TAHKİM VE SİGORTA OMBUDSMANLIĞINA GENEL BAKIŞ
I. TAHKİMİN ALTERNATİF UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YÖNTEMİ BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
33
III. TÜRKİYE’DE TAHKİM
40
1. Dünyada Yaygın Olan ve Türkiye’de de Uygulanan Kurumsal Tahkim Kurumları
42
2. Türkiye’de Uygulanan Kurumsal Tahkim Kurumları
43
3. Kurumsal Tahkimde Yargılama Usûlü
45
C. Sigorta Tahkimi ve Ombudsmanlık / Hakem – Bilirkişilik
50
IV. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SİGORTA OMBUDSMANLIĞI
51
A. Almanya Sigorta Ombudsmanlığı
52
B. İngiltere’de Sigorta Ombudsmanlığı
58
C. İsveç’te Sigorta Ombudsmanlığı
61
D. Diğer Bazı Ülkelerde Sigorta Ombudsmanlığı
64
SİGORTA TAHKİMİN MAHİYETİ
I. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NUN HUKUKİ NİTELİĞİ VE SONUÇLARI
69
A. Hukuki Niteliğe İlişkin Değerlendirmeler
69
B. Yargılama Faaliyeti Olduğu Hususu
75
1. Somut Norm Denetimine İlişkin Hukuki Sonuçlar
77
2. Hakemin Sorumluluğuna İlişkin Hukuki Sonuçlar
77
C. Bazı İstatistikî Veriler Işığında Sigorta Tahkim
78
II. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NUN YAPILANMASI
85
III. SİGORTA TAHKİM KOMİSYONU’NUN FİNANSMANI
90
IV. SİGORTA TAHKİMİN UYGULAMA ALANI
91
A. Sigortacılık Kanunu 30. Maddeye Göre Sigorta Tahkimin Kapsamı
92
B. Halefiyete Dayalı Rücu, Ekspertiz, Oto Tamir Servisleri ile Olan Uyuşmazlıklar ve TTK 109. Madde Kapsamında Sigorta Acentesinin Sorumluluğu Bakımından Sigorta Tahkim
94
C. Bireysel Emeklilik Sözleşmesi ve İhracat Kredi Sözleşmeleri: Türk Eximbank A.Ş. (Diğer Adı: Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.) Örneği Bakımından Sigorta Tahkim
97
D. Tespit Davası, Delil Tespiti, Tespit Edilen Kusur Oranına İtiraz ve Manevi Tazminat Talepleri Bakımından Sigorta Tahkim
99
E. Seri Dosya Uygulaması ve Sigorta Tahkim
103
F. Munzam Zarar Talepleri Açısından Sigorta Tahkim
104
G. Değişiklik Davası ve Sigorta Tahkim (TBK 75. Maddenin Uygulama Alanı)
107
V. SİGORTA TAHKİMDE TARAFLAR
108
A. Genel Olarak Taraflar ve Başvurucunun Tüketici Sıfatına göre Değerlendirilmesi
108
B. Sigorta Şirketinin Başvurucu Sıfatının Karşı Dava Açabilmesi Açısından Değerlendirilmesi
111
C. Dain–i Mürtehinin Başvurucu Sıfatının Değerlendirilmesi
112
D. Finansal Kiralama Şirketinin Başvurucu Sıfatının Değerlendirilmesi
113
E. Alacağın Temliki Halinde Başvurucu Sıfatı
115
F. Grup Davaları ve Topluluk Davaları Yönünden Başvurucu Sıfatı
119
G. Sigorta Tahkim Yargılaması Sırasında Başvurucunun Vefat Etmesi Halinde 6100 S. HMK 55. Maddenin Uygulanabilme Sorunu
121
H. Sigorta Tahkim Yargılamasında 6100 S. HMK 124. Maddenin (Tarafta İradi Değişiklik) Uygulanması Hususu
122
SİGORTA TAHKİM YARGILAMASI ÖNCESİ SAFHA
I. BAŞVURU VE KABUL EDİLEBİLİRLİK ŞARTLARI
125
2. Başvuru Sırasında Kişisel Veriler
128
B. Kabul Edilebilirlik Şartları
129
1. Sigorta Şirketine Başvuru (Özel Dava Şartı Niteliğinde Başvuru)
129
b. Cevap (Bekleme) Süresi
131
2. Aleyhine Başvuru Yapılacak Olan Sigorta Şirketinin Sisteme Üyeliği
132
3. Uyuşmazlığın Mahkeme veya Tüketici Hakem Heyetine İntikal Etmemiş ve İcra Takibi Yapılmamış Olması
