıların Verdikleri Kararlar ve
Yaptıkları İşlemler Nedeniyle Tazminat (CMK m. 141/3) ve HMK m. 46
Kapsamında Hâkimlerin Hukuki Sorumluluğu 
267
C. Yargılamanın Yenilenmesi Sonucunda Beraat veya Ceza Verilmesine Yer
Olmadığına Karar Verilmesi Nedeniyle Tazminat (CMK m. 323/3) 
274
II. TAZMİNAT NEDENLERİ KONUSUNDA BELİREN SORUNLAR 
276
A. Hapis Cezasının Ertelenmesine Karar Verilmesi Halinde Tazminat 
276
B. Davanın Düşme Hallerinde Tazminat 
277
1. Ölüm Halinde Tazminat 
278
2. Önödeme Halinde Tazminat 
279
C. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilmesi Halinde
Tazminat 
280
D. Koşullu Salıverme Süresinden Fazla Tutuklu Kalma Halinde Tazminat 
283
E. Tedavi ve Denetimli Serbestlik Tedbirine Karar Verilmesi Halinde
Tazminat 
285
F. Kişinin Tutuklandığı Suçtan Beraat Etmesi, Tutuklanmadığı Suçtan
Mahkûm Edilmesi Halinde Tazminat (Birden Fazla Suçun Varlığı) 
286
G. Mahsup Kararı Halinde Tazminat 
288
H. Suçluların İadesi Halinde Tazminat 
290
1. Türkiye’de Suç İşleyip Yabancı Ülkeye Kaçan Kişinin İadesi 
296
2. Yabancı Ülkede Suç İşleyip Türkiye’ye Kaçan Kişinin İadesi 
299
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
TAZMİNAT TALEP EDEMEYECEK KİŞİLER, TAZMİNAT DAVASININ ÖZELLİKLERİ,
BAŞVURU, YARGILAMA, TAZMİNATIN HESAPLANMASI, TAZMİNATIN GERİ
ALINMASI, DEVLETİN RUCÜ HAKKI VE KANUN YOLLARI
I. TAZMİNAT TALEP EDEMEYECEK KİŞİLER 
303
A. Genel Olarak 
303
B. Tazminata Hak Kazanamadığı Halde, Sonradan Yürürlüğe Giren ve
Lehte Düzenlemeler Getiren Kanun Gereği, Durumları Tazminat
İstemeye Uygun Hale Dönüşenler 
305
1. Suç Olmaktan Çıkarma 
306
2. Sonradan Yürürlüğe Giren Lehte Düzenlemeler 
310
C. Genel veya Özel Af, Şikâyetten Vazgeçme, Uzlaşma Gibi Nedenlerle
Hakkında Kovuşturmaya Yer Olmadığına veya Davanın Düşmesine
Karar Verilen veya Kamu Davası Geçici Olarak Durdurulan veya Kamu
Davası Ertelenen veya Düşürülenler 
312
D. Kusur Yeteneğinin Bulunmaması Nedeniyle Hakkında Ceza Verilmesine
Yer Olmadığına Karar Verilenler 
318
E. Adlî Makamlar Huzurunda Gerçek Dışı Beyanla Suç İşlediğini veya Suça
Katıldığını Bildirerek Gözaltına Alınanlar, Adli Kontrol Altına Alınanlar
veya Tutuklananlar 
320
II. TAZMİNAT İSTEMENİN KOŞULLARI (BAŞVURU) 
321
A. Tazminat Hakkının İlgilisine Bildirilmesi 
321
B. Tazminat İsteminde Bulunabilecek Kişiler (Davacı) 
322
C. Davanın Açılacağı Kişiler (Davalı) 
328
D. Başvuru Süresi (Dava Açma Süresi), Sürenin Başlangıcı, Sürenin Niteliği
ve Başvuru Şekli 
329
1. Başvuru Süresi ve Sürenin Başlangıcı 
329
