BİRİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ
VII
§ 1. KIYMETLİ EVRAK VE SENET KAVRAMI
1
I. KIYMETLİ EVRAK KAVRAMI
1
1. İbraz Kayıtları (Präsentationsklausel,
2. Teşhis Kayıtları (Legitimationskaluseln,
3. Kıymetli Evrak Kayıtları (Wertpapierklauseln)
7
§ 2. TÜRK MEVZUATINDA KIYMETLİ EVRAK
9
I. TÜRK MEVZUATINDA KIYMETLİ EVRAKIN
A. TİCARET KANUNUNDAKİ GENEL HÜKÜMLER
9
B. SERMAYE PİYASASI KANUNU VE TEBLİĞLERİNE
GÖRE KIYMETLİ EVRAK (MENKUL KIYMETLER)
11
C. MEVZUATIMIZDAKİ DİĞER KIYMETLİ EVRAKA
§ 3. EVRAKSIZ KIYMETLİ EVRAK
21
I. ORTAYA ÇIKIŞ SEBEPLERİ
21
§ 4. KIYMETLİ EVRAKA BENZEYEN ANCAK KIYMETLİ
EVRAK NİTELĞİNDE OLMAYAN SENETLER
24
KIYMETLİ EVRAK HUKUKUNUN GENEL ESASLARI
§ 5. KIYMETLİ EVRAKIN TANIMI, TEMEL NİTELİKLERİ VE
HAKKIN DOĞUMUNA İLİŞKİN TEORİLER
33
II. KIYMETLİ EVRAKIN TEMEL NİTELİKLERİ
33
A. KIYMETLİ EVRAK BİR SENETTİR
33
B. KIYMETLİ EVRAKTAKİ HAKKIN PARA İLE
ÖLÇÜLEBİLEN BİR DEĞERİ OLMALIDIR
35
2. Eşya Hukukuna İlişkin Haklar
36
3. Ortaklık Hakları veya Ortaklık Benzeri Haklarla İlgili
C. KIYMETLİ EVRAKIN İÇERDİĞİ HAK TEDAVÜL
NİTELİĞİ OLAN BİR HAKTIR
37
D. KIYMETLİ EVRAKTA HAK İLE SENET ARASINDA
KUVVETLİ BİR BAĞ VARDIR
38
E. KIYMETLİ EVRAKIN SOYUTLUĞU
40
F. KIYMETLİ EVRAK ÖZEL ŞEKİL
G. KIYMETLİ EVRAK TİPLERİNİN KANUNDA SINIRLI
SAYIDA SAYILMIŞ OLMASI SORUNU
43
III. KIYMETLİ EVRAKIN İÇERDİĞİ HAKKIN DOĞUMUNA
IV. KIYMETLİ EVRAKIN ÇEŞİTLİ BAKIMLARDAN
A. TEMSİL ETTİKLERİ HAKKIN TÜRÜ BAKIMINDAN
47
1. Pay Senetleri ve Benzeri Senetler
48
B. HAKKIN SENETTEN ÖNCE VAR OLUP OLMADIĞI
2. Açıklayıcı Senetler
49
C. DÜZENLENMELERİNE SEBEP OLAN İŞLEM VEYA
İLİŞKİ İLE İLGİLİ OLMAK BAKIMINDAN
50
1. Soyut Kıymetli Evrak
50
2. İllî Kıymetli Evrak
50
D. DEVİR ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN KIYMETLİ EVRAK
E. KIYMETLİ EVRAKIN İHRACI YÖNÜNDEN TASNİFİ
52
KIYMETLİ EVRAKIN DEVİRLERİNE
GÖRE TÜRLERİ VE TÜR DEĞİŞİKLİĞİ
§ 6. NAMA YAZILI SENETLER
55
II. NAMA DÜZENLENEBİLECEK SENETLER
57
III. NAMA YAZILI SENETLERİN DEVRİ
58
A. NAMA YAZILI ALACAK SENETLERİNİN TEMLİKİ
58
B. NAMA YAZILI PAY SENETLERİNİN CİROSU
59
1. Karşılığı Tamamen Ödenmiş Pay Senetlerinin Devri
60
2. Bağlı Nama Yazılı Pay Senetlerinin Devri
61
3. Nama Yazılı Pay Senetlerinin Temlik ile
4. Ciro ile Temlik Arasındaki Önemli Farklılıklar
65
IV. NAMA YAZILI SENETLERDE ALACAKLILIK
V. EKSİK NAMA YAZILI SENETLER
67
§ 7. EMRE YAZILI SENETLER
69
II. EMRE DÜZENLENEBİLECEK SENETLER
69
A. İRADÎ EMRE YAZILI SENETLER
69
B. KANUNÎ EMRE YAZILI SENETLER
69
C. EMRE DÜZENLENEMEYECEK SENETLER
70
III. EMRE YAZILI SENETLERİN DEVRİ
70
IV. EMRE YAZILI SENETLERDE DEF’İLER
71
1. Senedin Hükümsüzlüğüne İlişkin Def’iler
73
2. Senet Metninden Anlaşılan Def’iler
73
a. Şekil Şartlarına Uymamadan Doğan Def’iler
74
