Tutuklu Bir Sanığın Kaleminden…
7
KORUMA TEDBİRİ OLARAK TUTUKLAMA
A. Koruma Tedbiri Kavramı
21
IV. TUTUKLAMANIN ÖZELLİKLERİ VE ÖN ŞARTLARI
27
V. TUTUKLAMAYA HÂKİM OLAN CEZA MUHAKEMESİ İLKELERİ
36
A. Hukuk Devleti İlkesi
36
B. Adil Yargılanma (Dürüst işlem) İlkesi
38
C. Suçsuzluk (Masumluk) Karinesi
39
VI. TUTUKLAMANIN KİŞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ
43
B. Eski Yunan Hukukunda
45
D. Eski Alman Hukukunda
46
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem
48
a. İslam Hukukunda (Tanzimat Öncesi Dönem)
48
b. Tanzimat Dönemi ve Sonrası
49
a. 1924 Anayasası Dönemi
50
b. 1961 Anayasası Dönemi
51
c. 1982 Anayasası Dönemi
53
VIII. ULUSLARARASI BELGELERDE TUTUKLAMA
55
B. Uluslararası Kaynaklar
55
1. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Bildirisi
55
2. Birleşmiş Milletler Medeni ve Siyasi Haklar Uluslararası Sözleşmesi
56
3. Amerikan İnsan Hakları ve Ödevleri Bildirisi
57
4. Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesi
57
5. Afrikalı İnsan ve Halkların Şartı
57
1. Yeni Bir Avrupa İçin Paris Şartı
58
2. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK) İnsan Boyut Konferansı Moskova Toplantısı Belgesi
58
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
59
4. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı
61
5. Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Üye Devletlere Tutukluluk Hakkındaki R (80) 11 sayılı Tavsiyesi
61
IX. KARŞILAŞTIRMALI HUKUK
62
A. Kıta Avrupası Hukuku
62
B. Anglo–Sakson Hukuku
68
2. Amerika Birleşik Devletleri
69
TUTUKLAMA ŞARTLARI – TUTUKLULUK SÜRELERİ – TUTUKLAMAYA BENZER HALLER VE
B. Tutuklamanın Maddi Şartları
72
1. Şüpheli/Sanığın Huzurda Bulunması
72
2. Somut Delillere Dayalı Kuvvetli Suç Şüphesi
78
b. Adli Kontrol: Tutuklamaya Nazaran Öncelikli Olarak Uygulanması Gereken Tedbirler
83
(2) Adli Kontrolün Uygulama Şartları
85
(3) Adli Kontrol Olarak Karar Verilebilecek Yükümlülükler
88
(4) Adli Kontrol Kararı Vermeye Yetkili Merciler
90
(5) Adli Kontrol Süreleri
91
(6) Adli Kontrol Kararının Kendiliğinden Denetimi
93
(7) Adli Kontrol Kararının Kaldırılması
93
(8) Adli Kontrol Tedbirlerine Uymamanın Sonuçları
94
(9) Adli Kontrolde Geçen Sürenin Cezadan İndirilmesi
96
(1) Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Tutuklama Yasağı
97
(2) Çocuk Koruma Kanunu’nda Tutuklama Yasağı
99
4. Tutuklama Nedeninin Varlığı
102
b. Kaçma, Saklanma Şüphesi ve Değerlendirilmesi
104
(1) Kaçma ve Saklanma Kavramı
104
(2) Kaçma ve Saklanma Şüphesinin Değerlendirilmesi
107
(i) Şüpheli/Sanığın Sabit İkametgâh Sahibi Olma(ma)sı
108
(ii) Şüpheli/Sanığın Kaçma Hazırlığı İçinde Olması
109
(iii) Şüpheli/Sanığın Karakteri ve Kişisel Özellikleri
110
(iv) Şüpheli/Sanığın Sosyal, Mesleki, Ailevi Yaşamı ve İlişkileri
111
(3) Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu’nda (CMUK) Yer Alan Yasal Kaçma Karineleri ve Değerlendirmesi
112
(i) 3842 sayılı Kanun Öncesi Dönem
112
(ii) 3842 sayılı Kanun Sonrası Dönem
114
c. Şüpheli/Sanığın Davranışları
116
(2) Delilleri Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme
117
(3) Tanık, Mağdur veya Başkaları Üzerinde Baskı Yapılması Girişiminde Bulunma
121
d. Tutuklama Sebeplerinin Varsayılabileceği Haller: Katalog Suçlar (CMK m. 100/3)
125
(2) Katalog Suçlardan Bazıları Hakkında Eleştiri
131
(i) Silahla Kasten Yaralama Suçu (TCK m. 86/3–e)
131
(ii) Hırsızlık Suçu (TCK m. 141, 142)
132
(iii) 4389 sayılı Bankalar Kanunu m. 22/ f. 3 ve f. 4’te Tanımlanan Zimmet Suçu
132
(iv) 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nda Düzenlenen ve Hapis Cezasını Gerektiren Suçlar
133
(v) 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 33’üncü Maddesinde Sayılan Suçlar
133
(vi) 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nda Tanımlanan Terör Örgütünün Propagandasına Dönüştürülen Toplantı ve Gösteri Yürüyüşlerinde Kimliğin Gizlenmesi Amacıyla Yüzün Tamamen veya Kısmen Kapatılması Suçu
