Münhasıran Cumhuriyet Başsavcısı ile Adalet Bakanlığının Yetkili Kılındığı  Olağanüstü Kanun Yolları Dr. Mehmet Gürler  - Kitap
Münhasıran Cumhuriyet Başsavcısı ile Adalet Bakanlığının Yetkili Kılındığı

Olağanüstü Kanun Yolları

1. Baskı, 
Mart 2025
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
320
Barkod:
9789750299520
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
600,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Modern ceza muhakemesinin amacı; maddi gerçeği bulmak ve bu gerçeğin üzerine adaleti ve hukuk barışını tesis etmektir. Yargılama sonucunda ilan edilen hükümle bu amaç ortaya konmakta ve somutlaşmaktadır. Ancak bir süre sonra kesin hükmün gerçeğe veya hukuka aykırı olduğu anlaşılabilir. Bu gibi durumlarda ortada bir adli hata var demektir. Adli hata içeren kesin hükmün onarılması için olağanüstü kanun yolları kabul edilmiştir.
Bununla beraber, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının itirazı (CMK m. 308), bölge adliye mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının itirazı (CMK m. 308/A) ve kanun yararına bozma (CMK m. 309, m. 310) başvuru usulü bakımından diğer kanun yollarından ayrılmaktadır. Zira bu kanun yollarına başvuru için CMK'nın m. 260 ila m. 266'da düzenlenen genel hükümlerine atıf yapılmamış, başvuru yetkisine sahip olan makam ve kişiler ayrı ayrı ve münhasıran ilgili kanun yollarını düzenleyen hükümlerde gösterilmiştir.
Bu bağlamda, söz konusu makam ve kişiler önemli bir yetkiye sahip olduğu kadar, aynı zamanda önemli bir görevle de yükümlü kılınmışlardır. Zira ceza muhakemesinin amacına ulaşması, ilgili kişilerin ve toplumun hak ve menfaatlerinin korunması, adaletin ve hukuk barışının sağlanması için bu kanun yollarının gereği gibi işletilmesi lazımdır. Dolayısıyla, CMK m. 308/A, m. 308, m. 309 ve m. 310 hükümleri hem doktrindeki görüşler hem uygulamadaki gelişmeler çerçevesinde her yönüyle değerlendirilmeli ve tartışmalı hususlara çözüm bulunmalıdır. Bu çalışmanın ulaşmak istediği temel gaye budur.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Ceza Muhakemesinin Amacı, Kesin Hüküm, Adli Hata ve Adli Hatayı Önleme ile Onarma Yolları
.
Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi (CMK m. 308
.
A)
.
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi (CMK m. 308)
.
Kanun Yararına Bozma (CMK m. 309, m. 310)
