TÜKETİCİNİN KORUNMASININ TEMELLERİ
§1. TÜKETİCİNİN KORUNMASI KAVRAMININ ANA NİTELİKLERİ
37
II. Sözleşmenin Güçsüz Tarafı Olarak Tüketici
38
A. Ekonomik Olarak Güçsüz Sözleşme Tarafı
39
B. Zihinsel Etkinlik Açısından Güçsüz Sözleşme Tarafı
42
C. Psikolojik Açıdan Güçsüz Sözleşme Tarafı
44
III. Yasal Düzenlemeler Aracılığıyla Güçsüzün Korunması
46
IV. Piyasa Ekonomisi Açısından Tüketici
46
A. Tüketici Tarafından Yönlendirilen Klasik Piyasa Ekonomisi Modeli
46
1. Homo Economicus Olarak Tüketici
47
2. Serbest Rekabet Piyasasında Üreticinin Rolü
47
3. Serbest Rekabet Piyasasında Tam Rekabetin Gerçekleşmesi
48
4. Serbest Rekabet Piyasasının Diğer Koşullarının Gerçekleşmesi
48
B. Klasik Serbest Rekabet Piyasası Modelinin Amaca Ulaşamaması
48
C. Serbest Rekabet Düzeninde Model ve Gerçeklik Arasındaki Uyumsuzluğun Sonucu Olarak Tüketici Politikası
50
1. Serbest Rekabet Modeline Dayanan Tüketici Politikası
50
a. Tüketici Politikasının Araçları
50
aa. Yasa Koyucu Tarafından Koruma
51
bb. Rekabet Politikası
51
b. Tüketicinin Bilgilendirilmesi
51
c. Tüketicinin Eğitimi
52
2. Tüketici Politikasının Uygulayıcısı
52
V. Yasal Düzenlemeler Aracılığıyla Tüketicinin Korunması
52
VI. Tüketicinin Korunması Hukukunun Diğer Hukuk Dalları İle İlişkisi
53
VII. Tüketicinin Temel Haklarının Varlığının Kabul Edilmesi
55
B. Tüketicinin Temel Hakları
55
a. Temel Gereksinimlerin Karşılanması Hakkı
55
b. Sağlık ve Güvenliğinin Korunması Hakkı
55
c. Ekonomik Çıkarlarının Korunması Hakkı
56
d. Bilgilendirilme Hakkı
56
f. Zararlarının Tazmin Edilmesi Hakkı
57
g. Temsil Edilme Hakkı
57
h. Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı
58
2. TKHK ve Temel Tüketici Hakları
58
BİRİNCİ BÖLÜM SORULARI
60
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HUKUKUNUN
TEMEL KAVRAMLARI OLARAK TÜKETİCİ VE
§2. TÜKETİCİ VE TÜKETİCİ İŞLEMİ KAVRAMLARININ AÇIKLANMASI
61
II. Mevzuatta Tüketici ve Tüketici Sözleşmeleri Kavramlarının Tanımlanması
63
III. Tüketici İşlemi ve Tüketici Sözleşmesi Kavramlarının Belirlenmesi
66
B. Öğretide ve Mahkeme Kararlarında Tüketici Sözleşmeleri Kavramının Tanımlanması
67
C. Tüketici Sözleşmelerinin Ayırıcı Özellikleri
70
1. Tüketici Sözleşmesinde Tüketiciye İvaz Karşılığı Bir Mal ya da Hizmet Sunulması Amaçlanmalıdır
70
2. Sözleşmenin Çeşidi ve Niteliği Belirleyici Değildir
71
3. Bir Mal veya Hizmetin Mesleki–Ticari Bir Amaç Dışında Kullanılması ya da Talep Edilmesi Gereklidir
72
SÖZLEŞME ÖNCESİ AŞAMADA TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ
§3. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUNLA GETİRİLEN DÜZENLEMELER
77
§4. TÜKETİCİ İŞLEMLERİNDE UYGULANACAK TEMEL İLKELER
79
