Medeni Usul Hukukunda Dava Ehliyeti Dr. Cansu Atıcı Kabalak  - Kitap

Medeni Usul Hukukunda Dava Ehliyeti

1. Baskı, 
Ocak 2021
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
504
Barkod:
9789750266089
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Kitabın Fiyatı:
720,00
İndirimli (%74):
185,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Türk hukukunda dava ehliyetinin kapsamı 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 51. maddesinde belirlenmiştir. Bu maddeye göre dava ehliyeti medeni hakları kullanma ehliyetine göre belirlenecektir. Dava ehliyeti olmayan kimselerin yargılamada mutlaka kanuni temsilci aracılığı ile temsil edilmesi gerekmektedir.
Davada esasa ilişkin uyuşmazlığın incelenebilmesi için dava şartlarının bulunması gerekmektedir (HMK m. 115/II). 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114. maddesinin birinci fıkrasının d bendinde dava ehliyeti bir dava şartı olarak kabul edilmiştir. Kural dava şartlarının yargılamanın en başından sonuna kadar bulunması gerekir (HMK m. 115/I).
Bu çalışmada dava ehliyetinin bir dava şartı olarak gösterdiği özelliklerin yanı sıra dava ehliyetinin medeni usûl hukukunda gösterdiği özellikler incelenmiştir. Özellikle dava ehliyetinin benzer diğer kurumlar arasındaki ilişki üzerinde durulmuştur. Ayrıca dava ehliyeti ile ilgili Türkiye'deki hukuki düzenlemeler, Alman ve İsviçre hukukları karşılaştırılmıştır.
Bu çerçevede çalışmanın birinci bölümünde dava ehliyeti hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde gerçek ve tüzel kişilerin dava ehliyeti üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise bir dava şartı olan dava ehliyetinin ilk derece yargılamasında ve kanun yollarında göstermiş olduğu özellikler değerlendirilmiştir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Dava Ehliyeti Hakkında Genel Bilgiler
.
Gerçek ve Tüzel Kişilerin Dava Ehliyeti ve Davada Kanuni Temsili
.
Dava Ehliyetinin İncelenmesi
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Kısaltmalar 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
DAVA EHLİYETİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
I. DAVA EHLİYETİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN ÖNEMİ 
23
A. Dava Ehliyetinin Kabul Edilmesinin Sebebi 
23
1. Değişik Türde Adalet Anlayışları ile Dava Ehliyetinin İlişkisi 
23
2. Paternalizm ve Dava Ehliyetinin İlişkisi 
25
B. Dava Ehliyeti ve Adil Yargılanma Hakkı 
27
1. Genel Olarak 
27
2. Dava Ehliyeti ve Hukuki Dinlenilme Hakkının İlişkisi 
34
C. Dava Ehliyetine İlişkin Düzenlemelerin Amaçları 
37
1. Tarafların Korunması 
38
2. Gerçeğin Bulunmasına Aracılık Etme 
39
3. Yargılamanın Basit, Çabuk ve Ucuz Şekilde Sonuçlanmasına Yardımcı Olma 
40
4. Hukuki Barışın Korunması 
41
II. DAVA EHLİYETİ KAVRAMI 
41
A. Tanım 
41
B. Terminoloji 
45
III. DAVA EHLİYETİNİN MEDENİ HUKUK İLE İLİŞKİSİ 
48
A. Genel Olarak Fiil Ehliyeti 
