Sunuş (Prof. Dr. M. Tufan ÖĞÜZ)
7
Sunuş (Prof. Dr. Öz SEÇER)
9
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI,
HUKUKİ NİTELİĞİ, TARAFLARI VE ŞEKLİ
I. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TANIMI
23
II. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI
25
A. Bir Yapının İnşa Edilmesi
25
B. Bedel (Ücret) Unsuru
29
C. Tarafların Anlaşması
31
III. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ
32
B. İnşaat Sözleşmesinin Ani Edimli – Sürekli Borç İlişkisi Bakımından Değerlendirilmesi
33
1. İnşaat Sözleşmesinin Ani Edimli Nitelikte Olduğunu Savunan Görüş
34
2. İnşaat Sözleşmesinin Sürekli Borç İlişkisi Niteliğinde Olduğunu Savunan Görüş
36
3. İnşaat Sözleşmesinin Ani–Sürekli Karmaşığı Bir Niteliğe Sahip Olduğunu Savunan Görüş
37
4. Görüşlerin Değerlendirilmesi
38
IV. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ
40
B. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinin Şekli
42
V. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI
44
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLME NEDENLERİ
I. SÖZLEŞMENİN İŞSAHİBİ TARAFINDAN SONA ERDİRİLMESİ
49
A. İfa Zamanından Önce Sözleşmeden Dönme
49
1. İfa Zamanından Önce Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
49
b. TBK m. 473/f. 1 Hükmünün Hukuki Niteliği
50
c. İşsahibinin Sözleşmeden Erken Dönmesinin Koşulları
52
aa. İşe Başlamakta Gecikme Durumu
52
aaa. Teslim Süresinin Sözleşmede Belirlenmemiş Olması
52
bbb. Teslim Süresinin Sözleşmede Belirlenmiş Olması
57
bb. Yüklenicinin Faaliyetlerinin Yavaş Yürümesi ve İşin Geciktirilmesi
60
bbb. Teslim Tarihi Belli Olmayan İşlerde Gecikme
61
ccc. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Gecikme
62
aaaa. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Ara Vadelerin Kararlaştırılmış Olması
63
bbbb. Teslim Tarihi Belli Olan İşlerde Ara Vadelerin Kararlaştırılmamış Olması
67
cc. Yüklenicinin İşi Kararlaştırılan Zamanda Bitiremeyeceğinin Açıkça Anlaşılması Durumu
67
dd. Kusurun Şart Olmaması
71
2. İfa Zamanından Önce Ayıp veya Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Sözleşmeden Dönme
73
B. Yüklenicinin Temerrüdü Sebebiyle Sözleşmeden Dönme
77
1. İnşaat Sözleşmelerinde Yüklenicinin Temerrüdü
77
a. İnşaatı Teslim Borcunun Muaccel Olması
79
aa. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmış Olmaları
81
bb. Tarafların Teslim Vadesini Kararlaştırmamış Olmaları
85
b. İnşaatın İfasının Mümkün Olması
86
c. İnşaatın Teslim Edilmemiş Olması
94
d. İşsahibinin Yükleniciye İhtarda Bulunması
97
aa. Genel Olarak İhtar ve İhtarın Hukuki Niteliği
97
bb. İhtarda Bulunmaya Gerek Olmayan Durumlar
100
e. Borca Aykırı Davranışta Bulunulması
104
2. Sözleşmeden Dönmenin Özel Şartları
107
c. Ek Süre Tayininin Gerekli Olmadığı Durumlar
111
aa. Yüklenicinin Durum ve Tutumundan Süre Verilmesinin Yararsız Olacağının Anlaşılması
112
bb. Borcun İfasının İşsahibi Açısından Anlamını Kaybetmesi
114
cc. Kesin Vadeli Bir İşlemin Varlığı
114
d. İşsahibinin Aynen İfadan Vazgeçerek Seçimlik Haklarından Birine Başvurması
115
e. Dönme Hakkının Kullanılması
118
3. Bazı Durumlarda Dönme Yerine Sözleşmenin Feshinin Söz Konusu Olup Olmayacağı
120
b. İnşaat Sözleşmesinden Dönmenin Geriye Etkili Olacağını Savunan Görüş
121
