GENEL OLARAK RÖDÖVANS KAVRAMI VE
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHÎ GELİŞİMİ
I. RÖDÖVANS KAVRAMININ KAYNAĞI VE ANLAMI
23
II. RÖDÖVANS KAVRAMINI İFADE ETMEK İÇİN KULLANILAN TERİMLER
26
A. Mevzuatımızda Kullanılan Terimler
26
B. Yargı Kararlarında Kullanılan Terimler
28
C. Öğretide Kullanılan Terimler
29
D. Uygulamada Kullanılan Terimler
30
§ 2. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARİHÎ GELİŞİMİ
32
GENEL OLARAK RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
§ 3. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, KONUSU VE TARAFLARI
39
I. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TANIMI
39
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN KONUSU
41
A. Maden Hakkı Kavramı Ve Maden Hakkının Hukukî Niteliği
41
1. Maden Hakkı Kavramı
41
2. Maden Hakkının Hukukî Niteliği
42
B. Maden Hakkının Konusu
43
1. Genel Olarak Maden Kavramı
43
2. Madenlerin Mülkiyeti
46
C. Maden Hakkının Kazanılması
49
1. İdareye Başvuru ve İhale
50
2. Maden Arama Faaliyetleri
56
3. Maden İşletme Ruhsatı veya Sertifikası
60
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI
62
1. Gerçek Kişiler ve Özel Hukuk Tüzel Kişileri
63
c. Özel Hukuk Tüzel Kişileri
67
2. Kamu Tüzel Kişileri
67
a. Türkiye Taşkömürü Kurumu
68
b. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu
69
c. Elektrik Üretim Anonim Şirketi
71
d. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü
72
e. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
73
§ 4. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI
75
II. MADEN İŞLETME İZNİ ALINAN RUHSAT SAHASI ÜZERİNDEKİ MADEN HAKKININ KULLANIMININ DEVRİ
75
IV. TARAFLARIN ANLAŞMASI
79
B. Rödövans Sözleşmesinin Şekli
80
1. Sözleşmenin Taraflarının Özel Hukuk Kişisi Olması Hâlinde
81
2. Sözleşmenin Taraflarından Birisinin Kamu Tüzel Kişisi Olması Hâlinde
83
V. ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞININ İZNİ
84
VI. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN MADEN SİCİLİNE ŞERH EDİLMESİ
89
§ 5. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN HUKUKÎ NİTELİĞİ
93
I. AİT OLDUĞU HUKUK ALANINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
93
II. KURULUŞ İÇİN BİR ŞEY TESLİMİNİ GEREKTİRİP GEREKTİRMEMESİNE GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
97
III. BORÇ DOĞURUP DOĞURMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
98
IV. BORÇ YÜKLENENLERİN SAYISINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
98
V. İVAZLI OLUP OLMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
100
VI. KANUNÎ DÜZENLEMEYE KAVUŞMUŞ OLUP OLMAMASINA GÖRE RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİ
100
§ 6. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN MADEN HAKKINI DEVİR SÖZLEŞMESİNDEN FARKI
103
§ 7. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK KURALLAR
106
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE ALT YÜKLENİCİLİĞE İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI
108
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE ÜRÜN KİRASINA İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI
110
IV. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNE KULLANIM ÖDÜNCÜNE İLİŞKİN KURALLARIN UYGULANMASI
112
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜMLERİ
§ 9. RUHSAT SAHİBİNİN HAKLARI VE BORÇLARI
113
I. RUHSAT SAHİBİNİN HAKLARI
113
A. Maden Sahasının Amaca Uygun Ve İyi Bir Biçimde İşletilmesini Talep Etme Hakkı
113
B. Sözleşmede Belirtilen Rödövans Bedelini Talep Etme Hakkı
115
C. Rödövans Bedelinin Artırılmasını Talep Etme Hakkı
118
II. RUHSAT SAHİBİNİN BORÇLARI
122
