UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN
TANIMLANMASI, SINIFLANDIRILMASI, ETKİLERİ VE TARİHÇESİ
I. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE
27
3. Tanım ve Terim Sorunu
31
II. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN SINIFLANDIRILMASI
33
1. Genel Olarak Sınıflandırmalar
33
III. TARİHSEL SÜREÇ İÇERİSİNDE UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELER
37
1. Haşhaş Bitkisi ve Afyonun Tarihçesi
38
IV. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN KULLANICI ÜZERİNDE BIRAKTIĞI ETKİLER
46
1. Bağımlılık (Substance Dependence)
47
A. Fiziksel Bağımlılık
48
B. Psikolojik Bağımlılık (Ruhi Bağımlılık)
49
2. Alışkanlık (Drug Addiction)
50
3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Düşkünlüğü (Substance Abuse)
51
4. Tolerans (Bağışıklık)
51
5. Yoksunluk (Sendromu) Belirtileri
52
V. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN CEZA HUKUKU ALANINA SOKULMASININ NEDENLERİ
52
2. Toplumsal Yaklaşımlar, Değer Yargıları ve Bunların Etkisi
53
3. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanımının Suç ve Suçluluğa Etkileri
54
4. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelerin Bir Kısmının Suç Olmaktan Çıkarılmasına Yönelik Çabalar
57
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERİN YASAKLANMASI VE KONTROL ALTINA ALINMASINA YÖNELİK KURULAN
ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE SÖZLEŞMELER
I. ULUSLARARASI ÖRGÜTLER
61
1. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Maddeler Komisyonu
61
2. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
62
3. Uyuşturucu Maddelerin Suiistimali Kontrol Fonu (UNFDAC)
62
4. Birleşmiş Milletler Uyuşturucu Kontrol Programı (UNDCP)
63
5. Avrupa Konseyi ve Pompidou Grubu
63
II. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
64
1. 1909 Şanghay Afyon Antlaşması
64
2. 1912 La Haye Afyon Mukavelesi
65
3. 1914 La Haye Afyon Konferansı
65
4. 1925 Cenevre Afyon Mukavelesi
66
5. 1931 Cenevre Afyon Mukavelesi
67
6. Zararlı İlaçların Gayrimeşru Ticaretinin Men’i Hakkındaki 1936 Cenevre Mukavelesi
67
7. Sentetik Uyuşturucu Maddeler Hakkında 1948 Paris Protokolü
68
8. 1953 Newyork Afyon Protokolü
70
9. Uyuşturucu Maddelere Dair 1961 Tek Sözleşmesi
70
10. 1971 Psikotropik Maddelere Dair Sözleşme
72
11. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı 1988 Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
73
III. TÜRKİYE’NİN TARAF OLDUĞU ANTLAŞMALARIN İÇ HUKUKUMUZDAKİ YERİ
75
MUKAYESELİ HUKUKTA VE HUKUKUMUZDA
UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMALİ VE TİCARETİ SUÇLARI
I. MUKAYESELİ HUKUKTA UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMALİ VE TİCARETİ SUÇLARI
79
1. Amerika Birleşik Devletleri
79
II. ÜLKEMİZDE UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDELERE İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR VE YASAL DÜZENLEMELER
96
1. İslam Hukukuna Göre Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelere Yaklaşım
96
2. Osmanlılarda Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelere Yaklaşım
103
3. Cumhuriyet Dönemi’nde Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddelere Yaklaşım
106
A. Anayasal Düzenlemeler
106
B. Türk Ceza Kanunu Dışındaki Yasal Düzenlemeler
107
a. 984 Sayılı Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkanlara Mahsus Kanun
107
b. 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıha Kanunu
107
c. 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu
108
d. 2313 Sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun
109
e. 2559 Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu
111
f. 3298 Sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanun
111
g. 5584 Sayılı Posta Kanunu
113
h. 4208 Sayılı Karaparanın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun
113
TÜRK CEZA KANUNUNDA UYUŞTURUCU VEYA
UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARI (5237 SAYILI TCK M.188)
II. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL–İTHAL– İHRAÇ SUÇLARI
(TCK m.188/1, 765 Sayılı TCK m.403/1,2)
116
1. Korunan Hukuki Yarar
117
2. Suçun Maddi Unsuru
117
bb. İmal Etme Hareketinin Özellikleri
121
cc. İmal Etme ile İlgili Yargıtay Kararları
123
bb. İthal Etme Hareketinin Özellikleri
131
cc. İthal Etme’ye İlişkin Yargıtay Kararları
133
aa. Kavramı ve Tanımı
137
bb. İhraç Etme Hareketinin Özellikleri
138
cc. İhraç Etme’ye İlişkin Yargıtay Kararları
141
B. Suçun Faili ve Mağduru
158
a. Haşhaş Bitkisi ve Afyon
163
bb. Afyon ve Elde Edilişi
164
cc. Kullanımı ve Etkileri
164
aaa. Morfin ve Elde Edilişi
165
bbb. Kullanımı ve Etkileri
166
aaa. Eroin ve Elde Edilmesi
166
bbb. Kullanımı ve Etkileri
167
c. Hint Keneviri ve Esrar
169
aa. Hint Keneviri Bitkisi
169
bb. Hint Kenevirinden Elde Edilen Maddeler
169
aaa. Kenevir Reçinesi (Esrar Macunu)
169
ccc. Esrar ve Elde Edilişi
170
ddd. Bonzai (Sentetik Esrar)
170
cc. Kullanımı ve Etkileri
172
d. Koka Bitkisi ve Kokain
173
aa. Genel Olarak Koka Yaprakları ve Formları
173
bbb. Kokain, “Crack”, “Free Base”
174
bb. Kokainin Kullanımı
174
cc. Kokainin Etkileri
175
e. Sentetik Yollarla Elde Edilen Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler
176
aaa. Benzodiazepinler
177
bb. Halusünojenler (Hayal Gördürücüler)
179
bbb. Phencyclidine (Pcp)
180
ccc. Meskalin/Peyote Kaktüs
180
ddd. Psilocybe Mantarlar/Psilocybin
181
cc. Stimulantlar (Uyarıcılar)
181
aaa. Amfetamin Grubu Maddeler
182
bbb. Ecstasy Grubu Maddeler
183
f. Diğer Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddeler
184
aa. Suçun Konusuna İlişkin Yargıtay Kararları
187
3. Suçun Manevi Unsuru
190
A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmali Bakımından
190
B. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İthali Bakımından
193
C. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İhraç Fiili Bakımından Manevi Unsur
196
4. Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru
200
5. Suçun Özel Görünüm Biçimleri
201
a. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmali Hareketi Bakımından
201
b. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İthali Hareketi Bakımından
204
c. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İhraç Hareketi Bakımından
207
aa. İlgili Yargıtay Kararları
212
a. İlgili Yargıtay Kararları
222
III. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE TİCARETİ SUÇLARI
(5237 Sayılı TCK m.188/3, 765 Sayılı TCK m.403/5)
223
2. Korunan Hukuki Yarar
225
3. Suçun Maddi Unsuru
225
a. Satış–Satın Alma–Satışa Arz
225
bb. Satış Hareketinin Özellikleri
225
cc. Satışa Arz Hareketinin Özellikleri
230
dd. Satın Alma Hareketinin Özellikleri
231
ee. Satma–Satın Alma–Satışa Arz ile İlgili Yargıtay Kararları
232
b. Başkalarına Verme veya Kabul Etme
241
bb. Başkalarına Verme–Kabul Etme Hareketinin Özellikleri
241
cc. Başkalarına Verme ve Kabul Etme ile İlgili Yargıtay Kararları
243
bb. Bulundurma Hareketinin Özellikleri
246
cc. Bulundurma ile İlgili Yargıtay Kararları
248
d. Sevk Etme ve Nakletme
271
bb. Sevk ve Nakletme Hareketinin Özellikleri
271
cc. Sevk etme ve Nakletme ile İlgili Yargıtay Kararları
273
aa. İlgili Yargıtay Kararları
281
f. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Tedarikine Aracı Olma
282
aa. İlgili Yargıtay Kararı