48
B. Şartları 
50
1. Ergin Olmak 
50
2. Ayırt Etme Gücüne Sahip Olmak 
52
3. Kısıtlı Olmamak 
53
C. Fiil Ehliyetinin Medeni Usûl Hukukundaki Bir Görünümü Olarak Dava Ehliyeti 
53
IV. DAVA EHLİYETİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ YERİ 
56
A. Dava Ehliyetinin Tarihsel Gelişimi 
56
1. Roma Hukukundaki Gelişimi 
56
2. Türk–İslam Hukukundaki Gelişimi 
61
B. Karşılaştırmalı Hukuktaki Yeri 
64
1. Alman Hukukunda 
64
2. İsviçre Hukukunda 
76
3. Avusturya Hukukunda 
82
4. İngiliz Hukukunda 
85
V. DAVA EHLİYETİNİN DİĞER USÛLİ KAVRAMLAR İLE KARŞILAŞTIRILMASI 
86
A. Taraf Ehliyeti 
86
B. Dava Takip Yetkisi 
91
C. Dava Açma ve Davayı Takip Etme Ehliyeti 
94
D. Davada Sıfat 
96
VI. DAVA EHLİYETİNİN ÖZELLİK GÖSTERDİĞİ BAZI DURUMLAR 
98
A. Çekişmesiz Yargıda 
98
B. Geçici Hukuki Koruma Tedbirlerinde 
103
C. Davaya Müdahalede 
104
1. Fer’i Müdahalede 
104
2. Asli Müdahalede 
107
D. Tahkim Yargılamasında 
109
E. İcra ve İflas Hukukunda 
112
F. Arabuluculukta 
114
VII. DİĞER YARGI KOLLARINDA DAVA EHLİYETİ 
116
A. İdari Yargılama Hukukunda Dava Ehliyeti 
116
B. Vergi Yargılamasında Dava Ehliyeti 
123
C. Ceza Yargılamasında Ceza Ehliyeti ve Şikâyet Etme Hakkı Bulunanlar 
125
D. Anayasa Mahkemesine Başvuru Ehliyeti 
128
E. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Başvuru Yapma Ehliyeti 
133
İKİNCİ BÖLÜM
GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ VE
DAVADA KANUNİ TEMSİLİ
I. GERÇEK KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ 
139
A. Tam Ehliyetli Kişilerin Dava Ehliyeti 
139
B. Tam Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti 
148
1. Genel Olarak 
148
2. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarda Temsil Sorunu 
152
a. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Hakların Sınıflandırılması 
152
aa. Mutlak Olarak Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar 
155
ab. Nisbi Olarak Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar 
157
b. Tam Ehliyetsizlerin Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklara Sahip Olma Bakımından Boşluk Bulunup Bulunmadığı Sorunu 
158
c. Tam Ehliyetsizlerin Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarının Kullanımına İlişkin Yargılamada Kanuni Temsilci Aracılığı ile Yargılamaya Katılmaları Sorunu 
159
ca. Ayırt Etme Gücü Olmayan Kimselerin Çıkarını Esas Alan Görüş 
160
cb. Türk Medeni Kanunu’nun 16. Maddesi’nin II. Fıkrası’nın Yorumundan Hareket Eden Görüş 
162
d. Yargılamada Kanuni Temsilci Aracılığı ile Kullanılabilecek Bazı Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Hakların Değerlendirilmesi 
164
da. Yaş Düzeltme 
164
db. Adın Korunması 
165
dc. Adın Değiştirilmesi 
167
dd. işisel Durum Sicilinin Düzeltilmesi 
171
de. Kişilik Hakkına Saldırı Nedeniyle Koruyucu Nitelikte Dava Açma Hakkı 
172
df. Soybağının Reddi Davası 
175
dg. Tanımanın İptali 
176
dh. Babalık Davası 
177
