TEMEL CEZA ADALET MODELLERİ VE UZLAŞTIRMA KURUMUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
I. ADALET KAVRAMI VE TEMEL CEZA ADALET MODELLERİ
21
B. GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE TEMEL CEZA ADALET MODELLERİ
25
1. Cezalandırıcı Adalet Modeli
28
2. Tazmin Edici (Düzeltici) Adalet Modeli
33
3. Onarıcı Adalet Modeli
34
a. Onarıcı Adalet Kavramı, Onarıcı Adaletin Amacı ve Özellikleri
35
b. Onarıcı Adalet Programlarının Ceza Hukukunda Kullanılmasına
c. Onarıcı Adalet Programlarının Ceza Hukukunda Kullanılmasına
(1) Mağdur – Fail Uzlaştırması
45
(2) Konferans Sistemi (Grup Toplantıları)
47
(3) Ceza Belirtme Çemberi (Cezalandırıcı Halka – Topluluk
4. Dönüştürücü Adalet Modeli
51
5. Temel Adalet Modellerinin Karşılaştırılması
53
II. TEMEL UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM YOLLARI
57
A. YARGISAL ÇÖZÜM YOLLARI
57
B. DOSTANE (ALTERNATİF) ÇÖZÜM YOLLARI
58
2. Arabuluculuk Çözüm Yolu
62
3. Müzakere Çözüm Yolu
62
III. UZLAŞTIRMA KURUMUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR VE ZAMAN
A. MADDİ CEZA HUKUKU, CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU VE İNFAZ
B. CEZA HUKUKUNA İLİŞKİN KANUNLARIN ZAMAN BAKIMINDAN
C. SUÇ VE KABAHAT KAVRAMLARI
68
D. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA KAVRAMLARI
70
E. İHBAR, ŞİKÂYET, ŞİKÂYETÇİ (MÜŞTEKİ) VE İZİN KAVRAMLARI
70
F. ŞÜPHELİ, SANIK, HÜKÜMLÜ, MAĞDUR, SUÇTAN ZARAR GÖREN,
H. MÜDAFİİ VE VEKİL KAVRAMLARI
85
K. HAPİS CEZASI, DİSİPLİN HAPSİ, TAZYİK HAPSİ VE GÜVENLİK TEDBİRLERİ
L. ADLİ PARA CEZASI, İDARİ PARA CEZASI, TAZMİNAT VE EDİM
UZLAŞTIRMA KURUMUNA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER VE UZLAŞTIRMA KURUMUNA İLİŞKİN İLKELER
I. UZLAŞTIRMA KURUMUNA İLİŞKİN TEMEL BİLGİLER
93
A. UZLAŞTIRMA KAVRAMI VE UZLAŞMADAN FARKI
93
B. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ
99
C. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN TÜRK HUKUKU’NDAKİ TARİHSEL GELİŞİMİ
107
D. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN AMACI
123
E. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN FAYDALARI
124
1. Fail Açısından Faydaları
125
2. Mağdur Açısından Faydaları
126
C. KAMU / TOPLUM AÇISINDAN FAYDALARI
128
D. CEZA ADALET SİSTEMİNE YÖNELİK FAYDALAR
129
II. UZLAŞTIRMAYA İLİŞKİN İLKELER
130
A. UZLAŞTIRMANIN TEMEL İLKELERİ
130
1. Uzlaştırmanın Tarafların Özgür İradesine (Gönüllülüğe) Dayanması
134
2. Tarafların Temel Haklarının Korunması
135
3. Tarafların Ve Kanuni Temsilcilerin Ceza Muhakemesi Hukuk
Sisteminin Kabul Ettiği Temel Güvencelere Sahip Olması
136
4. Gerektiğinde Tercüman ya da Bilirkişi Atanması
136
5. Tarafların Bilgilendirilmesi (Aydınlatma Yükümlülüğü)
139
6. Tarafların Özel Durumları Varsa Bu Özel Durumların Dikkate
a. Gizlilik Yükümlülüğünün Kapsamı
142
b. Gizlilik Yükümlülüğünün İstisnaları
143
c. Gizlilik Yükümlülüğünün İhlalinin Hukuki Sonuçları
146
8. Uzlaştırmayı Sağlayacak Uygun Tedbirlerin Alınması
150
B. UZLAŞTIRMAYA İLİŞKİN ETİK İLKELER
150
1. Bağımsızlık Ve Tarafsızlık
152
2. Görevi Özenle (Dürüstlük Kurallarına Uygun Şekilde) Yerine
3. Taraflara Nazik Ve Saygılı Davranma
154
5. Taraflara Eşit Davranma
155
6. Uzlaştırmacının Taraflarla Menfaat Çatışması Olmaması
7. Uzlaştırmacının Aynı Olayda Vekil Veya Müdafii Olarak Görev