2. Sürenin Niteliği 
333
3. Başvuru Şekli 
333
E. Başvuru Mercii 
335
1. Genel Olarak 
335
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 
336
3. İstisnai Yetkili Mahkeme 
343
4. Tazminat Komisyonu’nun Görevli Olduğu Haller ve İşleyişi 
345
III. TAZMİN EDİLECEK ZARARLAR (TAZMİNATIN KAPSAMI) 
346
A. Genel Olarak 
346
B. Maddi Zarar 
347
1. Genel Olarak 
347
2. Parasal Kayıplar 
348
3. Tedavi Masrafları 
350
4. Avukatlık Vekâlet Ücreti 
351
a. Tazminat Davasının Sebebi Olan Koruma Tedbirinin
Uygulandığı Soruşturma veya Kovuşturma Aşamasındaki
Vekâlet Ücreti 
351
b. CMK m. 141 Dolayısıyla Görülen Tazminat Davasındaki Vekâlet
Ücreti 
353
C. Manevi Zarar 
354
D. Harç ve Faiz 
356
1. Harç 
356
2. Faiz 
357
IV. YARGILAMA 
359
A. Genel Olarak 
359
B. Dilekçenin İncelenmesi (Ön İnceleme) 
361
C. Duruşmanın Açılması 
362
D. Davanın Değeri 
363
E. Davanın İhbarı 
363
F. Araştırma ve Delillerin Değerlendirilmesi / Esasın İncelenmesi 
364
1. Talep ve İspata ilişkin Delillerin Doğruluğunun Araştırılması 
364
2. Delillerin Değerlendirilmesi ve Tazminat Miktarının Belirlenmesi 
366
G. Hüküm/Mahkemece Verilecek Kararlar 
367
1. Dava Dilekçesinin Reddi 
367
2. İstemin Süre Yönünden Reddi 
369
3. İstemin Husumetten Reddi 
369
4. Yetkisizlik Kararı 
369
5. Davanın Esastan Reddi 
370
6. Davanın Kabulü 
371
H. Hüküm Bildirilmesi ve Hükmün İcrası 
372
I. Yargılama Giderleri 
372
İ. Adli Tatilin Tazminat Davalarına Etkisi 
373
V. TAZMİNATIN miktarı ve hesaplanması 
373
A. Genel Olarak 
373
B. Taleple Bağlılık ve Islah 
376
1. Taleple Bağlılık 
376
2. Islah 
378
C. Maddi Tazminatın Hesaplanması 
380
D. Manevi Tazminatın Hesaplanması 
383
VI. TAZMİNATIN GERİ ALINMASI VE DEVLETİN RÜCU HAKKI 
386
A. Genel Olarak 
386
B. Tazminatın Geri Alınması 
386
C. Devletin Rücu Hakkı 
388
1. Genel Olarak 
388
2. Hâkim, Cumhuriyet Savcısı ve Diğer Kamu Görevlilerine Rücu 
389
3. İftira Eden veya Yalan Tanıklık Edenlere Rücu 
392
VII. KANUN YOLLARI 
393
A. Genel Olarak 
393
B. Kanun Yollarına Başvurabilecek Kişiler 
394
C. Kanun Yollarına Başvurmada Süre 
395
D. İnceleme Makamı 
395
E. İnceleme Yöntemi 
396
F. Başvuru Sınırı (Kesinlik Sınırı) 
397
G. Kazanılmış Hak 
399
VIII. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE CMK M. 141 VD. UYARINCA TAZMİNAT
DAVASI AÇMADAN ANAYASA MAHKEMESİ VE AVRUPA İNSAN HAKLARI
MAHKEMESİ’NE YAPILAN BAŞVURULARIN İNCELENMESİ 
401
A. Anayasa Mahkemesi Açısından 
401
B. AİHM Açısından 
406
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 
409
KAYNAKLAR 
415