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
5
Özgeçmiş 
7
Kısaltmalar 
17
GİRİŞ 
19
BİRİNCİ BÖLÜM
CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI, KESİN HÜKÜM,
ADLİ HATA VE ADLİ HATAYI ÖNLEME İLE ONARMA YOLLARI
1. CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI 
25
1.1. Genel Açıklamalar ve Tarihsel Safhalar 
25
1.2. Modern Ceza Muhakemesi Hukuku 
27
1.2.1. Menfaatlerin Bağdaştırılması Kapsamında Ceza Muhakemesi Hukuku İlkeleri 
29
1.2.1.1. Hukuk Devleti İlkesi 
30
1.2.1.2. Adil Yargılanma Hakkı 
31
1.2.1.3. Çelişmeli Muhakeme İlkesi 
32
1.2.1.4. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi 
33
1.2.2. Maddi Gerçek, Adalet ve Hukuk Barışı 
34
1.2.3. Alternatif Çözüm Yöntemleri Amaç Bakımından Bir Taviz midir? 
36
1.2.4. CMK’da Yer Alan Düzenlemeler Bağlamında Amaç 
38
2. KESİN HÜKÜM 
39
2.1. Kesin Hükmün Gerekliliği 
40
2.2. Kesin Hükmün Hakikate Uygunluğu 
41
2.3. Kesin Hükmün Türleri 
42
2.3.1. Şekli Kesin Hüküm 
43
2.3.2. Maddi Kesin Hüküm 
44
2.3.3. Kısmi Kesin Hüküm 
47
3. ADLİ HATA 
48
3.1. Hakikat ve Hata 
48
3.2. Adli Hatanın Türleri 
49
3.2.1. Lehe Hata ve Aleyhe Hata 
49
3.2.2. Maddi Hata ve Hukuki Hata 
50
3.2.3. Adli Hatanın Ciddiyeti Meselesi 
51
3.3. Adli Hatanın Sebepleri 
51
4. ADLİ HATAYI ÖNLEME VE ONARMA YOLLARI 
53
4.1. Genel Açıklamalar 
53
4.2. Adli Hatayı Önleme – Olağan Kanun Yolları 
55
4.2.1. İtiraz 
55
4.2.2. İstinaf 
56
4.2.3. Temyiz 
58
4.3. Adli Hatayı Onarma – Olağanüstü Kanun Yolları 
60
4.3.1. Kesin Hüküm Otoritesi ile Adli Hatanın Telifi 
60
4.3.2. Olağanüstü Kanun Yolları 
62
4.3.3. Münhasıran Yargı Makamları ve İdareye Verilen Kanun Yolu Yetkisi 
63
4.4. Kanun Yollarının Niteliğinin Tespiti İçin Kullanılan Kriterler 
65
4.4.1. Kesinleşme Kriteri 
65
4.4.2. Başvuruyu Süreyle Sınırlandırma Kriteri 
67
4.4.3. Sebep Gösterme Kriteri 
67
4.4.4. İnfazı Durdurma Kriteri 
69
İKİNCİ BÖLÜM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZ YETKİSİ (CMK M. 308/A)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME 
71
2. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ NİTELİĞİ 
74
3. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ GEREKLİLİĞİ 
77
4. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ KONUSU 
82
4.1. Genel Olarak 
82
4.2. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kesin Nitelikteki Kararları 
83
4.3. İstinaf İsteminin Reddi Kararına İtiraz Sonucu Verilen Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 
85
4.4. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Bozma Kararları 
87
4.5. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Düşme, Durma ve Görevsizlik Kararları 
89
5. İTİRAZIN SEBEBİ VE İNCELEMENİN KAPSAMI 
93
5.1. Genel Olarak 
93
5.2. İtirazın Sebebi 
93
5.2.1. Maddi Mesele ve Hukuki Mesele 
93
5.2.2. Sebep Gösterme Zorunluluğu 
94
5.2.3. İtiraz Sebebi Olamayacak Hususlar 
95
5.3. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı 
97
6. BAŞVURU USULÜ VE BAŞVURUNUN ETKİLERİ 
99
6.1. Başvuru Yetkisi 
99
6.1.1. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı 
99
6.1.2. İlgililer ve Diğer Kişiler 
100
6.2. Başvurunun Şekli ve İçeriği 
101
6.2.1. Başvurunun Şekli 
101
6.2.2. Başvurunun İçeriği 
101
6.2.3. Sanığın Cevap Hakkı 
102
6.3. Başvurunun Süresi 
103
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme 
106
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması 
106
6.4.2. Başvurudan Vazgeçme (Feragat) 
107
6.5. Başvurunun Etkisi 
108
6.5.1. Genel Olarak 
108
6.5.2. Aktarma Etkisi 
109
6.5.3. Durdurma Etkisi 
110
6.5.4. Aleyhe Değiştirme Yasağı 
112