I. TEMEL İLKE: Tüketicinin Bilgilendirilmesi İlkesi
79
II. TEMEL İLKE: Sözleşme Koşullarının Tüketici Aleyhine Değiştirilme Yasağı
79
III. TEMEL İLKE: Tüketiciye Ek Külfet Getirme Yasağı
80
IV. TEMEL İLKE: İşlemlerin Yazılılığı ve İspat Yükünün Düzenleyene Ait Olması İlkesi
81
V. TEMEL İLKE: Sadece Nama Yazılı Kıymetli Evrakın Düzenlenebileceği İlkesi
82
VI. TEMEL İLKE: Tüketici Borçlarında Adi Kefalet, Tüketici Alacaklarında Müteselsil Kefalet İlkesi
83
VII. TEMEL İLKE: Tüketici Aleyhine Bileşik Faiz Yasağı
84
VIII. TEMEL İLKE: Katılım Bankalarını Kapsama İlkesi
85
§5. SÖZLEŞME ÖNCESİ AŞAMADA TÜKETİCİNİN KORUNMASINA YÖNELİK ÖNLEMLER
86
II. Sözleşme Özgürlüğü (Akit Serbestisi) İlkesi ve Bu İlkenin Tüketicinin Korunması Amacıyla Sınırlandırılması
90
III. Sergilenen Malın Satışından Kaçınılamayacağına İlişkin Düzenleme
92
IV. Ismarlanmamış Mal veya Hizmetlere İlişkin Düzenleme
94
V. Genel İşlem Koşulları ve Haksız Şartlar Alanında Tüketicinin Korunması
96
A. Genel İşlem Koşulları ve Haksız Şart
98
1. Genel İşlem Koşulları Kavramı
98
2. Genel İşlem Koşulları ile Sözleşme Özgürlüğü ve Sözleşme Adaleti İlkeleri Arasındaki İlişki
100
a. Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi
101
b. Genel İşlem Koşullarının Bireysel Sözleşmeye Dâhil Olması
103
c. Genel İşlem Koşullarının Yorumlanması
106
d. Sözleşme Koşullarının Tek Taraflı Değiştirilmesini Sağlayacak Koşulların Yasak Olması
107
e. Dürüstlük Kurallarına Aykırı Koşulların Geçersizliği
108
B. Haksız Şart Örnekleri
109
2. Yönetmelikte Belirtilen Haksız Şart Örnekleri
109
VI. Piramit Satış Sistemleri
112
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SORULARI
113
AYIPLI İFA, ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE YİYECEK TAKLİDİ ÜRÜNLERDEN SORUMLULUK
§6. AYIPLI İFAYA KARŞI TÜKETİCİNİN KORUNMASI
115
I. Ayıba Karşı Tekeffül (Nitelik Yönünden Kötü İfadan Sorumluluk)
116
B. Satım Sözleşmesinde Ayıba Karşı Tekeffül
116
b. Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcuna İlişkin Olarak Öğretide Yapılan Tanımlar
118
3. Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Hukukî Niteliği
122
4. Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Maddi ve Biçimsel Koşulları
124
b. Satılanın Ayıplı Olması
125
aa. “Zikir ve Vaat” Olunan Niteliklerde Ayıp Yönünden
125
bb. Bulunması Gerekli Niteliklerde Ayıp Yönünden
126
aa. Alıcının Malı Muayene (Yoklama) Külfeti
127
bb. Alıcının Ayıbı İhbar Külfeti
127
C. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Ayıpla İlgili Düzenlemesi
128
1. Yeni Düzenlemede “Nitelik” Kavramının Somutlaştırılması
128
2. Satıcının Ayıptan Doğan Sorumluluğunun Sınırlandırılması
129
