Akreditifte Bankanın Hukuki Sorumluluğu Dr. Nihat Şenol Uzun  - Kitap

Akreditifte Bankanın Hukuki Sorumluluğu

1. Baskı, 
Haziran 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
424
Barkod:
9789750293290
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
620,00
Stoktan hemen gönderilir.
Kitabın Açıklaması
Sözleşmelerine hafif kusurlarından sorumlu olmayacağına dair şart koyamayan, kendisinden objektif özen beklenen ve imtiyazlı kurum niteliğindeki bankalar nezdinde, belge ibrazı mukabili ödeme konularında gerçekleşebilecek hukuki problemlere dair öğreti ve yargı kararlarındaki tartışmalar devam etmektedir. Bu kitapta görülecektir ki akreditifte bankanın hukuki sorumluluğu, salt UCP 600 Kuralları ve mücerretlik (soyutluk) ilkesiyle belirlenemeyecek kadar karmaşık ve geniş bir konudur.
Kitapta; akreditifte bankanın hukuki sorumluluğu, karşılaştırmalı hukukla birlikte, güncel bilimsel görüş ve yargı kararları doğrultusunda detaylı şekilde tahlil edilmiştir. Bu çerçevede kitabın, multidisipliner bir konu olan akreditif hakkında çözüm odaklı ve somut önerilerle birlikte uygulamaya, bankacılara, bilirkişilere ve hukukçulara ışık tutması amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İlke ve Kurallar
.
Taraf İlişkileri
.
Akreditif Belgelerinin Bankalarca İncelenmesi
.
Akreditif Belgelerindeki Usulsüzlükler
.
Sözleşme, Haksız Fiil ve Sebepsiz Zenginleşme
.
İhtiyati Tedbir Kararları
.
Güncel Yargı Kararları ve Hukuki Değerlendirmeler
.
Karşılaştırmalı Hukuk Çerçevesinde Somut Çözüm Önerileri
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
17
KONUNUN TAKDİMİ 
21
KONUNUN SINIRLANDIRILMASI VE İNCELEME YÖNTEMİ 
25
BİRİNCİ BÖLÜM
AKREDİTİF VE HUKUKİ NİTELİĞİ
§1 AKREDİTİFİN TANIMI 
32
I. Akreditif Kavramı 
32
II. Akreditifin Tanımı 
32
III. Uluslararası Ticarette Kullanılan Diğer Ödeme Şekilleri 
33
IV. Akreditif İlişkisinin Tarafları 
35
A. Akreditif Amiri – İthalatçı (Applicant) 
35
B. Akreditif Bankası ve Diğer Yardımcı Bankalar 
36
1. Akreditif Bankası – Amir Banka (Issuing Bank) 
36
2. Teyit Bankası (Confirming Bank) 
38
3. Muhabir Banka – İhbar Bankası (Advising Bank) 
40
4. Görevli Banka (Nominated Bank) 
42
5. İştira Bankası – Satın Alma Bankası (Negotiating Bank) 
43
6. Rambursman Bankası – Ödeme Bankası (Reimbursing Bank) 
43
C. Lehdar – İhracatçı (Beneficiary) 
44
§2 AKREDİTİFİN HUKUKİ NİTELİĞİ 
45
I. Havale Görüşü 
45
II. Soyut Borç Vaadi Görüşü 
47
III. Akreditifin Birden Fazla Sözleşmeden Oluştuğu Görüşü 
48
IV. İtibar Mektubu – Kredi Mektubu Görüşü 
49
V. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Görüşü 
49
§3 AKREDİTİFİ DÜZENLEYEN ULUSAL VE ULUSLARARASI MEVZUAT 
50
I. Ulusal Mevzuat 
50
A. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar, İlgili Tebliğ, Yönetmelikler, TBK, TTK ve BankK. 
