ANAYASACILIK VE ANAYASAL DEMOKRASİ
NEO–MUTLAKİYETÇİLİĞİN YÜKSELİŞİ
Demokratik Anayasacılıktan Suistimalci Anayasacılığa
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. ANAYASACILIK HAREKETLERİ: DOĞUŞU VE GELİŞİMİ
18
A. “İngilizlerin” Hakları, Sınırlandırılmış Bir Kral ve Anayasal Belgeler
19
B. “Herkesin” Evrensel Hakları, Sınırlı Devlet, Amerikan ve Fransız İnsan Hakları Bildirgeleri
29
III. NEO–MUTLAKİYETÇİLİĞİN YÜKSELİŞİ: DEMOKRATİK ANAYASACILIKTAN SUİSTİMALCİ ANAYASACILIĞA DOĞRU
34
A. Mutlakiyetçiliğe Karşı Anayasacılık
40
B. Elektoralizm’e (Seçimsel Demokrasi) Karşı Anayasacılık (Anayasal Demokrasi)
43
C. Demokratik Anayasacılık’tan Uzaklaşma ve Suistimalci/İstismarcı Anayasacılığın Yükselişi
46
İHTİYATLI ANAYASACILIK VE ANAYASAL BAĞLAYICILIK
Suistimalci / İstismarcı Siyasi Düzenbazları Anayasanın
Zincirlerine Bağlamaya Yönelik İhtiyati Tedbirlerin Önemi
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. DÜZENBAZLIK İLKESİ (KNAVERY PRINCIPLE)
64
III. İHTİYATLILIK İLKESİ (PRECAUTIONARY PRINCIPLE)
71
IV. ANAYASA HUKUKU BAĞLAMINDA ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE BAĞLAYICILIĞI
77
V. ANAYASAL BAĞLAYICILIK: MİTOLOJİ, METAFOR VE ANALOJİ
95
VI. TİLKİLER VE KİRPİLER
105
Günübirlik–Keyfî Karar ve Kararnamelere Karşı Daimi–
II. KARARLARA k. KURALLAR:
121
A. Locke Felsefesi: Daimi ve Yerleşik Kurallara Karşı Günübirlik Keyfî Kararlar
125
B. Hayek Felsefesi ve Terminolojisi: Nomos’a Karşı Thesis
131
III. SONUÇ: KEYFÎ OLMAYAN YERLEŞİK DAİMİ HUKUK
135
YASAMA HUKUKU’NDAN KARARNAME HUKUKU’NA
Türkiye’de Yasama Hukuku’ndan Uzaklaşma, Torba Yasalar ve
Günübirlik Kararname Hukuku
I. Genel Olarak Hukuk Devleti Prensibi ve Kanunlaştırmanın Parlamentoya Aitliği
147
A. Hukuk Devleti Prensibi
147
B. Kanunlaştırmanın Parlamentoya Ait Oluşu
152
1. Kanun Halkın Rızasına Dayanır
152
2. Kanun Açık, Şeffaf ve Müzakereci Bir Şekilde Hazırlanır
154
3. Anayasalarda Temel Hak ve Özgürlükler ile Devletin Temel Yapısını İlgilendiren Hususların Kanunla Düzenleneceği Öngörülür
157
II. TBMM’nin Kanunlaştırma Kalitesine Olumsuz Bir Etmen: Torba Kanunlar ve Hukuki Belirsizliğin Yükselişi
160
III. 2016 Sonrası OHAL KHK’ları ve Yürütmenin Kanuna Dayanmaksızın Kanun Niteliğinde Düzenleme Yapma İktidarını Tecrübe Etmesi
167
A. OHAL KHK’ları Geçici Olmalı ve Durumun Gerektirdiği Konuları Barındırmalıdır
167
B. OHAL KHK’ları ile Torba Kanun Mantığı ile Çok Sayıda Kanunda Değişiklik Yapılmıştır
170
C. OHAL KHK’ları ile Olağanüstü Halin Gerekli Kılmadığı Konularda Düzenlemeler Yapılmıştır
174
D. OHAL KHK’larının TBMM Denetimi ve Hukuk Devleti
176
IV. 2017 Anayasa Değişiklikleri ve Yürütmenin Kanuna Dayanmaksızın Kanun Niteliğinde Düzenleme Yapma İktidarının Kurumsallaşması
178
A. CBK’ların Genel Rejimive TBMM’nin Politik Tercihi
178
B. Torba Kanunlara Öykünen CBK’lar ve Yürütmenin Norm Yapım Performansı
181