134
C. Tutuklamanın Şekli Şartları
135
2. Sanığa Güvence Belgesi Verilmemiş Olması
137
b. Tutuklama Kararı Vermeye Yetkili Merci
140
(1) Soruşturma Evresinde
140
(2) Kovuşturma Evresinde
144
(3) Kanun Yolları Evresinde
146
(i) İtiraz İncelemesinde
146
(ii) İstinaf İncelemesinde
149
(iii) Temyiz İncelemesinde
151
c. Tutuklama Kararının İçeriği
153
d. Tutuklama Kararının Gerekçeli Oluşu
155
e. Tutuklama Kararı Sırasında Müdafi Zorunluluğu
159
f. Tutuklama Kararının Şekle Uygun Olmamasının Sonuçları
163
II. TUTUKLULUK SÜRELERİ
164
B. Ağır Ceza Mahkemesinin Görevine Girmeyen İşlerde
165
C. Ağır Ceza Mahkemesinin Görevine Giren İşlerde
167
D. Suça Sürüklenen Çocuklar Bakımından Tutukluluk Süreleri
172
F. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Göre Tutukluluk Süresi
179
G. Anayasa Mahkemesine Göre Tutukluluk Süreleri
181
III. TUTUKLAMAYA BENZER HALLER VE ÖZEL TUTUKLAMA HALLERİ
183
A. Tanığın, Bilirkişinin ve Zilyedin Disiplin Hapsi
183
B. Duruşma Düzenini Bozanın Disiplin Hapsi
184
C. Geçici Tutuklama ve İade Tutuklaması
184
D. Kaçakların Tutuklanması
187
E. Kabahatler Kanunu Bakımından Tutuklama
188
F. Konutunu Terk Etmeme
190
TUTUKLAMANIN HUKUKİ SONUÇLARI
I. TUTUKLAMA KARARIYLA YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER
195
A. Şüpheli/Sanığın Tutuklanmak Üzere Hâkim Önüne Çıkarılması
195
B. Tutuklama Kararının Yerine Getirilmesi
196
C. Şüpheli/Sanık Hakkında Birden Çok Tutuklama veya Mahkûmiyet Kararı Bulunması Halinde Bunların Yerine Getirilmesi
199
D. Tutuklama Kararının Bildirilmesi
199
2. Tutuklanan Kişiye Bildirme
200
3. Yakınlarına Bildirme
202
4. Konsolosluğa Bildirme
206
II. TUTUKLU HAKKINDA YAPILACAK İŞLEMLER – TUTUKLUNUN TABİ OLDUĞU REJİM
207
B. Tutuklunun Tutukevine Kabulü ve Barındırılması
208
2. Tutuklunun Çalışması
211
3. Tutuklunun Beslenmesi
212
4. Tutuklunun Tedavisi
215
D. Tutuklunun Dış Dünya ile İlişkisi
217
1. Tutuklunun Yazılı İletişimi
217
2. Tutuklunun Gazete, Dergi, Kitap Edinmesi ve Kütüphaneden Yararlanması
222
3. Tutuklunun Radyo, Televizyon, Teyp Edinmesi ve İnternetten Yararlanması
223
4. Tutuklunun Hediye Kabul Etmesi
224
5. Tutuklunun Ziyaretçi Kabul Etmesi
226
a. Yakınları ile Görüşme
226
b. Müdafi ile Görüşme
229
E. Tutuklu Hakkında Disiplin Tedbiri ve Kısıtlayıcı Önleme Başvurma
230
III. TUTUKLAMA KARARLARININ DENETİMİ
231
B. Tutukluluk Halinin Devamının Kendiliğinden Denetimi
232
1. Soruşturma Evresinde
232
2. Kovuşturma Evresinde
235
3. Kanun Yolları Evresinde
236
a. İstinaf İncelemesinde
236
b. Temyiz İncelemesinde
236
C. Tutukluluk Halinin Devamının İtiraz Yoluyla Denetimi
237
1. İtiraz Edilebilecek Bir Tutuklama Kararı
237
2. İtiraz Etme Yetkisi Olanlar
239
3. İtiraz Edilecek Merci ve İtiraz İncelemesinde Usul
240
a. Soruşturma Evresinde
240
b. Kovuşturma Evresinde
245
c. Kanun Yolları Evresinde
247
4. İtiraz İncelemesinin Sonuçları
248
a. İtiraz Başvurusunun Kararın İcrasına Etkisi
248
b. İtiraz Üzerine Verilen Kararların Kesinliği
248
c. İtiraz Üzerine Verilen Karara Karşı Olağanüstü Kanun Yoluna Başvuru
250
IV. TUTUKLAMANIN SONA ERMESİ VE SONUÇLARI
252
B. Tutuklamanın Sona Ermesi Halleri
252
1. Tutuklamayı Gerektiren Nedenlerin Ortadan Kalkması
252
a. Yetkili Hakim veya Mahkeme Tarafından Tutuklamanın Sona Erdirilmesi
252
b. Cumhuriyet Savcısı Tarafından Tutuklamanın Sona Erdirilmesi
253
2. Kamu Davasının Açılmaması, Kovuşturmaya Yer Olmadığına Karar Verilmesi, Sanığın Beraat Etmesi veya Davanın Düşmesi
257
3. Tutukluluk Süresinin Dolması
259
4. Anayasa Mahkemesinin İhlal Kararı ile Tutuklamanın Sona Erdirilmesi
260
C. Tutuklama Kararının Kaldırılmasında Usul
268
D. Salıverilenin Yükümlülükleri
268
E. Tutuklulukta Geçen Sürenin Ceza Mahkûmiyetinden İndirilmesi
269
F. Tahliye Edilen Şüpheli/Sanığın Tekrar Tutuklanması
273