50
B. Milletlerarası Özel Hukuk Mevzuatı 
52
II. UCP 600 Kuralları 
55
A. UCP 600 Düzenlemelerinin Akreditife Uygulanması 
55
B. UCP 600 Düzenlemelerinin Hukuki Niteliği 
55
III. UNCITRAL Düzenlemeleri 
56
IV. Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) Düzenlemeleri 
57
V. ABD Tektip Ticaret Kanunu Düzenlemeleri (Uniform Commercial Code – UCC) 
57
VI. Uluslararası Standart Bankacılık Uygulamaları (ISBP) 
57
VII. Milletlerarası Ticaret Odası Görüşleri (ICC Opinions) 
58
§4 AKREDİTİFTE TARAF İLİŞKİLERİ 
58
I. Akreditif Amiri ile Lehdar Arasındaki Satım Sözleşmesi 
59
II. Akreditif Amiri ile Akreditif Bankası Arasındaki Sözleşmesel İlişki 
62
III. Akreditif Bankası ile Teyit Bankası Arasındaki Hukuki İlişki 
68
IV. Akreditif Bankası ile Lehdar Arasındaki Hukuki İlişki 
70
V. Akreditif Amiri ile Teyit Bankası Arasındaki Hukuki İlişki 
80
İKİNCİ BÖLÜM
AKREDİTİFE HÂKİM OLAN İLKELER
§5 MÜCERRETLİK (SOYUTLUK) İLKESİ 
83
I. Kavram 
83
II. Akreditifin, İthalatçı ve İhracatçı Arasındaki Temel Sözleşmesel İlişkiden Bağımsızlığı 
87
III. Akreditifin, Akreditif Bankası ile Akreditif Amiri Arasındaki Sözleşmesel İlişkiden Bağımsızlığı 
95
IV. Lehdarın, Bankalar Arasındaki veya Banka ile Akreditif Amiri Arasındaki Hukuki İlişkilerden İstifade Edemeyeceği Prensibi 
99
V. Akreditifte Mücerretlik İlkesinin Hukuki Gerekliliği 
100
VI. Kambiyo Senetlerinde Mücerretlik İlkesi ile Akreditifte Mücerretlik İlkesi Arasındaki Farklılıklar 
101
VII. Akreditifte Bankanın Hukuki Sorumluluğu ile Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekte Bankanın Hukuki Sorumluluğu Arasındaki Farklılıklar 
102
§6 AKREDİTİF BELGELERİNİN BANKA TARAFINDAN İNCELENMESİNDE FARKLI YAKLAŞIMLAR 
103
I. Sıkı Değerlendirme (Strict Compliance) İlkesi 
104
II. Bankaların Akreditif Belgelerini Dış görünüşleri İtibariyle (On Face) İnceleme Yükümlülükleri 
106
III. Bankaların Akreditif Belgelerini Makul Özenle (Reasonable Compliance) İnceleme Yükümlülükleri 
112
A. UCP 600 Kuralları Kapsamında Makul Özenle İnceleme 
112
B. Yazım Hataları Kapsamında Makul Özenle İnceleme 
117
C. Akreditif Belgelerinin İçerik Uyumları Kapsamında Makul Özenle İnceleme 
123
1. Belgelerdeki Alakasız Uyumsuzluklar 
124
a. Akreditif Şartlarına Uyumsuzluk Sayılmayan Sözleşme Maddeleri 
124
b. Akreditif Koşullarıyla Bağlantılı Olmayan Farklılıklar 
125
c. Mahkemelerin Akreditifle Bağlantılı Bulmadığı Farklılıklar 
126
2. Belgelerdeki Gerçek Uyumsuzluklar 
127
a. UCP 600 Kuralları Kapsamındaki Uyumsuzluklar 
127
b. Akreditif Belgelerinin Kendi Aralarındaki Tutarsızlıklar 
130
c. Mahkemelerin Akreditif Şartlarına Uyumsuzluk Olarak İfade Ettiği Haller 
139
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BANKALARIN AKREDİTİF BELGELERİNE YÖNELİK
İTİRAZ VE REZERV KOYMA SORUMLULUĞU
§7 GENEL OLARAK BANKALARIN HUKUKİ SORUMLULUKLARI 
151
I. Bankaların Sözleşmeden Doğan Hukuki Sorumluluğu 
151
II. Bankaların Özellikleri ve Bundan Doğan Hukuki Sorumlulukları 
152
A. Bankaların Güven Kurumu Olarak Hukuki Sorumlulukları 
152
B. Bankaların İmtiyazlı Kurum Olmaları Nedeniyle Hafif Kusurlarından Dahi Sorumlu Olmalarına Dair Hukuki Düzenlemeler 
153
C. Bankaların Basiretli Bir İşadamı Gibi Davranma Sorumlulukları 
158
D. Bankaların Yaptıkları Sözleşmelerin Genel İşlem Koşulları Hükümlerine Tabi Olup Olmaması 
159
§8 BELGELERDEKİ SAHTELİK/HİLE DOLAYISIYLA BANKALARIN SORUMLU OLMAMASI (FRAUD EXCEPTION) 
162