A. Maden Sahasının Tamamını Veya Bir Kısmını Sözleşmenin Amacına Uygun Biçimde Rödövansçıya Teslim Etme Borcu
122
B. Devredilen Maden Sahasını Sözleşme Süresince Kullanıma Uygun Hâlde Bulundurma Borcu
125
C. Tutanak Tutma Borcu
126
D. Ruhsat Sahibinin Ayıp Ve Zapttan Sorumluluğu
127
1. Ruhsat Sahibinin Ayıptan Sorumluluğu
127
aa. Maden Sahası veya Maden Sahası ile Birlikte Devredilen Eşya Ayıplı Olmalıdır
127
bb. Rödövansçı Söz Konusu Ayıbı Bilmemeli veya Bilmesi Gerekmemelidir
129
cc. Ruhsat Sahibinin Sorumluluğu Sözleşme ile Sınırlandırılmamış veya Kaldırılmamış Olmalıdır
129
dd. Rödövansçı Ayıptan Sorumlu Olmamalıdır
130
ee. Rödövansçı, Ayıpları Ruhsat Sahibine Bildirmelidir
130
2. Ruhsat Sahibinin Zapttan Sorumluluğu
130
a. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Kurulmasından Önce Üstün Hakka Sahip Olması
131
i. Maden Sahası Rödövansçıya Teslim Edilmiş Olmalıdır
132
ii. Üçüncü Bir Kişi, Rödövansçıya Karşı Rödövans Sözleşmesinin Kurulmasından Önce Mevcut Olan ve Rödövansçının Hakkıyla Bağdaşmayan Üstün Hak İleri Sürmelidir
132
iii. Üçüncü Kişi Söz Konusu Hakkını Rödövansçıya Karşı Dava Yoluyla İleri Sürmelidir
132
iv. Rödövansçı, Davayı Ruhsat Sahibine Bildirmelidir
133
v. Rödövansçı, Rödövans Sözleşmesinin Yapıldığı Anda Üçüncü Kişinin Üstün Hakkını Bilmemelidir
134
b. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Üstün Hakka Sahip Olması
134
aa. Maden Sahasının El Değiştirmesi
134
bb. Maden Sahası Üzerinde Üçüncü Kişinin Sınırlı Aynî Hak Sahibi Olması
137
E. Sözleşme Süresi İçinde Yapılması Zorunlu Olan Esaslı Onarımları Yapma Borcu
138
F. Vergi Ve Benzeri Yükümlülüklere Katlanma Borcu
140
G. Ruhsat Sahibinin Maden Kanunundan Kaynaklanan Borçları
141
§ 10. RÖDÖVANSÇININ HAKLARI VE BORÇLARI
143
I. RÖDÖVANSÇININ HAKLARI
143
A. Maden Sahasının Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Kendisine Teslim Edilmesini Ve Sözleşme Süresince Bu Durumda Bulundurulmasını Talep Etme Hakkı
143
1. Maden Sahasının Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Kendisine Teslim Edilmesini Talep Etme Hakkı
143
2. Maden Sahasınının Sözleşme Süresince Özgülendiği Amaca Uygun Şekilde Bulundurulmasını Talep Etme Hakkı
144
B. Ruhsat Sahibinin Ayıp Ve Zapttan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları
145
1. Ruhsat Sahibinin Ayıptan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları
145
a. Ruhsat Sahibinin Maden Sahasının Teslim Anındaki Ayıplarından Sorumluluğu Hâlinde Rödövansçının Sahip Olduğu Haklar
145
b. Ruhsat Sahibinin Maden Sahasının Sonradan Ayıplı Hâle Gelmesinden Sorumluluğu Hâlinde Rödövansçının Sahip Olduğu Haklar
146
aa. Ayıbın Giderilmesini Talep Etme Hakkı
146
bb. Ayıbı Bizzat Giderme ve Bundan Doğan Alacağını Rödövans Bedelinden İndirtme Hakkı
147
cc. Rödövans Konusu Malın Ayıpsız Benzeri ile Değiştirilmesini Talep Etme Hakkı
147
dd. Sözleşmeyi Feshetme Hakkı
148
ee. Rödövans Bedelinden Ayıpla Orantılı İndirim Yapılmasını Talep Etme Hakkı
149
ff. Zararlarının Giderilmesini Talep Etme Hakkı
149
2. Ruhsat Sahibinin Zapttan Sorumlu Olması Hâlinde Rödövansçının Hakları
150
a. Kendisi Aleyhine Açılan Davayı Ruhsat Sahibinin Üstlenmesini Talep Etme Hakkı
150
b. Uğradığı Zararların Giderilmesini Talep Etme Hakkı
150
c. Sözleşmeyi Fesih Hakkı
150
C. Rödövans Bedelinin İndirilmesini Talep Hakkı
151
II. RÖDÖVANSÇININ BORÇLARI
153
A. Maden Sahasını Teslim Alma Borcu
153
B. Maden Sahasını Amaca Uygun Ve İyi Bir Biçimde İşletme Borcu
153
C. Maden Sahasını İşletilmeye Elverişli Bir Hâlde Bulundurma Borcu
155
D. Maden Sahasının Bakımını Yapma Borcu
155
E. Rödövans Bedelini Ve Yan Giderleri Ödeme Borcu
