Deniz Hukukunda Liman Devleti Yetkisi ve Denetimi

Deniz çevresinin korunmasına ilişkin kaygıları giderek artan milletlerarası toplum, IMO (Milletlerarası Denizcilik Örgütü) öncülüğünde yapılan birçok sözleşme ile gemilerin karşılaması gereken milletlerarası standartları belirlemiştir. MARPOL, SOLAS, COLREG, LOAD LINES, STCW gibi birçok sözleşme ve kodla (ISM Kodu, ISPS Kodu...) liman devletlerine önemli denetim yetkileri veren hükümler getirilmiştir. Liman Devleti Denetimi (ya da Liman Devleti Kontrolü – Port State Control) ile amaçlanan, özellikle kolay bayrak uygulaması sebebiyle deniz taşımacılığında faaliyet göstermeye devam eden standartaltı gemilerin ortadan kaldırılmasıdır. Kitabın ilk bölümünde deniz hukukunda geleneksel yetki dengeleri incelenmiş ve 1958 tarihli Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde gemi kaynaklı deniz kirliliği ile ilgili IMO Sözleşmeleri ile kolay bayrak kavramı incelenmiştir. Üçüncü bölümde 1982 tarihli Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) ve liman devleti yetkisinin değişen rolü incelenmiştir. Son bölümde Liman Devleti Denetimi konusunda yapılan Mutabakat Muhtıraları (Memorandum of Understanding – MOU) incelenmiş ve Türkiye’de uygulanan liman devleti denetimi ile bu konudaki mevzuat, Avrupa Birliği müktesebatına uyum süreci çerçevesinde değerlendirilmiştir.