3. Ayıp Dolayısıyla Tüketiciye Tanınan Hakların Kullanılması
131
b. Tüketicinin Seçimlik Hakları
132
i. Tüketicinin Malı Geri Vererek Ödediği Bedeli İsteme Hakkı (Sözleşmeden Dönme)
133
ii. Tüketicinin Ayıbın Neden Olduğu Değer Kaybının Bedelden İndirilmesini İsteme Hakkı (Bedelde İndirim)
134
iii. Tüketicinin Malı Geri Vererek Değiştirilmesini İsteme Hakkı (Malın Ayıpsız Misli ile Değiştirilmesi)
136
iv. Tüketicinin Ayıplı Malın Ücretsiz Olarak Onarılmasını İsteme Hakkı (Ücretsiz Onarım)
137
bb. Seçimlik Hakların Kullanılma Zamanı
139
c. Tazminat İsteme Hakkı
139
4. Ayıplı Olduğu Bilinen Mallardan Doğan Sorumluluğun Kapsamı
141
II. TKHK ile TBK’den Doğan Hakların Yarışması
142
A. Yanılma ve Aldatma Hükümleri
142
B. Kötü İfa (Borcu Gereği Gibi İfa Etmeme)
143
C. Miktar Eksiklikleri
144
A. Ayıplı Hizmet Tanımı
144
B. Ayıplı Hizmetten Sorumluluk
146
C. Ayıplı Hizmet Halinde Tüketicinin Sahibi Olduğu Seçimlik Haklar
146
D. Ayıplı Hizmetten Sorumlulukta Zamanaşımı
148
§7. YİYECEK TAKLİDİ ÜRÜNLERDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI
148
§8. YAPIMCININ ÜRÜN GÜVENLİĞİNDEN DOĞAN SORUMLULUĞU
151
II. Yapımcının Sorumluluğuna İlişkin Uygulanması Gereken Hükümler
152
III. Yapımcı ve Yapımcı Gibi Sorumlu Tutulan Kişilerin Belirlenmesi
157
IV. Ürün ve Güvenli Ürün Kavramları
158
V. Ayıplı (Bozuk) Ürün Kavramı
159
B. Fabrikasyon Hataları
162
C. Yönerge Hataları (Uyarma, Aydınlatma ve Kullanım Talimatlarında Eksiklik)
163
D. Ürünü İzleme ve Gözetleme Hataları
163
VIII. Yapımcının Sorumluluğunun Ortadan Kalkması
166
IX. Yapımcının Diğer Zararlardan Sorumluluğu
168
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SORULARI
171
TKHK’DE ÖZEL OLARAK DÜZENLENEN
§9. TAKSİTLE SATIŞ SÖZLEŞMELERİ
173
II. Taksitle Satış Sözleşmesinin Tanımı ve İçeriği
174
A. Bedele İlişkin Unsur
176
B. Şekle İlişkin Unsur
177
III. Taksitle Satış Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
178
IV. Taksitle Satış Sözleşmesinin Kurulması ve Hükümleri
179
A. Sözleşmenin Tarafları ve Tarafların Ehliyeti
179
B. Sözleşmenin Konusu
180
C. Sözleşmenin Şekli ve İçeriği
181
V. Taksitlerin Kambiyo Senetlerine Bağlanmış Olması Hususu
185
VI. Tüketicinin Taksitle Satış Sözleşmesinden Cayma Hakkı (Tüketicinin Geri Alma Hakkı)
187
VII. Muacceliyet Kaydı ve Tüketicinin Temerrüdü
190
§10. TÜKETİCİ KREDİSİ SÖZLEŞMELERİ
196
II. Tüketici Kredisi Sözleşmelerinin Tanımı ve Konusu
197
III. Sözleşmenin Tarafları ve Şekli
197
IV. Kredi Verenin Tüketiciyi Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü
198
V. Tüketicinin Cayma (Geri Alma) Hakkı
199
VII. Sözleşmede Değişiklik Yapılması ve Erken Ödeme
201
VIII. Tüketicinin Taksitleri Ödemede Temerrüde Düşmesi