dı. Boşanma Davası 
178
dj. Evlenmenin Mutlak Butlanı 
186
dk. Nişanın Bozulması Sebebiyle Manevi Tazminat 
188
C. Sınırlı Ehliyetsizlerin Dava Ehliyeti 
189
1. Genel Olarak 
189
2. Sınırlı Ehliyetsizlerin Dava Ehliyetine Sahip Oldukları Haller 
199
a. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklarla İlgili Davalarda 
199
b. Bir Meslek veya Sanatın Gerektirdiği İşlemlerle İlgili Davalarda 
205
c. Tasarruf Hakkı Kendilerine Bırakılan Mallarla İlgili Davalarda 
207
d. Vesayet Hukukuna Özgü Haller 
208
e. Gecikmesinde Sakınca Bulunan Haller 
210
D. Sınırlı Ehliyetlilerin Dava Ehliyeti 
213
II. GERÇEK KİŞİLERİN DAVADA TEMSİLİ VE KANUNİ TEMSİLCİNİN YARGILAMADAKİ DURUMU 
215
A. Veli 
215
1. Genel Olarak 
215
2. Veli Tarafından Dava Açılması 
217
3. Veli Tarafından Temsil Edilmesi Gereken Ehliyetsiz Kişinin Dava Açması 
225
4. Velisi Tarafından Temsil Edilen Ehliyetsiz Kişiye Dava Açılması 
225
B. Vasi 
227
1. Genel Olarak 
227
2. Vasi Tarafından Dava Açılması 
232
3. Vasi ile Temsil Edilen Ehliyetsiz Kişinin Dava Açması 
234
4. Vasi Tarafından Temsil Edilen Ehliyetsiz Kişiye Dava Açılması 
234
C. Kayyım 
237
1. Genel Olarak 
237
2. Temsil Kayyımlığı 
237
3. Yönetim Kayyımlığı 
243
D. Yasal Danışman 
244
1. Oy Danışmanlığı 
244
2. Yönetim Danışmanlığı 
251
3. Karma Danışmanlık 
252
E. Kanuni Temsilcinin Yargılamadaki Durumu 
253
IV. TÜZEL KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ 
256
A. Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti 
256
1. Derneklerin Dava Ehliyeti 
256
2. Vakıfların Dava Ehliyeti 
258
3. Ticaret Şirketlerinin Dava Ehliyeti 
260
a. Kollektif Şirketin Dava Ehliyeti 
260
b. Komandit Şirketin Dava Ehliyeti 
263
c. Anonim Şirketin Dava Ehliyeti 
264
d. Limited Şirketin Dava Ehliyeti 
268
e. Kooperatiflerin Dava Ehliyeti 
269
f. Ticaret Şirketlerine Kayyım Atanmasının Özel Olarak Değerlendirilmesi 
270
4. Sendikaların Dava Ehliyeti 
278
B. Kamu Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti 
280
V. KİŞİLİĞİ OLMAYANLARIN DAVA EHLİYETLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
285
A. Cenin 
285
B. Adi Şirket 
288
C. Şubeler 
291
D. Kat Malikleri Kurulu 
293
E. Diğer Durumlar 
293
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DAVA EHLİYETİNİN İNCELENMESİ
I. İLK DERECE YARGILAMASINDA DAVA EHLİYETİNİN İNCELENMESİ 
297
A. Dava Ehliyetinin Usûli İşlem Şartı Olması 
297
1. Usûli İşlem Kavramı 
297
2. Dava Ehliyetinin Usûli İşlem Şartı Olarak Değerlendirilmesi 
301
B. Özellik Gösteren Bazı Usûli İşlemler Bakımından Dava Ehliyetinin İncelenmesi 
303
1. Yemin ve Dava Ehliyeti 
303
2. İsticvap ve Dava Ehliyeti 
313
3. Mahkeme İçi İkrar ve Dava Ehliyeti 
315
4. Davayı Kabul ve Dava Ehliyeti 
318
5. Davadan Feragat ve Dava Ehliyeti 
320
6. Sulh ve Dava Ehliyeti 
323
7. Usûl Sözleşmeleri ve Dava Ehliyeti 
325
C. Bir Dava Şartı Olarak Dava Ehliyeti 
328
1. Dava Şartı Kavramı 