7. İTİRAZIN İNCELENMESİ 
115
7.1. İtirazı İnceleyecek Merci 
115
7.1.1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi ve Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu 
115
7.1.2. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kuruluna Gitme Usulü 
116
7.1.3. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu Yapısının Adil Yargılanma Hakkına Uygunluğu 
117
7.2. Ön İnceleme 
121
7.2.1. Genel Olarak 
121
7.2.2. Yetki Bakımından 
121
7.2.3. Süre Bakımından 
122
7.2.4. Konu Bakımından 
124
7.2.5. İtiraz Başvurusunun Reddi 
124
7.3. Esastan İnceleme 
126
7.3.1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi Tarafından Yapılan İnceleme 
126
7.3.2. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu Tarafından Yapılan İnceleme 
128
7.3.3. Esastan İnceleme Sonucu Verilen Karar Türleri 
130
8. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ 
131
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ
İTİRAZ YETKİSİ (CMK M. 308)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME 
135
2. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ NİTELİĞİ 
138
3. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ GEREKLİLİĞİ 
144
4. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ KONUSU 
147
4.1. Genel Olarak 
147
4.2. Yargıtay Ceza Dairelerinin Esastan Ret (Onama) Kararları 
148
4.3. Yargıtay Ceza Dairelerinin Islah Kararları 
148
4.4. Yargıtay Ceza Dairelerinin Bozma Kararları 
149
4.5. Temyiz İsteminin Reddi Kararına İtiraz Üzerine Verilen Yargıtay Kararları 
151
4.6. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları 
152
4.7. Yargıtay Hukuk Dairelerinin Cezai Nitelik Taşıyan Kararları 
153
4.8. Yargıtay Ceza Dairelerinin İşin Esasına İlişkin Olmayan Kararları 
155
4.9. Yargıtay Ceza Dairelerinin CMK m. 141–144 Kapsamındaki Tazminata İlişkin Kararları 
157
4.10. Yargıtay Ceza Dairelerinin Görevsizlik Kararları 
161
5. İtirazın Sebebi ve İncelemenin Kapsamı 
162
5.1. Genel Olarak 
162
5.2. İtirazın Sebebi 
163
5.2.1. Maddi Mesele ve Hukuki Mesele 
163
5.2.2. Sebep Gösterme Zorunluluğu 
165
5.2.3. İtiraz Sebebi Olamayacak Hususlar 
166
5.3. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı 
168
6. Başvuru Usulü ve Etkileri 
171
6.1. Başvuru Yetkisi 
171
6.1.1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı 
171
6.1.2. İlgililer ve Diğer Kişiler 
173
6.2. Başvuru Şekli ve İçeriği 
174
6.2.1. Başvurunun Şekli 
174
6.2.2. Başvurunun İçeriği 
175
6.2.3. Sanığın Cevap Hakkı 
175
6.3. Başvurunun Süresi 
176
6.3.1. Lehe ve Aleyhe Başvuru 
176
6.3.2. 1412 sayılı CMUK Döneminde Verilen Kararlar Bakımından Başvuru Süresi 
178
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme 
180
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması 
180
6.4.2. Başvurudan Vazgeçme (Feragat) 
183
6.5. Başvurunun Etkisi 
183
6.5.1. Genel Olarak 
183
6.5.2. Aktarma Etkisi 
184
6.5.3. Durdurma Etkisi 
184
6.5.4. Aleyhe Değiştirme Yasağı 
187
7. İTİRAZIN İNCELENMESİ 
189
7.1. İtirazı İnceleyecek Merci 
189
7.1.1. Yargıtay Ceza Dairesi ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu 
189
7.1.2. Dosyanın Yargıtay Ceza Genel Kuruluna Gitme Usulü 
190
7.1.3. Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Yapısının Adil Yargılanma Hakkına Uygunluğu 
191
7.2. Ön İnceleme 
192
7.2.1. Genel Açıklamalar 
192
7.2.2. Yetki Bakımından 
192
7.2.3. Süre Bakımından 
193
7.2.4. Konu Bakımından 
194
7.2.5. İtiraz Başvurusunun Reddi 
194
7.3. Esastan İnceleme 
196
7.3.1. Yargıtay Ceza Dairesi Tarafından Yapılan İnceleme 
196
