Birinci BölümKAMU HİZMETİ VE KAMU HİZMETLERİNDEKİDEĞİŞİMİN TEORİK ARKA PLANI
1. KAMU MALI / HİZMETİ KAVRAMI
25
2. KAMU HİZMETLERİNDE DEĞİŞİM
28
2.1.1. İktisadi Düşünce Yapısındaki Değişim
29
2.1.1.1. Sosyal Devletin Krizi ve Yeni Arayışlar
29
2.1.1.2. Neoliberalizmin Yükselişi
32
2.1.2. Kamu Yönetimi Anlayışındaki Değişim
34
2.1.2.1. Yeni Kamu Yönetimi Yaklaşımı
34
2.1.2.2. Yeni Kamu Hizmeti Yaklaşımı
40
2.1.3. Piyasa Yönelimli Yeni Politik Açılımlar
45
2.1.3.1. Yapısal Uyum Politikaları
45
2.1.3.2. Washington Uzlaşısı
49
2.1.3.3. Post-Washington Uzlaşısı
52
2.1.7. Sivil Toplum Anlayışının Güçlenmesi
62
2.2. Kamu Hizmetlerinde Değişimin Yansımaları
65
2.2.1. Kamusal Hizmetlerin Sunumu Yönünden Değişim
65
2.2.1.2. Kamu-Özel Sektör Ortaklıkları
69
2.2.1.3. Piyasaya Benzetme
73
2.2.2. Bütçe Yönünden Değişim
75
2.2.2.1. Performans Esaslı Bütçeleme
75
2.2.2.2. Katılımcı Bütçeleme
78
2.2.2.3. Cinsiyete Duyarlı Bütçeleme
82
2.2.3. Denetim Yönünden Değişim
86
2.2.3.1. Performans Denetimi
87
2.2.3.2. İç Kontrol ve İç Denetim
89
3. Kamu Hizmetlerinde Alternatif Değişim Modelleri
96
3.1. Müşteri Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımı
96
3.2. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımı
98
İkinci BölümKAMU HİZMETLERİNDEKİDEĞİŞİME YENİ BİR YAKLAŞIM:VATANDAŞ ODAKLI KAMU HİZMETİ
1. Vatandaşlık Kavramının Gelişimi ve İçeriği
99
1.1. Tarihsel Süreçte Vatandaşlık Kavramının Gelişimi
100
1.2. Vatandaşlık Kavramının İçeriği ve Sınıflandırılması
102
1.3. Vatandaşlıkta Yaşanan Değişim
105
2. Müşteri-Tüketici-Vatandaş Ayrımı
107
3. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımı
111
3.1. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti-Müşteri Odaklı Kamu Hizmeti Ayrımı
111
3.2. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımının Tanımı ve Unsurları
112
3.3. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımını Uygulama Süreci
120
3.4. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımının Sağladığı Avantajlar
129
3.5. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımını Uygulamadaki Sıkıntılar
131
3.6. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmetini Mümkün Kılan Araçlar
133
3.6.2. E-Devlet (Elektronik Devlet)
139
3.6.3. M-Devlet (Mobil Devlet)
148
3.6.4. Vatandaş Sözleşmeleri (Citizen’s Charter)
155
3.6.5. Vatandaş Odaklı Bütçeleme ve Vatandaş İçin Bütçe
160
3.6.6. Tek Pencere ve Tek Durak Uygulamaları
165
3.6.7. Ombudsmanlık (Kamu Denetçiliği Kurumu)
169
3.7. Dünya’da Vatandaş Odaklı Uygulamalar
173
3.8. Türkiye’de Vatandaş Odaklı Uygulamalar
180
4. Vatandaş Odaklı Kamu Hizmeti Yaklaşımının Kamu Ekonomisi Bakımından Sonuçları
190
4.1. Fiziki, Beşeri ve Sosyal Sermayenin Güçlenmesi
190
4.2. Kaynakların Optimal Tahsisi
193
4.3. Kaynakların Etkin, Ekonomik ve Verimli Kullanımı
196
4.4. Devlet Bütçesinin İyileştirilmesi
198
4.5. Mali Alan Yaratma
199
4.6. Hizmet Kalitesinin Arttırılması
202
4.7. Adalet ve Eşitliği Sağlama
204
4.8. Toplumsal Memnuniyet ve Refah Artışı
206
Üçüncü BölümTÜRKİYE’DE SAĞLIK SEKTÖRÜNDEVATANDAŞ ODAKLI UYGULAMALAR VE KAMU EKONOMİSİ BAKIMINDAN SONUÇLARI
1. TÜRKİYE’DE SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI ÖNCESİ SAĞLIK POLİTİKALARI
209
1.1. 1960-1980 Yılları Arası Sağlık Politikaları ve Sağlık Hizmetlerinde Sosyalizasyon
210
1.2. 1980-2002 Yılları Arası Sağlık Politikaları ve Sağlık Hizmetlerinde Liberalizasyon
212
2. 2003 YILI SONRASI SAĞLIK POLİTİKALARI VE SAĞLIK HİZMETLERİNDE VATANDAŞ ODAKLILIK TARTIŞMASI: SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI (SDP)
214
2.1. Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın Amacı ve Kapsamı
215
