Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esaslar – Türk Anayasa Hukuku Prof. Dr. Abdurrahman Eren - Kitap

Anayasa Hukuku Dersleri

Genel Esaslar – Türk Anayasa Hukuku

6. Baskı, 
Eylül 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
1296
Barkod:
9789750295072
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Yayınevi:
Seçkin Yayıncılık
Fiyatı:
1.000,00₺
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
5. baskı
Eylül 2023
1.000,00₺
245,00₺ (%76)
3. baskı
Eylül 2021
990,00₺
95,00₺ (%90)
2. baskı
Ekim 2020
990,00₺
45,00₺ (%95)
Kitabın Açıklaması
Anayasa Hukuku, devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen temel kanunları inceleyen bir hukuk bilim dalıdır. Anayasacılık, 18. yüzyılda anayasal kanunların ortaya çıkmasıyla kendine özgü bir hukuk dalı haline gelmiştir. Günümüzde birkaç istisna dışında, her devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen "anayasa" adında "temel kanunu" bulunmaktadır. Anayasalar, diğer kanunlardan bazı özellikleriyle ayrılmaktadır. Normlar hiyerarşisinde anayasalar diğer kanunlardan üstündür ve diğer kanunlar anayasaya aykırı olamaz. Anayasaların yapılması ve değiştirilmesi diğer kanunlara göre katı usullere tabidir. Anayasalar hukuk düzeninin temel normlarına yer verdiğinden, diğer kanunlara göre çerçeve özelliğe sahiptir. Anayasalar ideolojik metinlerdir. Anayasaların siyasi anlamı, benimseten ideolojiye göre değişmektedir. Anayasacılık, 17. yüzyılda liberal ideolojiden doğmuş, 20. yüzyılın ilk yarısında sosyalist anayasacılık ve ikinci yarısında İslami anayasacılık ortaya çıkmıştır, ideolojiler anayasaların maddi konusunda farklılık oluştursa da şekli anlamda anayasalar, devletin ana teşkilat yapısını düzenleyen temel bir kanundur.
Türkiye'de anayasa hukuku kitaplarında benimsenen genel yaklaşım, "Genel Esaslar-Türk Anayasa Hukuku" ayrımına dayanmaktadır. Çoğunlukla bu iki konu iki ayrı kitapta incelenmektedir. Ancak bu durum, konuların iç içe geçmesine ve tekrarlara düşülmesine yol açmaktadır. Bu çalışmada, genel esaslar ve Türk anayasa hukuku ayrımı konu bazında uygulanarak farklı bir yöntem izlenmiştir. Altı başlıkta konuların önce genel esasları daha sonra Türk anayasa hukukuna ilişkin yönleri incelenmiştir. Ders kitabı olması nedeniyle basit bir sistematik benimsenerek; Anayasa Kavramı, Devlet, insan Hakları, Yasama, Yürütme ve Yargı başlıkları altında tüm konular incelenmiştir.
Altıncı baskıda; sistematikte yenilikler yapılmış, içerik son gelişmeler doğrultusunda tekrar güncellenmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Anayasa Kavramı ve Anayasacılık Hareketleri
.
Devletin Unsurları, Şekilleri ve İlkeleri
.
İnsan Hakları
.
Yasama Organı
.
Yürütme Organı
.
Yargı Organı
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
29
BİRİNCİ BÖLÜM
ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASACILIK HAREKETLERİ
I. ANAYASA KAVRAMI VE ANAYASANIN YAPILMASI 
35
A. Anayasa Kavramı 
35
1. Terminoloji 
35
2. Tanımı 
38
a. Maddi/Yazısız Anayasa 
38
b. Şekli/Yazılı Anayasa 
41
3. Özellikleri 
43
a. Anayasanın Üstünlüğü 
44
b. Anayasanın Katılığı 
47
c. Anayasanın Çerçeve Olması 
48
d. Anayasanın İdeolojisi 
51
B. Anayasanın Yapılması ve Değiştirilmesi 
53
1. Anayasa Yapımı 
54
a. Anayasa Yapma Yetkisinin Niteliği 
55
b. Anayasa Yapma Yetkisinin Sınırı 
59
ba. Mevcut Anayasa İle Bağlılık 
59
bb. Anayasa Yapmanın Hukukiliği Sorunu 
61
c. Anayasa Yapım Yöntemleri 
66
ca. Kurucu Meclis Yöntemi 
66
cb. Olağan Meclis Yöntemi 
69
cc. Referandum Yöntemi 
72
2. Anayasa Değişikliği 
73
a. Anayasayı Değiştirme Yetkisinin Niteliği 
74
b. Anayasayı Değiştirme Yetkisinin Sınırları 
75
ba. Maddi Sınırlar 
75
baa. Açık Maddi Sınırlar 
75
bab. Örtülü Maddi Sınırlar 
78
bb. Şekli Sınırlar 
81
c. Anayasayı Değiştirme Yöntemi 
82
ca. Teklif Aşaması 
82
caa. Halkın Teklifi 
82
cab. Milletvekillerinin Teklifi 
84
cb. Karar Aşaması 
85
cba. Görüşmeler 
85
cbb. Oylamalar 
86
cc. Yayımlama Aşaması 
89
cd. Onaylama Aşaması 
94
d. Anayasa Değişikliklerinin Denetimi 
96
da. Esas Denetimi 