b. Meşru Hamil Olmadığı Def’i
74
c. Senede Yazılan Kayıtlardan Doğan Def’iler
75
d. Sürelere Uyulmamasından Doğan Def’iler
75
e. Zamanaşımı Def’ileri
75
§ 8. HAMİLE YAZILI SENETLER
78
I. TANIM VE ÖZELLİKLERİ
78
II. HAMİL İLE BORÇLUNUN HUKUKÎ DURUMU
79
III. HAMİLE YAZILI SENET TÜRLERİ
80
IV. HAMİLE YAZILI SENETLERİN DEVRİ
80
V. HAMİLİNE YAZILI PAY SENETLERİNİN DEVRİ
80
VI. HAMİLE YAZILI SENETLERDE DEF’İLER
82
§ 9. KIYMETLİ EVRAKIN TÜRÜNÜN DEĞİŞTİRİLMESİ
83
II. DÖNÜŞTÜRMENİN ŞEKLİ VE SONUÇLARI
85
KIYMETLİ EVRAKIN ZIYAI VE İPTALİ
§ 10. KIYMETLİ EVRAKIN ZIYAI VE İPTALİNE İLİŞKİN
B. GENEL HÜKÜMLERİN UYGULANDIĞI DURUMLAR
90
C. İPTAL DAVASININ ŞARTLARI
91
1. Senedin Zayi Olması
91
2. Senette Yer Alan Hakkın Halen Mevcut Olması
92
3. İptali Talep Edenin Hak Sahibi Olması
92
4. Senet Zilyetliğinin Yeniden İktisabının
5. Senedin Kanunen İptali Mümkün Bir Senet Olması
93
II. HAMİLE YAZILI SENETLERİN ZIYAI VE İPTALİ
95
B. PARA VE DİĞER EVRAKIN İPTALİ SORUNU
96
D. MÜNFERİT KUPONLARIN İPTALİ
100
III. NAMA YAZILI SENETLERİN İPTALİ
100
A. GENEL OLARAK İPTAL USULÜ
100
B. GENEL KURALIN İSTİSNALARI
101
1. Kanunun Saklı Tuttuğu Hükümler
101
2. Borçluya Tanınan İmkânlar
101
IV. EMRE YAZILI SENETLERİN İPTALİ
102
B. İPTAL KARARININ HÜKÜM VE SONUÇLARI
103
1. Teşhis İşlevinin Yok Edilmesi
103
2. Teşhis İşlevinin Yaratılması
105
3. Çeke İlişkin Durum
105
4. İptal Kararının Diğer Müracaat Borçlularına İleri
Sürülüp Sürülemeyeceği Sorunu
107
1. Senedi Elinde Bulunduran Kişi Biliniyorsa
109
2. Senedin Kimin Elinde Olduğu Bilinmiyorsa
110
a. Önleyici Tedbirler
110
c. İptal Kararının Sonuçları
113
KAMBİYO SENETLERİ (TİCARÎ SENETLER)
§ 11. KAMBİYO SENETLERİNİN ESASLARI
117
II. KAMBİYO SENETLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
118
III. KAMBİYO SENETLERİNDE EHLİYET
121
IV. KAMBİYO SENETLERİNDE TEMSİL
123
A. GENEL OLARAK TEMSİL
123
B. KAMBİYO SENETLERİNDE TEMSİL
124
I. KAVRAM VE NİTELİKLER
129
II. POLİÇENİN ÖZELLİKLERİ
132
III. POLİÇEDE BULUNMASI ZORUNLU UNSURLAR
133
B. BELİRLİ BİR MEBLAĞIN KAYITSIZ ŞARTSIZ
C. MUHATABIN ADI VE SOYADI
137
D. LEHTARIN ADI VE SOYADI
138
E. DÜZENLEYENİN İMZASI
139
1. Düzenlenme Tarihiyle İlgili Bazı Sorunlar
140
a. Tarihin Açık Bırakılması
140
b. Tarihin “Bayram veya Belirli Bir Özel Gün”
c. Tarihin Yazı ve Rakamla Yazılması
141
d. Miladî Tarihten Başka Tarihin Yazılması
141
e. Takvimde Mevcut Olmayan Bir Tarih veya
Vadeden Sonraki Bir Tarihin Yazılması
141
IV. POLİÇEDEKİ ALTERNATİF UNSURLAR
143
1. Düzenleme Yeri Bir Mülkî Birliğin Adı Olmalıdır
143
2. Düzenleme Yerinin Kısaltılmış Olarak
3. Düzenleme Yerinin Belli Olmasının Önemi
144
B. DÜZENLEME GÜNÜNDEN BELLİ BİR SÜRE SONRA
C. GÖRÜLDÜĞÜNDE ÖDENECEK POLİÇE
147
D. GÖRÜLDÜKTEN BELLİ BİR SÜRE SONRA
