Maddi ve Manevi Varlığı Koruma ve Geliştirme Hakkının Feminist Bir Perspektiften Yorumu

Maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkı Anayasa'nın 17. maddesinde yer alan, sınırları kesin olarak belirlenemeyecek genişlikte bir hak tanımıdır. Merkezine insan onurunu alan bu hak kapsamında insan onurunu zedeleyen her muamele maddi ve manevi varlığı koruma ve geliştirme hakkının ihlali anlamına gelmektedir. Dolayısıyla, insanın yalnızca insan olduğu için doğuştan sahip olduğu hakları kullanmasının önündeki her engelden korunmasını garanti altına alan bir çatı niteliğindedir. Kadınlar ise yüzlerce yıldır hem hukuki hem de fiili olarak bazı haklardan mahrum bırakılmıştır. Bugün tüm yasal haklara erkeklerle eşit şekilde sahip olduğu varsayılan kadınlar hala temel insan haklarını erkeklerle eşit şekilde kullanamamaktadır. Bunun yanında mahkemeler aracılığıyla kanunu uygulayanlar, toplumsal cinsiyet rollerini temel alan inançlardan bağımsız değildir; bu nedenle yasal eşitlik kendi başına fiili eşitliği sağlamamaktadır.

Bu olgudan hareketle okuduğunuz çalışmanın amacı kadınların yalnızca insan olduğu için sahip olduğu hakları kullanmasının önündeki engelleri, sınırlılıkları ve bunun hukuki yansımaları tartışmaktır. Zira toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlik hayatın her alanında var olduğu gibi yasalarda, uygulamalarda ve mahkeme kararlarında da her gün yeniden üretilmektedir. Bu bağlamda maddi ve manevi varlık kavramının, ataerkil yapı içerisinde kurgulanma biçiminin ve bunun hukuksal zeminde nasıl yer bulduğunun araştırıldığı bu eser hem kadınların hukuksal zeminine feminist bir bakış geliştirmeyi hem de okuyucu için toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin biçimlerini berraklaştırmayı hedeflemektedir.