202
IX. Tüketici Kredilerinde Sigorta Yaptırılması
204
XI. Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Güvence İle İlgili Diğer Düzenlemeler
209
II. Kredi Kartı Sözleşmesinin Şekli ve Zorunlu İçeriği
210
III. Kredi Kartlarında Üyelik Aidatı
213
§12. KONUT FİNANSMANI SÖZLEŞMESİ
214
III. Konut Finansman Sözleşmesi Olarak Kabul Edilen Sözleşmeler
216
A. Konut Edinmeye Yönelik Finansal Kiralama Sözleşmesi
216
B. Konut Edinmeye Yönelik Konut Kredisi Sözleşmesi
216
C. Genel Amaçlı İpotekli Krediler
217
D. Yeniden Yapılandırma
217
E. Konut Finansman Sözleşmelerinde Tüketicinin Korunması
218
1. Konut Finansmanı Sözleşmesinin Kurulması Aşamasında Tüketicinin Korunması
218
a. Sözleşme Öncesi Bilgi Formu
218
2. Konut Finansmanı Sözleşmesi Kurulduktan Sonra Tüketicinin Korunması
218
d. Sigorta Yaptırılması
223
3. Bağlı Kredilerde Tüketicinin Korunması
224
§13. ÖN ÖDEMELİ KONUT SATIŞ SÖZLEŞMELERİ
226
BEŞİNCİ BÖLÜM SORULARI
237
DİĞER TÜKETİCİ SÖZLEŞMELERİ
§14. İŞYERİ DIŞINDA KURULAN SÖZLEŞMELER
239
I. İşyeri Dışında Kurulan Sözleşmelerde (Kapı Önü İşlemlerinde) Tüketicinin Korunması
239
II. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmelerle İlgili Düzenlemenin Uygulama Alanı
241
III. İş Yeri Dışında Kurulan Sözleşmenin Özellikleri
243
A. Tüketicinin Sözleşme Öncesi Bilgilendirilmesi Gereği
243
B. Satıcı ve Sağlayıcının Yetkili Olması
243
D. Sözleşmenin Zorunlu İçeriği
245
E. Cayma (Geri Alma) Hakkı
247
§15. DOĞRUDAN SATIŞ SİSTEMİNDE TÜKETİCİNİN KORUNMASI
249
II. Doğrudan Satışa İlişkin Temel İlke ve Esaslar
249
§16. MESAFELİ SÖZLEŞMELER
250
II. Mesafeli Sözleşme Kavramı
251
A. Tüketiciyi Bilgilendirme Zorunluluğu
253
B. Ön Bilgilendirme Yöntemi
255
C. Ön Bilgilerin Teyidi
255
III. Mesafeli Satışların İfası
256
IV. Zarardan Sorumluluk
257
VI. Bilgilerin Saklanması ve İspat Yükümlülüğü
257
VIII. Mal ve Hizmet Satışına İnternet Üzerinden Aracılık Edenlerin Sorumlulukları
260
§17. FİNANSAL HİZMETLERE İLİŞKİN MESAFELİ SÖZLEŞMELER
262
I. Finansal Hizmet ve Finansal Hizmetlere İlişkin Mesafeli Satış Kavramları
262
II. Tüketicinin Bilgilendirilmesi Zorunluluğu
263
III. Sözleşme Bilgilerinin Tüketiciye Sunulması Sorumluluğu
265
IV. Yazılı Belge Talebi ve Hizmet Alma Vasıtasının Değiştirilmesi İmkânı
266
VI. Sözleşmenin Uzaktan İletişim Vasıtasıyla Sonlandırılması İmkânı
268
§18. DEVRE TATİL VE UZUN SÜRELİ TATİL HİZMETİ SÖZLEŞMELERİ
269
I. Devre Tatil Sözleşmeleri Kavramı
269
II. Sözleşmeye Konu Olan Hakkın Niteliği
269
III. Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmesi Kavramı
270
IV. Tüketicilere Ön Bilgilendirme Formu Verilmesini Gerektiren Haller
271
V. Sözleşme Tarihinin Tüketici Tarafından Atılmasının Sağlanması Sorumluluğu
