İran: Değişen İç Dinamikler ve Türkiye – İran İlişkileri

Türk-İran ilişkileri tarihinin yüzyıllar öncesine dayandığı bilinmektedir. Her iki ülke ilişkilerinin bu kadar eski olması, ister istemez ilişki örgüsünü renklendirmektedir. Hal böyle olunca Türk-İran ilişkilerinde pek çok tehdit ve fırsatın, savaş ve barışın, çatışma ve uzlaşmanın vb. tenakuzun yaşanması gayet tabiidir. Hatta denilebilir ki, İran gibi Türkiye'nin sınır komşuları içerisinde ekonomik, politik, sosyal, vb. birçok sorunun tarihten gelen derin algı ve bütünlük içinde yaşandığı bir ülke yok gibidir.

Bölgesel bağlamda düşünüldüğünde de Orta Doğu'da, özellikle de önümüzdeki dönemde barış ve istikrarı koruyabilmek ve uzun süreli yaşatabilmek için tehdit olabilecek meseleleri önlemek, Türkiye ve İran'ın çıkarlarının dengelenmesine bağlıdır. Halbuki her iki devlet ilişkilerinde eşit hak ve temel prensipler ilkesi hâkim olmadığı müddetçe bölgedeki çıkar çatışmasının artarak devam edeceği ve sorunlara sorun katacağı ortadadır.

Bu düşünceden hareketle Türk-İran ilişkilerine yeni anlamlar yüklenmesi gerektiğine dair akademik görüşün ağır bastığı bu dönemde, bu konunun incelenmesine ve yeni fikirler üretilmesine yönelik konumunu öne çıkartan Gazi Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, bu kitapla İran özelinde Türkiye'yle olan ilişkileri irdelenmek istenmiştir.

Özellikle bu çalışmada Türk-İran ilişkileri, bilimsel yönden incelenerek siyasal, hukuksal, sosyal, ekonomik, kültürel vb. hususlar ele alınmaya çalışılmıştır. Bütün çalışma sürecinde, fikir teatisinden sonra ortaya çıkan bütün görüşler ve yeni fikirler, metodolojik usullerden geçirilerek kaleme alınmıştır. Bir başka deyişle çalışmada ele alınan her konunun araştırmaya müdahil olan her araştırmacının ortak kanaatinin oluştuğu bir süreç yaşanmıştır. Buna göre incelemekte olduğunuz bu kitap, ortak aklın bir ürünü olduğunu söylemek mümkündür.