97
db. Şekil Denetimi 
100
II. ANAYASACILIK HAREKETLERİ 
104
A. Anayasacılık Kavramı 
104
B. Temel Anayasacılık Hareketleri 
105
1. Liberal Anayasacılık 
105
a. Liberal Anayasacılığın Gelişimi 
105
aa. Liberal Maddi Anayasacılık 
106
ab. Liberal Şekli Anayasacılık 
110
b. Liberal Anayasacılığın Unsurları 
114
ba. Milli Egemenlik 
114
bb. Kuvvetler Ayrılığı 
116
bc. Bireycilik 
119
bd. Liberal Demokrasi 
120
be. Serbest Piyasa Ekonomisi 
121
2. Sosyalist Anayasacılık 
122
a. Sosyalist Anayasacılığın Gelişimi 
122
aa. Sosyalist Maddi Anayasacılık 
123
ab. Sosyalist Şekli Anayasacılık 
126
b. Sosyalist Anayasacılığın Unsurları 
128
ba. Halk Egemenliği 
128
bb. Demokratik Merkeziyetçilik 
129
bc. Kolektivizm 
130
bd. Sosyalist Demokrasi 
131
be. Sosyalist Ekonomik Sistem 
134
3. İslami Anayasacılık 
135
a. İslami Anayasacılığın Gelişimi 
135
aa. İslami Maddi Anayasacılık 
136
ab. İslami Şekli Anayasacılık 
138
b. İslami Anayasacılığın Unsurları 
143
ba. Allah’ın Egemenliği 
144
bb. Kuvvetler Ayrılığı 
145
bc. Ümmetçilik 
147
bd. İslami Demokrasi 
148
be. İslam Ekonomik Sistemi 
151
III. OSMANLI–CUMHURİYET DÖNEMİ ANAYASAL GELİŞMELERİ 
153
A. Mutlak Monarşi Dönemi: Maddi Anayasal Gelişmeler 
154
1. Anayasal Kurumlar 
155
a. Osmanlı Merkez Teşkilatı 
155
aa. Padişah 
155
ab. Divan–ı Hümayun 
158
b. Osmanlı Taşra Teşkilatı 
160
c. Osmanlı Yargı Teşkilatı 
163
d. Osmanlı Millet Sistemi 
166
e. Osmanlı Arazi Sistemi 
168
2. Anayasal Nitelikte Belgeler 
169
a. 1808 Sened–i İttifak 
170
b. 1839 Tanzimat Fermanı 
175
c. 1856 Islahat Fermanı 
179
d. 1875 Adalet Fermanı 
181
B. Meşruti Monarşi Dönemi: 1876 Kanun–i Esasi 
182
1. Hazırlanışı 
183
a. Yapım Koşulları 
183
b. Yapım Yöntemi 
186
2. Kanun–i Esasi’nin Temel Özellikleri 
187
a. Teokratik Meşruti Monarşi 
188
b. Çift Meclisli Yasama Organı 
189
c. Parlamenter Sistem 
191
d. Yargı Ayrılığı Sistemi 
192
e. Osmanlı Devleti Vatandaşlarının Temel Hakları 
193
3. 1909 Değişiklikleri 
193
C. Cumhuriyet Dönemi: 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları 
201
1. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu 
202
a. Hazırlanışı 
202
aa. Yapım Koşulları 
202
ab. Yapım Yöntemi 
214
b. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu’nun Temel Özellikleri 
217
ba. Yumuşak ve Çerçeve Anayasa 
217
bb. Milli Egemenlik 
218
bc. Meclis Hükümet Sistemi 
219
bd. İstiklal Mahkemeleri 
222
c. Cumhuriyetin İlanı 
222
2. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu 
226
a. Hazırlanışı 
227
aa. Yapım Koşulları 
227
ab. Yapım Yöntemi 
227
b. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanunu’nun Temel Özellikleri 
229
ba. Atatürk İlkeleri 
229
bb. Kuvvetler Birliği Görevler Ayrılığı Sistemi 
233
bc. Yargılama Kuvveti 
235
bd. Türklerin Temel Hakları 
236
c. Çok Partili Dönem 
237
3. 1961 Anayasası 
242
a. Hazırlanışı 
242
aa. Yapım Koşulları 
242
ab. Yapım Yöntemi 
245
b. 1961 Anayasası’nın Temel Özellikleri 
247
ba. Liberal Anayasal İlkeler 
247
bb. Sosyal Haklar 
249
bc. Parlamenter Sistem 
250
bd. Yüksel Mahkemeler ve Anayasa Mahkemesinin Kurulması 
251
c. 1971–1973 Anayasa Değişiklikleri 
252
4. 1982 Anayasası 
256
a. Hazırlanışı 
256
aa. Yapım Koşulları 
256
ab. Yapım Yöntemi 
257
b. 1982 Anayasası’nın Temel Özellikleri 
258
ba. Atatürk Milliyetçiliği 
258
bb. İnsan Haklarına Saygılı Devlet 
261
bc. Devlet Başkanını Güçlendirme 
261
bd. Askeri – Sivil Yargı Ayrılığı 
263
c. 1982 Anayasası’nda Yapılan Değişiklikler 
264
İKİNCİ BÖLÜM
DEVLETİN UNSURLARI, ŞEKİLLERİ VE İLKELERİ
I. DEVLET KAVRAMI VE DEVLETİN UNSURLARI 
269
A. Devlet Kavramı 
269
1. Devletin Maddi Varlığı 
270
a. Aile Teorisi 
271
b. Kuvvet ve Mücadele Teorisi 
272
c. Ekonomik Teori 
273
d. Biyolojik Teori 
274
e. Sözleşme Teorisi 
275
2. Devletin Hukuki Kişiliği 
276
a. Farazi Kişilik Teorisi 
278
b. Hukuki Kişilik Teorisi 
278
c. Gerçek Kişilik Teorisi 
279
3. Devletin Teşkilatı 
280
a. İradeci Pozitimizm Teorisi 
280
b. Normativist Pozitivizm Teorisi 
281
B. Devletin Unsurları 
283
1. İnsan Unsuru 
283
