TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ
ÖZGÜRLÜĞÜNÜN TARİHSEL GELİŞİMİ
I. GENEL OLARAK ANAYASALARDA VE ULUSLARARASI BELGELERDE TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ ÖZGÜRLÜĞÜ
25
A. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Tarihçesi
25
B. Uluslararası Belge ve Sözleşmelerde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
28
1. 1789 Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi
28
2. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi (İHEB)
29
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)
31
4. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
33
5. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Şartı
34
6. Paris Şartı ve Kopenhag Belgesi
34
II. Osmanlı–Türk Anayasal Gelişmelerinde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
35
A. Meşrutiyet Öncesi Dönem
35
1. 1876 Kanun–u Esasisi’nde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü (7 Zilhicce 1293–23 Aralık 1876)
39
2. 1909 Değişikliklerinde Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
40
3. II. Meşrutiyet Döneminde Kanuni Düzenlemeler
42
a. İçtimaat–ı Umumiye Kanunu
42
b. Tecemmuat Hakkında Kanun–u Muvakkat
43
C. 1921 Teşkilat–ı Esasiye Kanununda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
44
D. 1924 Teşkilat–ı Esasiye Kanununda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
45
2. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Durumu
47
a. 6178 Sayılı Vicdan ve Toplanma Hürriyetinin Korunması Hakkında Kanun
48
b. 6761 Sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Hakkında Kanun
48
E. 1961 Anayasası Dönemi
50
2. 1961 Anayasası’nda Temel Hak ve Özgürlüklerin Özü ve Sınırlandırılması
52
3. 6761 Sayılı Kanunun 1961 Anayasası Döneminde Uygulanışı
57
4. 171 Sayılı Kanunda Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğü
58
1982 ANAYASASINA GÖRE TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ ÖZGÜRLÜĞÜNÜN HUKUKİ REJİMİ
I. TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞÜ KAVRAMLARI
61
B. Toplantının Unsurları
62
5. Düzenleme Öğesi Zorunlu Bir Unsur Olabilir Mi?
64
D. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Benzer Özgürlüklerle İlişkisi
66
1. Düşünce Özgürlüğü ile İlişkisi
66
2. Dernek Özgürlüğü ile İlişkisi
73
3. Sivil İtaatsizlik ile İlişkisi
75
1. Genel–Özel Toplantılar
76
a. Toplantının Yapıldığı Yer (Mekan) Kıstası
77
b. Toplantıya Katılanların Sayısı Kıstası
77
d. Kişisel Davet (Çağrılmış Olma) Kıstası
77
e. Anayasa Mahkemesinin Görüşü
78
2. Ani–Planlı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri
79
3. Açık Yer–Kapalı Yer Toplantıları
79
II. 1982 ANAYASASI VE 2911 SAYILI TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ
B. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Durumu
83
C. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Sınırları ve Sınırlandırılması
86
2. 1982 Anayasasının Öngördüğü Sınırlandırma Sistemi
88
a. Sınırlama Kanunla Yapılmalıdır (Kanunilik İlkesi)
91
b. Sınırlama Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygun Olmalıdır
92
c. Nedene Bağlılık İlkesi
94
aa. Genel Sınırlama Sebepleri
96
bb. Özel Sınırlama Sebepleri
99
d. Demokratik Toplum Düzeninin Gerekleri ve Hakkın Özü Kavramları
100
f. Laik Cumhuriyetin Gerekleri Ölçütü
107
g. Temel Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılamaması
108
3. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Anayasada ve Kanunda Öngörülen Sınırları
110
a. Silahsızlık/Saldırısızlık Koşulu
110
b. Önceden Bildirimde Bulunma Zorunluluğu
113
c. Kişi Bakımından Getirilen Sınırlamalar
120
aa. Tüzelkişiler Açısından Getirilen Kısıtlamalar
120
bb. Yabancılara Getirilen Kısıtlamalar
122
cc. Bazı Kamu Görevlileri Bakımından Getirilen Kısıtlamalar
123
d. Yer Bakımından Getirilen Kısıtlamalar
125
e. Süre Bakımından Getirilen Sınırlamalar
130
D. Düzenleme Kurulunun Oluşumu ve Görevleri
130
1. Düzenleme Kurulunun Oluşumu
130
2. Düzenleme Kurulunun Görevleri
132
E. Hükümet Komiserinin Görev ve Yetkileri
133
F. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Özgürlüğünün Kullanılmasında İdareye Tanınan Yetkiler
136
a. Kamu Düzeni Gerekleri ile Erteleme
136
b. Güvenlik Gerekleri ile Toplantıların Ertelenmesi
137
4. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinde Sorunlu Alan: Basın Açıklamaları
150
5. Dağıtma Yetkisinin Kullanılmasında Yasama Dokunulmazlığı Konusu
152
G. Ceza Hükümleri ve Yargıtay Uygulamaları
153
2. 2911 Sayılı Kanunda Öngörülen Suçların Terör Suçları ve Terör Amacıyla İşlenen Suçlar ile İlişkisi
156
TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ KANUNU/ YARGITAY KARARLARI
165
TOPLANTI VE GÖSTERİ YÜRÜYÜŞLERİ KANUNUNUN UYGULANMASINA DAİR YÖNETMELİK
223
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARARLARI
235
DJAVIT AN v.–TÜRKİYE (20652/92, 20.02.2003)
235
PLATTFORM “ARZTE FÜR DAS LEBEN”– AVUSTURYA (10126/82, 21.06.1988)
240
DİSK ve KESK v. TÜRKİYE (38676/08, 27.11.2012)
245