Birinci BölümDENİZLERDEKİ YETKİ DÜZENİ
I. DENİZ HUKUKUNUN KODİFİKASYON SÜRECİ VE DENİZLERDE YETKİ PAYLAŞIMI
25
II. DEVLETLERİN GEMİLER ÜZERİNDEKİ YETKİLERİ
30
A. Uluslararası Hukukta Gemi Kavramı
30
1. Devlete Ait Olan Gemiler
31
b. Münhasıran, Ticari Olmayan Bir Kamu Hizmetinde Kullanılan Gemiler
33
c. Ticari Amaçla Kullanılan Devlet Gemileri
33
2. Özel Kişilere Ait Olan Gemiler
35
B. Bayrak Devleti Yetkisi
36
1. Bayrak Devleti Kuralı
36
2. Gemilerin Uyrukluğu
38
3. Bayrak Devletlerinin Sorumlulukları
43
4. Kolay Bayrak Uygulaması ve Kolay Bayrak Devletlerinin Deniz Güvenliğine Olumsuz Etkileri
43
5. Bayrak Devletlerinin Münhasır Yetkisi
45
6. Bayrak Devletlerinin Münhasır Yetkisinin İstisnaları
46
a. Açık Denizde Meşru Müdafaa Hakkı
46
ba. Sıcak Takip Hakkının Tanımı ve Kodifikasyonu
46
bb. Sıcak Takip Hakkının Kapsamı
48
bc. Sıcak Takibin Uygulanabilmesi İçin Oluşması Gereken Koşullar
49
bd. Sıcak Takip Başlatmaya Yetkisi Olan Gemi veya Uçaklar
49
be. Sıcak Takip Hakkının Uygulama Yeri
51
bf. Sıcak Takip Hakkının Zamanı
52
bg. Bir Yabancı Geminin Kıyı Devletinin Kanunlarına Aykırı Hareket Ettiğine İnanılması İçin Gereken Yeterli Kanı
52
bh. Şüpheli Geminin Mevkiinin Tespit Edilmesi
53
bı. Durdurmak İçin Görünür ya da Duyulur İşaret Verilmesi
53
bi. Takip Usulü (Yakın, Devamlı ve Kesintisiz Olması)
54
C. Kıyı Devleti Yetkisi
56
D. Liman Devleti Yetkisi
57
III. DENİZ ALANLARINDA DEVLETLERİN YETKİLERİ
59
A. İç Sular ve Limanlarda Yetki Düzeni
60
1. Kıyı Devletlerinin Gemiler Üzerine Uygulayacağı Yargı Yetkisi
61
b. Amerikan Uygulaması
61
2. Ticaret Gemileri Yönünden İç Sular ve Limanlarda Devletlerin Yetkileri
63
3. Savaş Gemileri Yönünden İç Sular ve Limanlarda Devletlerin Yetkileri
66
a. Savaş Gemilerinin Yabancı Limanlara Girişleri ve Bu Limanlarda Gemilerin ve Gemi Mürettebatının Hukuki Rejimi
68
b. Türk Hukuku Yönünden Yabancı Harp Gemilerinin İç Sularımızda ve Limanlarımızda Bulundukları Esnada Tabi Olacakları Hukuki Rejim
69
4. Gayri Ticari Amaçla Kullanılan Gemiler Yönünden İç Sular ve Limanlarda Devletlerin Yetkileri
72
B. Karasularında Yetki Düzeni
73
1. Karasularının Tanımı ve Kapsamı
73
3. Yabancı Karasularında Bulunan Gemilere İlişkin Yargı Yetkisi
77
a. Savaş Gemilerinin Karasularında Bulunmaları ya da Karasularından Zararsız Geçiş Yapmaları Esnasında Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi
79
b. Ticaret Gemilerinin ve Ticari Amaçla İşletilen Devlet Gemilerinin Karasularından Geçişi Esnasında Kıyı Devletinin Yargı Yetkisi
80
4. Yabancı Karasularında Bulunan Gemilere İlişkin Örnek Mahkeme Kararları
83
C. Bitişik Bölgede Yetki Düzeni
86
1. Genel Olarak Bitişik Bölge
86
2. İzin Verilebilir Bölge Tipleri
87
D. Kıta Sahanlığında Yetki Düzeni
88
E. Münhasır Ekonomik Bölgede Yetki Düzeni
89
F. Açık Denizde Yetki Düzeni
92
1. Açık Denizin Tanımı ve Bu Alanda Devletlere Tanınan Yetkiler
92
a. Olay Öncesinde Gazze Şeridine Deniz Yolu İle Ulaşıma Uygulanan Kısıtlamalar
101
c. Deniz Savaş Hukuku ve Ablukası Meselesi
104
e. Gemilere Yapılan Müdahale
106
f. Uluslararası İnsan Hakları Hukuku Açısından İnceleme
108
G. Boğazlarda Yetki Düzeni
110
