CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI, KESİN HÜKÜM,
ADLİ HATA VE ADLİ HATAYI ÖNLEME İLE ONARMA YOLLARI
1. CEZA MUHAKEMESİNİN AMACI
25
1.1. Genel Açıklamalar ve Tarihsel Safhalar
25
1.2. Modern Ceza Muhakemesi Hukuku
27
1.2.1. Menfaatlerin Bağdaştırılması Kapsamında Ceza Muhakemesi Hukuku İlkeleri
29
1.2.1.1. Hukuk Devleti İlkesi
30
1.2.1.2. Adil Yargılanma Hakkı
31
1.2.1.3. Çelişmeli Muhakeme İlkesi
32
1.2.1.4. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi
33
1.2.2. Maddi Gerçek, Adalet ve Hukuk Barışı
34
1.2.3. Alternatif Çözüm Yöntemleri Amaç Bakımından Bir Taviz midir?
36
1.2.4. CMK’da Yer Alan Düzenlemeler Bağlamında Amaç
38
2.1. Kesin Hükmün Gerekliliği
40
2.2. Kesin Hükmün Hakikate Uygunluğu
41
2.3. Kesin Hükmün Türleri
42
2.3.1. Şekli Kesin Hüküm
43
2.3.2. Maddi Kesin Hüküm
44
2.3.3. Kısmi Kesin Hüküm
47
3.2. Adli Hatanın Türleri
49
3.2.1. Lehe Hata ve Aleyhe Hata
49
3.2.2. Maddi Hata ve Hukuki Hata
50
3.2.3. Adli Hatanın Ciddiyeti Meselesi
51
3.3. Adli Hatanın Sebepleri
51
4. ADLİ HATAYI ÖNLEME VE ONARMA YOLLARI
53
4.1. Genel Açıklamalar
53
4.2. Adli Hatayı Önleme – Olağan Kanun Yolları
55
4.3. Adli Hatayı Onarma – Olağanüstü Kanun Yolları
60
4.3.1. Kesin Hüküm Otoritesi ile Adli Hatanın Telifi
60
4.3.2. Olağanüstü Kanun Yolları
62
4.3.3. Münhasıran Yargı Makamları ve İdareye Verilen Kanun Yolu Yetkisi
63
4.4. Kanun Yollarının Niteliğinin Tespiti İçin Kullanılan Kriterler
65
4.4.1. Kesinleşme Kriteri
65
4.4.2. Başvuruyu Süreyle Sınırlandırma Kriteri
67
4.4.3. Sebep Gösterme Kriteri
67
4.4.4. İnfazı Durdurma Kriteri
69
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZ YETKİSİ (CMK M. 308/A)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME
71
2. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ NİTELİĞİ
74
3. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ GEREKLİLİĞİ
77
4. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞININ İTİRAZININ KONUSU
82
4.2. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Kesin Nitelikteki Kararları
83
4.3. İstinaf İsteminin Reddi Kararına İtiraz Sonucu Verilen Bölge Adliye Mahkemesi Kararları
85
4.4. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Bozma Kararları
87
4.5. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairelerinin Düşme, Durma ve Görevsizlik Kararları
89
5. İTİRAZIN SEBEBİ VE İNCELEMENİN KAPSAMI
93
5.2.1. Maddi Mesele ve Hukuki Mesele
93
5.2.2. Sebep Gösterme Zorunluluğu
94
5.2.3. İtiraz Sebebi Olamayacak Hususlar
95
5.3. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı
97
6. BAŞVURU USULÜ VE BAŞVURUNUN ETKİLERİ
99
6.1.1. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı
99
6.1.2. İlgililer ve Diğer Kişiler
100
6.2. Başvurunun Şekli ve İçeriği
101
6.2.1. Başvurunun Şekli
101
6.2.2. Başvurunun İçeriği
101
6.2.3. Sanığın Cevap Hakkı
102
6.3. Başvurunun Süresi
103
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme
106
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması
106
6.4.2. Başvurudan Vazgeçme (Feragat)
107
6.5. Başvurunun Etkisi
108
6.5.2. Aktarma Etkisi
109
6.5.3. Durdurma Etkisi
110
6.5.4. Aleyhe Değiştirme Yasağı
112
7. İTİRAZIN İNCELENMESİ
115
7.1. İtirazı İnceleyecek Merci
115