134
a. Müteselsilen Sorumluluk Açısından Değerlendirme
135
b. Tüketici Mahkemesine Başvuru Zorunluluğu Olan Haller Açısından Değerlendirme
137
c. Medeni Yargıda Açılmış Manevi Tazminat Davaları Açısından Değerlendirme
139
d. Medeni Yargıda Açılmış Davanın Açılmamış Sayılması Kararının Varlığı Halinde Konunun Değerlendirilmesi
140
e. Hüküm Kurmaya Elverişli Olmayan Malûliyet Raporuna İstinaden Usûlden Red Kararının Varlığı Halinde Yapılan Başvurunun Değerlendirilmesi
141
1. Genel Olarak Başvuru Ücreti
144
2. Başvurucu Sayısı Bakımından Başvuru Ücretinin Değerlendirilmesi
147
2. Başvurucunun Yabancı Olması Halinde Teminat Yatırılması Hususu
151
A. Kavram Olarak Raportör ile İtiraz Yetkilisi Arasındaki Farklar ve Sigorta Tahkim Yargılamasındaki Ön İnceleme ile Medeni Yargılamadaki Ön İnceleme Arasındaki Farklar
153
B. Raportörün Ön İnceleme Süreci ve İncelemenin Kapsamı
156
1. Sigorta Şirketinin Sisteme Üyeliği
157
2. Kabul Edilebilirlik Şartlarının İncelenmesi
157
c. İncelemede Yetkisi Yönünden Kapsam
159
C. Eksik Bilgi ve Belgenin Tespiti Sürecine İlişkin Sorunlar
161
1. Sigorta Şirketinden Temin Edilmesi Gereken Belgeler Yönünden Sorunlar ve Savunma Dilekçesi için Ek Süre Talep Edilmesi Halinde 6100 S. HMK 428., 127. Madde ile 317. madde/ 2. Fıkranın Uygulanması Sorunu
161
2. Eksik Bilgi ve Belge Temini Halinde Raportörün Karar Verme Yetkisi Hususuna İlişkin Sorunlar
162
III. UYUŞMAZLIK HAKEMİ – İTİRAZ HAKEMİ GÖREVLENDİRME SAFHASI
169
A. Uyuşmazlık Hakemi ve İtiraz Hakemi Olma Şartları
171
B. Uyuşmazlık Hakemi ve İtiraz Hakemlerinin Görevlendirilme Usulü
178
C. Uyuşmazlık Hakemi ve İtiraz Hakemlerinin Tarafsızlığının Sağlanmasına İlişkin Düzenlemeler
180
D. Uyuşmazlık Hakemin ve İtiraz Hakeminin Reddi
181
E. Uyuşmazlık Hakemi ve İtiraz Hakeminin Bakamayacağı İşler
183
F. Uyuşmazlık Hakemi ve İtiraz Hakeminin Görevleri Sebebiyle Sorumlulukları
184
IV. SİGORTA TAHKİMİ VE ARABULUCULUK
186
A. STK’ya Başvuru Öncesinde Arabulucuya Başvurunun Zorunlu Olmaması
187
B. İhtiyari Arabulucu Nezdinde Anlaşamama ile Sonuçlanan Bir Uyuşmazlıkta Sigorta Tahkim Yargılamasındaki HUAK 5. Madde Kapsamında Karşılaşılan Sorunlar
188
C. İhtiyari Arabulucu Nezdinde Anlaşılması Halinde Anlaşma Tutanaklarının KTK 111. Madde Kapsamında Değerlendirilmesi
190
D. Sigorta Hukukundan Kaynaklı Uyuşmazlıkların Çözümünde Arabuluculuk ve Sigorta Tahkimin Birlikte Uygulanmasının Değerlendirilmesi
192
V. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI KANUNU İLE SİGORTACILIK VERİLERİN TOPLANMASI, SAKLANMASI VE PAYLAŞILMASINA DAİR YÖNETMELİK BAĞLAMINDA SİGORTA TAHKİM
194
SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA UYGULANAN
I. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERE GENEL BAKIŞ
197
A. Sigortacılık Kanun’unda ve Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelikte Düzenlenen Usul Kuralları
197
B. Sigortacılık Kanun’unun 6100 Sayılı HMK’ya Yaptığı Atıf Neticesinde Uygulanan Usul Kuralları
199
1. Sigorta Tahkim Yargılamasında 6100 S. HMK’ya Doğrudan Atıf Yapılan Hususlar