I. Akredifte Mücerretlik İlkesinin İstisnasını Oluşturan Sahtelik/Hile Savunmasının Gerekliliği ve Önemi 
163
II. Temel Olarak Akreditifte Sahtelik/Hile Kavramı 
165
III. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesine Dair Hukuki Düzenlemeler ve İlkeler 
171
IV. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve Dürüstlük Kuralı İlişkisi 
173
V. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinin Akreditifte Mücerretlik İlkesi ve Sıkı Değerlendirme İlkeleri ile İlişkisi 
176
VI. Akreditifte Sahtelik/Hile Tespitinin Akreditif Bankası Açısından Hak Niteliği 
178
VII. Akreditif Belgelerinde Sahtelik/Hilenin Tespit Edileceği Zaman 
179
VIII. Akreditif ve Sahtelik/Hile İncelemesine Yönelik İlk Mahkeme Kararları 
181
IX. Akreditifte Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi 
186
A. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Düzenlemeler 
186
B. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Görüşler 
188
C. Üçüncü Kişinin Sahtelik/Hilesi Hakkındaki Yargı Kararları 
196
X. Türk Hukukunda Üçüncü Kişinin Hilesi 
202
XI. ABD Hukukunda İlk Sahtelik/Hile Kararları 
205
XII. Anglo–Sakson Hukuk Sisteminde Sahtelik/Hile İncelemesi 
208
XIII. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konişmento İlişkisi 
212
A. Karşılaştırmalı Hukukta Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konişmento İlişkisi 
212
B. Türk Hukukunda Sahtelik/Hile İncelemesi ile Temiz Konşimento İlişkisi 
216
XIV. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinde Temel Sözleşmesel İlişkiyle Bağlantı Kuran Yargı Kararları 
218
XV. Akreditif Belgelerinde Sahtelik/Hile Değerlendirmesinde İspat Ölçütü 
222
XVI. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesinin Kapsamı 
229
XVII. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi Hakkındaki Düzenlemeler 
236
A. Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ile İlgili ABD’deki Yasal Düzenlemeler 
237
1. Revizyon Öncesi Tektip Ticaret Kanunu (UCC) Madde 5–101/118 
237
2. Revizyon Sonrası Tektip Ticaret Kanunu (UCC) Madde 5–101/118 
241
B. Birleşik Krallık Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü 
244
1. Akreditif Belgeleri Üzerinde Sahtelik/Hile Meydana Geldiğine İlişkin Net İspat (Clear Evidence) Bulunuyor Olması 
245
2. Akreditif Bankasının (veya Diğer Yardımcı Bankaların) Sahtelik/Hile Hakkında Bilgi Sahibi Olması 
245
3. Akreditif Bankasının (veya Diğer Yardımcı Bankaların) Söz Konusu Sahtelik/Hile Hakkındaki Bilgisinin İyiniyetle Lehdara Ödeme Yapmasından Evvel Gerçekleşmiş Olması 
249
C. Singapur ve Malezya Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü 
253
D. Çin Halk Cumhuriyeti Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü 
262
E. Türk Hukukunda Akreditifte Sahtelik/Hile İncelemesi ve İspat Ölçütü 
267
§9 BELGELERİN GEÇERSİZLİĞİNDEN DOLAYI BANKALARIN SORUMLU OLMAMASI (NULLITY EXCEPTION) 
269
I. Akreditif Belgelerinde Geçersizlik Kavramı 
270
II. Sahtelik/Hile İncelemesiyle Geçersizlik İncelemesi Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar 
273
III. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde İspat Ölçütü 
275
IV. Akreditif Belgelerinde Üçüncü Kişiden Kaynaklanan Geçersizlik 
282
V. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde Lehdarın İyiniyeti 
283
VI. Akreditifte Geçersizlik İncelemesinde İhtiyati Tedbir Kararları 
284
§10 BANKALARIN BELGELERDEKİ VE ASIL BORÇ İLİŞKİSİNİN KONUSUNDAKİ İLLEGALLİKLERDEN VE KAMU DÜZENİNE AYKIRILIKLARDAN SORUMLU OLMASI (ILLEGALITY EXCEPTION) 