7.3.2. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Tarafından Yapılan İnceleme 
198
7.3.3. Esastan İnceleme Sonucu Verilen Karar Türleri 
199
7.3.4. Direnme Hakkı 
200
8. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ 
201
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KANUN YARARINA BOZMA (CMK M. 309 – M. 310)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME 
205
2. KANUN YARARINA BOZMANIN NİTELİĞİ 
208
3. KANUN YARARINA BOZMANIN GEREKLİLİĞİ 
211
4. KANUN YARARINA BOZMANIN KONUSU 
216
4.1. Genel Olarak 
216
4.2. CMK m. 272/3 Gereği Hakkında İstinafa Başvurulamayan Hükümler 
216
4.3. CMK m. 272/1 Gereği Hakkında İstinafa Başvurulabilecek Nitelikte Olmasına Rağmen İstinafa Başvurulmayan Hükümler 
217
4.4. Cumhuriyet Savcılığı Tarafından Verilen Kararların İtirazına İlişkin Kararlar 
219
4.5. Yargıtay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği Kararlar 
222
4.6. İdari Yaptırım Kararlarına Karşı Sulh Ceza Hâkimliğine Başvurulması Üzerine Verilen Kararlar 
224
4.7. İcra Mahkemelerinin İcra ve İflas Suçlarına İlişkin Ceza İçeren Kararları ile Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi İçeren Kararları 
227
4.8. Tartışmalı Hususlar 
230
4.8.1. İstinaf İncelemesinden Geçmek Suretiyle Kesinleşen Kararlar 
230
4.8.2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Kararlar 
233
5. KANUN YARARINA BOZMANIN SEBEBİ VE İNCELEMENİN KAPSAMI 
241
5.1. Genel Olarak 
241
5.2. Karar veya Hükmün Hukuka Aykırı Olması 
242
5.2.1. Hukuka Aykırılığın İçeriği 
242
5.2.2. Hukuka Kesin Aykırılık Hallerinin (CMK m. 289) Kanun Yararına Bozma Sebebi Olarak Değerlendirilmesi 
243
5.3. Kanun Yararına Bozma Nedeni Olmayan Haller 
244
5.3.1. Başka Bir Yol ile Giderilmesi Mümkün Olan Hukuka Aykırılıklar 
244
5.3.2. Kabule Göre Bozmanın Konusunu Oluşturan Hukuka Aykırılıklar 
246
5.3.3. Hükmün Kesinleşmesinden Sonra Gerçekleşen Yasa Değişiklikleri 
247
5.4. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı 
249
6. BAŞVURU USULÜ VE ETKİLERİ 
253
6.1. Başvuru Yetkisi 
253
6.1.1. Adalet Bakanlığı 
253
6.1.2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı 
254
6.1.3. İlgililer ve Diğer Kişiler 
255
6.1.4. Başvuru Yetkisinin Silahların Eşitliği İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi 
257
6.2. Başvurunun Şekli ve İçeriği 
260
6.2.1. Başvurunun Şekli 
260
6.2.2. Başvurunun İçeriği 
262
6.3. Başvuru Süresi 
263
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme 
263
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması 
263
6.4.2. Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat) 
266
6.5. Başvurunun Etkisi 
266
6.5.1. Genel Olarak 
266
6.5.2. Aktarma Etkisi 
267
6.5.3. Durdurma Etkisi 
267
7. KANUN YARARINA BOZMANIN İNCELENMESİ 
269
7.1. Kanun Yararına Bozmayı İnceleyecek Merci 
269
7.1.1. Yargıtay Ceza Dairesi 
269
7.1.2. Yargıtay Ceza Genel Kurulu 
270
7.2. Ön İnceleme 
272
7.2.1. Genel Açıklamalar 
272
7.2.2. Görev Bakımından 
273
7.2.3. Yetki Bakımından 
273
7.2.4. Konu Bakımından 
274
7.2.5. Kanun Yararına Bozma Başvurusunun Reddi 
274
7.3. Esastan İnceleme 
275
7.3.1. İnceleme Usulü 
275
7.3.2. Esastan İnceleme Sonunda Verilebilecek Karar Türleri 
277
7.3.2.1. Genel Olarak 
277
7.3.2.2. CMK m. 309/4–a Bendi Kapsamında Verilen Bozma Kararları 
280
7.3.2.4. CMK m. 309/4–b Bendi Kapsamında Verilen Bozma Kararları 
282
7.3.2.5. CMK m. 309/4–c Bendi Kapsamın Verilen Bozma Kararları 
284
7.3.2.6. CMK m. 309/4–d Bendi Kapsamında Kalan Bozma Kararları 
286
8. KANUN YARARINA BOZMANIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ 
288
Sonuç 
291
Kaynakça 
305
Kavram Dizini 
319