KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME YÖNTEMİ
25
AKREDİTİF VE HUKUKİ NİTELİĞİ
II. Akreditifin Tanımı
32
III. Uluslararası Ticarette Kullanılan Diğer Ödeme Şekilleri
33
IV. Akreditif İlişkisinin Tarafları
35
A. Akreditif Amiri – İthalatçı (Applicant)
35
B. Akreditif Bankası ve Diğer Yardımcı Bankalar
36
1. Akreditif Bankası – Amir Banka (Issuing Bank)
36
2. Teyit Bankası (Confirming Bank)
38
3. Muhabir Banka – İhbar Bankası (Advising Bank)
40
4. Görevli Banka (Nominated Bank)
42
5. İştira Bankası – Satın Alma Bankası (Negotiating Bank)
43
6. Rambursman Bankası – Ödeme Bankası (Reimbursing Bank)
43
C. Lehdar – İhracatçı (Beneficiary)
44
§2 AKREDİTİFİN HUKUKİ NİTELİĞİ
45
II. Soyut Borç Vaadi Görüşü
47
III. Akreditifin Birden Fazla Sözleşmeden Oluştuğu Görüşü
48
IV. İtibar Mektubu – Kredi Mektubu Görüşü
49
V. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Görüşü
49
§3 AKREDİTİFİ DÜZENLEYEN ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT
50
A. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar, İlgili Tebliğ, Yönetmelikler, TBK, TTK ve BankK.
50
B. Milletlerarası Özel Hukuk Mevzuatı
52
A. UCP 600 Düzenlemelerinin Akreditife Uygulanması
55
B. UCP 600 Düzenlemelerinin Hukuki Niteliği
55
III. UNCITRAL Düzenlemeleri
56
IV. Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Düzenlemeleri
57
V. ABD Tektip Ticaret Kanunu Düzenlemeleri (Uniform Commercial Code – UCC)
57
VI. Uluslararası Standart Bankacılık Uygulamaları (ISBP)
57
VII. Milletlerarası Ticaret Odası Görüşleri (ICC Opinions)
58
§4 AKREDİTİFTE TARAF İLİŞKİLERİ
58
I. Akreditif Amiri ile Lehdar Arasındaki Satım Sözleşmesi
59
II. Akreditif Amiri ile Akreditif Bankası Arasındaki Sözleşmesel İlişki
62
III. Akreditif Bankası ile Teyit Bankası Arasındaki Hukuki İlişki
68
IV. Akreditif Bankası ile Lehdar Arasındaki Hukuki İlişki
70
V. Akreditif Amiri ile Teyit Bankası Arasındaki Hukuki İlişki
80
AKREDİTİFE HÂKİM OLAN İLKELER
§5 MÜCERRETLİK (SOYUTLUK) İLKESİ
83
II. Akreditifin, İthalatçı ve İhracatçı Arasındaki Temel Sözleşmesel İlişkiden Bağımsızlığı
87
III. Akreditifin, Akreditif Bankası ile Akreditif Amiri Arasındaki Sözleşmesel İlişkiden Bağımsızlığı
95
IV. Lehdarın, Bankalar Arasındaki veya Banka ile Akreditif Amiri Arasındaki Hukuki İlişkilerden İstifade Edemeyeceği Prensibi
99
V. Akreditifte Mücerretlik İlkesinin Hukuki Gerekliliği
100
VI. Kambiyo Senetlerinde Mücerretlik İlkesi ile Akreditifte Mücerretlik İlkesi Arasındaki Farklılıklar
101
VII. Akreditifte Bankanın Hukuki Sorumluluğu ile Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekte Bankanın Hukuki Sorumluluğu Arasındaki Farklılıklar
102
§6 AKREDİTİF BELGELERİNİN BANKA TARAFINDAN İNCELENMESİNDE FARKLI YAKLAŞIMLAR
103
I. Sıkı Değerlendirme (Strict Compliance) İlkesi
104
II. Bankaların Akreditif Belgelerini Dış görünüşleri İtibariyle (On Face) İnceleme Yükümlülükleri
106
III. Bankaların Akreditif Belgelerini Makul Özenle (Reasonable Compliance) İnceleme Yükümlülükleri
112
A. UCP 600 Kuralları Kapsamında Makul Özenle İnceleme
112
B. Yazım Hataları Kapsamında Makul Özenle İnceleme
117
C. Akreditif Belgelerinin İçerik Uyumları Kapsamında Makul Özenle İnceleme
123
1. Belgelerdeki Alakasız Uyumsuzluklar
124
a. Akreditif Şartlarına Uyumsuzluk Sayılmayan Sözleşme Maddeleri
124
b. Akreditif Koşullarıyla Bağlantılı Olmayan Farklılıklar
125
c. Mahkemelerin Akreditifle Bağlantılı Bulmadığı Farklılıklar
126
2. Belgelerdeki Gerçek Uyumsuzluklar
127
a. UCP 600 Kuralları Kapsamındaki Uyumsuzluklar
127
b. Akreditif Belgelerinin Kendi Aralarındaki Tutarsızlıklar
130
c. Mahkemelerin Akreditif Şartlarına Uyumsuzluk Olarak İfade Ettiği Haller
139
BANKALARIN AKREDİTİF BELGELERİNE YÖNELİK