VII. İSTEĞE BAĞLI KAYITLAR
148
B. OLUMSUZ EMRE KAYDI
149
C. PROTESTODAN MUAFİYET KAYDI
149
E. KABULE ARZ YASAĞI VEYA
MECBURİYETİ KAYITLARI
149
F. ADRES VEYA YERLEŞİM YERİ KAYITLARI
150
G. NÜSHA DÜZENLEMESİNE İLİŞKİN KAYIT
150
VIII. KANUNDA GÖSTERİLMEYEN ANCAK SÖZLEŞME
HUKUKU BAKIMINDAN ANLAM İFADE EDEN KAYITLAR
151
C. İHBAR– BİLDİRİM (AVİZO) KAYDI
151
D. İHBARSIZ (BİLÂ İŞ’AR) KAYDI
152
G. İHBARDAN VAZGEÇME KAYDI
153
I. GENEL OLARAK KABUL KAVRAMI VE ANLAMI
155
II. KABULÜN ZORUNLU OLUP OLMADIĞI SORUNU
156
B. KABUL BEYANININ SENEDİN NERESİNE
C. KİMLER KABULE ARZ EDEBİLİR
159
D. AÇIK POLİÇENİN KABULÜ SORUNU
159
A. KURAL: KABUL ŞARTSIZ OLMALIDIR
160
2. Poliçedeki Yazılan Bedelden Fazla Kabul Beyanında
3. Poliçede Başka Bir Ödeme Yerinin Gösterilmesi
161
4. Poliçe İçeriğinden Farklı Diğer Kabul Beyanları
161
V. POLİÇENİN KABUL İÇİN İBRAZ SÜRESİ VE YERİ
162
1. Kabul Tarihinin Yazılmasının Zorunlu Olup
VI. KABULE ARZIN İHTİYARİ OLMASI
164
B. KABULE ARZIN YASAKLANMASI
164
VII. KABULE ARZIN ZORUNLU OLDUĞU HALLER
165
VIII. DÜZENLEYENİN KABULDEN SORUMLU
IX. KABULE ARZI YASAKLANMIŞ POLİÇEDE
X. KABULÜN NİTELİĞİ VE HUKUKÎ ETKİLERİ
167
A. GEÇERLİ BİR POLİÇE OLMALIDIR
167
B. POLİÇE KABULE ARZ EDİLMİŞ OLMALIDIR
168
XI. KABULÜN SAKAT OLMASI VE BUNUN HUKUKİ
A. POLİÇENİN GEÇERLİ OLMAMASI
168
B. POLİÇENİN TESLİMİNE İLİŞKİN SÖZLEŞMENİN
XII. HAMİLİN VADEDEN ÖNCE BAŞVURU
A. KABULDEN TAMAMEN VEYA KISMEN
B. POLİÇENİN ÖDENECEĞİNİN ŞÜPHELİ OLMASI
170
XIII. POLİÇENİN KABUL EDİLMEMESİNİN SONUÇLARI
170
§ 14. EMRE YAZILI SENETLERİN DEVRİ
172
III. CİRONUN İLLÎ VEYA SOYUT OLUP OLMADIĞI SORUNU
173
V. CİRO NE ZAMANA KADAR YAPILABİLİR
180
A. KURAL: CİRO VADEYE KADAR YAPILIR
180
B. VADEDEN SONRA YAPILAN CİRONUN HÜKÜMLERİ
180
VII. CİRONUN HUKUKİ ETKİLERİNE GÖRE TÜRLERİ
184
B. SINIRLI ETKİLİ CİROLAR
184
VIII. CİRONUN İŞLEVLERİ
184
A. TEMLİK İŞLEVİ (TRANSPORTFUNKTİON)
185
B. TEŞHİS İŞLEV (LEGİTİMATİONSFUNKTİON)
186
C. TEMİNAT İŞLEVİ (GARANTİEFUNKTİON)
188
D. FAKTORİNG ŞİRKETLERİ AÇISINDAN
IX. AMACINA GÖRE CİRONUN TÜRLERİ
191
A. TEMLİK CİROSU (EİGENTUMSİNDOSSAMENT)
191
B. TAHSİL CİROSU (VOLLMACHTSINDOSSAMET VEYA
3. Gizli Tahsil Cirosu ve Bundan Doğabilecek Sorunlar
194
C. REHİN CİROSU (PFANDINDOSSAMENT)
196
2. Hamilin Hak ve Yetkileri
198
3. Rehin Cirosunun Teminat İşlevinin Olup Olmadığı
4. Rehin Cirosunun Etkisini Yitirmesi
201
5. Rehin Cirosunda Def’iler
202
§ 15. KAMBİYO HUKUKUNDA AVAL (KEFALET)
203
II. AVALİN KEFALETTEN FARKI
204
III. AVALİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI
206
B. EŞİN RIZASIYLA İLGİLİ OLARAK TÜRK BORÇLAR
KANUNU’NUN 584 VE 603. MADDELERİ AÇISINDAN
SORUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ
210
1. Türk Borçlar Kanunu’nun 584. Maddesi
Açısından Değerlendirme