273
VII. Bağlı Kredi Olması Halinde Cayma Hakkının Etkisi
275
§19. PAKET TUR SÖZLEŞMELERİ
276
I. Sözleşmenin Tanımı ve İçeriği
276
II. Paket Tur Sözleşmesinin Esaslı Unsurlarında Değişiklik
278
III. Haklı Sebeple Sözleşmede Fiyat Değişikliği
280
III. İfasına Başlandıktan Sonra Ortaya Çıkan Sözleşmeye Aykırılıklar
281
IV. Sözleşmenin Devri ve Sözleşmenin Feshi
282
§20. ABONELİK SÖZLEŞMELERİ
284
II. Abonelik Sözleşmelerinin Kurulması ve Uzatılması
285
III. Taahhütlü Abonelik
288
IV. Abonelik Sözleşmelerinin Feshi
290
§21. SÜRELİ YAYIN KURULUŞLARINCA DÜZENLENEN PROMOSYON UYGULAMALARI
291
ALTINCI BÖLÜM SORULARI
294
TÜKETİCİNİN BİLGİLENDİRİLMESİ VE
§23. TANITMA VE KULLANMA KILAVUZU
299
I. Ücretsiz Onarım İsteme Hakkı
304
II. Tüketicinin Sahip Olduğu Diğer Seçimlik Haklar
304
§25. İHTİYARİ GARANTİ
306
§26. SATIŞ SONRASI HİZMETLER
306
§27. YENİLENMİŞ ÜRÜNLER
311
§28 TÜKETİCİNİN BİLİNÇLENDİRİLMESİ
311
§28. TÜKETİCİ ÖDÜLLERİ
312
B. Diğer Kanun Hükümleriyle Koruma
317
C. Karşılaştırmalı Reklam
318
II. Haksız Ticari Uygulamalar
321
YEDİNCİ BÖLÜM SORULARI
326
§30. TÜKETİCİ KONSEYİ
327
SEKİZİNCİ BÖLÜM SORULARI
333
TÜKETİCİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ
§33. TÜKETİCİ HAKEM HEYETİ
335
I. Kuruluşu ve Görev Alanı
335
II. Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru
337
III. Karar ve Karara İtiraz
342
B. Kararın Tebliği ve Yerine Getirilmesi
343
IV. Tüketici Hakem Heyetlerinde Bilirkişilik
344
§34. TÜKETİCİ MAHKEMELERİ
346
II. Tüketici Uyuşmazlıklarında Dava Şartı Olarak Arabuluculuk
348
B. Dava Şartı Arabuluculuğun Tüketici İşlemleri İle Tüketiciye Yönelik Uygulamalarda Uygulanması
351
III. Tüketici Mahkemelerinin İşleyişi
353
§35. TEST, MUAYENE VE ANALİZLER
355
§36. ÜRETİMİN VEYA SATIŞIN DURDURULMASI VE MALIN TOPLATILMASI
355
§38. TÜKETİCİ ÜRÜNÜ VE HİZMET DENETİMİ
357
§40. CEZALARDA YETKİ VE İTİRAZ
361
DOKUZUNCU BÖLÜM SORULARI
363
I. Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Dilekçesi
367
II. Tüketici Mahkemesine Başvuru Formu
368
III. Tüketici Hakem Heyeti Kararına Karşı Tüketici Mahkemesine İtiraz Dilekçesi
370
IV. Kapıdan satış sözleşmesi için cayma bildirimi formu
372
V. Mesafeli Satış Sözleşmesi İçin Cayma Bildirimi Formu
373
VI. Devre Tatil Sözleşmesi İçin Cayma Bildirimi Formu
374
VII. Tüketici Mahkemesine Kararına Karşı Temyiz Başvurusu Dilekçesi
375
VIII. Klonlanmış Cep Telefonu İçin Tüketici Hakem Heyetine Başvuru Dilekçesi
377
IX. Şikâyette Taksit Ödeme Emrine Karşı Tüketici Mahkemesine Tedbir Talepli Başvuru Formu
378
EK–1: YARGITAY HUKUK GENEL KURULU KARARLARI
381
EK–2: YARGITAY DAİRE KARARLARI
395
EK–3: DANIŞTAY KARARI
415