Sigorta Muhasebesi  Muhasebe İlkeleri ve Uygulamaları M. Vefa Toroslu  - Kitap

Sigorta Muhasebesi

Muhasebe İlkeleri ve Uygulamaları

1. Baskı, 
Ocak 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
254
Barkod:
9789750265839
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
235,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Sigorta muhasebesi, genel muhasebenin yöntemlerine göre sigorta şirketlerinin faaliyet konularına giren işlemlerin kaydı için gerekli özel hesapları bulunan bir uzmanlık muhasebesidir.
Sigorta şirketlerinin muhasebesinde, bir taraftan sanayi ve ticaret şirketleri tarafından da uygulanan genel nitelikli işlemlere ait muhasebe kayıtlarına yer verilirken, diğer taraftan da sigorta şirketlerine özgü sigortacılık ile ilgili işlemlerin muhasebe kayıtları yer almaktadır.
Bu çalışma sektöre yeni giren çalışanlar için bir bilgi kaynağı hem de üniversitelerin sigortacılık bölümlerinde ders kitabı olarak kullanılabilecek şekilde hazırlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Sigortacılık İle İlgili Temel Bilgiler
.
Sigorta Sektöründe Muhasebe Sistemi
.
Elementer Branşlar Muhasebesi
.
Hayat Branşı Muhasebesi
.
Hasar İşlemleri Muhasebesi
.
Dönem Sonu İşleri Muhasebesi
.
Sigorta Sektöründe Teknik Karşılıklar
.
Sigorta Sektöründe Finansal Tablolar
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Şekiller Listesi 
17
Kısaltmalar 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK SİGORTACILIK
1.1. SİGORTANIN TANIMI 
21
1.2. SİGORTANIN ÖZELLİKLERİ 
23
1.2.1. Tesadüfi Risk 
24
1.2.2. Büyük Sayılar Kanunu’nun İşlerliğinin Sağlanması 
24
1.2.3. Risklerin Ölçülebilir Olması 
25
1.2.4. Risklerin Para Birimi ile Değerlendirilebilmesi 
25
1.2.5. Risklerin Yasal Olması 
26
1.3. SİGORTANIN TEMEL İLKELERİ 
26
1.3.1. Sigortalanabilir Menfaat İlkesi 
26
1.3.2. Azami İyi Niyet İlkesi 
27
1.3.3. Tazminat İlkesi 
27
1.3.4. Halefiyet İlkesi 
28
1.3.5. Yakın Neden İlkesi 
29
1.3.6. Rücu İlkesi 
30
1.4. SİGORTA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 
31
1.4.1. Risk 
31
1.4.2. Sigorta Poliçesi 
31
1.4.3. Sigorta Konusu 
32
1.4.4. Sigorta Süresi 
32
1.4.5. Sigorta Başlangıç Tarihi 
32
1.4.6. Sigortanın Sona Ermesi 
32
1.4.7. Yenileme 
33
1.4.8. Sigorta Bedeli 
33
1.4.9. Sigorta Primi 
33
1.4.10. Aşkın Sigorta 
34
1.4.11. Eksik Sigorta 
34
1.4.12. Çifte Sigorta 
34
1.4.13. Müşterek Sigorta 
34
1.4.14. Kloz 
35
1.4.15. Komisyon 
35
1.4.16. Genel Şartlar 
35
1.4.17. Özel Şartlar 
35
1.4.18. Teminat 
35
1.4.19. Muafiyet 
35
1.4.20. Hasar 
36
1.4.21. Hasarı Önleme 
36
1.4.22. Muallâk Hasar 
36
1.4.23. Sigorta Eksperi 