210
2. Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesi
Açısından Değerlendirme
212
IV. AVAL VERENİN BORÇLARI
214
B. AVAL VERENİN SORUMLU OLMADIĞI HAL
215
V. AVAL VERENİN HAKLARI
215
§ 16. POLİÇENİN KABUL EDİLMEME VE ÖDENMEMESİ
HALLERİNDE BAŞVURU HAKKI
217
I. BAŞVURU HAKKININ KULLANILABİLMESİ İÇİN
1. Protestonun Şekli ve İçeriği
217
2. Protestonun Dayanağı ve Sakat Protesto
219
3. Protestonun Türleri ve Çekilme Süreleri
220
a. Kabul Etmeme Protestosu ve Çekilebileceği Süreler
220
b. Ödememe Protestosu Çekme Süresi
220
4. Protestonun Dayanağı ve Sakat Protesto
224
5. Protesto Çekebilecek Kişi
225
6. Protesto Çekilecek Kişiler
225
a. Başvuru Borçluları
225
7. Protestodan Muafiyet Halleri
227
a. Kanuni Muafiyet Halleri
227
b. İradi Muafiyet Hali
227
c. Muafiyetin Söz konusu Olmadığı Haller
228
8. Başvuru Hakkının Düşmesi
229
4. İhbar Süreleri, Şekli ve Sonuçları
231
II. ARAYA GİRMENİN ŞEKLİ
235
III. ARAYA GİRME SURETİYLE KABULÜN ŞARTLARI
235
§ 19. NÜSHA VE SURETLER
236
§ 20. POLİÇEDE ZAMANAŞIMI
238
II. ZAMANAŞIMI SÜRELERİ
238
III. ZAMANAŞIMININ KESİLMESİ
239
§ 21. POLİÇEDE KARŞILIK VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME
II. TEMEL BORÇ İLİŞKİSİ
242
III. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI
243
BONO VE KAMBİYO SENETLERİNDE TEMİNAT KAYDI
I. BONONUN MAHİYETİ VE HUKUKÎ NİTELİĞİ
249
II. BONODAKİ ŞEKİL ŞARTLARI
250
1. “Bono” veya “Emre Yazılı Senet” Kelimesi
250
2. Kayıtsız ve Şartsız Belirli Bir Bedeli Ödeme Vaadi
251
3. Lehtarın Adı ve Soyadı
254
4. Düzenleyenin İmzası
255
B. ALTERNATİF UNSURLAR
256
IV. İSTEĞE BAĞLI KAYITLAR
259
A. “BEDELİ NAKTEN/MALEN ALINMIŞTIR” KAYDI
259
V. BONOYA KONULMASI CAİZ OLMAYAN KAYITLAR
263
VI. BONOYA UYGULANACAK POLİÇE HÜKÜMLERİ
263
§ 23. KAMBİYO SENETLERİNDE TEMİNAT KAYDI
266
I. POLİÇE VE BONONUN TEMİNAT
AMACIYLA DÜZENLENMESİ
266
A. TEMİNAT KAVRAMI VE KIYMETLİ EVRAK
B. KAMBİYO SENETLERİNDE TEMİNAT KAYDI
267
2. Teminat Kaydının Anlamı ve Yazılış Şekilleri
269
a. “Kayıt” Sözcüğünün Kanundaki Yeri ve Anlamı
269
b. Teminat Kaydının Senede Yazılış Şekli ve Etkisi
271
C. TEMİNAT SENEDİ, KAMBİYO SENEDİ NİTELİĞİNİ
İHLÂL EDEN BİR KAYDI İÇERMEMELİDİR
273
D. TEMİNAT SENEDİNİN KABULÜ İÇİN GEREKLİ
1. Senet Metninde Yer Alması Gereken Kayıtlar
275
2. Taraflar Arasındaki Sözleşmede Teminat Senedine
Açıkça Atıf Olmamakla Birlikte, Senedin Teminat
Amacıyla Verildiğinin Kabul Edildiği Haller
278
3. Taraflar Arasındaki Sözleşmede Teminat Senedine
Açıkça Atıf Olmamakla Birlikte, Alacaklının
Mahkemede, Bononun Taraflar Arasındaki
Sözleşmenin Teminat Olduğuna İlişkin Beyanı
279
4. Teminat Kaydı Senet Üzerinde Yer Almamakla
Birlikte, Tarafların Aralarında Yaptığı Bir Sözleşmede
Senede Atıf Yapılması Halinde Durum
279
