EASA ve SHGM Mevzuatı Kapsamında Havacılık Düzenlemeleri Dr. Melih Yıldız, Ümit Keleş  - Kitap
EASA ve SHGM Mevzuatı Kapsamında

Havacılık Düzenlemeleri

4. Baskı, 
Kasım 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
328
Barkod:
9789750288784
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Tamamen yenilenmiş ve genişletilmiş 4. baskısını yapan kitap, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'nün yaptığı son düzenlemeler doğrultusunda, Temel Bakım Eğitim Organizasyonlarının HBL-66 modül eğitimine yardımcı olması amacıyla güncellenmiştir.
Bir sivil hava aracının ömür devri boyunca uçuşa elverişli olarak tutulmasına ilişkin tüm gereklilikler ve aşamalar, bakım personelinin görev, yetki ve sorumlulukları açısından ele alınmıştır.
Kitap gerek modül sınavına hazırlanan için, gerek ders verecek akademisyenler için konuların ilgili talimat içeriğine uygun olarak anlatımını içermektedir. Kitap havacılık alanında çalışmak isteyenlere de genel bir rehber olacaktır.
Kitabın ana hedefi, okuyucunun mevzuata vakıf olabilmesi ve aradığı konuları nerede, hangi mevzuat altında bulabileceği ve nasıl anlamlandırması gerektiğini ortaya koymaktır.
Mevzuat kodlarının nasıl okunacağı, mevzuatın birbiri ile olan ilişkisi öncelikle verilmeye çalışılmıştır. Kitap ayrıca zengin bir sözlük ve kısaltmalar bölümüne sahiptir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Düzenleyici Çerçeve
.
Onaylayıcı Personel – Bakım
.
Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları
.
Hava Operasyonları
.
Hava Aracı, Parça ve Cihaz Sertifikasyonu
.
Sürekli Uçuşa Elverişlilik
.
Ulusal ve Uluslararası Bakım Gereklilikleri
.
Ulusal ve Uluslararası Sürekli Uçuşa Elverişlilik Gereklilikleri
.
Hava Aracı Bakım Eğitim Kuruluşları
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kitap Hakkında 
9
Şekiller Listesi 
21
Tablolar Listesi 
23
Kısaltmalar 
25
1. DÜZENLEYİCİ ÇERÇEVE 
31
1.1. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütünün (ICAO) Rolü 
31
1.1.1. ICAO’nun Amaçları ve Görevleri 
33
1.1.2. SARP’ler–Standartlar ve Önerilen Uygulamalar 
36
1.2. 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu 
36
1.3. SHGM Teşkilat, Yetki ve Sorumlulukları 
37
1.4. Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonları 
42
1.4.1. ICAO – International Civil Aviation Organization – Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü 
43
1.4.2. EASA – European Aviation Safety Agency – Avrupa Sivil Havacılık Emniyet Ajansı 
43
1.4.3. FAA–Federal Aviation Administration–Federal Havacılık İdaresi 
44
1.4.4. ECAC – European Civil Aviation Conference – Avrupa Sivil Havacılık Konferansı 
44
1.4.5. EUROCONTROL–Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü 
44
1.4.6. IATA – International Air Transportation Association – Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği 
