I. İLAÇ HUKUKU KAVRAMI
24
II. İLAÇ KAVRAMI VE İLAÇ TÜRLERİ
25
1. Mevzuatta Yapılan Tanımlar
28
2. Öğretide Yapılan Tanımlar
28
3. Karşılaştırmalı Hukukta Yapılan Tanımlar
30
1. Orijinal (Referans Tıbbi Ürün) – Jenerik İlaç (Eşdeğer Tıbbi Ürün)
47
2. Reçeteli – Reçetesiz İlaç
50
3. Hazır İlaç/Majistral İlaç/Ofisinal İlaç
53
4. Endikasyon Dışı Kullanılan İlaç
53
b. Sağlık Bakanlığı Uygulaması
56
D. İLACA İNSANİ AMAÇLI ERKEN ERİŞİM
66
2. Eczacıların Kimlik Tespiti Yükümlülüğü
73
§2. İLAÇ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
75
I. ULUSLARARASI ALANDAKİ KAYNAKLAR
75
II. TÜRK HUKUKU’NDAKİ KAYNAKLAR
76
§3. TÜRKİYE’DE VE AVRUPA’DA İLAÇ OTORİTELERİ
79
I. TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU
79
II. AVRUPA İLAÇ AJANSI
83
§4. BİR İLACIN GELİŞTİRİLMESİNDEN RUHSAT ALMASINA KADAR
GEÇEN SÜREÇ VE HUKUKSAL DEĞERLENDİRMESİ
85
I. RUHSATA TABİ İLAÇLAR
85
B. İLACIN GELİŞTİRİLMESİ AŞAMALARI
88
1. Klinik Öncesi Araştırmalar
89
2. Klinik Araştırmalar
91
b. Türk Hukukunda Mevzuatın Tarihsel Gelişimi
92
c. Klinik İlaç Araştırmalarına İlişkin Etik Kurallar
95
d. Klinik Araştırmalarda Sorumlu Hekimin Nitelikleri
101
e. Klinik Araştırma Dönemleri (Faz Çalışmaları)
102
aa. Faz I Çalışmaları
103
bb. Faz II Çalışmaları
105
cc. Faz III Çalışmaları
106
a. Karşılaştırmalı Hukuk
107
aa. Amerika Birleşik Devletleri
107
b. Türkiye’de İlaçların Ruhsatlandırılması
111
bb. Ruhsatın Hukuki Niteliği
114
(2) Ruhsat Başvurusunun Değerlendirilmesi Süreci
118
(b) Başvurunun İadesi
119
(c) Ruhsatlandırma Kriterleri
119
(d) Ruhsat Talebinin Reddi
120
(f) Ruhsatın Verilmesi
122
dd. Ruhsatın Askıya Alınması
124
ff. Ruhsata İlişkin Değişiklikler
129
gg. İstisnai Durumlar
130
(1) Bilgilendirilmiş Muvafakatlı Başvuru / Yerleşmiş
Tıbbi Kullanım Başvurusu/ Alerjen Ürün
Başvurusu / Eşdeğer Tıbbi Ürün Başvurusu /
Hibrit Başvuru/ Biyobenzer Tıbbi Ürün
Başvurusu / Sabit Kombinasyon Başvurusu
131
(2) İstisnai Ruhsatlandırma Başvurusu
133
(3) Biyosidal Ürünlerde Acil Ruhsatlandırma
133
(4) Koşullu Ruhsatlandırma (Acil Kullanım Onayı)
134
(b) Özel durumun tespiti
139
(c) Koşullu ruhsatlandırma (acil kullanım
(d) Kılavuz Hükümleri
142
(5) Yetim (Öksüz–Nadir) İlaçlar
145
(6) Jenerik (Eşdeğer) İlaçlar
145
(6) Homeopatik Tıbbi Ürünler
151
(7) Geleneksel Bitkisel Tıbbi Ürünler
151
(8) İleri Tedavi Tıbbi Ürünler
152
4. Faz IV Çalışmaları (Düşük Riskli Bilimsel Çalışma)
154
II. RUHSATA TABİ OLMAYAN İLAÇLAR
156
§5. İLACIN ADI VE ETİKETİ
158
B. DIŞ AMBALAJDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER
160
C. İÇ AMBALAJDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER
162
D. KULLANMA TALİMATINDA BULUNMASI GEREKEN BİLGİLER
163
E. AMBALAJLARA İLİŞKİN DİĞER ŞARTLAR
167
§6. İLACIN DENETİMİ VE PİYASADAN ÇEKİLMESİ
168
B. ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER KANUNU
HÜKÜMLERİ GEREĞİNCE ÜRÜNLERİN DENETİMİ
172
II. İLAÇLARIN GERİ ÇEKİLMESİ VE TOPLATILMASI
176
İLACIN ÜRETİMİNDEN KULLANIMINA KADAR GEÇEN SÜREÇTE
YER ALAN KİŞİ VE KURUMLARIN YASAL SORUMLULUĞU
§2. İLAÇÜRETİCİSİNİN, HEKİMİN, ECZACININ,KLİNİKARAŞTIRMACININ,
KLİNİK ARAŞTIRMA ETİK KURULLARININ VE ÜYELERİNİN,
HASTANELERİN VE SAĞLIK BAKANLIĞININ TAZMİNAT VE CEZA
I. İLAÇ ÜRETİCİLERİNİN SORUMLULUĞU
204
A. İLAÇ ÜRETİCİSİ KAVRAMI
204
B. GENEL OLARAK İLAÇ ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞU
211
C. TAZMİNAT SORUMLULUĞU
215
1. Sorumluluğun Hukuki Niteliği