E. TEMİNAT SENEDİ İLE REHİN CİROSU
ARASINDAKİ FARKLILIKLAR
280
II. ÇEKİN TEMİNAT AMAÇLI DÜZENLENMESİ
282
III. YARGITAY KARARLARINA GÖRE TEMİNAT ÇEKİ
282
§ 24. ÇEKİN HUKUKÎ VE EKONOMİK NİTELİĞİ
289
B. ÖDEME ARACI NİTELİĞİ
290
II. ÇEKİN EKONOMİK NİTELİĞİ VE ÖNEMİ
291
A. ÇEKLE ÖDEMENİN YARARLARI
292
B. ÇEKLE ÖDEMENİN BANKA KREDİLERİ
§ 25. ÖDEME ÖZELLİĞİ BAKIMINDAN ÖZEL ÇEK TÜRLERİ
294
II. TÜRK TİCARET KANUNU’NA TABİ OLAN ÇEKLER
294
2. Uygulamada Teyitli Çek
299
3. Teyidin Geçerlilik Süresi
299
4. Çizgilerin veya Bunlar Arasına Yazılmış Banka Adının
E. HESABA GEÇİRİLMEK ÜZERE DÜZENLENMİŞ
1. Hesaba Geçirilmek Üzere Düzenlenmiş Çekin Şekli ve
Buna İlişkin Hükümler
305
2. Hesaba Geçirilecek Çekte Nakden Ödeme Talep
III. TÜRK TİCARET KANUNU’NA TABİ OLMAYAN ÇEKLER
306
§ 26. ÇEK DÜZENLEMENİN ÖN ŞARTLARI
308
I. ÇEK ANLAŞMASI VE KARŞILIK
308
II. ÇEK ANLAŞMASININ HUKUKÎ NİTELİĞİ
310
III. ÇEK TAAHHÜTNAMESİ
311
§ 27. ÇEKTE ŞEKİL ŞARTLARI
312
III. ÇEKİN ZORUNLU UNSURLARI
317
B. BELİRLİ BİR BEDELİN KAYITSIZ ŞARTSIZ
C. ÖDEYECEK KİMSENİN “MUHATABIN
1. Bankacılık Kanunu Açısından Çekte Muhatap
Olabilecek “Bankalar”
319
2. Hayali Bir Banka Üzerine Çekilen Çekin
D. DÜZENLEYENİN İMZASI
323
F. BANKA TARAFINDAN VERİLEN SERİ NUMARASI
327
H. ÇEKİN BASILDIĞI TARİH
328
IV. ÇEKTE ALTERNATİF UNSURLAR
329
1. Düzenleme Yerinin Bir İdarî Birim Olarak
2. Düzenleme Yerinin Kısaltılarak Yazılmasına
V. ÇEKE YAZILABİLECEK KAYITLAR
334
A. “EMRE DEĞİLDİR” VEYA “CİRO EDİLEMEZ”
B. LEHTAR TAYİNİNE İLİŞKİN KAYIT
335
D. YERLEŞİM YERİ KAYDI
337
E. YABANCI PARA İLE AYNEN ÖDEME KAYDI
338
F. PROTESTODAN MUAFİYET KAYDI
338
VI. ÇEKİN NİTELİĞİNİ ETKİLEYEN KAYITLAR
338
VII. ÇEKİN NİTELİĞİNİ ETKİLEMEYEN KAYITLAR
340
B. FAİZ, CEZAÎ ŞART KAYDI VE BENZERİ DİĞER
§ 28. ÇEKİN TEDAVÜLE ÇIKARILMASI VE DÜZENLEYENİN
ŞAHSINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLERİN ETKİSİ
344
II. ÇEKİN BOŞ VEYA KISMEN DOLDURULARAK
III. ÇEK TEDAVÜLE ÇIKARILDIKTAN SONRA
DÜZENLEYENİN KİŞİSEL DURUMUNDA MEYDANA
GELEN DEĞİŞİKLİKLERİN ÇEKE ETKİSİ
345
A. DÜZENLEYENİN ÖLÜMÜ
345
B. DÜZENLEYENİN FİİL EHLİYETİNİ YİTİRMESİ
346
C. DÜZENLEYENİN İFLÂSI
346
B. EMRE YAZILI ÇEKİN DEVRİ
347
C. HAMİLİNE YAZILI ÇEKİN DEVRİ
350
D. NAMA YAZILI ÇEKİN DEVRİ
351
V. KİMLERE CİRO EDİLEBİLİR
352
§ 29. ÇEKTE İBRAZ SÜRELERİ
353
I. ÇEKTE İBRAZ SÜRELERİ
353
II. İBRAZ SÜRELERİNİN HESAPLANMASI
355
III. İBRAZ SÜRESİNİN UZADIĞI HALLER
356
IV. MÜCBİR SEBEPLER NEDENİYLE ÇEKİN SÜRESİ İÇİNDE
V. SÜRE GEÇTİKTEN SONRA ÇEKİN İBRAZI VE HUKUKÎ
A. CAYMA KAVRAMI, ANLAMI VE NİTELİĞİ
360
B. İBRAZ SÜRESİ İÇİNDE CAYMA YASAĞININ AMACI
362
C. ÇEKTEN CAYMANIN ŞARTLARI
364
1. İbraz Süresinin Geçmiş Olması
364
2. Çek Süresi İçinde İbraz Edilmemiş Olmalı
365
D. ÇEKTEN CAYMA VE DİĞER HUKUKİ SORUNLAR