a. İnsan Unsuruna İlişkin Temel Ayrımlar 
283
aa. Millet – Halk Ayrımı 
283
ab. Çoğunluk – Azınlık Ayrımı 
285
ac. Vatandaş–Yabancı Ayrımı 
287
aca. Vatandaşlık Tanımı 
287
acb. Vatandaşlığın Kazanılması 
288
acc. Yabancılık Statüsü 
290
b. Milletin Varlık Unsurları 
291
ba. Objektif Unsurlar 
291
bb. Sübjektif Unsurlar 
293
c. Osmanlı–Cumhuriyet Dönemi Anayasalarında Millet 
294
2. Ülke Unsuru 
298
a. Ülke Kavramı 
298
b. Ülkenin Sınırları 
299
c. Ülkenin Bölünmez Bütünlüğü 
301
3. Egemenlik Unsuru 
305
a. Egemenlik Kavramı ve Nitelikleri 
305
b. Egemenliğin Kapsamı 
307
ba. İç Egemenlik 
307
bb. Dış Egemenlik 
308
c. Egemenliğin Kaynağı ve Sahibi 
309
ca. Dini Egemenlik 
310
caa. Egemenlik Doğrudan Tanrı’dan Gelir Görüşü 
311
cab. Egemenlik Halk Aracılığı İle Tanrı’dan Gelir Görüşü 
314
cb. Dünyevi Egemenlik 
315
cba. Milli Egemenlik 
315
cbb. Halk Egemenliği 
317
d. Egemenliğin Sınırlanması 
319
da. İlahi Yasa Görüşü 
320
db. Doğal Yasa Görüşü 
321
dc. Pozitif Yasa Görüşü 
321
II. DEVLET ŞEKİLLERİ 
322
A. Egemenlik Yetkilerinin Kaynağı Bakımından Devlet Şekilleri 
323
1. Cumhuriyet 
324
2. Monarşi 
325
B. Egemenlik Yetkilerinin Paylaşımı Bakımından Devlet Şekilleri 
328
1. Üniter Devlet 
328
a. Tanımı 
328
b. Üniter Devletin Özellikleri 
330
ba. Egemenlik Yetkilerinin Yatay Paylaşımı 
330
bb. İdari Özerklik 
331
bc. Hukuk Düzeninin Birliği 
335
bd. Yerinden Yönetim 
336
2. Federal Devlet 
337
a. Tanımı 
337
b. Federal Devletin Özellikleri 
340
ba. Egemenlik Yetkilerinin Dikey Paylaşımı 
341
bb. Siyasi Özerklik 
342
bc. Federal Hukukun Üstünlüğü 
344
bd. Federal Yönetime Katılım 
344
3. Bölgeli Devlet 
345
a. Tanımı 
346
b. Bölgeli Devletin Özellikleri 
347
ba. Yasama Yetkisinin Bölge Düzeyinde Paylaşımı 
347
bb. Bölgesel Siyasi Özerklik 
349
bc. Merkezi Hukukun Üstünlüğü 
351
bd. Merkezi Yönetime Katılım 
352
III. DEVLETİN TEMEL İLKELERİ 
353
A. Demokratik Devlet İlkesi 
354
1. Demokrasi Kavramı 
354
2. Demokratik Devletin Temel Unsurları 
356
a. Halkın Yönetimi 
356
aa. Temsili Demokrasi 
357
ab. Doğrudan Demokrasi 
358
ac. Katılımcı Demokrasi 
361
b. Siyasi Partiler 
363
ba. Siyasi Partilerin Tanımı 
367
bb. Siyasi Partilerin Hukuki Niteliği 
370
bc. Siyasi Partilerin Kuruluşu 
372
bd. Siyasi Parti Sistemleri 
374
bda. Çok Parti Sistemi 
374
bdb. Tek Parti Sistemi 
375
c. Serbest Seçimler 
376
ca. Seçme ve Seçilme Hakkı 
377
caa. Olumlu Koşullar 
378
cab. Olumsuz Koşullar 
379
cb. Seçimin Temel İlkeleri 
383
cba. Genel Oy 
384
cbb. Eşit Oy 
385
cbc. Gizli Oy 
387
cbd. Serbest Oy 
388
cbe. Doğrudan Oy 
391
cbf. Seçimlerin Düzenli Yapılması 
393
cbg. Yargı Gözetim ve Denetimi 
393
cc. Seçim Sistemleri 
395
cca. Çoğunluk Sistemi 
396
ccaa. Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi 
396
ccab. Tek İsimli İki Turlu Çoğunluk Sistemi 
397
ccac. Listeli Çoğunluk Sistemi 
397
ccb. Nispi Temsil Sistemi 
398
ccba. Klasik Nispi Temsil Sistemi 
399
ccbb. Devredilebilir Tek Oy Sistemi 
400
ccbc. d’Hondt Sistemi 
401
B. Laik Devlet İlkesi 
401
1. Din ve Devlet İlişkileri 
402
a. Teokratik Devlet Modeli 
402
b. Marksist Devlet Modeli 
403
c. Seküler/Laik Devlet Modeli 
404
ca. Resmi Dine Yerverme 
407
cb. Bir Dine Özel Statü Tanıma 
410
cc. Dine Hiç Yer Vermeme 
411
2. Laik Devletin Temel Unsurları 
415
a. Din ve İnançlara Saygı 
415
aa. Din ve Vicdan Özgürlüğünün Tanınması 
416
ab. Din ve İnançlar Arasında Hoşgörüsüzlük ve Ayrımcılık Yapılmaması 
418
ac. Bir Dinin Eğitiminin Zorunlu Kılınmaması 
421
b. Hukuk Düzeninin Dine Dayanmaması 
425
c. Dini Kurumların Bağımsız Olması 
430
C. Hukuk Devleti İlkesi 
434
1. Hukuk Devleti Kavramı 
434
2. Hukuk Devletinin Temel Unsurları 
438
a. Hukukun Üstünlüğü 
439
b. Hukuk Önünde Hesap Verebilirlik 
440
c. Hukuk Güvenliği 
443
D. Sosyal Devlet İlkesi 
446
1. Sosyal Devlet Kavramı 
447
2. Sosyal Devletin Temel Unsurları 
449
a. Asgari Yaşam Standardı 
449
b. Sosyal Adalet 
451
c. Sosyal Güvenlik 
453
d. Planlama 
453
3. Devletin İktisadî ve Sosyal Ödevlerinin Sınırları 
456
E. Eşitlik İlkesi 
457
1. Eşitlik Kavramı 
459