45
1.4.7. ACI – Airports Council International – Uluslararası Havalimanları Konseyi 
45
1.5. Diğer Sivil Havacılık Otoriteleri ile İlişkiler 
46
1.6. Sivil Havacılık Mevzuatına Genel Bakış 
48
1.6.1. Mevzuatın Genel Yapısı ve İsimlendirme 
49
1.7. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetmeliği (SHY–CA) 
51
1.7.1. SHT–CAM Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi ve Sorumlulukları 
52
1.7.2. SHT–145 Bakım Kuruluşu Onayı 
53
1.7.3. SHT–66 Hava Aracı Bakım Personeli 
54
1.7.4. SHT–147 Hava Aracı Bakım Eğitimi 
54
1.7.5. SHY–21 Hava Aracı ve Parça Sertifikasyon Yönetmeliği 
55
Kendinizi Sınayın 
56
2. ONAYLAYICI PERSONEL (SHT–66) 
59
2.1. Hava Aracı Bakım Lisansları 
59
2.1.1. Hava Aracı Sınıfları ve Tipleri 
61
2.1.2. Kategori A Lisansı 
63
2.1.3. Kategori B1 Lisansı 
64
2.1.4. Kategori B2 Lisansı 
65
2.1.5. Kategori B2L Lisansı 
66
2.1.6. Kategori B3 Lisansı 
66
2.1.7. Kategori L Lisansı 
66
2.1.8. Kategori C Lisansı 
67
2.2. Lisans imtiyazlarını Kullanma Şartları 
67
2.3. Yabancı dil yeterliliği 
69
2.4. Lisans Almak İçin Gerekli Şartlar 
70
2.4.1. Teorik Modül Sınav Gereklilikleri 
71
2.4.2. Temel Bakım Pratik Deneyim Gerekliliği 
76
2.4.3. Dil Yeterlilik Şartı 
79
2.5. Bakım Deneyiminin Kayıt Edilmesi 
79
2.6. Başvuru 
80
2.7. Lisansın Geçerliliği 
81
2.8. Hava Aracı Bakım Lisansının Temdit Edilmesi (Uzatma) veya Yeniden Düzenlenmesi 
82
2.9. Lisansa Kategori İlavesi 
82
2.10. Kategori Geçiş Deneyim Gereklilikleri 
82
2.11. Tip Kategorileri ve Eğitimi 
83
2.12. Hava Aracı Grupları 
85
2.13. Lisansa tip işleme 
86
2.14. İşbaşı Eğitimi (OJT–On the Job Traning) 
88
2.15. Sınırlamalar 
90
2.16. Lisansın İbrazı 
90
Kendinizi Sınayın 
91
3. ONAYLI HAVA ARACI BAKIM KURULUŞLARI (SHT–145) 
95
3.1. SHT–145 Onaylı Hava Aracı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği 
96
3.2. Bakım Sınıfları ve Yetkileri 
96
3.2.1. Küçük Ölçekli Bakım Kuruluşları 
98
3.3. Bakım Kuruluşu Başvurusu 
101
3.4. Bakım Tesisi Gereksinimleri 
103
3.5. Personel Gereksinimleri 
104
3.5.1. Sorumlu Müdür 
105
3.5.2. Kalite Sorumlusu 
106
3.5.3. Yeterli Sayıda Onaylayıcı Personel 
106
3.5.4. Onaylayıcı Personel Yetkilendirme ve geçerliliği 
109
3.5.5. NDT Personeli 
110
3.6. Alet, Ekipman ve Malzeme 
111
3.7. Bakım Verileri 
112
3.8. Üretim Planlama 
113
3.9. Bakımın Sertifikasyonu 
114
3.9.1. SHGM Form 1 
115
3.9.2. SHGM Form–1 Eşdeğeri Uluslararası Belgeler 
116
3.10. Komponent Onaylayıcı Personel 
118
3.11. Komponentlerin Sınıflandırılması 
119
3.12. Bakım ve Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Kayıtları 
120
3.13. Olay Raporlama 
121
3.14. Emniyet ve Kalite Politikası, Bakım Prosedürleri ve Kalite Sistemi 
122
3.15. Bakım Kuruluşu El Kitabı (BKEK–MOE) 
122
3.16. Bakım Kuruluşunun Yetkileri 
124
3.16.1. Tek Seferlik Yetkilendirme 