365
1. Hesaptan Paranın Çekilmesinin Cayma Sayılıp
2. Çekten Caymanın Hesap Üzerine Bloke Kaydı
3. Kişisel Def’ilerin İleri Sürülebilme Sorunu
367
b. Çekten Cayma ve İbraz Süresi İçinde Şahsi
Def’ilerin İleri Sürülüp Sürülemeyeceği Sorunu
368
§ 30. SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK
369
I. SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK KAVRAMI
369
B. TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK
369
§ 31. ÇEKTE ZAMANAŞIMI
377
II. ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BAŞLAMA TARİHİ
378
5941 SAYILI ÇEK KANUNUNUN ESASLARI
§ 32. 5941 SAYILI ÇEK KANUNU VE 6728 SAYILI KANUNLA
YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
385
I. ÇEKİN ÖDENMESİNİN AYRI ÖZEL BİR KANUNLA
DÜZENLENMESİ VE BUNUN NEDENLERİ
385
II. TÜRK TİCARET KANUNUNDA YER ALAN ÇEKE
III. ÇEK KANUNUNUN AMACI VE KAPSAMI
389
IV. TÜRK HUKUKUNDA İLERİ TARİHLİ ÇEK SORUNU
390
V. İLERİ TARİHLİ ÇEKİN DÜZENLENME ŞEKLİ
391
VI. İLERİ TARİHLİ ÇEKİN ÜZERİNDE YAZILI TARİHTEN ÖNCE
İBRAZINDA MUHATAP BANKANIN YAPACAĞI İŞLEM
392
VII. 6728 SAYILI KANUNLA ÇEK HUKUKUNDA YAPILAN
A. DEĞİŞİKLİKLERE VE YENİ HÜKÜMLERE
B. KARŞILIKSIZ ÇEKE HAPİS CEZASININ YENİDEN
GETİRİLMESİNİN SEBEBİ
395
§ 33. ÇEK HESABININ AÇILMASI VE ÇEK DEFTERİ
397
I. ÇEK HESABI AÇILMASINDA BANKALARIN BASİRET
II. BASİRET VE ÖZEN YÜKÜMÜNE AYKIRILIK HALİNDE
III. MUHATAP BANKANIN BANKACILIK İŞLEMLERİNDE
ÖZENSİZ DAVRANMASI NEDENİYLE SORUMLULUĞU
401
IV. ÇEK HESABI AÇTIRMAK İSTEYEN KİŞİDE ARANACAK
A. ÇEK HESABI AÇTIRMA YASAĞININ
B. EKONOMİK VE SOSYAL DURUM LA İLGİLİ BİR
V. ÇEK HESABI AÇILIRKEN BANKAYA VERİLECEK
BELGELER VE YASAĞA İLİŞKİN BEYAN
404
VI. HAMİLİNE ÇEK DEFTERİ ALACAKLAR İÇİN AYRI ÖZEL
VII. ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMA YASAĞI
KARARININ RİSK MERKEZİNE VE BANKALARA
VIII. ÇEK HESABININ KAPATILMASI
407
IX. ÇEK DEFTERLERİNİN BASKI ŞEKLİ VE ÇEKE
A. ÇEK DEFTERLERİNİN BASKI ŞEKLİNE İLİŞKİN
TC MERKEZ BANKASI’NIN 2010/2 SAYILI TEBLİĞİ
407
B. BANKALARIN BASTIRACAKLARI ÇEK DEFTERLERİ
YAPRAKLARINDA YAZILACAK HUSUSLAR
408
C. DEVİR TÜRLERİ VE MESLEKÎ AÇIDAN ÇEKLERİN
ŞEKLİ, RENGİ VE İÇERİĞİ
409
X. ÇEK KANUNU UYARINCA KİŞİLERİN SIFAT VE
MESLEĞİNE GÖRE DÜZENLENECEK ÇEKLER
412
A. TACİR ÇEKİ VE TACİR OLMAYAN KİŞİ ÇEKİ
412
1. Yasaya Konulma Amacı
412
2. Tacir Çeki Hesabı Açtırabilecek Kişiler
413
3. Tacir Çeki Hesabının Açılması ve Kapatılması
415
4. Gerçek Kişinin Çek Düzenlemek İçin Temsilci veya
2. Düzenleyenin Tacir Olup Olmadığına Göre
a. Tacir Olmayan Hamiline Çek
417
b. Tacir Hamiline Çek
418
3. Bankaların Hamiline Çek Hesap Sahiplerini
C. HAMİLİNE ÇEK DÜZENLEMELERİNDE ORTAYA
1. Çekin “Kanunen Tacir Çeki” Sayıldığına İlişkin
Emarelerin Bulunması Halinde Bankanın Durumu Gelir
