CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT, TANIKLIK VE GİZLİ TANIKLIK
I. CEZA MUHAKEMESİNDE İSPAT
25
A. İspat ve Delil Kavramları
25
B. Ceza Muhakemesinde İspat Faaliyeti ve Delillerin Değerlendirilmesi
28
2. İspata İlişkin Temel İlkeler
29
3. Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Delil Yasakları
33
C. Ceza Muhakemesinde Deliller
37
1. Delillerin Özellikleri
37
2. Delillerin Çeşitleri
39
bbb. Tanık Beyanının Delil Değeri
42
bb. Tarafların Açıklamaları
43
ccc. Suç Ortağının Beyanı
44
ddd. Sanıktan Başka Tarafın Açıklamaları
45
bb. Belge Delillerinin Sınıflandırılması
47
bb. Belirti Delillerinin Sınıflandırılması
49
II. CEZA MUHAKEMESİNDE TANIKLIK
50
A. Tanık ve Tanıklık Kavramları
50
3. Tanık Olarak Dinlenebilecek Kişiler
53
4. Tanığın Güvenilirliği
54
b. Tanığın Güvenilirliğinin Denetimi
55
B. Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre Tanıkların Çağrılması, Dinlenmesi ve Tanığa Soru Yöneltme ile Tanıkların Yüzleştirilmesi
58
1. Tanıkların Çağrılması
58
2. Tanıkların Dinlenmesi
59
3. Tanıklara Soru Yöneltme ile Tanıkların Yüzleştirilmesi
60
C. Tanıklık Yapma Mecburiyeti ve Tanıklıktan Çekinme Hakkı
62
1. Akrabalık İlişkisi Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme Hakkına Sahip Olanlar
62
a. Şüpheli veya Sanığın Nişanlısı
62
b. Şüpheli veya Sanığın Eşi
63
c. Şüpheli veya Sanığın Kan veya Kayın Hısımlığından Üstsoyu veya Altsoyu
64
d. Şüpheli veya Sanığın Üçüncü Derece Dahil Kan ve İkinci Derece Dahil Kayın Hısımları
64
2. Yaş Küçüklüğü veya Akıl Hastalığı Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme
64
3. Mesleki veya Sürekli Uğraşları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme
65
III. CEZA MUHAKEMESİNDE GİZLİ TANIKLIK
68
A. Gizli Tanık Kavramı
68
B. Tanığa Yönelik Tehlikeler ve Gizli Tanığın Gerekliliği
69
C. Şüpheli / Sanık Hakları ve Ceza Muhakemesi İlkeleri Karşısında Gizli Tanıklık
72
1. Şüpheli / Sanık Hakları Karşısında Gizli Tanıklık
72
b. Adil Yargılanma Hakkı ve Gizli Tanıklık
72
c. Savunma Hakkı ve Gizli Tanıklık
75
d. Silahların Eşitliği İlkesi ve Gizli Tanıklık
76
e. Doğrudan Soru Sorma ve Gizli Tanıklık
77
f. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi ve Gizli Tanıklık
79
2. Duruşmaya Hâkim Olan İlkeler Karşısında Gizli Tanıklık
80
b. Duruşmanın Doğrudan Doğruyalığı ile Sözlülüğü İlkesi ve Gizli Tanıklık
80
c. Aleniyet İlkesi ve Gizli Tanıklık
82
D. Gizli Tanık Beyanının Delil Değeri ve Gizli Tanığın Güvenilirliğinin Denetimi
83
1. Gizli Tanık Beyanının Delil Değeri
83
2. Gizli Tanığın Güvenilirliğinin Denetimi
85
E. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Gizli Tanık Beyanının Hükümde Kullanılmasıyla İlgili Koyduğu Kriterler
88
2. Gizli Tanığın Dinlenebilmesini Gerektiren Geçerli ve Yeterli Sebeplerin Bulunması
89
3. Gizli Tanık Dinlenilmesi Sebebiyle Savunmanın İçine Düşmüş Olduğu Zor Durumu Telafi Edecek Önlemlerin Alınması
91
4. Gizli Tanığın Beyanlarının Mahkûmiyet Hükmünde Tek ve Belirleyici Delil Olmaması
93
F. Anayasa Mahkemesinin Gizli Tanıklıkla İlgili Kararları
96
ULUSLARARASI HUKUKTA VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA
GİZLİ TANIKLIĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