125
3.17. Bakım Kuruluşunun Sınırlamaları 
126
3.18. Bakım Kuruluşuna İlişkin Değişiklikler 
126
3.19. Bakım Kuruluşunun Yetkisinin Geçerliliği 
127
3.20. Bulgular 
127
Kendinizi Sınayın 
129
4. HAVA OPERASYONLARI (SHT–0PS) 
133
4.1. İşleticilerin Sınıflandırılması 
133
4.2. SHT–OPS 
133
4.3. Ticari Hava Taşıma İşletme Operasyon Gereklilikleri 
136
4.3.1 Uçak Ekipman ve Teçhizatları 
137
4.4. Özel Operasyonlar 
140
4.5. Ramp Denetimleri 
141
4.6. Ticari Olmayan Uçuşlar 
143
4.7. Hava İşletici Sertifikaları 
144
4.8. İşleticinin Sorumlulukları 
146
4.9. İşletici El Kitabı 
147
4.10. Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım ile İlgili İşleticinin Sorumlulukları 
148
4.11. Hava Aracı Bakım Programı 
148
4.11.1. Hava Aracı Teknik Defteri 
149
4.12. Bakım Kayıtları 
149
4.13. Hava Aracı Milliyeti ve Tescil İşaretleri (SHT–7) 
150
4.14. Asgari Teçhizat Listesi (MEL) ile Konfigürasyondan Sapma Listesi (CDL) 
152
4.15. Hava Aracı İçerisinde Taşınması Gereken Dokümanlar 
153
4.16. Hava Aracı Plakartları (İşaretlemeleri) 
154
4.17. Kimlik Plakası 
157
Kendinizi Sınayın 
158
5. HAVA ARACI, PARÇA VE CİHAZ SERTİFİKASYONU (SHY–21) 
161
5.1. Tip Sertifikasyonu 
161
5.2. SHY–21 Yönetmeliği 
161
5.3. Sertifikasyon Şartnameleri (CS) 
162
5.3.1. CS–25 Büyük Uçaklar 
164
5.3.1.1. Alt Bölüm A 
164
5.3.1.2. Alt Bölüm B 
164
5.3.1.3. Alt Bölüm C 
165
5.3.1.4. Alt Bölüm D 
165
5.3.1.5. Altbölüm E, F, G ve J 
166
5.4. Tip Sertifikasyon Prosedürü 
166
5.4.1. Tahditli Tip Sertifikası (RTC–Restricted Type Certificate) 
168
5.4.2. Tamamlayıcı Tip Sertifikası (Supplemental Type Certificate–STC) 
169
5.5. Uçuşa Elverişlilik 
169
5.5.1. Uçuşa Elverişlilik Sertifikası (CoA–Certificate of Airworthiness) 
170
5.5.2. Özel Uçuş İzni Belgesi – Permit to Fly 
174
5.6. Tescil Sertifikası 
175
5.7. Gürültü Sertifikası 
177
5.8. Ağırlık Tablosu 
178
5.9. Telsiz İstasyonu Lisansı ve Onayı 
179
5.10. Türk Teknik Standart Usulleri/European Technical Standard Order
(TR–TSO/ETSO) 
179
5.11. Parça/Cihaz Sertifikasyonu 
179
5.12. SHGM Form–1 
180
5.12.1. Ürün, Parça ve Cihazın Tanımlanması 
180
5.13. Parçaların/Cihazların Hava Araçlarına Takılabilmesi İçin Gereken Şartlar 
181
Kendinizi Sınayın 
182
6. SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİK (SHT–CAM) 
185
6.1. SHT–CAM Sürekli Uçuşa Elverişlilik Talimatı ve Sorumlulukları 
186
6.2. Standart Uçuşa Elverişlilik Sertifikası Düzenleme Şartları 
187
6.3. Part–M Kapsamında Sürekli Uçuşa Elverişlilik Sorumlulukları 
188
6.3.1. SHY–6A Kapsamında Hava Aracı İşletenin Sorumlulukları 
190
6.3.2. Uçuş Eğitimi Operasyonları veya Ticari Özel Operasyonlar Kapsamında Karmaşık Motorlu Hava Aracı İşletenin Sorumlulukları 
190
6.3.3. Karmaşık Motorlu Olmayan Hava Aracı İşletenin Sorumlulukları 
190
6.3.4. Olay Bildirimi 
191