156
F. Alt Rödövans Ve Kullanım Hakkını Devir Yasağına Uyma Borcu
162
RÖDÖVANS YÖNTEMİYLE YAPILAN MADENCİLİK
FAALİYETLERİNDEN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
§ 12. RUHSAT SAHİBİ VE RÖDÖVANSÇININ TEHLİKE SORUMLULUĞU BAĞLAMINDA MÜTESELSİL SORUMLULUĞU
165
§ 13. RUHSAT SAHİBİNİN HUKUKÎ SORUMLULUĞU
167
I. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ SEBEBİYLE MADEN ÇIKARILAN ARAZİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
167
B. Maden Çıkarılan Arazi Üzerinde Maden İrtifakı Kurulmaması Veya Arazinin Kamulaştırılmaması Hâlinde
168
C. Maden Çıkarılan Arazi Üzerinde Ruhsat Sahibi Lehine Maden İrtifakı Kurulması Hâlinde
170
D. Maden Çıkarılan Arazinin Ruhsat Sahibi Lehine Kamulaştırılması Hâlinde
172
II. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ SEBEBİYLE ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
174
§ 14. RÖDÖVANSÇININ HUKUKÎ SORUMLULUĞU
179
I. RÖDÖVANSÇININ MADENCİLİK FAALİYETLERİ DIŞINDA MADEN ÇIKARILAN ARAZİYE VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİYE VERDİĞİ ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
179
II. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAPSAMINDA ORTAYA ÇIKAN ZARARLARDAN DOĞAN HUKUKÎ SORUMLULUK
180
A. 5995 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesinden Önce
180
1. Rödövans Sözleşmesinin İşyerinin Devrine Yol Açması Hâlinde
180
2. Rödövans Sözleşmesinin Asıl İşveren – Alt İşveren İlişkisine Yol Açması Hâlinde
182
B. 5995 Sayılı Kanunun Yürürlüğe Girmesinden Sonra
187
III. ÇEVRENİN KİRLETİLMESİNDEN KAYNAKLANAN HUKUKÎ SORUMLULUK
189
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE
RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN
ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
§ 15. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
191
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİREN SEBEPLER
191
A. Rödövans Süresinin Dolması
191
B. Rödövans Sözleşmesinin Feshedilmesi
192
1. Rödövans Sözleşmesinin Olağan Feshi
193
2. Rödövans Sözleşmesinin Olağanüstü Feshi
194
a. Önemli Sebeplerin Varlığı Hâlinde
194
b. Rödövansçının İflâsı Hâlinde
196
c. Rödövansçının Ölümü Hâlinde
197
3. Rödövans Sözleşmesinin Temerrüt Nedeniyle Feshi
198
a. Rödövansçının Temerrüde Düşmesi Hâlinde
198
b. Ruhsat Sahibinin Temerrüde Düşmesi Hâlinde
199
4. Rödövans Sözleşmesinin Rödövansçının Maden Sahasını Özenle Kullanma ve Komşulara Saygı Gösterme Borcuna Aykırı Davranması Hâlinde Ruhsat Sahibi Tarafından Feshi
200
D. Sonradan Ortaya Çıkan Kusursuz İmkânsızlık
201
2. Ruhsat Sahibinin Maden Hakkının Sona Ermesinin Sonradan Ortaya Çıkan Kusursuz İmkânsızlık Bağlamında Değerlendirilmesi
201
b. Maden Hakkının Sona Erdiği Hâller
202
bb. Kanunkoyucunun İradesi
202
cc. Ruhsat Süresinin Sona Ermesi
202
dd. Ruhsatın Feshi ve İptali
203
ff. Rezervin Tükenmesi
203
III. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI
204
A. Rödövans Sözleşmesinin Sona Ermesi Hâlinde Tarafların Borçları
204
1. Rödövansçının Borçları
204
a. Maden Sahasını Geri Verme Borcu
204
b. İyi Bir İşletme Durumunda Kaçınılabilecek Olan Değer Eksiklikleri İçin Tazminat Ödeme Borcu
206
2. Ruhsat Sahibinin Borçları
208
a. Maden Sahasını Tutanağa Geçirilmiş Olan Eşyalarla Birlikte İade Alma Borcu
208
b. Ruhsat Sahibinin Diğer Borçları
208
B. Rödövans Sözleşmesinin Maden Sicil Kayıtlarından Terkin Edilmesi
209
§ 16. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
209
I. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE YETKİLİ MAHKEME
209
II. RÖDÖVANS SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜNDE GÖREVLİ MAHKEME
210