İdaresi Başkanlığı’na Bildirim Yükümüne İlişkin Sorun
419
2. Çek Kanununa Aykırı Olarak Hamiline Çek
Düzenlenme Durumunun Bankanın İlgili Makamlara
Bildirme Yükümüne İlişkin Sorun
421
D. ÇEK YAPRAKLARININ ÜZERİNDE YAZILI DURUMA
AYKIRI ŞEKİLDE DÜZENLENMESİ HALİNDE
ORTAYA ÇIKABİLECEK SORUNLAR
422
1. Çek Yaprağında Yazılı Matbu Duruma Aykırı Çek
2. Hamiline Çek Defteri Olmadan, Türk Ticaret Kanunu
Hükümlerine Göre Hamiline Düzenleme Sorunu
423
§ 34. ÇEKİN İBRAZI, ÖDENMESİ, KARŞILIKSIZDIR İŞLEMİ VE
ÇEK KANUNUN BAZI MADDELERİNİN İPTALİNE İLİŞKİN
ANAYASA MAHKEMESİNİN KARARI
424
I. 5941 SAYILI ÇEK KANUNUN BAZI MADDELERİNİN
İPTALİNE İLİŞKİN ANAYASA MAHKEMESİNİN
26.06.2017 TARİHLİ KARARI
424
A. MUHATAP BANKANIN ÇEK HESABININ
BULUNDUĞU ŞUBESİNE İBRAZ
426
B. MUHATAP BANKANIN HESABIN BULUNDUĞU
ŞUBESİNDEN BAŞKA BİR ŞUBESİNE İBRAZ
427
C. TAKAS ODASINA İBRAZ
430
III. ÇEKİ DEVRALAN KİŞİNİN ARAŞTIRMA
IV. ÇEKİN İBRAZI VE ÖDENMESİNDE BANKALARIN
GÖSTERMESİ GEREKEN ÖZEN
434
B. YARGITAY UYGULAMASINDA DURUM
434
V. ÇEK BEDELİNİN TAMAMEN ÖDENMESİ VE KISMÎ
KARŞILIĞIN KABUL EDİLİP EDİLMEMESİNİN
A. ÇEKTE YAZILI BEDELİN TAMAMININ ÖDENMESİ
439
B. HESAPTAKİ KISMÎ TUTARININ KABUL
1. Hamilin Muhatap Bankanın Ödemekle Yükümlü
Olduğu Tutar Dâhil Kısmî Ödemeyi Kabul Etmesi
441
2. Hamilin Muhatap Bankanın Ödemekle Yükümlü
Olduğu Tutar Dâhil Kısmî Ödemeyi Reddetmesi
442
VI. KARŞILIKSIZDIR İŞLEMİ VE BUNUN UNSURLARI
442
A. KARŞILIKSIZDIR İŞLEMİNİN UNSURLARI
442
1. Yasaya Uygun Bir Çekin Düzenlenmiş Olması
442
2. Çek Üzerinde Yazılı Düzenleme Tarihine Göre Kanuni
İbraz Süresi İçinde İbraz Edilmiş Olmalıdır
444
3. Karşılıksızdır İşleminin Yapılması
444
4. Düzenleyenin Boş Çek Yapraklarını İade Yükümü
445
B. KARŞILIKSIZDIR İŞLEMİ VE KAPSAMI
446
1. “Karşılıksız Çek” Kavramı ve Kapsamı
446
2. Karşılıksızdır İşlemi ve Kapsamı
448
VII. MUHATAP BANKANIN ESKİ ÇEK DEFTERİ YAPRAKLARI
NEDENİYLE SORUMLU OLDUĞU MİKTAR
449
VIII. MUHATAP BANKANIN HER BİR ÇEK YAPRAĞI İÇİN
SORUMLU OLDUĞU MİKTAR
449
IX. MUHATAP BANKANIN ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜ
OLDUĞU TUTARI TALEP OLUNMADAN ÇEKİN
HAMİLİNE TEKLİF ETMESİ
452
X. BANKANIN KISMÎ ÖDEME TEKLİFİNİN
REDDEDİLMESİNİN HUKUKİ SONUCU
453
XI. KISMÎ ÖDEME TEKLİFİNİN REDDİ HALİNDE BAŞVURU
HAKKINA ESAS OLAN TUTAR İLE FAİZ
XII. HAMİLİN TÜRK TİCARET KANUNUNA GÖRE
BAŞVURU HAKKININ KAPSAMI
456
XIII. YETKİSİZ KİŞİ TARAFINDAN DÜZENLENEN ÇEKİN
KARŞILIKSIZ ÇIKMASI HALİNDE BANKANIN HER ÇEK
YAPRAĞI İÇİN ÖDEDİĞİ ÇEK BEDELİNİ KİMDEN TALEP
XIV. ÇEK HAMİLİNİN RÜCU BORÇLULARINA BAŞVURU
HAKKINA İLİŞKİN ZAMANAŞIMI SÜRESİ
459
XV. BANKALARIN ESKİ ÇEK DEFTERLERİYLE İLGİLİ
XVI. KARŞILIKSIZ ÇEKTEE ŞİKÂYET VE UYGULANACAK
A. KARŞILIKSIZ ÇEK SUÇUNDA ŞİKÂYET HAKKI
TANINAN “HAMİL” KİMDİR?
