AİLE ŞİRKETLERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ
1. AİLE ŞİRKETLERİNİN TANIMI
27
2. AİLE ŞİRKETLERİNİN LİTERATÜR GELİŞİMİ
29
3. AİLE ŞİRKETLERİNİN TÜRLERİ
31
4. AİLE ŞİRKETLERİNİN ÜSTÜNLÜKLERİ
33
5. AİLE ŞİRKETLERİNİN ZAYIFLIKLARI
34
5.1.1. Karmaşıklık Düzeyinin Belirlenmesi
37
5.1.2. Yönetsel Karmaşıklık Nasıl Çözümlenir?
37
5.4. Kurumsallaşma Eksikliği
42
5.5. Disiplin Eksikliği
42
5.6. Sahiplik, Yönetişim ve Yönetim Arasındaki Farkları Yanlış Anlamak
42
AİLE VE AİLE İLİŞKİLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ
1. AİLENİN TANIMI VE FONKSİYONLARI
46
2. İŞ VE AİLE DENGESİ TEORİSİ
47
3. AİLE İLİŞKİLERİNİN YÜRÜTÜLMESİ
51
4. AİLE BİREYLERİ VE AİLE ŞİRKETİ İÇERİSİNDEKİ ROLLERİ
54
4.1. Karar Verici Baba
55
4.1.1. Aileyle İlgili Konulara En Az İşletmeyle İlgili Konular Kadar Dikkat Edilmesi
55
4.1.2. Karar Verici Babadan Uzlaşmacı Babaya Geçilmesi
56
4.1.3. Yasal Dokümanlar Kullanmaktan Çekinilmemesi
57
4.1.3.1. Ortaklık Sözleşmesi
58
4.1.3.2. Personel Sözleşmesi
60
4.1.3.3. Diğer Politikalar
65
4.1.4. Aile Üyelerine Piyasa Düzeyinde Ücret Verilmesi
66
4.1.5. Yıllık Performans Değerlendirilmesi
68
4.1.6. Aile Üyelerine Sadece Çalışan Olmadıklarını Aynı Zamanda Patron Olmanın Sorumluluklarını Taşıdıklarının Hatırlatılması