199
2. Sigorta Tahkim Yargılamasında Kıyasen Atıf ve Kapsamı
199
II. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA UYGULANAN TEMEL USÛL İLKELERİ
201
A. 6100 Sayılı HMK’daki Temel İlkeler
201
1. HMK’da Yer Alan Temel Usûl İlkeleri
202
2. Derhal Uygulama İlkesi
204
B. Sigortacılık Kanun’unda Düzenlenen İlke: Evrak Üzerinden İnceleme İlkesi
205
2. Evrak Üzerinden İnceleme İlkesi ve İstisnası: Aydınlatma Yükümlülüğü
206
3. Evrak Üzerinden İnceleme Yetkisi ve 6100 S. HMK 195. Maddesinin ve 6100 S. HMK 204. Maddesinin Uygulanması Sorunu
207
4. Evrak üzerinden İnceleme Yetkisi ve 6100 S. HMK 218. Maddesinin ve 6100 S. HMK 293. Maddesinin Uygulanması Sorunu
208
III. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA YORUM, KIYAS VE BOŞLUK HUSUSU
209
A. Hukukta Yorum Hususu
209
B. Hukukta Kıyas ve Atıf Hususu
212
1. Hukukta Kıyas (Örnekseme) ve Sınırları
213
2. Hukukta Atıf (Yollama) ve Çeşitleri
214
C. Hukukta Boşluk ve Boşluk Doldurma Hususu
215
2. Hukukta Boşluk Doldurma
218
D. Medeni Usul Hukukunda Yorum, Kıyas, Boşluk ve Boşluk Doldurma Hususu
221
E. Sigorta Tahkim Yargılamasına Yorum ve Kıyas
226
1. Sigorta Tahkim Yargılamasında Yorum ve Yorumda Sınır
226
2. Sigorta Tahkim Yargılamasında Kıyas
227
3. Sigortacılık Kanunu m. 30/23. Fıkrasında 6100 Sayılı HMK’ya Yapılan Kıyasen Atfın Uygulanması
228
SİGORTA TAHKİM YARGILAMA SAFHASI
I. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA DAVA AÇILIŞ TARİHİ
233
II. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA SÜRELER
236
A. Sigorta Tahkim Yargılama Süresi ve Uzatılması
237
2. Süre Uzatım İçin Taraflardan Birinin Muvafakat Vermemesi Halinde 6100 Sayılı HMK m. 427/ 2. Fıkranın Uygulanmasına İlişkin Değerlendirme
241
3. Süre Uzatım İçin Taraflardan Birinin Muvafakat Vermemesi Halinde 6100 Sayılı HMK m. 320 / 3. Fıkra / 3. Cümlenin Uygulanmasına İlişkin Değerlendirme
243
4. Süre Uzatım İçin Taraflardan Birisinin Muvafakat Vermemesi Halinde Dosyadan El Çekme Kararının Verilmesi veya TMK 2. Maddenin ve HMK 29. Maddenin Uygulanması
244
5. Yargıtay’ın Bozma Kararı Vererek STK’ya İade Ettiği Dosyalardaki Yargılama Süresi ve Süre Uzatım Sorunu
248
B. Ara Kararda Verilen Sürelere İlişkin Sorunlar
248
C. Cevap Dilekçesinin, Bilirkişi Raporunun, Maluliyet Raporunun ve Islah Dilekçesinin Tebliği ve Talebin Belirlenmesi İçin Süre Verilmesi Sorunu
252
D. Sigorta Tahkim Yargılamasında Zamanaşımı Süresine İlişkin Sorunlar
256
1. Zamanaşımı Süresinin Kesilmesine İlişkin Sorunlar
256
2. Zamanaşımı Süresinin Durmasına İlişkin Sorunlar
257
b. Sigorta Şirketine Başvuru ile Zamanaşımı Süresinin Durması Hususu
258
E. Mücbir Sebep ve Olağanüstü Hallerde Süreler
259
1. Covid –19 Pandemi Döneminde Sigorta Tahkim Yargılamasında Sürelerin Durması Hususu
259
2. Deprem Nedeniyle Sürelerin Durması
260
III. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA İSPAT VE DELİLLER
260
A. Sigorta Tahkim Yargılamasında İspat Yükü ve Delil İkame Yükü
261
