TÜRK HUKUKUNDA YABANCI BOŞANMA
I. 5718 SAYILI MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KANUN HÜKÜMLERİ KAPSAMINDA YABANCI BOŞANMA KARARLARININ TANINMASI
23
B. Yabancı Boşanma Kararlarının Tanınma Usulü
25
1. Tenfizden Ayrı Olarak Tanıma
25
a. Görülmekte Olan Dava Sırasında Tanıma
25
aa. Kesin Hüküm İtirazı ile Görülmekte Olan Dava Sırasında Tanıma Talebinde Bulunma
27
bb. Kesin Delil Etkisi ile Görülmekte Olan Dava Sırasında Tanıma Talebinde Bulunma
29
b. Türkiye’de Derdest Bir Davadan Ayrı Bir Dava ile Tanıma Talebinde Bulunma
31
2. Tenfiz ile Birlikte Tanıma
34
C. Tanımanın Ön Koşulları
34
1. Yabancı Mahkemeden Verilmiş Bir İlamın Olması
35
c. Mahkeme Kararının Aranmadığı Haller/İstisnalar
40
2. Yabancı Mahkemeden Hukuk Davalarına İlişkin Olarak Verilmiş Bir İlamın Olması
42
3. Yabancı Mahkemeden Verilmiş Olan İlamın Kesinleşmiş Olması
42
D. Tanımanın Asıl Koşulları
45
1. İlamın Türk Mahkemelerinin Münhasır Yetkisine Girmeyen Bir Konuda Verilmiş Olması
46
2. İlamın Dava Konusu veya Taraflarla Gerçek Bir İlişkisi Bulunmadığı Halde Kendisine Yetki Tanıyan Bir Devlet Mahkemesince Verilmiş Olmaması
50
3. Hükmün Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Olmaması
52
4. Savunma Hakkının İhlal Edilmemiş Olması
55
E. Tanımanın Sonuçları
58
II. NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU m. 27/A’NIN UYGULAMA ALANINA GİREN KARARLAR İLE BAĞLANTILI BAZI MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER
60
B. Çok Taraflı Sözleşmeler
62
1. Evlilik Bağına İlişkin Kararların Tanınması Hakkında Sözleşme
62
2. Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin Sözleşme
64
3. Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınmasına ve Tenfizine İlişkin Sözleşme
68
4. Çocukların Velayetine İlişkin Kararların Tanınması ve Tenfizi ile Çocukların Velayetinin Yeniden Tesisine İlişkin Avrupa Sözleşmesi
70
5. Velayet Sorumluluğu ve Çocukların Korunması Hakkında Tedbirler Yönünden Yetki, Uygulanacak Hukuk, Tanıma, Tenfiz ve İşbirliğine Dair Sözleşme
72
C. İki Taraflı Sözleşmeler
74
1. Türkiye ile Cezayir Arasında Hukuki İşbirliğine İlişkin Sözleşme
74
2. Türkiye ile Irak Arasında Hukuki ve Adli İşbirliği Sözleşmesi
75
3. Türkiye ile Tunus Arasında Hukuki ve Ticari Konularda Adli Kararların Tanınması ve Yerine Getirilmesi Hakkında Sözleşme
77
4. Türkiye ile Ukrayna Arasında Hukuki Konularda Adli Yardımlaşma ve İşbirliği Anlaşması
78
5490 SAYILI NÜFUS HİZMETLERİ KANUNU KAPSAMINDA EVLİLİĞİN SONA ERMESİNE İLİŞKİN YABANCI ÜLKE KARARLARININ NÜFUS KÜTÜĞÜNE TESCİLİ
I. TESCİL KAVRAMI VE TESCİLİN AMACI
81
A. Tescil Kavramı ve Tescilin Hukuki Niteliği
81
B. Tescilin Hukuki Niteliğinin Değerlendirilmesi
93
C. Tescilin İşlevi ve Amacı
96
D. Mahkemeye Erişim Hakkı
99
2. Tescil Yolunun/Kurumunun Mahkemeye Erişim Hakkı Kapsamında Değerlendirilmesi
100
B. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 27/A’da Belirtilen Tescil Şartları
104
1. Kararın Boşanmaya, Evliliğin Butlanına, Evliliğin İptaline veya Evliliğin Mevcut Olup Olmadığının Tespitine İlişkin Olması
104
2. Kararın Verildiği Devletin Kanunlarına Göre Konusunda Yetkili Adlî veya İdarî Makamlar Tarafından Verilmiş Olması
107
a. Kararın Konusunda Yetkili Makamlar Tarafından Verilmiş Olması
108
b. Adli Makamlar Tarafından Verilen Kararlar
110
c. İdari Makamlar Tarafından Verilen Kararlar
111
3. Kararın Usulen Kesinleşmiş Olması
116
a. Usulen Kesinleşme Kavramı
116
b. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 27/A Kapsamında Usulen Kesinleşme
119
4. Kararın Türk Kamu Düzenine Açıkça Aykırı Bulunmaması Gerekliliği
122
a. Kamu Düzeni Kavramı
122