c. İnşaat Sözleşmesinin İleriye Etkili Feshini Savunan Görüş
122
d. Yargıtay’ın Görüşü
123
C. Ayıba Karşı Tekeffül Sebebiyle Sözleşmeden Dönme
127
2. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunda Sözleşmeden Dönmenin Özel Şartları
131
b. İnşaatın Kabulünün Beklenemez Olması
133
c. İnşaatın Kullanılamayacak Derecede Ayıplı Olması
136
d. İşsahibinin Arsası Üzerinde Yapılan İşlerde İnşaatın Yıkılması veya Kaldırılmasının Aşırı Bir Zarara Yol Açmaması
139
D. Yaklaşık Bedelin Aşılması Sebebiyle Sözleşmeden Dönme
141
2. Yaklaşık Bedelin Aşılması Sebebiyle Sözleşmeden Dönme Hakkının Şartları
142
a. İnşaatın Giderlerinin Başlangıçta Yaklaşık Olarak Belirlenmiş Olması
142
b. Yaklaşık Bedelin Aşırı Ölçüde Aşılması
143
c. Yaklaşık Bedelin İşsahibine İlişkin Bir Sebeple Aşırı Derecede Aşılmamış Olması
147
d. Meydana Gelen Artışın İşsahibi Tarafından Kabul Edilmemesi
149
e. Yüklenicinin İşi Yaklaşık Bedelle Yapmaktan Kaçınması
151
E. Tam Tazminatla Fesih Yoluyla Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
153
a. İnşaatın Henüz Tamamlanmamış Olması
159
b. Fesih Beyanında Bulunulmuş Olması
162
II. YÜKLENİCİ TARAFINDAN SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİ
166
A. Götürü Ücretli İşlerde Beklenmedik Hallerin Ortaya Çıkması Sebebiyle Sözleşmenin Sona Erdirilmesi
166
1. Genel Olarak Götürü Bedel
166
a. Götürü Bedel Türleri
168
aa. Sabit Götürü Bedel
168
bb. Global Götürü Bedel
170
cc. Sabit Birim Fiyatlı Götürü Bedel
171
2. TBK m. 480/f. 2 Uyarınca Götürü Bedelin Uyarlanmasının Şartları
173
a. Önceden Öngörülemeyen veya Öngörülmesine Rağmen Gerçekleşmeyeceği Kabul Edilen Olağanüstü Hallerin Ortaya Çıkması
173
b. Sonradan Ortaya Çıkan Yeni Koşulların İşin Kararlaştırılan Ücretle Yapılmasına Engel Olması veya Aşırı Derecede Güçleştirmesi
180
c. Olağanüstü Durum ve Beklenilmeyen Hallerin Meydana Gelmesinde Yüklenicinin Kusurunun Bulunmaması
184
d. Yeni Koşulların İşsahibine Bildirilmesi
186
e. İşsahibi ve Yüklenici Arasında TBK m. 480/f. 2 Hükmünden Vazgeçildiğine İlişkin Bir Anlaşma Olmaması
189
f. Edimlerin Henüz İfa Edilmemiş Olması
191
g. Dönme Hakkının Kullanılması
193
B. İşsahibinin Bedeli Ödemede Temerrüde Düşmesi Sebebiyle Yüklenicinin Sözleşmeden Dönmesi
194
a. Ücretin Belirlenme Şekilleri
194
2. Bedel Ödeme Borcunda Temerrüdün Koşulları
199
C. İşsahibinin İşbirliğinde Bulunma Eylemlerine Aykırılık Sebebiyle Yüklenicinin Sözleşmeden Dönmesi
201
2. İşbirliği Yapma Borcunun Hukuki Niteliği
203
3. Temerrüde Düşmenin Koşulları
205
İNŞAAT SÖZLEŞMESİNİN SONA ERDİRİLMESİNİN SONUÇLARI
I. SÖZLEŞMEDEN DÖNME VE İADE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
213
A. İnşaat Sözleşmesinde İşsahibinin Sözleşmeden Dönmesi
213
2. İşsahibine Tanınan Dönme Hakkının Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi
215
a. Klasik Dönme Teorisi
215
aa. Sebepsiz Zenginleşme Görüşü
215
bb. Kanuni Borç İlişkisi Görüşü
217
cc. Ayni Etkili Dönme Görüşü
219
c. Yargıtay’ın Görüşü
221
d. Görüşlerin Değerlendirilmesi
223
3. Sözleşmeden Dönmeye Bağlı Olarak Edimlerin İadesi
226
b. İşsahibinin İade Borcu
227
c. Yüklenicinin İade Borcu
234
d. İade Konusundan Elde Edilen Yarar ve Masrafların Durumu
236
II. SÖZLEŞMENİN FESİH YOLUYLA SONA ERMESİ
238