69
4.2. Aile Yöneticisi Anne
69
4.2.1. Babadan Sonra En Etkili Kişi Olduğunun Farkına Varılması
73
4.2.2. Gelin/Damatlara Aileden Biri Olduklarını Hissettirin
74
4.2.3. Devir Sürecinde Aktif Rol Oynaması
75
4.4. Haylaz Küçük Kardeş
80
4.5. İkinci En İyi Alternatif Olan Kız Çocuğu
85
5. AİLE ŞİRKETİNDE ÇALIŞMAYAN AİLE ÜYELERİNİN BAĞLILIĞININ VE BÜTÜNLÜĞÜNÜN SAĞLANMASI
92
6. AİLE ŞİRKETLERİNDE GÜVENİN KORUNMASI
94
7. ŞİRKETİN DEVAMLILIĞINI SAĞLAYACAK AİLE KÜLTÜRÜNÜN OLUŞTURULMASI
98
7.1. Kültürel Varsayımlar
100
7.2. Aile Şirketinde Yaygın Olarak Görülen Kültür Tipleri
101
7.2.1. Ataerkil Kültür
102
7.2.2. Bırakınız Yapsınlar Kültürü
103
7.2.3. Katılımcı Kültür
104
7.2.4. Profesyonel Kültür
104
7.3. Kültür Değişimi Nasıl Sağlanır?
105
AİLE ŞİRKETLERİNDE BÜYÜME VE KURUMSALLAŞMA
1.2. Aile Şirketlerinde Büyüme Sancıları
112
1.3. Geçişi Yaşam Döngüsü Aracılığıyla Yönetmek
115
1.3.1. Bireylerin Yaşam Döngüsü
115
1.3.2. Ailenin Yaşam Döngüsü
117
1.3.3. Şirketin Yaşam Döngüsü
118
1.3.3.1. Başlangıç Aşaması
120
1.3.3.2. Yaşamda Kalma
121
1.3.3.3. Büyüme Aşaması
123
1.3.3.4. Yenilenme/Gelişme
123
1.3.4. Aile Şirketlerinin Çoklu Yaşam Döngüleri
127
2. AİLE ŞİRKETLERİNDE KURUMSALLAŞMA
128
2.1. Kurumsallaşma Nedir?
129
2.2. Aile Şirketlerinde Kurumsallaşma Süreci
131
2.2.1. Şirketin Kurumsallaşması
132
2.2.1.1. Aile Şirketi İçin Yönetim Modelinin Seçilmesi
132
2.2.1.1.1. Kaptan Modeli
132
2.2.1.1.2. İmparator Modeli
133
2.2.1.1.3. Aile Takımı Modeli
134
2.2.1.1.4. Profesyonel Aile Modeli
135
2.2.1.1.5. İşletme Modeli
136
2.2.1.1.6. Aile Yatırım Grubu
136
2.2.1.2. Şirket Revizyonlarını Gerçekleştirmek
137
2.2.1.2.1. İş Tanımlarının Hazırlanması
137
2.2.1.2.2. Uygun Örgüt Yapısının Belirlenmesi
141
2.2.1.2.2.1. Girişimci Yapı
148
2.2.1.2.2.2. Fonksiyonel Örgüt Yapısı
149
2.2.1.2.2.3. Bölümlendirilmiş Örgüt Yapısı
150
2.2.1.2.2.3.1. Ürün Grubuna Göre Bölümlendirilmiş Örgüt Yapısı
151
2.2.1.2.2.3.2. Coğrafi Temele Göre Bölümlendirme
152
2.2.1.2.2.4. Matriks Örgüt Yapısı
153
2.2.1.2.3. Örgüt Şemasının Hazırlanması
154
2.2.1.2.4. Yeniden Örgütlenme
155
2.2.1.3. Etkin Karar Verme Sistemleri ve Uygulamaları
157
2.2.1.3.1. Karar Verme Süreci
158
2.2.1.3.2. Karar Verme, Risk ve Belirsizlik
160
2.2.1.3.3. Sınırlı Rasyonellik
161
2.2.1.3.4. Karar Vermeye İlişkin Mitler ve Gerçekler
162
2.2.1.4. Liderlik ve Yönetim Tarzı
174
2.2.1.4.1. Aile Şirketinde Liderlik Yapacak Kişinin Sahip Olması Gereken Özellikler
176
2.2.1.4.2. Liderliğin Karanlık Yüzü
178
2.2.1.4.2.1. Kontrol İhtiyacı
179
2.2.1.4.2.2. Güvensizlik Hissi
181
2.2.1.4.2.3. Sürekli Alkış Bekleme
181
2.2.1.4.3. Yeni Liderin Yetiştirilmesinde Yapılan Hatalar
182
2.2.1.4.3.1. Gümüş Kaşık Sendromu
182
2.2.1.4.3.2. Çocuğun Ebeveynleştirilmesi
185
2.2.1.4.3.3. Yeni Lidere Çocuk Muamelesi Yapılması