a. Şekli Eşitlik 
460
b. Maddi Eşitlik 
461
2. Eşitlik İlkesine Aykırılığın Unsurları 
464
a. Durumlarda Benzerlik 
465
b. Farklı Muamele 
465
c. Objektif ve Makul Neden 
468
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İNSAN HAKLARI
I. GENEL OLARAK İNSAN HAKLARI 
471
A. İnsan Hakları Kavramı 
472
1. İnsan Hakları Terimi 
472
2. İnsan Haklarının Tanımı 
474
a. Doğal Haklar Görüşü 
474
b. Pozitif Haklar Görüşü 
479
3. İnsan Haklarının Özellikleri 
480
a. Doğumla Kazanılma 
481
b. İnsan Doğasından Kaynaklanma 
481
c. Devredilmez ve Vazgeçilmez Olma 
482
d. Evrensel Olma 
482
B. İnsan Hakları Hukukunun Kaynakları 
484
1. Asıl Kaynaklar 
485
a. Anayasalar 
485
b. İnsan Hakları Sözleşmeleri 
486
c. Örf ve Adet Hukuku 
488
d. Hukukun Genel İlkeleri 
490
2. Yardımcı Kaynaklar 
491
a. Uluslararası Örgütlerin Kararları 
491
b. Yargı Kararları 
492
c. Bilimsel Görüşler 
494
C. İnsan Haklarının Normatif Yapısı 
495
1. İnsan Haklarının Konusu 
495
a. İnsan Haklarının Norm Alanı 
495
b. İnsan Haklarının Sınıflandırılması 
496
ba. Kişisel ve Siyasal Haklar 
498
bb. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar 
498
bc. Haklar ve Ödevler 
500
2. İnsan Haklarının Öznesi 
500
a. Gerçek Kişiler 
501
b. Tüzel Kişiler 
505
c. Kişi Toplulukları 
507
3. İnsan Haklarının Yükümlüsü 
508
a. Devletin Genel Yükümlülükleri 
510
aa. İnsan Haklarına Saygı 
510
ab. Uygulama 
511
ac. Koruma 
512
b. Devletin Hak İhlalinde Yükümlülükleri 
513
ba. Negatif – Pozitif Yükümlülük 
514
bb. Dikey – Yatay Etki 
516
II. İNSAN HAKLARININ KORUNMASI 
518
A. Evrensel Koruma: Birleşmiş Milletler Sistemi 
519
1. Sözleşme Dışı Denetim Mekanizmaları 
522
a. Sözleşme Dışı Denetim Organı: İnsan Hakları Konseyi 
523
b. Sözleşme Dışı Denetim Yöntemleri 
525
ba. Şikâyet Yöntemi 
525
bb. Özel Yöntemler 
527
bc. Evrensel Periyodik Gözden Geçirme Yöntemi 
529
2. Sözleşme İçi Denetim Mekanizmaları 
532
a. Sözleşme İçi Denetim Organları: İnsan Hakları Komiteleri 
535
b. Sözleşme İçi Denetim Yöntemleri 
536
ba. Rapor Yöntemi 
536
bb. Şikâyet Yöntemi 
539
bc. Soruşturma Yöntemi 
540
bd. Ziyaret Yöntemi 
541
B. Bölgesel Koruma: Avrupa Konseyi Sistemi 
542
1. Avrupa Konseyi Sözleşme Dışı Denetim Mekanizmaları 
543
a. Avrupa Konseyi Ana Organları 
543
b. Avrupa Konseyi İnsan Hakları Yardımcı Organları 
545
ba. İnsan Hakları Komiseri 
545
bb. Hukuk İşleri ve İnsan Hakları Komitesi 
546
bc. Irkçılık ve Hoşgörüsüzlüğe Karşı Avrupa Komisyonu 
547
bd. Eşitlik ve Ayrımcılığa Karşı Komite 
548
2. Avrupa Konseyi Sözleşme İçi Denetim Mekanizmaları 
549
a. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 
549
aa. Denetim Organı: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 
554
ab. Denetim Yöntemi 
557
aba. Devlet Başvurusu 
557
abb. Bireysel Başvuru 
558
abba. Usule İlişkin Kabul Edilebilirlik Kriterleri 
558
abbb. Mahkemenin Yargı Yetkisine İlişkin Kabul Edilbilirlik Kriterleri 
562
abbc. Esasa İlişkin Kabul Edilbilirlik Kriterleri 
567
abbd. Usule İlişkin Bazı Özel Kurallar 
569
abbe. Kararların Kesinleşmesi ve Bağlayıcılığı 
571
b. Avrupa Sosyal Şartı 
573
ba. Denetim Organı: Avrupa Sosyal Haklar Komitesi 
575
bb. Denetim Yöntemleri 
575
bba. Rapor Yöntemi 
575
bbb. Toplu Şikâyet Yöntemi 
576
c. Avrupa İşkencenin Önlenmesi Sözleşmesi 
577
ca. Denetim Organı: Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi 
578
cb. Denetim Usulü: Ziyaretlere Dayalı Denetim 
579
C. Ulusal Koruma: İnsan Hakları Kurumları 
580
1. Kamu Denetçiliği Kurumu 
583
a. Oluşumu 
587
b. Görev ve Yetkileri 
590
c. Kararları 
590
2. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 
592
a. Oluşumu 
594
b. Görev ve Yetkileri 
596
c. Kararları 
597
III. TÜRKİYE’DE TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN GENEL REJİMİ 
599
A. Temel Hak ve Hürriyetlerin Niteliği 
599
B. Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 
600
1. Kanunilik İlkesi 
603
a. Şekli–Maddi Kanun Ayrımı 
605
b. Sınırlama–Düzenleme Ayrımı 
609
2. Sebebe Bağlılık İlkesi 
614
a. Hakkın Doğasından Kaynaklı Sebepler 
614
