II. TEFECİLİĞİN BENZER NİTELİKTEKİ FAALİYETLERLE KARŞILAŞTIRILMASI
36
B. Finansman ve Faktoring Şirketleri Nezdinde Yürütülen Faaliyetler
39
III. TEFECİLİĞİN BENZER HUKUKİ DURUM VE SUÇLARLA KARŞILAŞTIRILMASI
40
A. Ödünç Para Verme Sözleşmesi: Tüketim Ödüncü Sözleşmesi (Karz Akdi) (TBK m. 386–392)
40
B. Aşırı Yararlanma– Gabin (TBK m.28)
42
C. Dolandırıcılık Suçu (TCK m.157–159)
48
D. İzinsiz Bankacılık Faaliyetinde Bulunma Suçu (5411 sayılı Bankacılık Kanunu m.150)– İzinsiz Faaliyette Bulunmak Suçu (6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu m.46/1)
50
IV. TEFECİLİK VE SÖZLEŞME ÖZGÜRLÜĞÜ İLKESİ
55
A. Genel Olarak Sözleşme Özgürlüğü İlkesi
55
B. Sözleşme Özgürlüğü İlkesinin Sınırları
57
C. Tefeciliğin Suç Olarak Düzenlenmesinin Sözleşme Özgürlüğü İlkesine Aykırılığı Sorunu
60
V. TEFECİLİK SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ
65
B. Eski Toplumlarda ve Antik Yunan Hukukunda Tefecilik
65
C. Roma Hukukunda Tefecilik
67
D. Kilise Hukukunda Tefecilik
70
E. Eski Alman Hukukunda Tefecilik
72
F. Ortaçağ ve Yeniçağda Tefecilik
73
G. Liberal Ekonomi Devrinde Tefecilik
74
H. Türk Hukukunda Tefecilik
76
1. Cumhuriyet Öncesi Dönem
76
a. Genel Olarak (İslam Hukuku Öncesi Dönem)
76
b. Kuran–ı Kerim’deki Tefecilik Yasağı
79
c. Murabaha Nizamnamesi’nde Yer Alan Düzenleme
81
a. 2279 sayılı Ödünç Para Verme İşleri Kanunu
82
b. 90 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
84
c. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
87
VI. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA TEFECİLİK SUÇU
89
A. Çeşitli Sistemler Bazında Tefecilik Suçunun Düzenlenmesi
90
1. Tefeciliğin Suç Olarak Düzenlenmediği Sistem
90
2. Faizden Vergi Alma Prensibine Dayalı Sistem
90
3. Alışverişte Objektif Kandırma Prensibine Dayalı Sistem
90
4. Sömürü Prensibine Dayalı Sistem
90
B. Ceza Kanunlarında Tefeciliği Suç Olarak Düzenleyen Bazı Ülkelerdeki Durum
91
C. Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunun Birlikte Değerlendirilmesi
98
1. Suçun Maddi Konusu Bakımından
98
2. Suçun Maddi Unsuru Bakımından
98
3. Suçun Yaptırımı Bakımından
98
5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU’NDA
II. SUÇLA KORUNAN HUKUKSAL DEĞER
104
A. Suçla Korunan Hukuksal Değer Konusunda Çeşitli Görüşler
104
1. Malvarlığı ve İrade Özgürlüğü
105
2. Sözleşme Özgürlüğü
108
3. Ekonomik ve Ticari Hayatın İşleyişi ve Güvenliği (Serbest Piyasa Ekonomisi)
109
B. Türk Ceza Kanunu’nda Tefecilik Suçuyla Korunan Hukuksal Değer
112
1. Öğretideki Görüşler
112
2. Yargıtay’ın Görüşü
113
III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI
117
A. Suçun Maddi Konusu
117
1. Türk Ceza Kanunu’nda Suçun Maddi Konusu: Para
117
2. Para Dışındaki Bazı Maddi Değerlerin Suçun Maddi Konusu Olup Olamayacağı Sorunu
121
e. Ekonomik Değere Sahip Diğer Bazı Mallar
123
3. Suçun Maddi Konusu Hakkındaki Görüşümüz
124
1. Tefecilik Suçunda Fail–Mağdur İlişkisi: Çok Failli Suç
125
a. Öğretideki Görüşler
131
b. Yargıtay’ın Görüşü
132
a. Mevcut Kanuni Düzenlemeye Eleştiri
136
b. Olması Gereken Kanuni Düzenleme Bakımından Önerimiz
137
D. Eylem: Ödünç Para Vermek
144
2. Eylemin Ortaya Koyduğu Özellikler: Süreklilik ve Meslek İttihaz Etmiş Olma Şartlarının Gerekip Gerekmediği Sorunu
145
a. Genel Olarak Sorunun Ortaya Konulması
145
b. Öğretideki Görüşler
146
c. Yargıtay’ın Görüşü
149
3. Tipikliğe Dâhil Olmayan Ancak Madde Gerekçesi ve Yargı Kararları ile Kabul Edilen Eylemler
153
a. Suçun Senet Kırdırmak Suretiyle İşlenmesi
153
b. Kredi Kartı (POS) Tefeciliği
157
IV. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU
163
B. Tefecilik Eyleminin Hukuka Uygunluk Nedenleri: Yasal İzin
164
1. İkrazatçılık Faaliyeti
164
2. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketlerinin Faaliyetleri
164
C. Tefecilik Suçunda Mağdurun Rızasının Hukuka Uygunluk Nedeni Olup Olamayacağı Sorunu
166
E. Hukuka Uygunluk Nedenlerinde Hata
167
V. SUÇUN MANEVİ UNSURU
169
A. Türk Ceza Kanunu Uyarınca Özel Kastın Varlığı: Kazanç Elde Etme Amacı
169
1. Genel Olarak Kazanç Kavramı
169
c. Ekonomik Değeri Haiz Her Türlü Malvarlığı
174
d. Kazancın Garantiye Alınma Yöntemleri
174
4. Mevcut Kanuni Düzenlemeye Yönelik Eleştiri
177
B. Önerimiz: Kazancın Açıkça Oransız Olması
180
1. Açık Oransızlık Kavramı
180
2. Açık Oransızlığı Belirlemede Kullanılacak Ölçütler
182
a. Adil Fiyat Teorisi (İustum pretium–gerechter Preis)
182
b. Piyasa Fiyatı Teorisi (Marktpreis)
183
3. Açık Oransızlığın Ortaya Çıkışı ve Tespit Edilmesi
184
4. Açık Oransızlık Kavramının TCK m. 241 Bakımından Somutlaştırılması
187
VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ
188
1. Zabıta Araştırması Yapılması
200
2. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karara İtiraz
203
1. Görevli ve Yetkili Mahkeme
203
3. Kanun Yoluna Başvurma Hakkı
206
4. Temyiz İncelemesini Yapacak Merci
207
A. Gerçek Kişiler Bakımından
208
3. Yargılama Neticesinde Verilebilecek Diğer Kararlar
210
a. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (CMK m.231/5 vd)
210
b. Erteleme (TCK m.51)
214
c. Adli Para Cezasına Çevirme
214
b. Kazancın Müsaderesi
216
c. Anaparanın Müsaderesi
217
B. Tüzel Kişiler Bakımından
220