I. ULUSLARARASI HUKUKTA GİZLİ TANIKLIĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
105
1. Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi
105
2. İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı, Aşağılayıcı Muamele veya Cezaların Etkili Biçimde Soruşturulması ve Belgelendirilmesi için El Kılavuzu
106
3. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
107
4. Sınıraşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek Protokoller
108
a. İnsan Ticaretinin, Özellikle Kadın ve Çocuk Ticaretinin Önlenmesine, Durdurulmasına ve Cezalandırılmasına İlişkin Protokol
108
b. Kara, Deniz ve Hava Yoluyla Göçmen Kaçakçılığına Karşı Protokol
109
c. Ateşli Silahlar, Parçaları ve Aksamları ile Mühimmatının Yasadışı Üretimine ve Kaçakçılığına Dair Protokol
110
d. Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye Ek Çocuk Satışı, Çocuk Fahişeliği ve Çocuk Pornografisi ile İlgili İhtiyari Protokol
111
B. Avrupa Hukukundaki Düzenlemeler
112
a. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
112
b. Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesi
112
c. Cezai İşlerde Karşılıklı Adli Yardım Avrupa Sözleşmesine Ek 2. Protokol
113
2. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi
113
b. Temel Kuralın Sınırlandırılması
114
aa. Mevcut Olmayan Tanıklar
114
cc. Savunmasız Tanıklar
114
dd. Tehdit Altındaki Tanıklar
114
3. Avrupa Konseyi Kararları
115
b. Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Çerçevesinde Mağdurun Konumuna İlişkin Tavsiye Kararı (85) 11
115
c. Aile İçi Şiddete İlişkin Tavsiye Kararı (85) 4
116
d. Mağdurlara Destek Verilmesi ve Haksızlığa Uğramanın Önlenmesine İlişkin Tavsiye Kararı (87) 21
116
e. Tanıkların Korkutulması ve Savunma Haklarına İlişkin Tavsiye Kararı (97) 13
116
f. Örgütlü Suçla Mücadele İçin Rehber İlkelere İlişkin Tavsiye Kararı (2001) 11
117
g. Tanıkların ve Adalet İşbirlikçilerinin Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı (2005) 9
117
a. Uluslararası Örgütlü Suçlarla Mücadelede Tanık Korumaya İlişkin İlke Kararı
118
b. Uluslararası Örgütlü Suç Mücadelesinde Adaletle İşbirliği Yapanlara İlişkin Konsey İlke Kararı
119
c. Örgütlü Suçun Kontrolü ve Engellenmesi Yeni Milenyum Başlangıcı Strateji Belgesi
119
d. Suç Mağdurunun Hakları, Desteklenmesi ve Korunmasına İlişkin Asgari Standartları Belirleyen ve Cezai Kovuşturmalarda Mağdurun Durumuna İlişkin Konsey Çerçeve Kararının Yerini Alan Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Yönergesi
120
C. Uluslararası Ceza Mahkemeleri
120
1. Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Uluslararası Ceza Mahkemesi
120
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi
121
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi
122
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA GİZLİ TANIKLIĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
123
B. Anglo – Amerikan Hukukunda Gizli Tanıklık
123
2. Amerika Birleşik Devletleri
124
3. Birleşik Krallık (İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda)
128
C. Kıta Avrupası Hukukunda Gizli Tanıklık
137
TÜRK HUKUKUNDA GİZLİ TANIKLIĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
II. TÜRK HUKUKUNDA GİZLİ TANIKLIĞA (TANIKLARIN KORUNMASINA) İLİŞKİN HÜKÜMLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ
156
A. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu
156
B. Milli Korunma Kanunu
156
C. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu
157
D. Terörle Mücadele Kanunu
157
E. Çıkar Amaçlı Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu
159
F. Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu
161
G. Asayişe Müessir Bazı Fillerin Önlenmesi Hakkında Kanun
161
H. Ceza Muhakemesi Kanunu
161
İ. Tanık Koruma Kanunu ve Yönetmeliği
162
III. GİZLİ TANIK DELİLİNE BAŞVURULABİLECEK SUÇLAR
163
2. Terör Örgütü Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlar
165
B. Belli Bir Sınırın Üzerinde Cezayı Gerektiren Suçlar
166
IV. GİZLİ TANIK OLARAK DİNLENEBİLECEK KİŞİLER VE BENZERİ KURUMLAR
169
C. Gizli Soruşturmacı
173
E. Bilgi Veren, Güvenilir Kişi
178
V. GİZLİ TANIK DİNLENEBİLMESİNİN KOŞULLARI, KARARI VERECEK MAKAMLAR ve KARARA İTİRAZ
183
B. Tehlikeye Yönelik Koşullar
183
2. Tehlikenin Niteliği
184
3. Korunmanın Zorunlu Olması
187
4. Tehlikenin Yöneleceği Hukuki Değer
187
C. Dikkate Alınacak Diğer Durumlar
189
1. Değerlendirme Raporu
189
2. Tanığın Yapacağı Açıklamaların Önemi
189
3. Hakkında Tanıklık Yapılacak Suçun Önemi
190
D. Kararı Verecek Makamlar
190
1. Soruşturma Evresinde
190
2. Kovuşturma Evresinde
192
V. CEZA MUHAKEMESİNE İLİŞKİN TANIK KORUMA TEDBİRLERİ
193
A. Genel Nitelikteki Tedbirler
193
1. Tanık Dinlenirken Sanığın Dışarı Çıkartılması
193
2. Tanığın Duruşmada Dinlenilmesinden Vazgeçilmesi
195
3. Duruşmanın Kapalı Yapılması
195
4. Tanığın Birden Fazla Kez Dinlenmemesi
197
5. Müdafinin Dosyayı İnceleme Yetkisinin Belirli Suçlarda Kısıtlanması
197
6. Duruşma veya Davanın Güvenli Bir Yere Nakledilmesi
199
B. Gizli Tanıklık Tedbirleri
200
1. Tanığın Kimlik ve Adres Bilgilerinin Gizli Tutulması
201
a. Tedbirin Genel Özellikleri
201
b. Tedbirin Uygulanma Yöntemi
203
c. Tedbirin Etkinliği
204
2. Tanığın Güvenlik Sebebiyle Uzaktan Dinlenmesi
205
a. Tedbirin Genel Özellikleri
205
b. Tedbirin Uygulanma Yöntemi
206
3. Tanığın Ses veya Görüntüsünün Değiştirilerek ve Kimlik Bilgileri Gizlenerek Dinlenmesi
207
a. Tedbirin Genel Özellikleri
207
b. Tedbirin Uygulanma Yöntemleri
209
aa. Soruşturma Evresinde
209
bb. Kovuşturma Evresinde
210
aaa. Tanığın Fiziksel Görünümü Değiştirilerek veya Engellenerek Dinlenmesi
210
bbb. Tanığın Hazır Bulunma Hakkına Sahip Bulunanlar Olmadan Dinlenmesi
211
ccc. Tanığın Özel Ortamda Dinlenmesi
213
VII. GİZLİ TANIK BEYANLARININ ALINMA USULÜ
215
B. Gizli Tanığın Dinlenmesi– Doğrudan Aktarma
215
2. Gizli Tanık Açıklamalarının Bulunduğu Tutanakların Okunması
216
3. Gizli Tanığın İfadesini Alan Görevlinin Dinlenmesi
217
4. Gizli Tanığın Soruşturma Evresinde Kayıt Altına Alınan Ses ve Görüntüsünün Duruşmada Dinlenmesi
218
D. Gizli Tanığa Savunmanın Soru Sorma Hakkı
219
VIII. CEZA MUHAKEMESİ KANUNU’NUN TANIKLIĞA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİ KARŞISINDA GİZLİ TANIKLIK
221
B. Tanıkların Çağrılması
221
D. Tanıklıktan Çekinme Hakkı
223
F. Tanığa Sorulacak Sorular
224
H. Hâkimin Vicdani Kanaatinin Oluşmasında Gizli Tanık Beyanı
225
İ. Gizli Tanık Beyanlarının Şüphe Derecelerine Etkisi
226
IX. BÖLGE ADLİYE MAHKEMELERİ, YARGITAY ve ANAYASA MAHKEMESİNDE GİZLİ TANIKLIK
228