b. Kamu Yararı İlkesinden Kaynaklı Sebepler 
615
c. Anayasada Belirlenen Sebepler 
616
ca. Genel Sınırlama Sebepleri 
616
cb. Özel Sınırlama Sebepleri 
618
d. Gizli Amaç Gütme Yasağı 
621
3. Öz İlkesi 
622
4. Ölçülülük İlkesi 
624
5. Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri İlkesi 
626
a. Demokratik Toplumda Müdahalenin Gerekliliği 
627
aa. Demokratik Toplum Kavramı 
628
ab. Müdahalenin Gerekliliği 
631
b. Zorlayıcı Toplumsal İhtiyaç 
633
c. Orantılılık 
635
6. Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluk İlkesi 
636
7. Laik Cumhuriyetin Gerekleri İlkesi 
637
C. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması Yasağı 
640
1. Hakkın Kötüye Kullanılması Kavramı 
642
2. Temel Hak ve Hürriyetlerin Kötüye Kullanılması Yasağının Unsurları 
643
a. Temel Hakkın Kullanımı Unsuru 
643
b. Amaç Unsuru 
647
c. Menfaat ihlali Unsuru 
647
3. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Sonuçları 
649
D. Olağanüstü Hal Yönetiminde Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması 
650
1. Hürriyetlerin Sınırlanması – Durdurulması – Askıya Alınması Kavramları 
652
2. Olağanüstü Yönetimde Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanmasının Koşulları 
655
a. Olağanüstü Hal Yönetiminin Resmen İlanı 
656
b. Milletlerarası Hukuktan Doğan Yükümlülüklerin İhlâl Edilmemesi 
658
c. Sınırlamaların Durumun Gerektirdiği Ölçüde Olması 
658
d. Dokunulmaz Haklar 
660
E. Temel Hakların Sınırlanmasında Yabancıların Durumu 
662
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YASAMA ORGANI
I. GENEL OLARAK YASAMA ORGANI 
667
A. Yasama Organının Yapısı 
667
1. Tek veya Çift Meclislilik 
668
2. Birinci Meclis ile İkinci Meclis Arasındaki Farklar 
669
B. Yasama Organının İşlevleri 
671
1. Temsil 
672
2. Müzakere 
675
3. Denetim 
677
4. Yasama Yetkisi 
678
a. Yasama İşlemleri 
678
aa. Kanunlar 
679
ab. Meclis Kararları 
681
b. Yasama Yetkisinin Özellikleri 
683
ba. Genellik 
683
bb. Aslilik 
684
bc. Devredilmezlik 
685
II. TÜRKİYE’DE YASAMA ORGANI 
687
A. Türkiye Büyük Millet Meclisinin Kuruluşu 
687
1. Milletvekili Sayısı 
687
2. Seçilme Yeterliliği 
688
a. Vatandaşlık 
690
b. Seçilme Yaşı 
692
c. Eğitim 
693
d. Askerlik 
693
e. Kısıtlılık 
695
f. Hükümlülük 
697
g. Kamu Görevinden Çekilme 
704
3. Seçim Dönemi 
709
4. Seçimlerin Geriye Bırakılması 
710
5. Ara Seçimler 
712
6. Milletvekili Seçimi ve Usulü 
717
a. Seçim Çevreleri ve Çıkaracağı Milletvekili Sayısı 
717
b. Milletvekili Adaylığı 
719
ba. Bağımsız Adaylık 
719
bb. Siyasi Parti Adaylığı 
721
bba. Ön Seçim Yöntemi 
722
bbb. Parti Organlarınca Belirleme Yöntemi 
723
c. Seçim İttifakı 
724
d. Seçim Sistemi 
726
7. Seçimlerin Genel Yönetim ve Denetimi 
730
a. Yüksek Seçim Kurulunun Oluşumu 
732
b. Yüksek Seçim Kurulunun Görev ve Yetkileri 
735
c. Yüksek Seçim Kurulunun Kararlarının Hukuki Niteliği 
737
B. TBMM Üyelerinin Hukuki Statüsü 
741
1. Milletvekilliği Sıfatının Kazanılması 
742
2. Milletvekili Andı 
744
3. Üyelikle Bağdaşmayan İşler 
750
4. Yasama Bağışıklığı 
754
a. Yasama Sorumsuzluğu 
758
aa. Sorumsuzluğun Amacı 
758
ab. Sorumsuzluğun Kapsamı 
759
aba. Sağladığı Koruma Bakımından Kapsam 
759
abb. Kişi Bakımından Kapsam 
762
abc. Konu Bakımından Kapsam 
763
abd. Yer Bakımından Kapsam 
764
b. Yasama Dokunulmazlığı 
766
ba. Dokunulmazlığın Amacı 
766
bb. Dokunulmazlığın Kapsamı 
767
bba. Kişi Bakımından Kapsam 
767
bbb. Konu Bakımından Kapsam 
768
bbc. Zaman Bakımından Kapsam 
769
bc. Dokunulmazlığın İstisnaları 
771
bca. Suçüstü Hali 
771
bd. Dokunulmazlığın Kaldırılması 
777
5. Milletvekilliğinin Sona Ermesi 
779
a. Milletvekilliğini Sona Erdiren Genel Sebepler 
780
aa. Ölüm 
780
ab. Seçimlerin Yenilenmesi 
780
ac. Tam Kanunsuzluk 
781
ad. Yürütme Organına Seçilme 
785
b. Milletvekilliğinin Düşme Sebepleri 
786
ba. İstifa 
787
bb. Kesin Hüküm Giyme ve Kısıtlanma 
788
bc. Bağdaşmaz Görevi Sürdürme 
789
bd. Devamsızlık 
790
6. Dokunulmazlık ve Düşme Kararlarının İptal İstemi 
794
7. Milletvekilliği Ödenek ve Yollukları 
796
C. TBMM’nin İç Yapısı ve Çalışma Düzeni 
798
1. İçtüzük 