7.1.1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi ve Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu
115
7.1.2. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kuruluna Gitme Usulü
116
7.1.3. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu Yapısının Adil Yargılanma Hakkına Uygunluğu
117
7.2.2. Yetki Bakımından
121
7.2.3. Süre Bakımından
122
7.2.4. Konu Bakımından
124
7.2.5. İtiraz Başvurusunun Reddi
124
7.3. Esastan İnceleme
126
7.3.1. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Dairesi Tarafından Yapılan İnceleme
126
7.3.2. Bölge Adliye Mahkemesi Ceza Daireleri Başkanlar Kurulu Tarafından Yapılan İnceleme
128
7.3.3. Esastan İnceleme Sonucu Verilen Karar Türleri
130
8. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ
131
YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ
İTİRAZ YETKİSİ (CMK M. 308)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME
135
2. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ NİTELİĞİ
138
3. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ GEREKLİLİĞİ
144
4. YARGITAY CUMHURİYET BAŞSAVCISININ İTİRAZININ KONUSU
147
4.2. Yargıtay Ceza Dairelerinin Esastan Ret (Onama) Kararları
148
4.3. Yargıtay Ceza Dairelerinin Islah Kararları
148
4.4. Yargıtay Ceza Dairelerinin Bozma Kararları
149
4.5. Temyiz İsteminin Reddi Kararına İtiraz Üzerine Verilen Yargıtay Kararları
151
4.6. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Kararları
152
4.7. Yargıtay Hukuk Dairelerinin Cezai Nitelik Taşıyan Kararları
153
4.8. Yargıtay Ceza Dairelerinin İşin Esasına İlişkin Olmayan Kararları
155
4.9. Yargıtay Ceza Dairelerinin CMK m. 141–144 Kapsamındaki Tazminata İlişkin Kararları
157
4.10. Yargıtay Ceza Dairelerinin Görevsizlik Kararları
161
5. İtirazın Sebebi ve İncelemenin Kapsamı
162
5.2.1. Maddi Mesele ve Hukuki Mesele
163
5.2.2. Sebep Gösterme Zorunluluğu
165
5.2.3. İtiraz Sebebi Olamayacak Hususlar
166
5.3. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı
168
6. Başvuru Usulü ve Etkileri
171
6.1.1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
171
6.1.2. İlgililer ve Diğer Kişiler
173
6.2. Başvuru Şekli ve İçeriği
174
6.2.1. Başvurunun Şekli
174
6.2.2. Başvurunun İçeriği
175
6.2.3. Sanığın Cevap Hakkı
175
6.3. Başvurunun Süresi
176
6.3.1. Lehe ve Aleyhe Başvuru
176
6.3.2. 1412 sayılı CMUK Döneminde Verilen Kararlar Bakımından Başvuru Süresi
178
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme
180
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması
180
6.4.2. Başvurudan Vazgeçme (Feragat)
183
6.5. Başvurunun Etkisi
183
6.5.2. Aktarma Etkisi
184
6.5.3. Durdurma Etkisi
184
6.5.4. Aleyhe Değiştirme Yasağı
187
7. İTİRAZIN İNCELENMESİ
189
7.1. İtirazı İnceleyecek Merci
189
7.1.1. Yargıtay Ceza Dairesi ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu
189
7.1.2. Dosyanın Yargıtay Ceza Genel Kuruluna Gitme Usulü
190
7.1.3. Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Yapısının Adil Yargılanma Hakkına Uygunluğu
191
7.2.1. Genel Açıklamalar
192
7.2.2. Yetki Bakımından
192
7.2.3. Süre Bakımından
193
7.2.4. Konu Bakımından
194
7.2.5. İtiraz Başvurusunun Reddi
194
7.3. Esastan İnceleme
196
7.3.1. Yargıtay Ceza Dairesi Tarafından Yapılan İnceleme
196