6.4. Sürekli Uçuşa Elverişlilik 
191
6.4.1. Bakım Programı 
192
6.4.2. Hatalar, Arızalar ve Kusurlar 
194
6.4.2.1. Mean Time Between Failures (MTBF) 
194
6.4.2.2. Mean Time Between Unscheduled Removal (MTBUR) 
195
6.5. Modifikasyon ve Tamir Verileri 
196
6.6. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Kayıt Sistemi 
196
6.6.1. Hava Aracı Teknik Kayıt Sistemi 
198
6.7. Bakım Verileri 
202
6.8. Bakımın Uygulanması 
203
6.9. Karmaşık Bakım Görevleri 
205
6.10. Kritik Bakım İşlemleri 
205
6.11. Bakımın Bağımsız Kontrolü 
206
6.12. Komponentler ve Komponentlerin Bakımı 
206
6.12.1. Komponentlerin Bakımı 
207
6.12.2. Ömürlü Komponentler 
209
6.12.3. Gayri Faal ve Kurtarılamaz Komponentler 
209
6.13. Hava Aracı Bakım Çıkış Sertifikası 
211
6.13.1 Bakım Çıkış Sertifikası İçeriği 
212
6.14. Komponent Bakım Çıkış Sertifikası (CRS) 
213
6.15. Hava Aracı Sahibi Pilot Yetkilendirmesi 
213
6.16. Hava Aracı Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme İşlemi 
213
6.16.1 Hava Aracı Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Maddeleri 
215
6.16.2. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Görevleri 
217
6.16.3. Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Sertifikasının Geçerlilik Şartları 
218
6.17. Part–ML Gerekliliklerine Tabi Hava Araçları 
219
6.17.1. Part–ML Sorumlulukları 
220
6.17.2. Hava Aracı Bakım Programı (AMP) 
221
6.17.3. Asgari Kontrol Programı (Minimum Inspection Programme – MIP) 
222
6.17.4. Hava Aracı Bakımın Uygulanması 
223
6.18. Balonlar 
223
6.18.1. Balonlar için Komponent Bakımı 
224
6.18.2. Balonlar için Hava Aracı Bakım Çıkış Sertifikası (CRS) 
226
6.19. Part–ML’den Part–M’ye geçiş 
228
6.20. Part–MD Gerekliliklerine Tabi Hava Araçları 
229
6.20.1. Part–MD için Hava Aracı Sahibinin Sorumlulukları 
229
6.20.2. Part–MD Hava Aracı Bakım Uygulamaları ve Arızaları 
229
6.21. Part–CAMO 
229
6.21.1. Part–CAMO Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetim Kuruluşu 
231
6.21.2. Part–CAMO Yönetim Sistemi 
234
6.21.3. Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Kayıtları 
235
6.22. Sürekli Uçuşa Elverişlilik El Kitabı (CAME) 
235
6.23. CAMO Personel Gereklilikleri 
236
6.23.1. Uçuşa Elverişlilik Gözden Geçirme Personeli 
238
6.24. Bulgular ve Düzeltici Faaliyetler 
238
6.25. Birleşik Uçuşa Elverişlilik Yönetimi Kuruluşu (CAO) Onay Gereklilikleri 
238
6.25.1. CAE–Birleşik Uçuşa Elverişlilik El Kitabı 
240
6.25.2. CAO Tesisler 
241
6.25.3. CAO Personel Gereklilikleri 
241
6.25.4. One–Off Yetkilendirme 
242
6.25.5. Komponentler, Ekipman ve Aletler 
242
6.25.6. CAO Sürekli Uçuşa Elverişlilik Yönetimi 
242
6.25.7 CAO Bakım Yapma Yetkisi 
243
Kendinizi Sınayın 
244
7. ULUSAL VE ULUSLARARASI BAKIM GEREKLİLİKLERİ 
247
7.1. Hava Aracı Bakım Tipleri 
247
7.2. Uçuşa Elverişlilik Direktifleri 
252
7.3. Servis Bültenleri (SB) 