V. Covid–19 Süreci ve Yürütmenin İşlemleri Vasıtasıyla Bireylerin Temel Hak ve Özgürlüklerinin Sınırlandırılabilir Oluşu
187
TÜRKİYE’DE YÜKSEK MAHKEMELERDE BAŞKAN VE ÜYELERİN GÖREVLENDİRİLMESİ YÖNTEMLERİNİN YARGI BAĞIMSIZLIĞI ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ ÜZERİNE
II. TÜRKİYE’DE YÜKSEK MAHKEMELERDE BAŞKAN VE ÜYELERİN GÖREVLENDİRİLMESİNDE USUL VE ESASLAR
206
III. TÜRKİYE’DE ADALET VE YARGIDA LİYAKAT SORUNU
220
ADALET VE YARGIDA LİYAKAT VE BAĞIMSIZLIK İÇİN
EPİSTO–KLEROS SİSTEMİ: Yüksek Mahkemelerde
Başkan ve Üyelerin Görevlendirilmesinde Kura İle
Rastgele Seçim Usulünün Uygulanması Önerisi
II. LİYAKAT ve BAĞIMSIZLIK
234
III. YARGI BAĞIMSIZLIĞINI ve YARGIDA LİYAKATİ TESİS EDECEK BİR ÖNERİ: EPİSTO–KLEROS
240
A. Genel Olarak Episto–Kleros Sisteminin Esasları ve İşleyişi
241
B. Yargı Bağımsızlığının ve Yargıda Liyakatin Tesis Edilmesinde Episto–Kleros Sistemi
244
C. İsviçre’de Anayasa Mahkemesi’ne Üyelerin Kura ile Seçilmesi Teklifi
247
D. Yargıçların Kura ile Seçilmesi: Zorluklar, Engeller, Avantajlar ve Dezavantajlar
250
IV. DEĞERLENDİRME ve SONUÇ: ANTİK YUNAN’DAN GÜNÜMÜZE EŞEK ARILARI
254
GÖREVDE KALMA SÜRESİ VE DÖNEM SINIRLAMASI
KAMUSAL MAKAMLARDA GÖREV SÜRESİ SINIRLAMASI
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. GÖREV SÜRESİ SINIRLAMASI: KAVRAMSAL TEMELLERİ
273
III. GÖREV SÜRESİ SINIRLAMASI: LEHİNDE ve ALEYHİNDE GÖRÜŞLER
284
KAMUSAL MAKAMLARDA GÖREV SÜRESİ SINIRLAMASI
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. TARİHSEL TEMELLERİ
302
III. AYDINLANMA ÇAĞI’NDA GÖREV SÜRESİNİN SINIRLANDIRILMASI ÜZERİNE DÜŞÜNCELER
318
DÜNYADA DEVLET BAŞKANLARININ
GÖREV SÜRESİNİN UZUNLUĞU VE DÖNEMSEL SINIR
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. DÜNYADA DEVLET BAŞKANLIĞI MAKAMI İÇİN ÖNGÖRÜLEN DÖNEM SINIRI TERCİHİNDEKİ FARKLILIKLAR
340
A. Genel Tercih: İki Dönem Görev
341
B. Tek Dönem Görev Yapma
345
C. Aralıklı Tekrar Seçilme
350
D. Sınırsız Dönem ve Benzeri Görev Süresi Tercihleri
355
III. DÜNYADAKİ UYGULAMALAR: GENEL DEĞERLENDİRME
359
IV. OPTİMAL GÖREV SÜRESİNİN ve DÖNEMSEL SINIRLAMANIN TESPİTİ
362
DEVLET BAŞKANLIĞI MAKAMINDA GÖREV SÜRESİ VE DÖNEM SINIRINI UZATMAYA YÖNELİK SİYASİ MANİPÜLASYONLAR
Coşkun Can AKTAN, Ahmet EKİNCİ
II. DEVLET BAŞKANLARININ GÖREV SÜRESİ VE DÖNEM SINIRINI UZATMA GİRİŞİMLERİ: SİYASİ MANİPÜLASYON YÖNTEMLERİ
376
III. HUKUK YOLUYLA YAPILAN SİYASİ MANİPÜLASYON YÖNTEMLERİ
380
A. Anayasal Kuralı Değiştirme
380
B. Yeni Bir Anayasa Yürürlüğe Konulması
385
C. Sistemin Bekçilerini Sistemi Aşmak İçin Kullanmak: Yüksek Yargı Kararları
390
IV. LATİN AMERİKA’DA “CONTİNUÍSMO” VE AFRİKA ÜLKELERİ ÖZELİNDE BAZI DEĞERLENDİRMELER
398
V. BAŞKANLARIN DÖNEM SINIRINDAN KAÇINMASINA ETKİ EDEN BAZI UNSURLAR
403
A. Ülkenin Demokrasi Karşısındaki Konumu
403
B. Başkan ve Partisi Arasındaki İlişkinin Niteliği
407
C. Ülkenin Ekonomik Durumu ve Uluslararası Etkiye Açıklık
411