285
I. Akreditifte İllegallik Kavramı 
287
A. Konusu Suç Teşkil Eden Hallerde İllegallik İncelemesi 
292
B. Uluslararası Ekonomik Yaptırımlarda İllegallik İncelemesi 
296
II. Akreditifin Tarafları Arasındaki Temel Sözleşmesel İlişki Özelinde İllegallik İncelemesi 
297
III. Akreditifte İllegallik İncelemesinde İspat Ölçütü 
305
IV. Akreditifte İllegallik İncelemesinin Kapsamı 
309
§11 BANKALARIN LEHDARIN DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI İŞLEMLERİNDEN DOĞAN SORUMSUZLUĞU (UNCONSCIONABILITY EXCEPTION) 
311
I. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesi ile İlgili Yargı Görüşleri 
312
II. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesinin Kapsamı 
317
III. Lehdarın Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmesi Sonucu Akreditif Bedelini Talep Etme Hakkını Kaybetmesinde İspat Ölçütü 
319
§12 AKREDİTİF BANKASININ LEHDARIN İHMALİNİ TESPİTLE İLGİLİ SORUMLULUĞU 
321
I. Akreditif Bankasının Lehdarın İhmalini Tespitle İlgili Sorumluluğu Hakkındaki Yargı Görüşleri 
322
II. Lehdarın İhmali Nedeniyle Akreditif Bedelini Talep Edememesi veya Akreditif Bankası Tarafından Ödeme Talebinin Reddedilmesinin Kapsamı 
324
§13 LEHDARIN AKREDİTİF ÖDEMESİNİ ÇEKEBİLMESİ İÇİN SÖZLEŞMESEL SINIRLAMALAR (NEGATIVE STIPULATIONS) 
325
I. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamalar ile İlgili Yargı Görüşleri 
326
II. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamaların Kapsamı 
327
III. Lehdarın Akreditif Ödemesini Çekebilmesi İçin Sözleşmesel Sınırlamalarda İspat Ölçütü 
330
§14 BANKALARIN AKREDİTİF BELGELERİNİN ORİJİNALLİKLERİNİ VE YAZIM HATALARINI İNCELEME SORUMLULUĞU (ORIGINALITY EXCEPTION) 
332
I. Akreditif Belgelerinin Orijinallikleri Hakkındaki UCP 600 Hükümleri 
333
II. Akreditif Belgelerinin Orijinalliğine İlişkin Yargı Görüşleri 
334
III. Akreditif Belgelerinin Orijinalliklerinin Tespiti ve İspat Ölçütü 
336
A. İmzaya İlişkin Orijinallik İncelemesi 
338
B. Dış Görünüşe İlişkin Orijinallik İncelemesi 
338
IV. Orijinal Sayılmayacak Akreditif Belgeleri 
339
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İFLASIN AKREDİTİF BANKASININ
HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ
§15 AKREDİTİF AMİRİNİN İFLASININ AKREDİTİF BANKASININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ 
343
I. Akreditif Hesabı Açılmadan Önce Akreditif Amirinin İflas Etmiş Olması 
343
II. Akreditif Hesabı Açıldıktan Sonra Akreditif Amirinin İflas Etmiş Olması 
344
§16 AKREDİTİF BANKASININ İFLASININ ONUN HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ 
348
I. Akreditif Hesabının Açılmasından Önce Akreditif Bankasının İflas Etmiş Olmasının Onun Hukuki Sorumluluğuna Etkisi 
349
II. Akreditif Hesabının Açılmasından Sonra Akreditif Bankasının İflas Etmiş Olmasının Onun Hukuki Sorumluluğuna Etkisi 
349
§17 LEHDARIN İFLASININ AKREDİTİF BANKASININ HUKUKİ SORUMLULUĞUNA ETKİSİ 
357
BEŞİNCİ BÖLÜM
GÖREVLİ BANKANIN AKREDİTİF BANKASININ ACENTESİ SIFATIYLA LEHDAR TARAFINDAN DAVA EDİLİP EDİLEMEYECEĞİ
§18 AKREDİTİF BANKASI İLE GÖREVLİ BANKA ARASINDAKİ ACENTELİK İLİŞKİSİ 
362
I. Acentelik İlişkisi 
362
II. Akreditif Bankası ile Görevli Banka Arasındaki Acentelik İlişkisi Hakkındaki Hukuki Değerlendirme 
363
§19 AKREDİTİF BANKASI İLE GÖREVLİ BANKA ARASINDAKİ ACENTELİK İLİŞKİSİNİN VARLIĞIYLA İLGİLİ YARGI KARARLARI 
372
SONUÇ 
375
Kaynakça 
395