186
2.2.1.5. Yönetimin Devrine İlişkin Planlama Yapılması
186
2.2.1.5.1. Devir Süreci
187
2.2.1.5.1.1. İşletme Öncesi Dönem
189
2.2.1.5.1.2. Takdim Aşaması
191
2.2.1.5.1.3. İşlevsel Takdim Dönemi
191
2.2.1.5.1.4. İşlevsel Dönem
191
2.2.1.5.1.5. İleri İşlevsel Dönem
192
2.2.1.5.1.6. Devir Öncesi Dönem
192
2.2.1.5.1.7. Tam Devir Dönemi
192
2.2.1.5.2. Devir Sürecinde Yaşanan Sıkıntılar
193
2.2.1.5.2.1. Süreçle İlgili Olarak Yaşanan Sorunlar
193
2.2.1.5.2.2. Devir Sürecinde Kişilerden Kaynaklanan Sorunlar
195
2.2.1.5.2.2.1. Kurucudan Kaynaklanan Sorunlar
195
2.2.1.5.2.2.1.1. Sahip
196
2.2.1.5.2.2.1.2. Yönetici
197
2.2.1.5.2.2.1.3. Teknisyen
198
2.2.1.5.2.3. Yeni Nesilden Kaynaklanan Sorunlar
199
2.2.1.6. Örgütsel Öğrenmeyi Sürekli Kılmak İçin Örgütsel Hafızadan Yararlanmak
201
2.2.1.6.1. Bireysel Öğrenme ve Örgütsel Öğrenme
202
2.2.1.6.2. Örgütsel Öğrenmenin Unsurları
204
2.2.1.6.3. Öğrenme ve Geri Bildirim İlişkisi
206
2.2.1.6.4. Tek Döngülü Öğrenme ve Çift Döngülü Öğrenme
208
2.2.1.6.5. Aile Şirketlerinde Örgütsel Öğrenme
211
2.2.1.6.6. Örgütsel Hafıza
212
2.2.1.7. Aile Şirketlerinin Profesyonelleşmesi
215
2.2.1.7.1. Profesyonelleşme Sorunları
217
2.2.1.7.2. Aile Şirketlerinin Profesyonelleşme Sürecinde Uygulanabilecek Alternatifler
219
2.2.1.7.2.1. Aile Üyelerinin Profesyonelleştirilmesi
219
2.2.1.7.1.2. Aile Üyesi Olmayan Çalışanların Profesyonelleştirilmesi
221
2.2.1.7.1.3. Dışarıdan Profesyonel Yönetici Getirilmesi
223
2.2.1.7.3. Profesyonel Yönetimin Unsurları
224
2.2.1.7.3.1. Yönetim Kurulu
224
2.2.1.7.3.2. Biçimsel Stratejik Planlama ve Kontrol Sistemleri
228
2.2.1.7.3.3. Yönetim Kurulunda Aile Üyesi Olmayan Profesyonel Yönetici Bulundurmak
231
2.2.1.8. Kurumsal İtibar, Kurumsal Kimlik ve Kurumsal İmaj Yönetimi
232
2.2.1.8.1. Kurumsal İtibar Yönetimi
236
2.2.1.8.2. Kurumsal Kimlik Yönetimi
240
2.2.1.8.2.1. Kurumsal İletişim
246
2.2.1.8.2.2. Örgütsel Tasarım
247
2.2.1.8.2.3. Kurumsal Davranış
254
2.2.1.8.3. Kurumsal İmaj Yönetimi
255
2.2.2. Ailenin Kurumsallaşması
256
2.2.2.1. Aile Anayasası
260
2.2.2.2.1. Aile Anayasasının Hazırlanması
261
2.2.2.2.2. Aile Anayasasının Kapsam ve İçeriği
264
2.2.2.2.2.1. Giriş ve Önsöz
264
2.2.2.2.2.2. Esas Maddeler
264
2.2.2.2. Aile Yönetişim Yapıları
266
2.2.2.2.1. Aile Meclisi
268
2.2.2.2.2. Aile Konseyi
268
2.2.2.2.3. Aile Ofisi
271
1. YETKİ DEVRİ (YETKİ DEVRETME SANATI)
273
1.1. Yetki Devri Nedir? Ne Değildir?
275
1.2. Yetki Devri Süreci
276
1.3. Etkili Bir Yetki Devri İçin Öneriler
278
2.1. Çevikliğin Boyutları
283
2.3. Örgütsel Çevikliğin Prensipleri
286
2.3.1. Küçük Ekip Prensibi
286
2.3.2. Müşteri Prensibi
288
2.3.3. Network Prensibi
290
2.3. Örgütsel çevikliğin Potansiyelinden Yararlanmak İsteyen Yöneticilerin Dikkat Etmesi Gereken Unsurlar
290
2.3.1. Çevikliğin Nasıl İşlediğini Öğrenin