36
1.5. SİGORTANIN TARAFLARI 
36
1.5.1. Sigortacı (Sigorta Şirketi) 
36
1.5.2. Sigortalı 
37
1.5.3. Sigorta Ettiren 
37
1.5.4. Lehtar 
37
1.5.5. İpotekli Alacaklı 
38
1.5.6. Zarar Gören Üçüncü Şahıs 
38
1.5.7. Sigorta Aracıları 
38
1.5.7.1. Acenteler 
38
1.5.7.2. Brokerler 
39
1.5.8. Sigorta Eksperi 
39
1.5.9. Aktüer 
40
1.6. SİGORTA TÜRLERİ 
41
1.6.1 Hayat Sigortası 
41
1.6.2. Elementer (Hayat Dışı) Sigortalar 
41
1.7. SİGORTA SÖZLEŞMESİ 
42
1.7.1. Genel Açıklama 
42
1.7.2. Sigorta Sözleşmesinin Kuruluşu 
43
1.7.3. Sigorta Sözleşmesinin Sona Ermesi 
43
1.8. SİGORTA PRİMİ 
44
1.8.1. Sigorta Primi Tanımı 
44
1.8.2. Sigorta Primi Çeşitleri 
44
1.8.2.1. Net Sigorta Primi 
44
1.8.2.2. Brüt Sigorta Primi 
45
1.8.3. Prim Belirlenirken Gözetilecek ilkeler 
46
1.9. REASÜRANS 
46
1.9.1. Reasüransın Tanımı 
46
1.9.2. Reasüransın Yararları ve İşlevleri 
47
1.9.2.1. Rizikonun Yayılması 
47
1.9.2.2. Sigortacının İş Kabul Kapasitesinin Artması 
47
1.9.2.3. Sigortacının İş Kabul Esnekliğinin Artması 
47
1.9.2.4. Sigorta Şirketinin Mali Yapısının Desteklenmesi 
47
1.9.2.5. Birikim Fazlasının Yol Açabileceği Doğal Afet Hasarlarının Kontrolü 
48
1.9.2.6. Reasürörden Sigortacıya Teknik Bilgi Aktarımı 
48
1.9.3. Reasürans Türleri 
48
1.9.3.1. İhtiyari Reasürans 
48
1.9.3.2. Zorunlu Reasürans 
49
1.9.4. Reasüransın Uygulanması 
49
1.9.4.1. Bölüşmeli Reasürans 
49
1.9.4.1.1. Belirli Paylı Reasürans (Kotpar) 
49
1.9.4.1.2. Aşkın Bedel Reasürans (Eksedan) 
50
1.9.4.2. Bölüşmesiz Reasürans 
50
1.9.4.2.1. Hasar Fazlası Reasürans (Excess of Loss) 
50
1.9.4.2.2. Toplam Hasar Fazlası Reasürans (Stop Loss) 
51
1.10. KOASÜRANS (KOLEKTİF SİGORTA) 
51
İKİNCİ BÖLÜM
SİGORTA İŞLEMLERİNDE UYGULANAN VERGİ VE FONLAR
2.1. BANKA VE SİGORTA MUAMELELERİ VERGİSİ 
53
2.1.1. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Konusu 
53
2.1.2. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Mükellefleri 
54
2.1.3. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Açısından Özellikli İşlemler 
55
2.1.3.1. Doğal Afet Sigortaları Kurumunun (DASK) İşlemleri 
55
2.1.3.2. Tarım Sigortaları Havuzunun (TARSİM) İşlemleri 
56
2.1.3.3. Yurt Dışında Yerleşik Sigorta Şirketlerinin Yurt İçi Teşkilatlarının İşlemleri 
57
2.1.3.4. Reasürans Şirketlerinin İşlemleri 
57
2.1.3.5. Bireysel Emeklilik Şirketlerinin İşlemleri 
57
2.1.3.6. Sigorta Acentelerinin İşlemleri 
58
2.1.4. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinde İstisnalar 
59
2.1.5. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Matrahı 
63
2.1.6. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Oranı 