1. Genel Olarak Boğazlarda Yetki Düzeni
110
2. Türk Boğazlarındaki Yetki Düzeni
111
H. Derin Deniz Yatağında Yetki Düzeni
113
I. Yapay Adaların Açıklarında Yetki Düzeni
114
İkinci BölümDENİZDE İŞLENEN SUÇLARIN KAPSAM VE NİTELİKLERİ
I. DENİZDE İŞLENEN SUÇLARIN TARİHİ SÜREÇTE DEĞERLENDİRİLMESİ
115
II. DENİZDE İŞLENEN TERÖR EYLEMLERİ
116
A. Genel Değerlendirme
116
III. DENİZDE İŞLENEN HAYDUTLUK VE SİLAHLI SOYGUN EYLEMLERİ
121
A. Tarihi Süreçte Değerlendirme
121
B. Uluslararası Toplumun Tepkileri
123
1. Somali’de Meydana Gelen Haydutluk ve Silahlı Soygun Eylemleri
125
3. Uluslararası Denizcilik Bürosu
129
C. Deniz Haydutluğuna İlişkin Hukuki Düzenlemeler
130
1. Uluslararası Hukukun Deniz Haydutluğu Suçuna Yaklaşımı
130
2. BMDHS’nde Yer Alan Düzenleme Alanları
131
a. Şiddet, Alıkoyma ya da Yağma
133
e. Saldırı Girişimleri
138
f. Yetkiler ve Sorumluluklar
138
g. Evrensel Yargılama
139
ı. Uluslararası İşbirliği
141
j. Gemilere Karşı Haydutluk ve Silahlı Soygun Eylemlerinde Gemilere Tanınan Meşru Müdafaa Hakkı
142
3. Diğer Düzenleme Alanları
147
D. Ele Geçirilen Deniz Haydutlarına İnsancıl Hukuk Kurallarının Uygulanması
148
1. Cenevre Sözleşmelerinin Deniz Haydutluğuna Uygulanması
149
2. Deniz Haydutlarına Uygulanan Savaş Esiri Kategorileri
151
a. Silahlı Kuvvetlerin Üyeleri
151
b. Silahlı Kuvvetlerin Parçası Olmayan Milis Güçlerinin Üyeleri
152
c. Ele Geçiren Güç Tarafından Tanınmayan Bir Hükümet ya da Otoriteye Bağlılık Gösteren Silahlı Kuvvetlerin Üyeleri
154
d. İşgal Edilmek Üzere Olan ve İşgalci Güçlere Karşı Direniş Göstermek Üzere Silahlanan Ancak Düzenli Silahlı Kuvvetler Oluşturmak İçin Yeterli Zamanı Olmayan, İşgal Edilmemiş Bir Ülkenin Sakinleri
154
3. Birleşmiş Milletler İşkenceyi Önleme Sözleşmesinin Uygulanması
155
4. Temel İnsan Hakları ve Ahlak Kurallarının Deniz Haydutlarına Uygulanması
156
IV. DENİZ ÇEVRESİNİN KİRLETİLMESİ
157
A. Genel Olarak Deniz Çevresinin Kirletilmesi Suçu
157
B. Deniz Çevresinin Korunmasına Yönelik Uluslararası Düzenlemeler
158
1. Uluslararası Düzenlemeler
158
a. 1954 Tarihli OILPOL Sözleşmesi
159
b. Açık Deniz Sözleşmesi
162
c. 1972 Tarihli BM İnsan Çevresi Konferansı
162
e. BMDHS’nde Deniz Çevresinin Kirletilmesinin Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler
166
2. Deniz Çevresinin Korunmasına Yönelik Türk Mevzuatı
170
a. 2872 Sayılı Çevre Kanunu
171
b. 5312 Sayılı Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun
173
C. Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği Zararlarının Tazmini
175
VI. İNSAN KAÇAKÇILIĞI
179
VII. KÖLE TAŞIMACILIĞI
181
VIII. UYUŞTURUCU MADDE KAÇAKÇILIĞI
182
XI. KÜLTÜREL VARLIKLAR İLE CANLI VE CANSIZ DENİZ KAYNAKLARINA YÖNELİK SUÇLAR
188
A. Sualtı Kültürel Mirasının Korunması
188
B. Canlı Deniz Kaynaklarının Korunması
189
C. Cansız Deniz Kaynaklarının Korunması
190
D. Deniz Koruma Alanları
190
XIII. DOLANDIRICILIK VE BARATARYA
193
Üçüncü BölümDENİZDE SUÇ İŞLENMESİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK DÜZENLEMELER
I. ULUSLARARASI DENİZCİLİK TEŞKİLATININ DENİZDE SUÇ İŞLENMESİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK DÜZENLEMELERİ
195
A. IMO’nun Kuruluşu ve Kurumsal Yapısı
195