B. Önceden Yapılmış Kısmının Bedelinin Ödenmesi
240
2. Ücretin Sözleşme ile Belirlenmesi
241
3. Ücretin Sözleşme ile Belirlenmemesi
243
4. Sözleşmenin TBK m. 482/f. 2 Uyarınca Hakkaniyete Uygun Bir Bedel Ödenerek Feshi
244
C. Sözleşmenin Feshi Halinde Tamamlanmamış İnşaat Bakımından İşsahibinin Hakları
245
2. İnşaatın Fesih Anında Meydana Gelen Kısmının Ayıplı Olması Durumu ve Yüklenicinin Ayıptan Doğan Sorumluluğu için Aranan Şartlar
247
a. İnşaatın Fesih Anında Meydana Gelen Kısmının Ayıplı Olması
247
b. Yüklenicinin Ayıptan Doğan Sorumluluğu için Aranan Şartlar
247
aa. İnşaatın Teslim Edilmesi
247
bb. İnşaatın Ayıplı Olması
249
cc. Yapılmış İnşaatı Gözden Geçirme ve Bildirim Külfetlerinin Zamanında Yapılmış Olması
253
dd. İnşaatın İşsahibi Tarafından Kabul Edilmemiş Olması
260
ee. İnşaattaki Ayıbın İşsahibinin Davranışından Kaynaklanmaması
261
ff. Sorumsuzluk Anlaşmasının Yapılmamış Olması
264
III. SÖZLEŞMENİN SONA ERDİRİLMESİNE BAĞLI OLARAK TARAFLARIN TAZMİNAT TALEPLERİ
264
A. İşsahibinin Zarar Tazmin Talebi
264
1. Olumlu (Müsbet) Zararın Tazmini
264
b. Olumlu Zararın Unsurları
266
aa. İfa Edilmeyen Edimin Değeri
266
bb. Gecikmeden Doğan Diğer Zararlar
267
c. Olumlu Zarar Tazminatının Hesaplanması
269
d. Tam Tazminatla Fesih Sonucu Tazminat Talebi
272
bb. İşsahibinin Ödemesi Gereken Tazminat
273
2. Olumsuz (Menfi) Zararın Tazmini
277
b. Olumsuz Zarar Tazmininin Kusurla İlişkisi
281
c. Olumsuz Zararların Unsurları
283
aaa. İnşaat Sözleşmesinin Kurulması için Yapılan Masraflar
284
bbb. İnşaat Sözleşmesinin İfa Edileceğine Güvenilerek Yapılan Masraflar
285
ccc. İnşaat Sözleşmesinden Dönülmesi Sebebiyle Üçüncü Şahıslara Ödenen Ceza Koşulu ve Tazminatlar
286
ddd. Yargılamanın Uzamasından Kurtulmak için Yapılan Masraflar
286
eee. İnşaat Sözleşmesinin Tasfiyesi Sebebiyle Uğranılan Zararlar
287
fff. İşsahibinin Tarafından Yerine Getirilen Edim ve Ondan Elde Edilecek Faydalar
287
bb. Yoksun Kalınan Kâr
288
d. Olumsuz Zararın Hesaplanması
290
B. Yüklenicinin Zarar Tazmin Talebi
292
1. İşsahibinin Bedel Ödemede Temerrüde Düşmesi Durumunda
292
a. Temerrüt Faizi Talebi
292
b. Yüklenicinin Munzam (Aşkın) Zararını Talep Hakkı
295
IV. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN HUKUKİ DURUMU
296
A. İnşaat Sözleşmesinin Dönme ile Sona Erdirilmesinin Üçüncü Kişilerce Yapılan Sözleşmelere Etkisi
296
1. Dönmenin Üçüncü Kişilerin Edindiği Ayni Haklara Etkisi
296
a. Üçüncü Kişinin Ayni Hakkı Yükleniciden Kazandığı Haller
296
b. Üçüncü Kişinin Ayni Hakkı İşsahibinden Kazandığı Haller
303
2. Üçüncü Kişilerin Alacağın Devri Yoluyla Edindiği Haklara Etkisi
304
3. Üçüncü Kişilerin Taşınmaz Satış Vaadi Sözleşmesi ile Edindiği Haklara Etkisi
307
B. İnşaat Sözleşmesinin Fesih Yoluyla Sona Ermesinin Üçüncü Kişilerle Yapılan Sözleşmelere Etkisi
308
V. İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE CEZA KOŞULUNUN DURUMU
310
A. Ceza Koşulunun Tanımı ve Amacı
310
B. Ceza Koşulunun Geçerlilik Koşulları
312
C. Ceza Koşulunun Türleri
314
1. Seçimlik Ceza Koşulu
314
2. İfaya Ekli Ceza Koşulu
316
4. Ceza Koşulunun Götürü Tazminattan Ayırt Edilmesi
320
D. Ceza Koşulunun Talep Edilmesi
322
E. Ceza Koşulunu Aşan Zararların Talep Edilmesi
325
F. Ceza Koşulunun İndirilmesi
326