65
2.1.7. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Tarhı 
66
2.1.8. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisinin Beyan ve Ödeme Dönemleri 
66
2.1.9. İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde BSMV Uygulaması 
66
2.1.9.1. Aynı Dönem İçinde Düzenlenip İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde Matrahtan İndirim Uygulaması 
67
2.1.9.2. Düzenlendiği Dönemden Sonraki Dönemlerde İptal Edilen Sigorta İşlemlerinde Mahsup Uygulaması 
68
2.1.10. Sigorta Şirketleri Tarafından Sigorta Aracılarına Verilen Komisyonların BSMV Karşısındaki Durumu 
69
2.2. YANGIN SİGORTASI VERGİSİ 
69
2.3. GÜVENCE HESABI (GARANTİ FONU) 
70
2.4. TRAFİK HİZMETLERİ GELİŞTİRME FONU (THGF) 
71
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN DEFTER VE BELGELER
3.1. SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN DEFTERLER 
73
3.1.1. Kanuni Defterler 
73
3.1.1.1. Günlük Defter (Yevmiye Defteri) 
73
3.1.1.2. Büyük Defter (Defter–i Kebir) 
73
3.1.1.3. Envanter Defteri 
73
3.1.2. Diğer Kanuni Defterler 
74
3.1.2.1. Karar Defteri 
74
3.1.2.2. Hisse Senedi Defteri 
74
3.1.2.3. Banka ve Sigorta Muameleleri Defteri 
74
3.1.2.4. Kayıt (Rejistro) Defteri 
74
3.1.2.5. Fesih ve İptal Defteri 
75
3.1.2.6. Diğer Defterler 
76
3.2. SİGORTA SEKTÖRÜNDE KULLANILAN BELGELER 
76
3.2.1. Sigorta Teklifnamesi 
77
3.2.2. Sigorta Poliçesi 
78
3.2.3. Abonman Poliçesi 
82
3.2.4. Grup Sigorta Poliçesi 
83
3.2.5. Geçici Sigorta Poliçesi 
84
3.2.6. Temditname (Uzatma Belgesi) 
85
3.2.7. Zeyilname 
85
3.2.8. Teminat Belgesi 
86
3.2.9. Sigorta Sertifikası 
86
3.2.10. İbraname 
87
3.2.11. Sigorta Komisyon Gider Belgesi 
87
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE MUHASEBE SİSTEMİ
4.1. SİGORTA MUHASEBESİNİN ÖZELLİKLERİ 
89
4.2. SİGORTA ŞİRKETLERİNDE KAYIT DÜZENİ 
92
4.2.1. TTK ve VUK Açısından Kayıt Düzeni 
92
4.2.1.1. Türk Ticaret Kanunu’na Göre Kayıt Düzeni 
92
4.2.1.2. Vergi Usul Kanunu’na Göre Kayıt Düzeni 
93
4.2.2. Sigortacılık Faaliyetleri Açısından Kayıt Düzeni 
95
4.2.2.1. Kayıt Düzeni ve Raporlama 
96
4.2.2.2. Aktif Azaltıcı İşlem Yasağı 
96
4.2.2.3. Mali Bünyenin Güçlendirilmesi 
97
BEŞİNCİ BÖLÜM
SİGORTA MUHASEBESİ HESAP PLANI
5.1. SİGORTA MUHASEBESİNE İLİŞKİN HESAP PLANI 
99
5.2. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANI SINIF KODLARI 
100
5.3. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANININ ÖZELLİKLERİ 
101
5.4. SİGORTACILIK TEK DÜZEN HESAP PLANINDA HESAP SINIFLARI 
102
5.4.1. Cari Varlıklar 
102
5.4.2. Cari Olmayan Varlıklar 
103
5.4.3. Kısa Vadeli Yükümlülükler 
104
5.4.4. Uzun Vadeli Yükümlülükler 