798
a. İçtüzüğün Hukuki Niteliği 
799
c. İçtüzüğün Denetlenmesi 
801
2. Başkanlık Divanı 
803
3. Siyasi Parti Grupları 
805
4. Komisyonlar 
807
5. Danışma Kurulu 
809
6. Meclisin Toplanması ve Tatili 
809
a. Olağan Toplantılar 
810
b. Olağanüstü Toplantı 
812
7. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı 
813
D. TBMM’nin Görev ve Yetkileri 
816
1. Kanun Yapmak 
817
a. Teklif 
817
b. Görüşme 
822
c. Kabul 
823
d. Yayımlanma 
824
2. Özel Nitelikli Kanunlar 
826
a. Bütçe ve Kesinhesap Kanunu 
826
aa. Bütçe Kanunu 
826
ab. Kesinhesap Kanunu 
831
b. Milletlerarası Andlaşmaların Uygun Bulunması Kanunu 
832
ba. Andlaşmaların Onaylanması 
834
bb. Andlaşmaların Sona Erdirilmesi 
839
bc. Onaylamanın Uygun Bulunması Bakımından Andlaşmalar 
843
bca. Uygun Bulma Kanunu Gereken Andlaşmalar 
843
bcb. Uygun Bulma Kanunu Gerekmeyen Andlaşmalar 
843
bd. Andlaşmaların İç Hukuktaki Yeri 
845
bda. Andlaşmaların İç Hukuktaki Yerine İlişkin Genel Kural 
845
bdb. İnsan Hakları Andlaşmalarının İç Hukuktaki Yerine İlişkin Özel Kural 
848
be. Andlaşmaların Anayasaya Uygunluk Denetimi 
850
c. Genel ve Özel Af Kanunları 
852
ca. Af Yetkisinin Hukuki Niteliği 
855
cb. Genel ve Özel Af Ayrımı 
858
d. Para Basılmasına Karar Vermek 
860
3. Savaş İlanına Karar Vermek 
860
4. Bilgi Edinme ve Denetim 
863
a. Yazılı Soru 
865
b. Genel Görüşme 
866
c. Meclis Araştırması 
867
d. Meclis Soruşturması 
868
da. Meclis Soruşturması Açılması 
869
daa. Soruşturma Açma Yetkisi 
870
dab. Soruşturma Açılacak Kişiler 
871
db. Meclis Soruşturması Komisyonunun Kuruluşu 
871
dc. Yüce Divana Sevk Kararı 
872
BEŞİNCİ BÖLÜM
YÜRÜTME ORGANI
I. GENEL OLARAK YÜRÜTME ORGANI 
877
A. Yürütme Organının Yapısı 
877
1. Tek Yapılı Yürütme: Başkanlık Sistemi 
878
a. Yetki: Başkanın Yürütmede Tek Yetkili Olması 
879
b. Oluşum: Başkanın Doğrudan Halk Tarafından Seçilmesi 
881
c. Sorumluluk: Başkanın Halka Karşı Sorumlu Olması 
884
2. İki Yapılı Yürütme 
885
a. Parlamenter Sistem 
886
aa. Yetki: Yürütme Yetkisinin Devlet Başkanı ve Bakanlar Kuruluna Ait Olması 
887
ab. Oluşum: Hükümetin Yasama Organı İçinden ve Güvenoyuna Dayalı Kurulması 
890
ac. Sorumluluk: Hükümetin Yasama Organına Karşı Sorumlu Olması 
892
b. Yarı Başkanlık Sistemi 
894
ba. Yetki: Cumhurbaşkanının Yürütmede Etkin Olması 
895
bb. Oluşum: Cumhurbaşkanının Doğrudan Halk Tarafından Seçilmesi 
895
bc. Sorumluluk: Hükümetin Yasama Organına Karşı Sorumlu Olması 
896
3. Ortaklaşa Yürütme: Meclis Hükümeti Sistemi 
897
a. Yetki: Yasama ve Yürütme Yetkisinin Mecliste Toplanması 
898
b. Oluşum: Yürütme Kurulunun Meclis Tarafından Seçilmesi 
899
c. Sorumluluk: Yürütme Kurulunun Yasama Organına Karşı Sorumlu Olması 
900
B. Yürütme Organının İşlevleri 
901
1. Devleti Temsil 
901
2. Genel Politikayı Belirlemek 
903
3. Kamu Görevlilerini Seçmek ve Atamak 
904
4. Düzenleme Yetkisi 
908
a. Kararnameler 
910
b. Düzenleyici İdari İşlemler 
914
c. Düzenleyici İşlemlerin Özellikleri 
915
ca. Kanuna Aykırı Olmama 
915
cb. Kanuna Dayanma 
915
II. TÜRKİYE’DE YÜRÜTME ORGANI 
916
A. Cumhurbaşkanı 
916
1. Cumhurbaşkanının Adaylığı ve Seçimi 
916
a. Cumhurbaşkanının Nitelikleri 
916
b. Cumhurbaşkanlığı Adaylığı 
919
c. Cumhurbaşkanının Seçimi 
921
d. Cumhurbaşkanının Görev Süresi 
924
da. Göreve Başlama Zamanı 
924
db. Görev Süresi ve Uzaması 
925
2. Seçimlerin Yenilenmesi 
930
a. Seçimin Başlangıcı ve Seçim Günü 
931
b. Fesih Yetkisi 
933
c. Birlikte Seçim Usulü 
936
3. Cumhurbaşkanının Görev ve Yetkileri 
941
4. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 
945
a. Siyasi Sorumluluk 
945
b. Cezai Sorumluluk 
947
ba. Sorumluluğun Kapsamı 
948
bb. Soruşturma Usulü 
951
bc. Soruşturmanın Sonuçları 
953
5. Cumhurbaşkanına Vekâlet 
955
6. Cumhurbaşkanına Bağlı Kurumlar 
958
a. Milli Güvenlik Kurulu 
959
b. Devlet Denetleme Kurulu 
964
c. Diyanet İşleri Başkanlığı 
965
7. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanlar 
966
a. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Belirlenmesi 
966
b. Cumhurbaşkanı Yardımcıları ve Bakanların Sorumluluğu 