B. Sigorta Tahkim Yargılamasında Olay Yeri Terk, Müterafik Kusur, Plakası Tespit Edilemeyen Aracın Sebep Olduğu Zarar, Geçmiş Hasar Kayıtlarının İbrazı, DASK Poliçelerinde Dolaylı İspat
263
C. Sigorta Tahkim Yargılamasında Kullanılabilen Deliller
267
D. Malûliyet Raporlarının Delil Niteliği ve İspat Gücü
272
IV. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA ADLİ YARDIM
275
V. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA İHTİYAR–İ TEDBİR
277
VI. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA TEBLİGAT
278
A. 7201 Sayılı Tebligat Kanun’un Uygulama Alanı Olup Olmadığı Sorunu
278
B. Tebliğ Tarihinin Hesaplanmasındaki Sorun
281
C. Nihai Kararın Tebliği ve Temyiz Süresinin Başlamasına İlişkin Sorun
283
VII. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA DOSTANE ÇÖZÜM VE HAKKANİYET KURALLARININ UYGULANMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ
285
VIII. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA MÜZEKKERE YAZILMASI VE DURUŞMA
285
A. Sigorta Tahkim Yargılamasında Müzekkere Yazılması
286
B. Sigorta Tahkim Yargılamasında Duruşma
290
IX. İDDİANIN VE SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ VEYA DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞININ SİGORTA TAHKİM YARGILAMASININ HANGİ AŞAMASINDA UYGULANACAĞI SORUNU
292
X. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA SOMUT NORM DENETİMİ HUSUSU
296
SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINA İLİŞKİN
UYGULAMADA EN SIK KARŞILAŞILAN SORUNLAR
I. TALEPLE BAĞLILIK İLKESİNİN SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA UYGULANMASINDA KARŞILAŞILAN SORUNLAR
299
A. Ekspertiz Ücreti Yönünden
299
B. Değer Kaybı Hesaplama Yöntemi Bakımından
302
C. Aktüeryal Hesaplama Yönünden
303
D. Başvuru Dilekçesinde Belirtilen Dava Türünün Taleple Bağlılık İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi
304
II. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA ISLAH
306
A. Islahın İtiraz Aşamasında Yapılması Sorunu
307
B. Islah ile Netice–i Talep Kalemlerinin Değiştirilmesi
310
C. İtiraz Aşamasında Yapılan Bilirkişi İncelemesine İstinaden İkinci Kez Islah
311
D. İtiraz Aşamasında Alınan Maluliyet Raporuna İstinaden Islah
313
E. Sigorta Şirketinin, Başvurucunun Islah Hakkını Kullanmasından Önce Ödeme Yapması Halinde Başvurucunun Bilirkişi Raporuna göre Daha Yüksek Meblağda Islah Yapması
315
F. Yargıtay’ın Bozma Kararı Sonrasında Yapılan Sigorta Tahkim Yargılamasında Islah ve Aktüeryal Hesaplamada Esas Alınacak Olan Veriler Açısından Usûli Müktesep Hak
317
III. (ÖZEL) DAVA ŞARTI NİTELİĞİNDEKİ BAŞVURUYA İLİŞKİN SORUNLAR
320
A. Başvuru Yapılırken İbraz Edilmesi Gereken Evraklar: Maluliyet Raporuna İlişkin Sorunlar
321
B. 6100 Sayılı HMK m. 115/2. Fıkranın Uygulaması
328
IV. STK NEZDİNDEKİ UYUŞMAZLIKLARIN BELİRSİZ ALACAK DAVASI MI KISMİ DAVA MI OLDUĞUNA İLİŞKİN SORUNLAR
339
A. Dava Türü Yönünden: Belirsiz Alacak Davası – Kısmi Dava ve Hukuki Yarar
339
V. UZLAŞTIRMAYA İLİŞKİN CMK M. 254/2. FIKRANIN HÜKÜM VE SONUÇ DOĞURUP DOĞURMADIĞI SORUNU
347
SİGORTA TAHKİM YARGILAMASININ
SONA ERMESİ SAFHASI: HÜKÜM
I. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASI NETİCESİNDE VERİLEN KARARLARIN DENETLENMESİ VE KANUN YOLLARI
355
A. Sigorta Tahkim Yargılaması Neticesinde Verilen Kararlar
355
B. Sigorta Tahkim Yargılamasında Nihai Karara Karşı Denetim Yolları
356
a. Sigortacılık Kanunu 30. Madde / 12. Fıkrada Temyize İlişkin Konuda 6100 S. HMK’ya Yapılan Doğrudan Atfın Ad Hoc Tahkim Hükümlerine mi Medeni Yargılama Hükümlerine mi Yapıldığı Sorunu
361
b. Genel Olarak Temyiz Safhası
363
c. SK m. 30/12. Fıkrada Düzenlenen Özel Temyiz Sebepleri
365
d. SEDDK’nın SK m. 30/11. ve 15. Fıkralarında Yer Alan Parasal Sınırların Arttırılmasına İlişkin Tebliğ’in İtiraz ve Temyiz Sınırları Açısından Hukuki Değerlendirilmesi
366
C. İtiraz Sınırı ve Temyiz Sınırına İlişkin Sorunlar
371
1. Temyiz Sınırının Değerlendirilmesi
371
2. İtiraz Sınırı ve Temyiz Sınırı Açısından Esas Alınacak Olan Tutar Sorunu
376
3. Islahın Temyiz Sınırına Yakın Bir Miktarda Yapılması Halinde Temyiz Yolunun Açık Olup Olmadığı Sorunu
379
4. Dava Değeri Temyiz Sınırının Altında Kalan Başvuruda Verilen Usulden Red Kararına Karşı Temyiz Yolunun Açık Olup Olmadığı Sorunu
382
5. Yargıtay’ın Bozma Kararından Sonra Yapılan Sigorta Tahkim Yargılamasında Usûli Müktesep Hak ve Temyiz Sınırı
383
II. İPTAL DAVASI, YARGILAMANIN YENİLENMESİ KARAR DÜZELTME MÜESSESELERİ ÇERÇEVESİNDE SİGORTA TAHKİM
385
III. KARARIN TAVZİHİ, TASHİHİ VE KARARIN TAMAMLATILMASI
389
IV. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA SULH, KABUL VE FERAGAT
391
A. Nihai Karar Verilmesinden Önce Sulh, Kabul ve Feragat
392
B. Nihai Karar Verildikten Sonra Sulh, Kabul ve Feragat ile Ek Karar
393
V. YARGILAMA SIRASINDA SİGORTA ŞİRKETİ TARAFINDAN TAZMİNAT ÖDEMESİ YAPILMASI HALİNDE YARGILAMA GİDERLERİNİN AKIBETİ
393
A. HMK 312. Madde / 2 Fıkra Kapsamında Yargılama Giderine İlişkin Sorunlar
394
B. AAÜT 6. Maddenin Uygulama Alanı Olup Olmadığı Sorunu
396
VI. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA HÜKMEDİLECEK VEKÂLET ÜCRETİ HUSUSU
397
A. Başvurucu Lehine Hükmedilen Vekâlet Ücretinin 1/5 Oranında Olması Gerekip Gerekmediği Sorunu
398
B. Yargılama Sırasında Bilirkişi Raporundan sonra Islahtan Önce Sigorta Şirketince Yapılan Ödemelerde Vekâlet Ücreti
405
C. Taraflar Lehine Hükmedilen Vekâlet Ücretinin Maktu Ücret Altında Kalıp Kalmadığı Sorunu
406
D. Yargıtay’ın Bozma Kararı Sonrasındaki Sigorta Tahkim Yargılamasında Hükmedilen Vekâlet Ücreti
407
VII. VERİLEN KARARLARIN İCRASI VE TEMİNATIN İADESİ SORUNU
409
VIII. İTİRAZ HAKEM HEYETİ KARARINA KARŞI DİRENME HAKKI SORUNU
410
IX. KATILMA YOLUYLA İTİRAZ YOLUNUN MÜMKÜN OLUP OLMADIĞI SORUNU
415
X. SİGORTA TAHKİM YARGILAMASINDA DOSYAN EL ÇEKME KARARI SORUNU
417
Sigortacılık Kanunu 30. Madde
437
Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik
444
Yabancı Uyruklular İçin Fiziksel Başvuruda Kullanılan Başvuru Formu
465
Başvuru Sahiplerinin Verilerinin İşlenmesine İlişkin Rıza Metni
470
Sigorta Tahkim Komisyonu İnternet Sitesinde Yayınlanan Örnek Mahiyetinde Vekâletname Metni
471
Sigorta Tahkim Komisyonu Başvuru Ücret Tarifesi ve Tarifenin Uygulanmasına Dair Usul ve Esaslar
472