215
b. Alman Hukukunda Tehlike Sorumluluğu
223
c. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’na Göre
İlaç Üreticisinin Sorumluluğu
226
2. Sorumluluğun Şartları
229
a. Hatalı veya Tehlikeli Ürün
229
aa. Tasarım (Geliştirme) Hatası
233
dd. Bilgilendirme Hatası
238
(2) Hekim ve Eczacının İlaç Üreticisi Tarafından
Bilgilendirilmesi Yükümlülüğü
245
(3) Hile veya Yalan Beyan
250
(4) Tıbbi Mümessillerin Fonksiyonları Nedeniyle
ff. Gözetim ve Uyarı Hatası
253
gg. Depolama ve Nakil Hatası
258
hh. Organizasyon Hatası
258
b. İlacın Kullanılmasından Zarar Doğmuş Olması
259
aa. İlacın Kullanılması
259
bb. Müterafık (Müşterek) Kusur
271
cc. Birden Fazla İlaç Üreticisinin Sorumluluğu
272
d. Hukuka Uygunluk Sebepleri
273
bb. İspat Kolaylıkları
275
C. ENDİKASYON DIŞI İLAÇ KULLANIMI NEDENİYLE İLAÇ
ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞU
280
D. İLAÇ ÜRETİCİSİNİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN DURUMLAR
281
E. CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU
283
2. Kasten Öldürme veya Yaralama
286
3. Taksirle Öldürme ve Yaralama
287
4. Zehirli Madde Katma
288
5. Bozulmuş veya Değiştirilmiş Gıda veya İlaçların Ticareti
289
6. Kişilerin Hayatını ve Sağlığını Tehlikeye Sokacak Biçimde İlaç
7. Ruhsatsız İlaç Üretmek veya Ruhsatsız İlaç Satmak veya
8. Sahte İlaç İmal Etmek veya Satmak ya da Sattırmak
304
II. HEKİMİN İLAÇLA TEDAVİ NEDENİYLE SORUMLULUĞU
307
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU
307
2. İlaç Tedavisinde Hatalı Tıbbi Uygulamanın Görüldüğü Aşamalar
309
a. Birinci Aşamadaki Uygulama Hataları
311
cc. İlaç Etkileşimine İlişkin Hatalar
312
dd. Yanlış İlaç Yazılması
313
ee. İlaç Yazımı Sırasındaki Şekli Hatalar
316
gg. Aydınlatma Hataları
317
(3) Kullanma Talimatının Aydınlatma
hh. İlacın Hatalı Yazılması
328
b. İkinci Aşamadaki Uygulama Hataları
329
c. Üçüncü Aşamadaki Uygulama Hataları
330
3. Hekim–Eczacı İlişkisinin Sorumluluğa Etkisi
331
4. Tazminatın Kapsamı
331
5. Hekimin İlaç Uygulaması Nedeniyle Ödediği Tazminat
Bakımından İlaç Firmasına Rücu Hakkı
332
2. Belgede Sahtecilik
335
C. ENDİKASYON DIŞI İLAÇ REÇETE EDİLMESİ NEDENİYLE HEKİMİN
III. ECZACININ SORUMLULUĞU
346
B. ECZACININ ÜRETİCİ OLARAK SORUMLULUĞU
352
C. HAZIR İLAÇ VERİLMESİNDEN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
355
D. BİLGİLENDİRME SORUMLULUĞU
360
E. DANIŞMA SORUMLULUĞU
372
F. MUHAFAZA SORUMLULUĞU
374
G. YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUK
375
H. ECZACININ RÜCU HAKKI
379
1. Kamu Görevlisi Sağlık Çalışanları Bakımından Soruşturma İzni
b. 7406 Sayılı Kanun’la Gerçekleştirilen Değişiklikler
381
c. 4483 Sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri Açısından
387
2. Eczacıların İşleyebileceği Suçlar
388
b. Eşdeğer İlaç Verilmesinden Kaynaklanan Ceza
c. Dolandırıcılık Suçu
397
d. Belgede Sahtecilik Suçu
408
e. İzinsiz Eczane Açma Suçu
414
3. Eczacıların İşleyebileceği Kabahatler
416
K. DİSİPLİN SORUMLULUĞU
426
IV. KLİNİK ARAŞTIRMACININ SORUMLULUĞU
429
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU
430
B. CEZA HUKUKU SORUMLULUĞU
431
V. KLİNİK ARAŞTIRMA ETİK KURULLARININ VE ÜYELERİNİN
A. TAZMİNAT SORUMLULUĞU
432
VI. HASTANELERİN SORUMLULUĞU
433
VII. SAĞLIK BAKANLIĞININ SORUMLULUĞU
435
VIII. KOŞULLU RUHSAT (ACİL KULLANIM ONAYI) NEDENİYLE SORUMLULUK
441
IX. HALKA İLAÇ DAĞITILMASINDAN KAYNAKLANAN SORUMLULUK
443
YARARLANILAN KAYNAKLAR
445