971
ba. Siyasi Sorumluluk 
971
bb. Cezai Sorumluluk 
972
8. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
973
a. Kararnamelerin Tarihsel Gelişimi 
974
b. Olağan Dönem Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
977
ba. CBK’ların Hukuki Niteliği 
977
bc. Münhasır Alan 
982
bca. Münhasır Kanun Alanı 
983
bcb. Münhasır CBK Alanı 
984
bd. Yasama Yetkisinin Devredilmezliği Kuralı Bakımından CBK’lar 
989
be. CBK’ların Yargısal Denetimi 
994
bea. Konu Bakımından Yetki Yönünden İnceleme 
996
beb. İçerik Yönünden İncelenme 
999
bec. Hükümsüzlük İncelemesi 
999
c. Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 
1000
ca. OHAL CBK’larının Yapılması 
1000
cb. OHAL CBK’larının Yargısal Denetimi 
1004
9. Olağanüstü Hal Yönetimi 
1008
a. Olağanüstü Hal İlan Sebepleri 
1011
b. Olağanüstü Hal İlan Yetkisi 
1012
c. TBMM’nin Onay Yetkisi 
1014
d. Olağanüstü Hal İlan Kararının Yargısal Denetimi 
1015
B. İdare 
1016
1. İdarenin Kuruluş Esasları 
1017
a. İdarenin Bütünlüğü İlkesi 
1017
aa. Hiyerarşi 
1017
ab. İdari Vesayet 
1019
b. İdarenin Kanuniliği İlkesi 
1020
2. İdarenin Teşkilat Yapısı 
1022
a. Merkezi İdare 
1023
b. Mahalli İdareler 
1024
3. İdarenin Yargısal Denetimi 
1026
a. İdari Yargı Denetiminin Kapsamı ve Sınırı 
1026
b. Yargı Denetimine Kapalı İşlemler 
1027
c. Yürütmenin Durdurulması Kararı 
1028
4. Kamu Hizmeti Görevlileri 
1030
a. Kamu Hizmeti 
1030
b. Kamu Görevlileri 
1031
5. Kamu Görevlilerinin Görev ve Sorumlulukları 
1032
a. Sadakat Yükümlülüğü 
1033
b. Disiplin İşlemleri 
1033
c. Ceza Soruşturması 
1034
d. Tazminat Davası ve Rücu Hakkı 
1035
e. Kanunsuz Emir 
1036
6. Anayasal Hizmet Yönünden Yerinden Yönetim Kurum ve Kuruluşları 
1037
a. Yükseköğretim Kurumları ve Üst Kuruluşları 
1038
b. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu 
1042
c. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu 
1043
ALTINCI BÖLÜM
YARGI ORGANI
I. GENEL OLARAK YARGI ORGANI 
1049
A. Yargı Organının Yapısı 
1049
1. Yargı Birliği Sistemi 
1049
2. Yargı Ayrılığı Sistemi 
1050
B. Yargı Yetkisi ve Özellikleri 
1051
1. Bağımsız ve Tarafsız Yargı Yeri Tarafından Kullanılması 
1051
2. Özel Yargılama Usulü İzlenmesi 
1053
3. Hukuki Uyuşmazlıkların Kesin Hükme Bağlanması 
1053
C. Yargıya İlişkin Temel İlkeler 
1054
1. Adil Yargılanma 
1054
a. Adil Yargılanmanın Genel Unsurları 
1055
b. Ceza Yargılamasına Özel Güvenceler 
1058
2. Kanunî Hâkim Güvencesi 
1059
3. Suç ve Cezalara İlişkin İlkeler 
1062
a. Kanunsuz Suç ve Ceza Olmaz 
1062
b. Ceza Sorumluluğu Şahsidir 
1064
4. Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 
1065
a. Bağımsızlık–Tarafsızlık Ayrımı 
1066
b. Bireysel–Kurumsal/ İç–Dış Bağımsızlık Ayrımı 
1067
II. TÜRKİYE’DE YARGI TEŞKİLATI 
1071
A. Yüksek Mahkemeler 
1072
1. Anayasa Mahkemesi 
1073
2. Yargıtay 
1073
3. Danıştay 
1074
4. Uyuşmazlık Mahkemesi 
1075
B. Sayıştay 
1076
1. Sayıştayın Kuruluşu 
1076
2. Sayıştayın Görev ve Yetkileri 
1078
3. Sayıştay Kararlarının Hukuki Niteliği 
1079
C. Hâkimler ve Savcılar Kurulu 
1081
1. Hâkimler ve Savcılar Kurulunun Kuruluşu 
1084
2. Hâkimler ve Savcılar Kurulunun Görev ve Yetkileri 
1089
III. GENEL OLARAK ANAYASA YARGISI 
1092
A. Anayasa Yargısı Sistemleri 
1093
1. Genel Mahkeme Sistemi 
1093
2. Özel Mahkeme Sistemi 
1094
B. Denetim Türleri 
1095
1. Denetim Yapan Organlar Bakımından 
1096
a. Yargı Dışı Denetim 
1096
b. Yargısal Denetim 
1097
2. Denetimin Zamanı Bakımından 
1097
a. Ön Denetim 
1098
b. Sonradan Denetim 
1099
C. Anayasaya Uygunluk Denetiminin Kapsamı 
1099
1. Norm Denetimi 
1100
a. Yasal Düzenlemelerin Denetimi 
1100
b. Yasama İhmalinin Denetimi 
1100
2. Yetki İhtilaflarının Çözümü 
1105
3. Bireysel Başvuru 
1106
D. Anayasaya Uygunluk Denetiminde Ölçü Normlar 
1106
1. Doğrudan Ölçü Norm 
1106
2. Destek Ölçü Norm 
1108
IV. TÜRKİYE’DE ANAYASA YARGISI 
1112
A. Anayasa Yargısının Tarihsel Gelişimi 
1112
B. Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu 
1114
1. Üyelerin Nitelikleri 
1114
2. Üyelerin seçimi 
1115
3. Üyelik Süresi ve Teminatı 
1117
4. Teşkilat Yapısı 