İTİRAZ VE REZERV KOYMA SORUMLULUĞU
§7 GENEL OLARAK BANKALARIN HUKUKİ SORUMLULUKLARI
151
I. Bankaların Sözleşmeden Doğan Hukuki Sorumluluğu
151
II. Bankaların Özellikleri ve Bundan Doğan Hukuki Sorumlulukları
152
A. Bankaların Güven Kurumu Olarak Hukuki Sorumlulukları
152
B. Bankaların İmtiyazlı Kurum Olmaları Nedeniyle Hafif Kusurlarından Dahi Sorumlu Olmalarına Dair Hukuki Düzenlemeler
153
C. Bankaların Basiretli Bir İşadamı Gibi Davranma Sorumlulukları
158
D. Bankaların Yaptıkları Sözleşmelerin Genel İşlem Koşulları Hükümlerine Tabi Olup Olmaması
159
§8 BELGELERDEKİ SAHTELİK/HİLE DOLAYISIYLA BANKALARIN SORUMLU OLMAMASI (FRAUD EXCEPTION)
162
I. Akredifte Mücerretlik İlkesinin İstisnasını Oluşturan Sahtelik/Hile Savunmasının Gerekliliği ve Önemi
163
II. Temel Olarak Akreditifte Sahtelik/Hile Kavramı
165
III. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesine Dair Hukuki Düzenlemeler ve İlkeler
171
IV. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve Dürüstlük Kuralı İlişkisi
173
V. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinin Akreditifte Mücerretlik İlkesi ve Sıkı Değerlendirme İlkeleri ile İlişkisi
176
VI. Akreditifte Sahtelik/Hile Tespitinin Akreditif Bankası Açısından Hak Niteliği
178
VII. Akreditif Belgelerinde Sahtelik/Hilenin Tespit Edileceği Zaman
179
VIII. Akreditif ve Sahtelik/Hile İncelemesine Yönelik İlk Mahkeme Kararları
181
IX. Akreditifte Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi
186
A. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Düzenlemeler
186
B. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Görüşler
188
C. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Yargı Kararları
196
X. Türk Hukukunda Üçüncü Kişinin Hilesi
202
XI. ABD Hukukunda İlk Sahtelik/Hile Kararları
205
XII. Anglo–Sakson Hukuk Sisteminde Sahtelik/Hile İncelemesi
208
XIII. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konişmento İlişkisi
212
A. Karşılaştırmalı Hukukta Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konişmento İlişkisi
212
B. Türk Hukukunda Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konşimento İlişkisi
216
XIV. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinde Temel Sözleşmesel İlişkiyle Bağlantı Kuran Yargı Kararları
218
XV. Akreditif Belgelerinde Sahtelik/Hile Değerlendirmesinde İspat Ölçütü
222
XVI. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinin Kapsamı
229
XVII. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi Hakkındaki Düzenlemeler
236
A. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ile İlgili ABD’deki Yasal Düzenlemeler
237
1. Revizyon Öncesi Tektip Ticaret Kanunu (UCC) Madde 5–101/118
237
2. Revizyon Sonrası Tektip Ticaret Kanunu (UCC) Madde 5–101/118
241
B. Birleşik Krallık Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü
244
1. Akreditif Belgeleri Üzerinde Sahtelik/Hile Meydana Geldiğine İlişkin Net İspat (Clear Evidence) Bulunuyor Olması
245
2. Akreditif Bankasının (veya Diğer Yardımcı Bankaların) Sahtelik/Hile Hakkında Bilgi Sahibi Olması
245
3. Akreditif Bankasının (veya Diğer Yardımcı Bankaların) Söz Konusu Sahtelik/Hile Hakkındaki Bilgisinin İyiniyetle Lehdara Ödeme Yapmasından Evvel Gerçekleşmiş Olması
249
C. Singapur ve Malezya Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü
253
D. Çin Halk Cumhuriyeti Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü
262
E. Türk Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü
267
§9 BELGELERİN GEÇERSİZLİĞİNDEN DOLAYI BANKALARIN SORUMLU OLMAMASI (NULLITY EXCEPTION)
269
I. Akreditif Belgelerinde Geçersizlik Kavramı
270
II. Sahtelik/Hile İncelemesiyle Geçersizlik İncelemesi Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar
