Modern Toplum ve Hukuk Devleti

Hukuk devleti toplumsal iktidar sisteminin ağırlığının siyasetten çok hukuka dayandığı bir düzenin adıdır. Bu durum, siyasetin anlamlı düzeyde depolitikleştiği koşullarda gerçekleşir ve depolitikleşmenin dışında kalan siyasal gereçler de hukukun çizdiği sınırlarda kullanılır. Hukuk devleti, her siyasetin hukuk tarafından tanındığı anlamına gelmez; daha çok kapitalist toplumdaki egemen iktidar sisteminin hukukun temin ettiği meşruluk ekseninde yürütülmesini ifade eder. Hukuk devleti yönetilenlerin insan onurunun dikkate alınmasının zorunluluk haline geldiği koşulların ortaya çıkardığı bir yönetişim türüdür.

Ancak, hukuk devleti, insanların siyasal sisteme dönük tercihlerinden ibaret bir ortak istemin sonucu değildir; bu yönde açığa vurulmuş belli bir düzeydeki istemle birlikte, elverişli bir yapılaşmanın yaşandığı toplumsal koşulların ürünüdür. Bu çalışma, hukuk devletinin toplumsal koşullarının aydınlatılması yönündeki bir deneme olarak, daha ileri araştırmalarla tamamlanacağı beklentisiyle kaleme alınmıştır.