Üstlenmeme Yükümlülüğü
157
8. Menfaat Temin Etmeme
158
9. Görevinin Saygınlığını Ve Kişilerin Adalete Olan Güvenini Koruma
158
MADDİ CEZA HUKUKU VE CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU İLKELERİ KARŞISINDA UZLAŞTIRMA
I. ADİL YARGILANMA HAKKI VE UZLAŞTIRMA
159
II. MASUMİYET (SUÇSUZLUK) KARİNESİ VE UZLAŞTIRMA
163
III. KAMU DAVASININ MECBURİLİĞİ İLKESİ VE UZLAŞTIRMA
164
IV. MADDİ GERÇEĞİN ARAŞTIRILMASI İLKESİ VE UZLAŞTIRMA
165
V. ŞİKAYET, ŞİKAYETTEN VAZGEÇME VE UZLAŞTIRMA
166
VI. GEÇMİŞE YÜRÜME YASAĞI VE UZLAŞTIRMA
168
VII. KANUN YOLLARI VE UZLAŞTIRMA
169
VIII. MÜSADERE VE UZLAŞTIRMA
170
IX. TEKERRÜR VE UZLAŞTIRMA
171
X. KORUMA TEDBİRLERİ NEDENİYLE TAZMİNAT VE UZLAŞTIRMA
173
XI. ETKİN PİŞMANLIK VE UZLAŞTIRMA
174
XII. ÖNÖDEME VE UZLAŞTIRMA
176
TÜRK CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA UZLAŞTIRMA
I. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN ŞARTLARI
179
A. SUÇUN UZLAŞTIRMA KAPSAMINDA BİR SUÇ OLMASI
180
1. Türk Ceza Kanunu Kapsamında Kalan Suçlarda Uzlaştırma
181
a. Şikâyete Bağlı Suçlarda Uzlaştırma
181
b. Şikâyete Bağlı Olup Olmadığına Bakılmaksızın Katalog Şeklinde
Belirlenen Suçlarda Uzlaştırma
187
2. Özel Kanunlar Kapsamında Uzlaştırma
190
3. Uzlaştırmaya Tabi Olmayan Suçlar
192
a. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlarda Uzlaştırma
193
b. Israrlı Takip Suçunda Uzlaştırma
196
c. Mağduru Muhatap Alan Sesli, Yazılı veya Görüntülü Bir İletiyle
İşlenen Hakaret Suçunda Uzlaştırma
196
d. Uzlaştırma Kapsamına Giren Bir Suçun Uzlaştırma Kapsamına
Girmeyen Bir Suçla Birlikte Aynı Mağdura Karşı İşlenmesi
Durumunda, Uzlaştırma Kapsamına Giren Suçlarda Uzlaştırma
200
e. Mağduru ya da Suçtan Zarar Görenin Kamu Tüzel Kişisi Olduğu
f. Kanunda Bulunan Açık Hükümlerle Uzlaştırmanın Yasaklandığı
B. SUÇUN İŞLENDİĞİNE DAİR YETERLİ ŞÜPHE OLUŞTURACAK DELİL
C. KOVUŞTURMA OLANAĞININ BULUNMASI
211
D. MAĞDURUN, SUÇTAN ZARAR GÖRENİN GERÇEK KİŞİ VEYA ÖZEL
HUKUK TÜZEL KİŞİSİ OLMASI
214
E. UZLAŞTIRMANIN YETKİLİ KİMSE TARAFINDAN YAPILMASI
219
F. TARAFLARIN ÖZGÜR İRADELERİYLE UZLAŞTIRMAYI KABUL ETMESİ
225
G. UZLAŞTIRMANIN CUMHURİYET SAVCISI YA DA MAHKEME TARAFINDAN
II. UZLAŞTIRMA KURUMUNUN UYGULANMA USULÜ
231
A. SORUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA KURUMUNUN UYGULANMA
1. Dosyanın Uzlaştırma Bürosuna Gönderilmesi ve Uzlaştırmacı
2. Uzlaştırmacının Reddi veya Çekinmesi
234
3. Uzlaştırmacıya Verilecek Belgeler
237
4. Uzlaştırmada Müzakere Safhası
238
(1) Uzlaştırma Teklifine Davet
238
(2) Uzlaşma Teklifinin Yapılma Zamanı
242
(3) Teklifte Bulunacak ve Teklifte Bulunulacak Kişiler
244
(4) Uzlaşma Teklifinde Sıralama
248
(5) Uzlaşma Teklifinin İçeriği
250
(6) Uzlaşma Teklifinin Açıklamalı Tebligat Veya İstinabe ya da
Segbis Yoluyla Yapılması
254
(7) Hakkında Yakalama Emri Bulunan Şüpheliye Uzlaşma
(8) Uzlaşma Teklifinin Reddi Ya Da Uzlaşma Teklifine Cevap
(9) Uzlaşma Teklifinin Yapılamaması
267
b. Uzlaştırma Müzakeresi
268
(1) Müzakerelere Katılabilecek Kişiler
269
(2) Müzakerenin Gizliliği
272
(3) Müzakere Yapılabilecek Yerler
273
(4) Uzlaştırma Müzakerelerinin Aşamaları
279
(c) Sonuçlandırma (Uzlaştırma Raporunun Hazırlanması
ve Cumhuriyet Savcısının Onayı)
283
b. Uzlaştırmada Zararın Belirlenmesi
289
c. Edimin Konusu (Edim Çeşitleri)