aa. Kamu Düzeninin Tanımı ve Özellikleri
122
bb. Kamu Düzenini İhlal Edebilecek Haller
125
b. Nüfus Hizmetleri Kanunu m. 27/A Kapsamında Kamu Düzenine Aykırılık Denetimi
129
aa. Kamu Düzeni Denetimine Yetkili Makam
129
bb. Kamu Düzeni Denetiminin Kapsamı
131
5. Tarafların Bizzat veya Vekilleri Aracılığıyla Birlikte veya Taraflardan Birinin Ölmüş ya da Yabancı Olması Halinde Türk Vatandaşı Olan Diğer Taraf veya Vekilinin Tek Başına Başvurması
133
C. 30325 sayılı Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik’te Belirtilen Tescil Şartları
140
1. Taraflardan Birinin Türk Vatandaşı Olması
140
2. Tarafların Başvuruları Arasındaki Sürenin Doksan Gün Olması
140
3. Karara İlişkin Türk Mahkemelerinde Görülmekte Olan veya Reddedilmiş Bir Davanın Olmaması
141
4. 30325 sayılı Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tescili Hakkında Yönetmelik’te Belirtilen Tescil Şartları Hakkındaki Görüşümüz
142
III. TESCİL BAŞVURUSU USULÜ VE HUKUKİ SÜRELER
142
A. Tescil Başvurusu İçin Gerekli Belgeler ve Belgelerin Değerlendirilme Usulü
142
1. Başvuruda İbraz Edilmesi Zorunlu Belgeler
142
2. Türk Adli Makamlarından Alınması Gereken Belge
146
3. Çok Uyruklu Kişilere Ait İşlemler
147
4. Başvurunun Kayda Alınması ve Başvuru Tarihi
148
5. Başvuru Belgelerinin Ön İncelemesi
150
B. Tescil İşleminin Yapılacağı Makam ve Başvuru İnceleme Usulü
151
1. Başvuru Yapılacak Merciler
151
3. Başvuru İnceleme Komisyonu
152
4. Komisyonun Çalışma Usul ve Esasları
153
C. Tescile Yönelik Verilen Kararlara İlişkin Hukuki Süreler
157
1. Tescil İşlemleri ve Tescilin Aile Kütüğüne İşlenme Süresi
157
2. Kararların Kesinleşme Tarihi
157
IV. TESCİL BAŞVURUSUNUN KABULÜ VE REDDİNİN HUKUKİ SONUÇLARI
158
A. Tescil Başvurusunun Kabulü Halinde Hukuki Sonuçlar
158
2. Tescil İşleminin “Tanıma” Sayılıp Sayılamayacağı
158
3. Bir Mahkeme Kararı Olmaksızın Gerçekleşen İdari Boşanmaların Tescil Edilebilir Olması
160
4. Yabancı Adli veya İdari Makam Kararında Yer Alan Boşanma Hükmü Dışındaki Hususlar
162
5. Tescil Talebinde Bulunmaksızın Doğrudan Tanıma Davası Açılıp Açılamayacağı
164
B. Tescil Başvurusunun Reddi Halinde Hukuki Sonuçlar
167
2. Tescil Şartlarını Sağlamayan Bir Yabancı Adli veya İdari Kararın Tescil Edilmesi Halinde Yapılmış Olan Tescil İşlemine Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolları
167
3. Tescil Talebinin Reddi Halinde Başvurulabilecek Kanun Yolları
169
EK–1: Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Boşanmaya, Evliliğin Butlanına, İptaline veya Mevcut Olup Olmadığının Tespitine İlişkin Olarak Verilen Kararların Nüfus Kütüğüne Tesciline İlişkin Form
181
EK–2: Adli veya İdari Makam Kararı Teslim Fişi
183
EK–4: Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Boşanmaya, Evliliğin Butlanına, İptaline veya Mevcut Olup Olmadığının Tespitine İlişkin Olarak Verilen Kararların Kabulüne İlişkin Karar Örnekleri
185
EK–5: Yabancı Ülke Adli veya İdari Makamlarınca Boşanmaya, Evliliğin Butlanına, İptaline veya Mevcut Olup Olmadığının Tespitine İlişkin Olarak Verilen Kararların Red Sebeplerine ve Redde İlişkin Karar Örnekleri
186
EK–6: Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi’ne Taraf Devletler Listesi
187
EK–7: Tasdik Şerhi Örneği
188
EK–8: Bilgilendirme Formu
189
EK–9: Yabancı Ülkelerde Boşanmaya, Evliliğin Butlanına/İptaline veya Mevcut Olup Olmadığının Tespitine İlişkin Karar Veren Makamların (İdari/Adli) Listesi
190
EK–10: Finlandiya Nüfus Tesciline Başvuru Formu
196
EK–11: İzmir İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğüne Sunulan Dilekçe
197
EK–12: İzmir İl Nüfus ve Vatandaşlık Müdürlüğünden Gönderilen Cevap
198