291
2.3.2. Çevikliğin Hangi Alanlarda Daha Etkili Olduğunu Öğrenin
291
2.3.3. Küçük Başlayarak Kulaktan Kulağa Yayılmayı Sağlamak
293
2.3.4. “Usta” Ekiplerin Uygulamaları Uyarlamasına Olanak Sağlamak
294
2.3.5. Çevikliği En Tepede Uygulamak
294
2.3.6. Çevik Dönüşümde Engellerini Kaldırmak
295
2.4. Yaygın Örgütsel Çeviklik Yöntemleri
298
2.4.1.1. Beş Scrum Değeri
302
2.4.1.2. Scrumda Roller
304
2.4.1.3. Scrum’un Çalışma Sistemi
305
2.4.1.4. Scrum’un Hayata Geçirilmesi
307
2.4.4. Extreme Programming (X P)
325
2.5. Çevikliğin İşletmelere Sağladığı Yararlar
329
2.6. Yöneticilerin Çevik Örgüt Oluşturma Sürecinde Yaptıkları Temel Hatalar
330
3.1. Neden Dinlemiyoruz?
332
3.2. Dinlemediğimizi Nasıl Belli Ederiz?
333
3.3. Etkili Dinleme Yeteneklerinin Geliştirilmesi
333
4. BİLGİ EDİNME YÖNTEMLERİ
337
4.1. Soru Sormanın Gücü
338
4.2. Biçimine Göre Sorular
340
4.2.1. Kapalı Uçlu Sorular
341
4.2.2. Açık Uçlu Sorular
341
4.2.3. Yönlendirici Sorular
343
4.3. Soru Sorma Tekniğinin Geliştirilmesi
346
5.1. Zaman Yönetimi ile İlgili Olarak Akılda Tutulması Gereken Şeyler
348
5.2. Zamanı Yönetememek mi Tembellik (Öteleme/Erteleme) mi?
350
5.3. Zaman Tüketiciler
352
5.4. Zamanı Etkili Kullanma Teknikleri
353
5.4.1. Öncelikleri Belirlemek
353
5.4.2. Telefon Bölünmelerini Kontrol Etmek
356
5.4.3. Organize Olmak
358
5.4.4. Yetki Devretmek
359
5.4.5. Bürokratik İşleri Halletmek
359
5.4.6. Hayır Demeyi Başarmak
360
5.4.7. Toplantıları İdare Etmek
362
6.1. Toplantılar Neden Sıkıcı ve Verimsizdir?
363
6.2. Etkili Bir Toplantının Yararları
365
6.3. Toplantı Yapılması/Yapılmaması Gereken Durumlar
365
6.4. Toplantı Yönetiminde Dikkat Edilmesi Gereken Unsurlar
366
6.5. Toplantı Üyelerinin Rollerinin Anlaşılması
369
6.5.2. Grup Oluşturma/Koruma Rolleri
371
6.5.3. Bireysel Roller
372
7.1. Çalışkan Olmak ve İşkolik Olmak Arasındaki Fark Nedir?
377
7.3. Dengenin Yeniden Sağlanması
380
8.1. Aile Şirketlerinde Bağımlılık Sorunlarının Çatışma Sürecine Etkileri
382
8.2. Aile Şirketlerinde Çatışmanın Yönetilmesi
386
ÇORUM’DA FAALİYET GÖSTEREN AİLE İŞLETMELERİNİN KURUMSALLAŞMA DÜZEYLERİNİN TESPİTİNE İLİŞKİN SAHA ARAŞTIRMASI
1. ARAŞTIRMANIN AMACI
391
2. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ
391
3. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ
392
4.1. Demografik Bilgilere İlişkin Bulgular
393
4.2. Şirkette Çalışmaya Başlama ve İşletme Dışı Deneyim
398
4.3. Yöneticilerin Çalışma Süreleri ve Zaman Yönetimine İlişkin Bulgular
400
4.4. Katılımcıların Aile Şirketinde Çalışmaya İlişkin Görüşleri
405
4.5. Şirketin Kurumsallaşması
411
4.6. Ailenin Kurumsallaşması
422
4.6.1. Aile İçi İletişim
422
4.6.2. Aile/İşletme Dengesi
425
4.6.3. Haleflik Planlamasına İlişkin Bulgular
428
5. DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
432