290
d. Edimin İfası veya Edimin İfa Edilmemesi
299
6. Uzlaştırmada Yer Alan Tarafların Birden Çok Kişiden Oluşması
a. Şüpheli Sayısının Birden Fazla Olması
299
b. Mağdur Sayısının Birden Fazla Olması
301
7. Uzlaştırma İşlemlerinin Olumsuz Sonuçlanmasından Sonra
Tarafların Kendi Arasında Uzlaşması
304
8. Uzlaştırma Sürecinin Süresi ve Bu Sürenin Hukuki Niteliği
308
9. Uzlaştırmacının Görevinin Hukuki Niteliği
313
10. Cumhuriyet Savcısının Suç Vasfında Yanılgısı
314
11. Soruşturma Evresinde Uzlaştırmanın Sonuçları
316
a. Uzlaştırma Sürecinin Olumlu Sonuçlanması Durumunda
Cumhuriyet Savcısı Tarafından Verilecek Kararlar
317
(1) Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar
317
(2) Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi Kararı
319
b. Uzlaştırma İşleminin Olumsuz Sonuçlanması Durumunda
Cumhuriyet Savcısı Tarafından Verilecek Kararlar
322
12. Üzerinde Uzlaşılan Edimin İfa Edilmemesi
324
14. Uzlaştırmanın Şahsi Haklara Etkisi
330
16. Uzlaştırmanın Aynı Soruşturma ve/veya Kovuşturmada Bir Kez
Yapılabilmesi (Tekrar Uzlaştırma Yasağı)
337
17. Uzlaştırma Müzakereleri Sırasında Karar Değiştirme ya da
18. Taraflardan Birinin Ölmesi
341
19. Uzlaştırma Raporunun Hukuki Niteliği
344
B. KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA KURUMUNUN UYGULANMA
1. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Kurumuna Başvurulmasını
Gerektirebilecek Haller
346
a. Kovuşturma Konusu Suçun Hukuki Niteliğinin Değişmesi
Nedeniyle Eylemin Uzlaştırma Kapsamında Olduğunun
b. Kovuşturma Evresine Geçildikten Sonra Kamu Davasına Konu
Fiilin Esasen Soruşturma Evresinde Uzlaşma Teklifinde
Bulunulması Gereken Bir Suç Olduğunun Anlaşılması
350
c. Kovuşturma Evresinde Kanun Değişikliği Nedeniyle Suçun
Uzlaşma Kapsamına Girmesi
351
d. İddianame Yerine Geçen Belgeyle Kamu Davasının Açılması
Nedeniyle Doğrudan Mahkeme Önüne Gelen Uzlaşmaya Tabi
e. Önceden Yürütülen Uzlaştırma Sürecinin Hukuka Aykırı Olması
354
f. Taraflara Ulaşılamadığı İçin Uzlaştırma Teklifinin Yapılamamış
2. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırma Kurumunun Uygulanma Usulü
356
a. Soruşturma Evresiyle Aynı Olan Noktalar
357
b. Soruşturma Evresinden Farklı Olan Noktalar
357
(1) Kovuşturma Sonunda Sanık Hakkında Mahkûmiyet Hükmü
Kurulması Olanağının Bulunması
357
(2) Dosyanın Uzlaştırma Bürosuna Gönderilmesi
359
(3) Uzlaştırma Raporunun Hazırlanması ve Mahkemeye Onaya
(4) Uzlaştırma İşlemlerinin Olumsuz Sonuçlanmasından Sonra
Tarafların Kendi Arasında Uzlaşması
363
3. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırmanın Sonuçları
365
a. Uzlaştırma Sürecinin Olumlu Sonuçlanması Durumunda
b. Uzlaştırma İşleminin Olumsuz Sonuçlanması Durumunda
5. Kovuşturma Evresinde Uzlaştırmada Üzerinde Uzlaşılan Edimin İfa
C. ÇOCUKLAR HAKKINDA UZLAŞTIRMA
373
1. Suça Sürüklenen (Fail) Çocuklar Hakkında Uzlaştırma
375
2. Korunmaya Muhtaç (Mağdur ya da Suçtan Zarar Gören) Çocuklar
D. AKIL HASTALARI, KISITLILAR VE AYIRT ETME GÜCÜ OLMAYANLAR
BAKIMINDAN UZLAŞTIRMA KURUMUNUN TATBİKİ
386
E. SAĞIR VE DİLSİZLER BAKIMINDAN UZLAŞTIRMA KURUMUNUN TATBİKİ
389
CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NUN İLGİLİ MADDELERİ
407
CEZA MUHAKEMESİNDE UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİ
413