Birinci BölümAVRUPA KÖMÜR VE ÇELİK TOPLULUĞU ANTLAŞMASI’NDAN AVRUPA BİRLİĞİ’NE GİDEN SÜREÇTEDEMOKRASİ ANLAYIŞININ YERİ VE ÖNEMİ
1.1. Avrupa Topluluğunun Kuruluşundan Siyasi Birliğe Dönüşüm Sürecinde Demokrasinin Yasal ve Kurumsal Temelleri
23
1.1.1. Avrupa Birliğinin Tarihsel Gelişimi ve Bu Sürece Yön Veren Unsurlar
28
1.1.2. Avrupa Topluluğununun Kurucu Antlaşmalarında Demokrasinin Yeri ve Değerlendirilmesi
31
1.1.2.1. Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Antlaşması (1951)
32
1.1.2.2. Avrupa Ekonomik Topluluğu Antlaşması (1957)
33
1.1.2.3. Tek Avrupa Senedi (1987)
35
1.1.2.4. Maastricht Antlaşması (1993)
36
1.1.2.5. Amsterdam Antlaşması (1997)
40
1.1.2.6. Nice Antlaşması (2000) ve Son Gelişmeler
43
1.1.2.7. Avrupa İçin Bir Anayasa Oluşturan Antlaşma
49
1.1.3. Avrupa Birliğinin Temel Kurumları ve Demokrasi
54
1.1.3.1. Avrupa Birliği Konseyi
59
1.1.3.2. Avrupa Birliği Komisyonu
62
1.1.3.3. Avrupa Birliği Parlamentosu
63
1.1.3.4. Avrupa Toplulukları Adalet Divanı
68
1.1.3.5. Ekonomik ve Sosyal Komitesi
71
1.2. Avrupa Birliği’ne Üye Ülkelerinin Taraf Olduğu Avrupa Konseyi (1949) Sözleşmeler ve Şartlar
72
1.2.1. Avrupa Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Antlaşmaları ve Avrupa Birliği Ülkelerinin Anlaşmalara Yönelik Tutumları
74
1.2.1.1. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı
75
1.2.1.2. Avrupa Bölgesel Yönetimler Özerklik Şartı Taslağı
76
1.2.1.3. Avrupa Yerel Topluluklar veya Yerel Yönetimler Arasında Sınır Ötesi İşbirliği Çerçeve Sözleşmesi
78
1.2.1.4. Ulusal Azınlıkların Korunması Çerçeve Sözleşmesi
79
1.2.1.5. Avrupa Bölgesel ve Azınlık Dilleri Şartı
83
1.2.1.6. Yabancıların Yerel Düzeyde Kamusal Hayata Katılımına İlişkin Sözleşme
84
İkinci BölümAVRUPA BİRLİĞİ’NİN BÜTÜNLEŞME SÜRECİNDEDEMOKRASİYE İLİŞKİN SORUNLAR
2.1. Avrupa Birliği’nin Bütünleşme Sürecinde Demokrasiye İlişkin Sorunlar
89
2.1.1. Demokratik Meşruiyet Sorunu
91
2.1.2. Avrupa Birliği’nde Demokrasi Açığı Sorunu
95
2.1.2.1. Avrupa Kamusal Alanı
102
2.1.2.2. Avrupa Birliği Vatandaşlığı
109
2.1.2.3. Avrupa Kimliği ve Ulusal Kimlik
116
2.1.2.3.1. Ulusal Kimliklerle Avrupa Kimliğinin Uyumlaştırılmasına Yönelik Teorik Yaklaşımlar
122
2.2. Avrupa Birliği’ne Yönelik Eleştiriler
128
Üçüncü BölümAVRUPA BİRLİĞİ VE DEMOKRASİYE YÖNELİK OLARAK YAPILMIŞ KAMUOYU ARAŞTIRMALARININ ANALİZLERİ
3.1. Avrupa Birliği’nde Eski ve Yeni Üye Ülkelerin Sosyo-Politik Değerlere İlişkin Analizleri
137
3.1.1. Avrupa Birliği Vatandaşlarının Farklı Konulara İlişkin Tutumlarının Analizi
147
3.2. Avrupa Birliği’nin Gelişiminde Genç Avrupalıların İlgi ve Beklentilerine Yönelik Analizler
150
3.2.1. Genç Avrupalıların Aktif Vatandaşlığa Bakışı
152
3.3. Avrupa Birliği’nin Geleceğine Yönelik Araştırma Sonuçları
154
3.3.2. Avrupa Birliği Vatandaşların Avrupa Birliği’nin İmajına Yönelik Araştırma Sonuçları
155
3.4. Avrupa Birliği Vatandaşlarının Beklentilerine Yönelik Analizler
157
3.4.1. Avrupa Birliği’nin Performansının Değerlendirilmesi
159
3.4.2. Avrupa Birliği’nde Vatandaşlığa İlişkin Tutumların Analizi
160
3.4.3. Avrupa Birliği Vatandaşlarının Küreselleşmeye Yönelik Tutumlarının Analizi
162
3.4.4. Avrupa Birliği Vatandaşlarının Genişlemeye Yönelik Tutumlarının Analizi
162
Tablo 1.2: Avrupa Konseyi Yerel ve Bölgesel Yönetimler Kongresi Anlaşmaları
86
Tablo 3.1a: Sosyo-Politik Değerlerin Ülkelere Göre Yüzde Oranları
139
Tablo 3.1b: AB Vatandaşlarının Sosyo-Politik Değerlere Yönelik Kişisel Bakış Açılarının Ülkeler Bazında Yüzde Oranları
142
Tablo 3.1d: AB Vatandaşlarının AB’yi En İyi Temsil Ettiklerine İnandıkları Değerlerin Ülkelere Göre Yüzde Oranları
144
Tablo 3.1e: AB Vatandaşlarının ABD’yi En İyi Temsil Ettiğine İnandıkları Değerlerin Ülkelere Göre Yüzde Oranları
145
Tablo 3.1.f: AB Vatandaşlarının Arap Dünyasını En İyi Temsil Ettiğine İnandıkları Değerlerin Ülkelere Göre Yüzde Oranları
146
Tablo 3.1.1a: “Devlet Yaşantımıza Çok Müdahale Ediyor” (%)
148
Tablo 3.1.1b: “Daha Az Bireysel Özgürlük Pahasına Daha Çok Eşitlik ve Adalete İhtiyacımız Var” (%)
148
Tablo 3.1.1c: ”Ülkemizde Vatandaşlar Daha Aktif Bir Biçimde Politikaya Katılsın” (%)
149
Tablo 3.1.1d: “Göçmenler Ülkemize Pek Çok Katkı Sağlamaktadır” (%)
150
Tablo 3.2: “Size Göre AB’nin Öncelik Vermesi Gereken 3 Faaliyeti Ne Olmalıdır?”
152