273
III. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde İspat Ölçütü
275
IV. Akreditif Belgelerinde Üçüncü Kişiden Kaynaklanan Geçersizlik
282
V. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde Lehdarın İyiniyeti
283
VI. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde İhtiyati Tedbir Kararları
284
§10 BANKALARIN BELGELERDEKİ VE ASIL BORÇ İLİŞKİSİNİN KONUSUNDAKİ İLLEGALLİKLERDEN VE KAMU DÜZENİNE AYKIRILIKLARDAN SORUMLU OLMASI (ILLEGALITY EXCEPTION)
285
I. Akreditifte İllegallik Kavramı
287
A. Konusu Suç Teşkil Eden Hallerde İllegallik İncelemesi
292
B. Uluslararası Ekonomik Yaptırımlarda İllegallik İncelemesi
296
II. Akreditifin Tarafları Arasındaki Temel Sözleşmesel İlişki Özelinde İllegallik İncelemesi
297
III. Akreditifte İllegallik İncelemesinde İspat Ölçütü
305
IV. Akreditifte İllegallik İncelemesinin Kapsamı
309
§11 BANKALARIN LEHDARIN DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI İŞLEMLERİNDEN DOĞAN SORUMSUZLUĞU (UNCONSCIONABILITY EXCEPTION)
311
I. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesi ile İlgili Yargı Görüşleri
312
II. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesinin Kapsamı
317
III. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesinde İspat Ölçütü
319
§12 AKREDİTİF BANKASININ LEHDARIN İHMALİNİ TESPİTLE İLGİLİ SORUMLULUĞU
321
I. Akreditif Bankasının Lehdarın İhmalini Tespitle İlgili Sorumluluğu Hakkındaki Yargı Görüşleri
322
II. Lehdarın İhmali Nedeniyle Akreditif Bedelini Talep Edememesi veya Akreditif Bankası Tarafından Ödeme Talebinin Reddedilmesinin Kapsamı
324
§13 LEHDARIN AKREDİTİF ÖDEMESİNİ ÇEKEBİLMESİ İÇİN SÖZLEŞMESEL SINIRLAMALAR (NEGATIVE STIPULATIONS)
325
I. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamalar ile İlgili Yargı Görüşleri
326
II. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamaların Kapsamı
327
III. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamalarda İspat Ölçütü
330
§14 BANKALARIN AKREDİTİF BELGELERİNİN ORİJİNALLİKLERİNİ VE YAZIM HATALARINI İNCELEME SORUMLULUĞU (ORIGINALITY EXCEPTION)
332
I. Akreditif Belgelerinin Orijinallikleri Hakkındaki UCP 600 Hükümleri
333
II. Akreditif Belgelerinin Orijinalliğine İlişkin Yargı Görüşleri
334
III. Akreditif Belgelerinin Orijinalliklerinin Tespiti ve İspat Ölçütü
336
A. İmzaya İlişkin Orijinallik İncelemesi
338
B. Dış Görünüşe İlişkin Orijinallik İncelemesi
338
IV. Orijinal Sayılmayacak Akreditif Belgeleri
339
İFLASIN AKREDİTİF BANKASININ
HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ
§15 AKREDİTİF AMİRİNİN İFLASININ AKREDİTİF BANKASININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ
343
I. Akreditif Hesabı Açılmadan Önce Akreditif Amirinin İflas Etmiş Olması
343
II. Akreditif Hesabı Açıldıktan Sonra Akreditif Amirinin İflas Etmiş Olması
344
§16 AKREDİTİF BANKASININ İFLASININ ONUN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ
348
I. Akreditif Hesabının Açılmasından Önce Akreditif Bankasının İflas Etmiş Olmasının Onun Hukuki Sorumluluğuna Etkisi
349
II. Akreditif Hesabının Açılmasından Sonra Akreditif Bankasının İflas Etmiş Olmasının Onun Hukuki Sorumluluğuna Etkisi
349
§17 LEHDARIN İFLASININ AKREDİTİF BANKASININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ
357
GÖREVLİ BANKANIN AKREDİTİF BANKASININ ACENTESİ SIFATIYLA LEHDAR TARAFINDAN DAVA EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ
§18 AKREDİTİF BANKASI İLE GÖREVLİ BANKA ARASINDAKİ ACENTELİK İLİŞKİSİ
362
I. Acentelik İlişkisi
362
II. Akreditif Bankası ile Görevli Banka Arasındaki Acentelik İlişkisi Hakkındaki Hukuki Değerlendirme
363
§19 AKREDİTİF BANKASI İLE GÖREVLİ BANKA ARASINDAKİ ACENTELİK İLİŞKİSİNİN VARLIĞIYLA İLGİLİ YARGI KARARLARI
372