328
2. Dava Ehliyetinin Bir Dava Şartı Olarak Düzenlenmesi 
332
3. Dava Ehliyetinin Dava Şartı Olarak Gösterdiği Özellikler 
333
a. Yargılamanın Başlaması İçin Gerekli Bir Şart Olmaması 
333
b. Dava Ehliyetine İlişkin Olarak Başvurulan Mahkemenin Karar Verecek Olması 
336
c. Davalının Usûle İlişkin Yürütülen Yargılamada Dava Ehliyetine İlişkin Beyanda Bulunması 
337
d. Re’sen Araştırma İlkesinin Geçerli Olması 
338
4. Yargılama İçerisinde Dava Ehliyetinin İncelenme Zamanı 
339
5. Dava Ehliyetinin Dava Şartlarının İçinde İncelenme Sırası 
344
D. Dava Ehliyetinin Çifte Etkili Bir Vakıa Olması 
346
E. Dava Ehliyeti Eksikliğinin Tespiti 
353
1. Re’sen Araştırma İlkesinin Geçerli Olması 
353
a. Genel Olarak Re’sen Araştırma İlkesi 
353
b. Dava Şartlarının Tespitinde Uygulanacak Temel İlke 
356
ba. Alman Hukukunda 
356
bb. İsviçre Hukukunda 
362
bc. Türk Hukukunda 
363
bd. Görüşümüz 
367
2. Dava Ehliyetinin Tespitinde İspat Yükü 
369
a. Genel Olarak İspat Yükü Kavramı 
369
b. Fiil Ehliyetinin Belirsizliği Durumunda İspat Yükü 
372
ba. Ayırt Etme Gücünün Yokluğu Karinesi 
372
bb. Ayırt Etme Gücünün Varlığı Karinesi 
372
c. Dava Ehliyetinin Belirsizliği Durumunda İspat Yükü 
373
ca. Alman Hukukunda 
373
cb. İsviçre Hukukunda 
376
cc. Türk Hukukunda 
377
cd. Görüşümüz 
378
3. Dava Ehliyetinin Varlığının ya da Yokluğunun Tespitinin Bekletici Sorun Yapılması 
379
F. Dava Ehliyeti Eksikliğinin Giderilmesi 
388
1. Dava Ehliyetinin Yargılama Esnasında Kaybı 
388
2. Tarafın Dava Ehliyetini Sonradan Kazanması 
391
3. Kanuni Temsilcinin Yargılamaya Dahil Olması 
393
a. Kanuni Temsilci Atanması Sebebiyle Yargılamanın Ertelenmesi 
393
b. Kanuni Temsilcinin İcazet Vermesi 
396
4. Tarafın ya da Kanuni Temsilcinin Verdiği İcazette Dürüstlük Kuralı 
403
G. İlk Derece Mahkemesinin Dava Ehliyeti Eksikliği Durumunda Vereceği Kararlar 
405
1. Davanın Usûlden Reddi 
405
2. Davanın Açılmamış Sayılması 
407
H. Yargılama Giderleri 
414
II. KANUN YOLLARINDA DAVA EHLİYETİNİN İNCELENMESİ 
416
A. İstinaf ve Temyizde Dava Ehliyetinin İncelenmesi 
416
1. Dava Ehliyeti Eksikliği Sebebiyle Verilen Karara Karşı Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 
416
2. İstinaf ve Temyiz Kanun Yoluna Başvuru Sebebi Olarak Dava Ehliyeti Eksikliği 
418
a. İstinafta 
418
b. Temyizde 
419
3. Dava Ehliyetine Sahip Olmadığı İleri Sürülen Kişinin Kanun Yoluna Başvurabilecek Olması 
422
4. Dava Ehliyeti Olmayan Kimselerin İstinaf Yoluna Başvurma ve Temyiz Yoluna Başvurma Hakkından Feragat Etmesi 
423
5. Dava Ehliyetinin Ele Alınması 
424
a. İstinafta 
424
b. Temyizde 
426
6. Dava Ehliyeti Eksikliğinin Tespiti ve Aleyhe Değiştirme Yasağı 
428
a. Alman Hukukunda 
428
b. İsviçre Hukukunda 
431
c. Türk Hukukunda 
432
7. İnceleme Sonucu Verilecek Karar 
435
a. İstinafta 
435
b. Temyizde 
441
B. Yargılamanın İadesinde Dava Ehliyeti 
447
Sonuç 
461
Kaynakça 
477