2.2. Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın Temel İlkeleri
216
2.3. Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın Bileşenleri
218
2.3.1. Planlayıcı ve Denetleyici Sağlık Bakanlığı
218
2.3.2. Herkesi Tek Çatı Altında Toplayan Genel Sağlık Sigortası
218
2.3.3. Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi
219
2.3.3.1. Güçlendirilmiş Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği
219
2.3.3.2. Etkili, Kademeli Sevk Zinciri
220
2.3.3.3. İdari ve Mali Özerkliğe Sahip Sağlık İşletmeleri
220
2.3.4. Bilgi ve Beceri ile Donanmış ve Yüksek Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü
220
2.3.5. Sistemi Destekleyecek Eğitim ve Bilim Kurumları
221
2.3.6. Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetleri İçin Kalite ve Akreditasyon
221
2.3.7. Akılcı İlaç ve Malzeme Yönetiminde Kurumsal Yapılanma
221
2.3.7.1. Ulusal İlaç Kurumu
221
2.3.7.2. Tıbbi Cihaz Kurumu
222
2.3.8. Karar Sürecinde Etkili Bilgiye Erişim: Sağlık Bilgi Sistemi
222
2.4. Sağlıkta Dönüşüm Programı Sonrası Vatandaş Odaklı Uygulamalar
222
2.4.1. Planlayıcı ve Denetleyici Sağlık Bakanlığı Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
222
2.4.2. Herkesi Tek Çatı Altında Toplayan Genel Sağlık Sigortası Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
223
2.4.3. Yaygın, Erişimi Kolay ve Güler Yüzlü Sağlık Hizmet Sistemi Sağlama Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
228
2.4.4. Bilgi ve Beceri ile Donanmış, Yüksek Motivasyonla Çalışan Sağlık İnsan Gücü Sağlama Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
232
2.4.5. Sistemi Destekleyecek Eğitim ve Bilim Kurumları Oluşturulması Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
233
2.4.6. Nitelikli ve Etkili Sağlık Hizmetleri İçin Kalite ve Akreditasyon Sağlama Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
233
2.4.7. Akılcı İlaç ve Malzeme Yönetimi Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
233
2.4.8. Sağlık Bilgi Sistemi Oluşturma Çerçevesinde Gerçekleştirilenler
235
2.4.9. Diğer Gerçekleştirilenler
237
3. SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM PROGRAMI’NA YÖNELİK ELEŞTİRİLER
241
3.1. Sağlık Hizmetlerinin Piyasalaşması Yönünden Eleştiriler
241
3.2. Sağlık Çalışanları Yönünden Eleştiriler
242
3.3. Aile Hekimliği Yönünden Eleştiriler
244
3.4. Katılım Payı ve İlave Ücretler Yönünden Eleştiriler
245
3.5. Performans Ölçütleri Yönünden Eleştiriler
246
3.6. Yapay Talep Yaratma Yönünde Eleştiriler
247
3.7. Uluslararası Kurumların Rolü Yönünden Eleştiriler
248
3.8. Diğer Eleştiriler
249
4. VATANDAŞ ODAKLI SAĞLIK HİZMETİ YAKLAŞIMI OLARAKSDP’NİN KAMU EKONOMİSİ BAKIMINDAN SONUÇLARI
250
4.1. Fiziki Sermaye Açısından Yarattığı Sonuçlar
250
4.2. Beşeri Sermaye Açısından Yarattığı Sonuçlar
260
4.3. Sosyal Sermaye Açısından Yarattığı Sonuçlar
268
4.4. Kaynak Kullanımında Etkinlik ve Verimlilik Açısından Yarattığı Sonuçlar
272
4.5. Devlet Bütçesi Açısından Yarattığı Sonuçlar
287
4.6. Mali Alan Açısından Yarattığı Sonuçlar
292
4.7. Hizmet Kalitesi Açısından Yarattığı Sonuçlar
296
4.8. Kaynak Tahsisinde Optimalite Açısından Yarattığı Sonuçlar
303
4.9. Adalet ve Eşitlik Açısından Yarattığı Sonuçlar
310
4.9.1. Bölgesel Bazda Adaletin Sağlanması Açısından Yarattığı Sonuçlar
310
4.9.2. Sosyal Sınıflar Arasında Adaletin Sağlanması Açısından Yarattığı Sonuçlar
312
4.10. Hizmete Erişim Açısından Yarattığı Sonuçlar
317
4.11. Hizmetlerden Memnuniyet Açısından Yarattığı Sonuçlar
321
4.11.1. Sağlık Hizmetlerinden Genel Memnuniyet
322
4.11.2. Muayene ve Tahlillerden Memnuniyet
324
4.11.3. Sağlık Hizmetleriyle İlgili Ücret ve Ödemelerden Memnuniyet
326