104
5.4.5. Özsermaye 
105
5.4.6. Gelir Tablosu Hesapları 
105
5.4.7. Hayat Dışı Branşları Teknik Kısım Gelir Tablosu 
109
5.4.8. Nazım Hesaplar 
114
ALTINCI BÖLÜM
ELEMENTER BRANŞLAR MUHASEBESİ
6.1. PRİM ÜRETİMİ 
115
6.1.1. Doğrudan Prim Üretimi 
115
6.1.1.1. Zorunlu Trafik Sigortası Prim Üretimi 
118
6.1.1.2. Kasko Sigortası Prim Üretimi 
121
6.1.1.3. Yangın Sigortası Prim Üretimi 
125
6.1.1.4. Diğer Elementer Branşlarda Sigorta Primi Üretimi 
128
6.1.2. Dolaylı Prim Üretimi 
130
6.1.2.1. Zorunlu Trafik Sigortası Prim Üretimi 
132
6.1.2.2. Kasko Sigortası Prim Üretimi 
136
6.1.2.3. Yangın Sigortası Prim Üretimi 
138
6.1.2.4. Diğer Elementer Branşlarda Sigorta Primi Üretimi 
141
6.2. POLİÇE İPTALİ 
143
6.2.1. Doğrudan Üretilen Poliçe İptali 
144
6.2.1.1. Elementer (Hayat Dışı) Branşlarda Poliçe İptali 
144
6.2.2. Dolaylı Üretilen Poliçe İptali 
146
6.2.2.1. Elementer (Hayat Dışı) Branşlarda Poliçe İptali 
146
6.3. REASÜRANS İŞLEMLERİ 
149
6.3.1. Verilen Reasürans (Sedan) Muhasebesi 
150
6.3.1.1. Prim Üretimi 
150
6.3.1.2. Komisyon Bedeli 
151
6.3.1.3. Tazminat Bedeli 
152
6.3.2. Alınan Reasürans (Reasürör) Muhasebesi 
153
6.3.2.1. Prim Üretimi 
153
6.3.2.2. Komisyon Bedeli 
154
6.3.2.3. Tazminat Bedeli 
155
6.4. KOASÜRANS İŞLEMLERİ 
155
6.4.1. Poliçeyi Düzenleyen Şirket (Jeran) Açısından Muhasebe İşlemleri 
155
6.4.1.1. Sigorta Primlerinin Tahakkuku ve Tahsili 
155
6.4.1.2. Tazminat Ödemeleri 
157
6.4.2. Poliçeye Ortak Olan Şirket (Koasürör) Açısından Muhasebe İşlemleri 
159
6.4.2.1. Sigorta Primlerinin Tahakkuku ve Tahsili 
159
6.4.2.2. Tazminat Ödemeleri 
160
YEDİNCİ BÖLÜM
HAYAT BRANŞI MUHASEBESİ
7.1. HAYAT BRANŞI HAKKINDA GENEL BİLGİ 
163
7.2. HAYAT BRANŞINDA SİGORTA PRİMİ ÜRETİMİ 
165
7.2.1. Doğrudan Prim Üretimi 
165
7.2.1.1. Tahsilat Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi 
165
7.2.1.2. Tahakkuk Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi 
166
7.2.1.2.1. Aylık Tahakkuk Yapılması 
166
7.2.1.2.2. Yıllık Tahakkuk Yapılması 
167
7.2.2. Dolaylı Prim Üretimi 
169
7.2.2.1. Tahsilat Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi 
169
7.2.2.2. Tahakkuk Esasına Göre Muhasebeleştirme Yöntemi 
171
7.2.2.2.1. Aylık Tahakkuk Yapılması 
171
7.2.2.2.2. Yıllık Tahakkuk Yapılması 
174
7.3. HAYAT BIRANŞINDA POLİÇE İPTALİ 
177
7.3.1. Genel Açıklama 
177
7.3.2. Doğrudan Üretilen Poliçe İptali 
178
7.3.2.1. Normal İptal 
178
7.3.2.2. Mebdeinden İptal 
180
7.3.2.2.1. Prim Üretimleri Tahsil Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali 
180
7.3.2.2.2. Prim Üretimleri Tahakkuk Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali 