1118
C. Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 
1119
1. Norm Denetimi 
1120
a. İptal Davası 
1121
aa. İptal Davasına Konu Normlar 
1121
ab. İptal Davası Açma Hakkı Olan Kişiler 
1121
ac. İptal Davası Açma Süresi 
1123
ad. İptal Davası Açma Usulü 
1124
b. İtiraz Yolu 
1125
ba. Mahkemede Görülmekte Olan Dava 
1126
baa. Mahkeme 
1126
bab. Dava 
1128
bac. Derdestlik 
1129
bb. Davada Uygulanacak Kural 
1130
bba. Davada Uygulancak Kuralın Tespiti 
1130
bbb. Sınırlama Sorunu 
1132
bc. Anayasaya Aykırılığın Ciddî Görülmesi 
1132
bca. Anayasaya Aykırılık İddiası 
1133
bcb. Aykırılığın Ciddiliği 
1133
bd. Beş Aylık Karar Süresi 
1134
bda. Derece Mahkemesinin Bekletici Mesele Kararı 
1134
bdb. Anayasa Mahkemesinin Beş Aylık Karar Verme Süresi 
1134
be. Red Kararından Sonra On Yıllık Tekrar Başvuru Yasağı 
1135
bea. Esastan Verilen Red Kararı 
1136
beb. Aynı Kanun Hükmü Hakkında Başvuru 
1137
bec. Tekrar Başvuru 
1138
c. Norm Denetiminin Kapsamı 
1143
ca. Şekil Yönünden Denetim 
1143
caa. Kanunların ve TBMM İçtüzüğü’nün Şekil Yönünden Denetimi 
1143
cab. CBK’ların Şekil Yönünden Denetimi 
1144
cb. Esas Yönünden Denetim 
1146
d. Anayasa Mahkemesi Kararlarının Özellikleri 
1149
da. Kararların Kesinliği ve Bağlayıcılığı 
1151
db. İptal Kararlarının Gerekçesi Yazılmadan Açıklanmaması 
1153
dc. Kanun Koyucu Gibi Hareket Etmeme 
1156
dd. İptal Kararlarının Yürürlüğü 
1158
dda. İptal Kararının Yürürlük Tarihini Erteleme 
1159
ddb. İptal Kararları Geriye Yürümez 
1161
ddc. Yürürlüğü Durdurma Kararı 
1162
2. Siyasi Partilerin Denetimi 
1166
a. Siyasi Partilerin Dağılması ve Kapanması 
1167
aa. Kendiliğinden Dağılma 
1167
ab. Kapanma Kararı 
1170
b. Siyasi Parti Yasakları ve Kapatılması 
1172
ba. Uluslararası Standartlar 
1172
baa. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İçtihadı 
1173
bab. Venedik Kriterleri 
1175
bb. 1982 Anayasası’nda Kapatma Rejimi 
1177
bba. Kapatma Davasının Hukuki Niteliği 
1178
bbb. Kapatma Nedenleri ve Odak Olma Kriteri 
1182
bbc. Kapatma Davasının Usulü ve Hukuki Sonuçları 
1184
bbd. Kapatma Davasında Tedbir Kararı Verilmesi 
1187
c. Siyasi Partilerin Mali Denetimi 
1190
ca. Siyasi Partilerin Gelir ve Giderleri 
1191
cb. Mali Denetim Usulü ve Yaptırımlar 
1192
3. Yüce Divan Yargılaması 
1194
a. Yüce Divan Yargılamasının Hukuki Niteliği 
1195
b. Yüce Divanda Yargılanacak Kişiler 
1197
c. Yüce Divan Yargılamasının Konusu 
1199
d. Yargılama Usulü 
1200
4. Bireysel Başvuru 
1202
a. Bireysel Başvurunun Hukuki Niteliği 
1203
b. Bireysel Başvuru Formunun Doldurulması 
1205
c. Bireysel Başvurunun Yapılması 
1208
d. Bireysel Başvurunun Ön İncelemesi 
1209
e. Bireysel Başvurunun Kabul Edilebilirlik İncelemesi 
1210
ea. Zaman ve Süre Bakımından Yetki 
1210
eaa. Zaman Bakımından Yetki 
1210
eab. Süre Bakımından Yetki 
1212
eb. Kişi Bakımından Yetki 
1213
eba. Başvuru Hakkına Sahip Olan Kişiler 
1214
ebb. Mağdur Olma Şartı 
1219
ebba. Kişisellik, Güncellik ve Doğrudanlık 
1220
ebbb. Halk Davası 
1222
ebbc. Dolaylı Mağdur 
1223
ebbd. Potansiyel Mağdur 
1224
ec. Konu Bakımından Yetki 
1226
eca. Bireysel Başvuruya Konu Haklar 
1226
ecb. Bireysel Başvuruya Kapalı Alanlar 
1228
ed. Başvuru Yollarının Tüketilmesi 
1233
eda. Olağan Kanun Yollarının Tüketilmesi 
1234
edb. Başvuru Yollarının Tüketilmesinin İstisnaları 
1236
ee. Anayasal ve Kişisel Önemden Yoksun Olma ve Açıkça Dayanaktan Yoksunluk 
1237
eea. Anayasal ve Kişisel Önemden Yoksun Olma 
1238
eab. Açıkça Dayanaktan Yoksunluk 
1240
f. Bireysel Başvuru Kararları 
1241
fa. Esas Kararı 
1241
faa. Esas Kararlarının İncelenmesi 
1241
fab. İhlal Kararı ve Sonuçlarının Giderilmesi 
1243
fb. Düşme Kararı 
1248
fc. Tedbir Kararı 
1249
fd. Pilot Kararı 
1250
fda. Pilot Kararının Koşulları 
1250
fdb. Pilot Karar Alma Usulü 
1251
fdc. Pilot Kararda Alınması Gereken Tedbirler 
1251
Kaynakça 
1255
Kavram Dizini 
1289
HakkımızdaUluslararası Yayınevi Belgesi2023 Kaynakça Dokümanı Kişisel Verilerin Korunması ÜyelikSiparişlerimİade Politikasıİletişim
 
Ana Sayfa
Kategori
Sipariş
Sepetim
Profil