283
B. Suçun Faili ve Mağduru
283
3. Suçun Manevi Unsuru
287
4. Suçun Özel Görünüm Biçimleri
291
İlgili Yargıtay Kararları
293
İlgili Yargıtay Kararları
296
İlgili Yargıtay Kararları
307
IV. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL–İHRAÇ– İTHAL VE TİCARETİ SUÇLARININ NİTELİKLİ HALLERİ
319
1. Cezayı Ağırlaştırıcı Nedenler
319
A. Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Cinsi (TCK m.188/4)
319
Uyuşturucu veya Uyarıcı Maddenin Cinsi ile İlgili Yargıtay Kararları
321
B. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçlarının Üç veya Daha Fazla Kişi Tarafından Birlikte İşlenmesi hali (TCK m.188/5 Birinci Cümle)
(Topluluk Hali, 765 Sayılı TCK m.403/8)
337
C. Suç İşlemek İçin Teşkil Edilmiş Bir Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde Suçun İşlenmesi (5237 Sayılı TCK m.188/5) (Teşekkül Hali 765 Sayılı TCK m.403/7)
344
İlgili Yargıtay Kararları
349
D. Teşekkül Oluşturma (765 Sayılı TCK m. 403/10)
388
E. Meslek San’at veya Geçim Vasıtası Haline Getirme (765 Sayılı TCK m. 403/8)
393
Meslek San’at veya Geçim Vasıtası Haline Getirme ile İlgili Yargıtay Kararları
395
F. Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Verilen veya Satılan Kişinin Çocuk Olması
G. Onsekiz Yaşını Bitirmeyen Küçüklerin veya Ceza Ehliyetine Sahip Olmayanların Suçta Kullanılması (TCK m.37/2, 765 Sayılı TCK m.403/6)
407
H. Fiili İşleyenlerin Sağlık Mesleği Mensubu Olması (TCK m.188/8)
408
İ. Suçun İşlendiği Yer ve Araç (5237 Sayılı TCK m.188/4–b, 765 Sayılı TCK m. 406/2)
410
İlgili Yargıtay Kararları
415
J. Fiilin Memuriyet Vazife ve Nüfuzunu Suiistimal Suretiyle İşlenmesi
(TCK m. 266, 765 Sayılı TCK m.406/2)
418
K. Neticenin Ağırlığı (765 Sayılı TCK m. 407)
419
2. Cezayı Ortadan Kaldıran veya Hafifleten Neden Olarak Etkin Pişmanlık
422
A. Cezayı Ortadan Kaldıran Neden Olarak Etkin Pişmanlık
(TCK m. 192/1, 765 Sayılı TCK m. 405/1)
422
B. Cezayı Hafifletici Neden olarak Etkin Pişmanlık
(TCK m. 192/3, 765 Sayılı TCK m. 405/2)
424
a. Suçun Ortaya Çıkmasına Yardım (TCK m. 192/3, 765 Sayılı TCK m. 405/2)
424
b. Fail veya Diğer Suç Ortaklarının Yakalanmasına Yardım (TCK m.192/3, 765 Sayılı TCK m.405/2)
427
c. Suçun Ortaya Çıkmasına Yardım; Fail veya Diğer Suç Ortaklarının Yakalanmasına Yardım ile İlgili Yargıtay Kararları
428
V. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARINDA KUSURLULUĞU ETKİLEYEN NEDEN OLARAK ZORUNLULUK HALİ
468
VI. UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VE TİCARETİ SUÇLARINDA YAPTIRIM
471
a. 5237 Sayılı TCK’ya Göre Cezalar
471
b. 765 Sayılı TCK’ya Göre Cezalar
473
B. Güvenlik Tedbirleri
475
a. Memuriyetten Men veya Meslek ve Sanatın İcrasının Tadili
475
2. Ağırlaştırıcı ve Hafifletici Nedenlerin Cezaya Etkisi
478
A. Ağırlaştırıcı Nedenlerin Cezaya Etkisi
478
a. 5237 Sayılı TCK’ya Göre
478
b. 765 Sayılı TCK’ya Göre
479
B. Hafifletici Nedenlerin Cezaya Etkisi
480
C. Uyuşturucu veya Uyarcı Madde İmal ve Ticareti Suçlarında Yaptırımın Belirlenmesine İlişkin Yargıtay Kararları
480
3. Yabancı Ülkede Hükmolunan Cezanın Etkisi
501
İlgili Yargıtay Kararları
502
Tekerrür ile İlgili Yargıtay Kararları
510
5. 765 Sayılı TCK ile 5237 Sayılı TCK Hükümlerinden Lehe Kanun’un Belirlenmesi ve İlgili Yargıtay Kararları
513
VII. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA
560
a. 5237 Sayılı TCK’da Yer Alan Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları Bakımından Görevli Mahkeme
560
b. 765 Sayılı TCK’da Yer Alan Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları Bakımından Görevli Mahkeme
561
Yargılama Usulü ve İspata İlişkin Yargıtay Kararları
565