254
7.3.1. Servis Bültenlerinin (SB) Yapısı 
255
7.4. Modifikasyon ve Tamirler 
256
7.5. Bakım Dokümantasyonu 
257
7.5.1. Hava Aracı Bakım El Kitabı (AMM – Aircraft Maintenance Manual) 
262
7.5.2. Yapısal Tamir El Kitabı (SRM – Structural Repair Manual) 
264
7.5.3. Komponent Bakım El Kitabı (Component Maintenance Manual – CMM) 
264
7.5.3. Resimli Parça Kataloğu (IPC – Illustrated Parts Catalog) 
265
7.5.4. Arıza Giderme El Kitabı (TSM – Trouble Shooting Manual) 
265
7.5.5. Sistem Şematik El Kitabı (SSM – System Schematics Manual) 
265
7.5.6. Kablo Takip El Kitabı (WDM – Wiring Diagram Manual) 
266
7.6. Ana Asgari Teçhizat Listeleri (MMEL) 
266
7.7. Asgari Teçhizat Listesi (MEL) 
266
7.8. Dispeç Sapma Listeleri 
267
7.9. No Technical Objection (NTO) 
268
7.10. İkincil Kontrol İşleri (DII– Duplicate Inspection Item) 
268
7.10.1. İkinci Kontrol Gerektiren İşlemler (RII – d Inspection Item) 
268
7.10.2. Kritik işlem Malzemeleri (CI – Critical Item) 
270
Kendinizi Sınayın 
272
8. ULUSAL VE ULUSLARARASI SÜREKLİ UÇUŞA ELVERİŞLİLİK GEREKLİLİKLERİ 
275
8.1. Asgari Teçhizat Gereklilikleri 
275
8.2. Test Uçuşları 
278
8.3. ETOPS 
278
8.3.1. ETOPS Bakım Gereksinimleri 
280
8.4. Bakım ve Dispeç (Yer İşletme) Gereklilikleri 
282
8.5. Her Hava Koşulunda İşletim (All Weather Operations–AWOPS), Kategori 2/3 İşletimleri 
285
8.5.1. LVO (Low Visibility Operations) 
285
8.5.2. DH (Decision Height–Karar Yüksekliği) 
285
8.5.3. RVR (Runway Visual Range–Pist Görüş Mesafesi) 
286
8.5.4. LVO– Low Visibility Operation İçin Gereklilikler 
286
Kendinizi Sınayın 
288
9. HAVA ARACI BAKIM EĞİTİM KURULUŞLARI (SHT–147) 
291
9.1. Hava Aracı Bakım Eğitimi Kuruluşları Talimatı SHT–147 
291
9.2. SHT–147 Bakım Eğitim Kuruluş Gereklilikleri 
292
9.3. Personel Gereklilikleri 
293
9.4. Eğitim Teçhizatı ve Materyali 
295
9.5. Eğitim Prosedürleri 
295
9.6. Sınavlar 
296
9.7. BEKAD (MTOE)–Bakım Eğitimi Kuruluşu Açıklamalar Dokümanı 
296
9.8. Bakım Eğitim Kuruluşu İmtiyazları 
297
9.9. Onaylı Temel Eğitim Kursu 
298
9.10. Eğitmen, Teorik Sınav Hazırlayıcı ve Pratik Değerlendirici Nitelikleri 
299
9.11. Modül Teorik ve Pratik Eğitmen Nitelikleri 
300
9.12. Pratik Eğitmen Nitelikleri 
302
9.13. Temel Teorik ve Pratik Eğitmen Pedagojik Beceri ve Dil Yeterlilik Şartları 
303
9.14. Temel Teorik ve Pratik Sınavlar 
303
9.15. Teorik ve Pratik Sınav Hazırlayıcı Nitelikleri 
304
9.16. Hava Aracı Tip/ Task Eğitimleri 
304
9.16.1 SHT–147 Form–149 Tip Eğitim / Sınav Sertifikası 
304
9.17. Onay Geçerliliğinin Devamı 
305
9.18. SHT–147 Tanınan Okul Gereklilikleri 
305
9.19. SHT–147 Dil Yeterliliği Hizmet Sağlayıcı Kuruluş Gereklilikleri 
307
9.19.1. Sınav Esasları 
308
Kendinizi Sınayın 
310
EK–1: ÖRNEK ESSAY SORUSU 
315
EK–2: SERVİS BÜLTENİ (ZORUNLU) 
316
Kaynakça 
317
Sözlük 
319
Yazarlar Hakkında 
327