7.3.2. Yargıtay Ceza Genel Kurulu Tarafından Yapılan İnceleme
198
7.3.3. Esastan İnceleme Sonucu Verilen Karar Türleri
199
8. İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARARLARIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ
201
KANUN YARARINA BOZMA (CMK M. 309 – M. 310)
1. KAVRAM VE KANUNİ DÜZENLEME
205
2. KANUN YARARINA BOZMANIN NİTELİĞİ
208
3. KANUN YARARINA BOZMANIN GEREKLİLİĞİ
211
4. KANUN YARARINA BOZMANIN KONUSU
216
4.2. CMK m. 272/3 Gereği Hakkında İstinafa Başvurulamayan Hükümler
216
4.3. CMK m. 272/1 Gereği Hakkında İstinafa Başvurulabilecek Nitelikte Olmasına Rağmen İstinafa Başvurulmayan Hükümler
217
4.4. Cumhuriyet Savcılığı Tarafından Verilen Kararların İtirazına İlişkin Kararlar
219
4.5. Yargıtay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Verdiği Kararlar
222
4.6. İdari Yaptırım Kararlarına Karşı Sulh Ceza Hâkimliğine Başvurulması Üzerine Verilen Kararlar
224
4.7. İcra Mahkemelerinin İcra ve İflas Suçlarına İlişkin Ceza İçeren Kararları ile Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi İçeren Kararları
227
4.8. Tartışmalı Hususlar
230
4.8.1. İstinaf İncelemesinden Geçmek Suretiyle Kesinleşen Kararlar
230
4.8.2. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına İlişkin Kararlar
233
5. KANUN YARARINA BOZMANIN SEBEBİ VE İNCELEMENİN KAPSAMI
241
5.2. Karar veya Hükmün Hukuka Aykırı Olması
242
5.2.1. Hukuka Aykırılığın İçeriği
242
5.2.2. Hukuka Kesin Aykırılık Hallerinin (CMK m. 289) Kanun Yararına Bozma Sebebi Olarak Değerlendirilmesi
243
5.3. Kanun Yararına Bozma Nedeni Olmayan Haller
244
5.3.1. Başka Bir Yol ile Giderilmesi Mümkün Olan Hukuka Aykırılıklar
244
5.3.2. Kabule Göre Bozmanın Konusunu Oluşturan Hukuka Aykırılıklar
246
5.3.3. Hükmün Kesinleşmesinden Sonra Gerçekleşen Yasa Değişiklikleri
247
5.4. İncelemenin Kapsamı ve Sebeple Bağlılığı
249
6. BAŞVURU USULÜ VE ETKİLERİ
253
6.1.1. Adalet Bakanlığı
253
6.1.2. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı
254
6.1.3. İlgililer ve Diğer Kişiler
255
6.1.4. Başvuru Yetkisinin Silahların Eşitliği İlkesi Bağlamında Değerlendirilmesi
257
6.2. Başvurunun Şekli ve İçeriği
260
6.2.1. Başvurunun Şekli
260
6.2.2. Başvurunun İçeriği
262
6.4. Başvurunun Geri Alınması ve Başvurudan Vazgeçme
263
6.4.1. Başvurunun Geri Alınması
263
6.4.2. Başvurudan Vazgeçilmesi (Feragat)
266
6.5. Başvurunun Etkisi
266
6.5.2. Aktarma Etkisi
267
6.5.3. Durdurma Etkisi
267
7. KANUN YARARINA BOZMANIN İNCELENMESİ
269
7.1. Kanun Yararına Bozmayı İnceleyecek Merci
269
7.1.1. Yargıtay Ceza Dairesi
269
7.1.2. Yargıtay Ceza Genel Kurulu
270
7.2.1. Genel Açıklamalar
272
7.2.2. Görev Bakımından
273
7.2.3. Yetki Bakımından
273
7.2.4. Konu Bakımından
274
7.2.5. Kanun Yararına Bozma Başvurusunun Reddi
274
7.3. Esastan İnceleme
275
7.3.1. İnceleme Usulü
275
7.3.2. Esastan İnceleme Sonunda Verilebilecek Karar Türleri
277
7.3.2.1. Genel Olarak
277
7.3.2.2. CMK m. 309/4–a Bendi Kapsamında Verilen Bozma Kararları
280
7.3.2.4. CMK m. 309/4–b Bendi Kapsamında Verilen Bozma Kararları
282
7.3.2.5. CMK m. 309/4–c Bendi Kapsamın Verilen Bozma Kararları
284
7.3.2.6. CMK m. 309/4–d Bendi Kapsamında Kalan Bozma Kararları
286
8. KANUN YARARINA BOZMANIN DİĞER SANIKLARA ETKİSİ
288