181
7.3.3. Dolaylı Üretilen Poliçe İptali 
182
7.3.3.1. Prim Üretimleri Tahsil Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali 
182
7.3.3.2. Prim Üretimleri Tahakkuk Esasına Göre Yapılmış Hayat Sigorta Poliçesinin İptali 
183
7.4. HAYAT BRANŞINDA TAZMİNAT ÖDEMESİ 
184
SEKİZİNCİ BÖLÜM
HASAR İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
8.1. HASAR ÖDEME İŞLEMLERİ 
187
8.1.1. Hasar Ödemesinin Yapılması 
187
8.1.2. Ekspertiz Ücretinin Ödenmesi 
189
8.2. SOVTAJ İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
190
8.2.1. Hasarlı Malın Sigortalıda Kalması 
192
8.2.2. Hasarlı Malın Sigorta Şirketinde Kalması 
193
8.3. RÜCU İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ 
195
8.3.1. Sigorta Şirketinin Yaptığı Rücu İşlemleri (Rücu Tahsilatı) 
196
8.3.2. Sigorta Şirketine Yapılan Rücu İşlemleri (Rücu Ödemeleri) 
200
DOKUZUNCU BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE TEKNİK KARŞILIKLAR
9.1. GENEL AÇIKLAMA 
201
9.2. KAZANILMAMIŞ PRİMLER KARŞILIĞI 
202
9.2.1. Gün Esasına Göre Kazanılmamış Primler Karşılığı 
202
9.2.2. Götürü Hesaplama Yöntemine Göre Kazanılmamış Primler Karşılığı 
205
9.2.2.1. Bir/Sekiz (1/8) Sistemi 
205
9.2.2.2. Bir/Yirmi Dört (1/24) Sistemi 
205
9.3. DEVAM EDEN RİSKLER KARŞILIĞI 
207
9.4. MUALLAK HASAR KARŞILIĞI 
208
9.5. DENGELEME KARŞILIĞI 
210
9.6. AKTÜERYAL MATEMATİK KARŞILIĞI 
210
9.7. İKRAMİYE VE İNDİRİMLER KARŞILIĞI 
212
ONUNCU BÖLÜM
DÖNEM SONU İŞLEMLERİ MUHASEBESİ
10.1. PRİM ÜRETİMİ VE PRİM İPTALİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 
213
10.1.1. Prim Üretimlerinin Dönem Sonu İşlemleri 
213
10.1.2. Prim İptallerinin Dönem Sonu İşlemleri 
213
10.2. KOMİSYON GİDERLERİ VE HASAR ÖDEMELERİNDE DÖNEM SONU İŞLEMLERİ 
214
10.2.1. Komisyon Giderlerinin Dönem Sonu İşlemleri 
214
10.2.2. Hasar Ödemelerinin Dönem Sonu İşlemleri 
215
10.3. AKTARILAN YATIRIM GELİRLERİ 
215
ONBİRİNCİ BÖLÜM
SİGORTA SEKTÖRÜNDE FİNANSAL TABLOLAR
11.1. GENEL AÇIKLAMA 
217
11.2. FİNANSAL TABLOLAR 
218
11.2.1. Bilanço 
218
11.2.2. Gelir Tablosu 
219
11.2.3. Nakit Akış Tablosu 
220
11.2.4. Özsermaye Değişim Tablosu 
220
11.2.5. Kâr Dağıtım Tablosu 
220
11.3. YÖNETİM KURULUNUN SORUMLULUĞU 
221
11.4. FİNANSAL RAPORLARIN YETKİLİ KİŞİLERCE İMZALANMASI 
221
11.5. FİNANSAL RAPORLARIN SUNUMU VE YAYIMI 
221
11.6. FİNANSAL TABLOLARIN YENİDEN YAYIMLANMASI 
222
11.7. FİNANSAL TABLOLARIN FORMATLARI 
223
11.7.1. Bilanço 
223
11.7.2. Gelir Tablosu 
238
11.7.3. Özsermaye Değişim Tablosu 
245
11.7.4. Nakit Akış Tablosu 
246
11.7.5. Kâr Dağıtım Tablosu 
247
Kaynakça 
249
Kavram Dizini 
253