461
C. ADLİ PARA CEZASI VE ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK
HESABI AÇMA YASAĞI KARARI
464
D. MAHKEME KARARINA İTİRAZ VE İSTİNAF
465
E. ADLİ PARA CEZASININ HAPİS CEZASINA
ÇEVRİLMESİNİN HESAPLANMASI
465
F. ADLİ PARA CEZASININ ÖDENEMEMESİ HALİNDE
HAPİS CEZASINA ÇEVRİLMESİ
466
G. HAPİS CEZASININ ANAYASAYA AYKIRI OLUP
H. ADLİ PARA CEZASININ HESAPLANMASI VE
KARŞILIKSIZ ÇEK MİKTARININ ÖDENEMEMESİ
ÜZERİNE SANIĞA HÜKMOLUNACAK HAPİS CEZASI
467
İ. ZİNCİRLEME SUÇ HÜKMÜNÜN UYGULANMA
J. YASAĞA AYKIRI ÇEK DÜZENLENMEDE
K. ÇEK KARŞILIĞINI BULUNDURMAKLA YÜKÜMLÜ
OLANLAR VE BUNLARA UYGULANACAK
1. Karşılık Bulundurmakla Yükümlü Olan Kişiler
470
b. Tüzel Kişilerde Mali İşlerini Yürütmekle Görevli
Yönetim Organının Üyesi
470
c. Mali İşlerden Sorumlu Kişi
471
2. Yasaklama Kararının Verildiği Kişilerin Sermaye
Şirketlerinin Yönetim Organına Seçilememesi
471
XVII. ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMA YASAĞI
KARARININ KALDIRILMASI
474
A. KARŞILIKSIZ ÇEK TUTARI VE EKLERİNİN
TAMAMEN ÖDENMESİ HALİNDE
474
B. ÇEK HAMİLİNİN TALEBİNİ GERİ ALMASI HALİNDE
475
C. CEZANIN TAMAMEN İNFAZ EDİLMESİNDEN VE
KANUNDA ÖNGÖRÜLEN SÜRENİN GEÇMESİNDEN
D. 30.04.2021 TARİHİNE KADAR KARŞILIKSIZ ÇEK
SUÇUNDAN HÜKÜMLÜ OLANLARIN CEZALARININ
İNFAZININ DURDURULMASI VE ÖDEME
KURALLARINA İLİŞKİN GEÇİCİ DÜZENLEMELER
475
§ 35. ÇEK KANUNUNDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLERE AYKIRI
DAVRANILMASININ YAPTIRIMLARI
478
I. ÇEK DÜZENLEYEN VEYA DÜZENLETENLER
A. TACİRİN TİCARİ İŞ VE İŞLEMLERİNDE TACİR
OLMAYAN KİŞİYE AİT ÇEK DEFTERİNİ
B. BANKAYA YANLIŞ BEYANDA BULUNMAK
478
C. HAMİLİNE ÇEK DEFTERİ YAPRAĞINI
KULLANMADAN HAMİLİNE ÇEK DÜZENLEMEK
479
D. YETKİSİZ KİŞİLERİN ÇEK DEFTERİ BASTIRMALARI
479
II. MUHATAP BANKA AÇISINDAN
480
A. TACİR OLMAYAN KİŞİYE TACİR ÇEKİ DEFTERİ
B. KANUNA AYKIRI OLARAK ÇEK DEFTERİ
C. KARŞILIĞI OLMASINA RAĞMEN ÖDEME
D. ÇEK YASAĞINA RAĞMEN ÇEK HESABI AÇILMASI
481
E. BELİRLİ BAZI BİLGİ VE BELGELERİN
§ 36. ÇEKİN ZİYAI VE İPTALİ
482
I. GENEL OLARAK ÇEKİN ZİYAI VE İPTALİ
482
B. İPTAL DAVASI AÇABİLECEK KİŞİLER
482
3. Düzenleyenin İptal Davası Açma Hakkı Yoktur
484
4. Düzenleyenin Mahkemeden İhtiyati Tedbir Kararı
5. Cirantanın İptal Davası Açma Hakkı Var mıdır?
489
C. İPTAL DAVASI HASIMSIZ AÇILIR
489
§ 37. KANUNLAR ÇATIŞMASI
491
I. MUHATAP OLMA EHLİYETİ VE BORÇLANMA ŞEKLİ
II. YERLEŞİM YERLİ ÇEKLER BAKIMINDAN
492
§ 38. KIYMETLİ EVRAK NİTELİĞİNDEKİ EMTİA SENETLERİ
495
I. TÜRK TİCARET KANUNDAKİ KIYMETLİ EVRAK
OLARAK DÜZENLENMİŞ EMTİA SENETLERİ
495
IV. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTI ÇIKARMAYA YETKİLİ
KURULUŞ “UMUMİ MAĞAZALAR”
498
A. KAVRAM, TARİHİ GELİŞİM VE KURULUŞ
B. GENEL OLARAK MAKBUZ SENEDİ VE VARANT
500
C. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTIN HUKUKİ NİTELİĞİ
500
1. Makbuz Senedi ve Varantın Şekil Şartları
503
2. Makbuz Senedinin ve Varantın Devri
504
D. MAKBUZ SENEDİ VE VARANTA KONU OLAN
EMTİA ÜZERİNDE YAPILACAK TASARRUFLAR
505
2. Makbuz Senedi ve Varantın Hamilin Elinde
3. Varantın Makbuz Senedinden Ayrılması
4. Varant Hamilinin Emtiayı Sattırma Hakkı
506
7. Makbuz Senedi ve Varantın Kaybedilmesi
507
V. DENİZ TİCARETİ SÖZLEŞMELERİ
508
VI. TAŞIMA SENETLERİNİN TAŞIMA ARAÇLARINA GÖRE
D. KONİŞMENTONUN TÜRLERİ
513
E. KONİŞMENTO HAMİLİNİN HAKLARI
514
F. BİRDEN ÇOK KONİŞMETONUN DÜZENLENMİŞ
OLMASI HALİNDE HAMİLLERİN HAKLARI
515