2. IMO’nun Kurumsal Yapısı
196
B. IMO’nun Denizde Suç İşlenmesinin Önlenmesine Yönelik Düzenlemeleri
198
2. 2010 Tarihli Gemilere Karşı İşlenen Haydutluk ve Silahlı Soygun Suçlarının Soruşturulmasına İlişkin Uygulama Rehberi
202
II. DENİZDE SUÇ İŞLENMESİNİN ÖNLENMESİNE YÖNELİK ULUSLARARASI DÜZENLEMELER
205
B. Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme (SUA Sözleşmesi)
208
1. SUA Sözleşmesinin Kapsamı
209
a. Suçlar Bakımından Sözleşmenin Kapsamı
210
b. Saha Bakımından Sözleşmenin Kapsamı
211
c. Gemiler Bakımından Sözleşmenin Kapsamı
212
2. Yetki ve Yükümlülükler
212
3. Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Protokol (SUA Protokolü)
216
4. SUA Sözleşmesi ve Protokolünün Revizyonu
217
5. SUA Sözleşmesi ve Protokolünde Yapılan Temel Düzeltmeler
219
C. Uluslararası Gemi ve Liman Tesisleri Güvenlik Kodu (ISPS Kodu)
221
1. ISPS Kodunun Kapsamı ve İçeriği
221
2. ISPS Kodunun Hedefleri ve Gereklilikleri
224
3. ISPS Kodunda Belirlenen Güvenlik Seviyeleri
225
4. ISPS Kodunun Uygulandığı Bir Limana Girme Niyetiyle Hareket Eden Ancak ISPS Kodunun Uygulanmadığı Bir Limana Giren Gemilerin Durumu
225
5. Bir Gemi ya da Limanın ISPS Koduna Uygunluğunun Anlaşılması
226
6. ISPS Kodunun Uygulanması
226
7. ISPS Kodunun Uygulanmasında Sorumluluk
227
8. Gemi Güvenlik Zabiti (SSO) Tefrik Edilmesi
228
E. Gemilere El Koyulmasına İlişkin Sözleşme
229
F. Diğer Düzenlemeler
231
Dördüncü BölümDENİZDE İŞLENEN SUÇLARDA UYGULANANULUSLARARASI HUKUK PRENSİPLERİ
II. DEVLETLERİN KENDİ UYRUĞUNDAKİ KİŞİLERİN İŞLEDİĞİ SUÇLAR
236
III. YABANCILAR TARAFINDAN İŞLENEN SUÇLAR
237
A. Ülkesellik Teorisi (The Territorial Theory)
237
B. Objektif Ülkesellik Prensibi (Objective Territorial Principle)
239
C. Mağdura Göre Şahsilik Teorisi (The Passive Personality Theory)
240
D. Koruyucu Teori (The Protective Theory)
240
E. Faile Göre Şahsilik (Uyrukluk) Prensibi (Nationality Principle)
240
F. Münhasır ve Eşzamanlı Yargılama
243
G. Evrensellik Prensibi
243
1. Jus Cogens Doktrini Kapsamında, Tüm Devletlerin Evrensel Yargılama Uygulama Yetkisi
245
2. Evrensel Yargılamaya Tabi Suçlar
245
3. Münhasıran Uluslararası Anlaşmaların Konusu Olarak Evrensel Yargılamaya Tabi Suçlar
247
4. Evrensel Yargılamanın Uygulanmasını Sınırlayan Konular
248
EK A: BMDHS’nde Yapılan Tanım Kapsamına Giren Haydutluk ve Silahlı Soygun Eylemlerine İlişkin Veriler
253
EK B: 1988-1997 Yıllarında Deniz Kaynaklı Faaliyetler Neticesinde Deniz Ortamına Karışan Petrol Miktarı.
253
EK C: IMO’nun 2008 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Teşebbüs Edildiği İddia Edilenler)
254
EK D: IMO’nun 2008 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Gerçekleştiği İddia Edilenler)
256
EK E: IMO’nun 2009 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Teşebbüs Edildiği İddia Edilenler)
258
EK F: IMO’nun 2009 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Gerçekleştiği İddia Edilenler)
260
EK G: IMO’nun 2010 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Teşebbüs Edildiği İddia Edilenler)
262
EK H: IMO’nun 2010 Yılı Deniz Haydutluğu ve Silahlı Soygunlara İlişkin Raporların Bölgesel Analizi (Gerçekleştiği İddia Edilenler)
264