BANKACILIK HUKUKUNUN KAYNAKLARI
I. MİLLİ (ULUSAL) NİTELİKLİ KAYNAKLAR
27
A. Yazılı Kaynaklar (Mevzuat)
27
a. Özel Nitelikli Kanunlar
27
bb. Sermaye Piyasası Kanunu
29
cc. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu
29
çç. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun
30
ee. Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun
31
ff. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun
32
gg. 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu
32
hh. 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu
33
ıı. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu
34
ii. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu
34
jj. 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun
35
b. Genel Nitelikli Kanunlar
36
bb. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu
37
cc. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu
40
çç. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu
40
dd. 2004 Sayılı İcra ve İflâs Kanunu
40
ee. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu
41
2. Bakanlar Kurulu Kararı (Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna İstinaden çıkartılan 32 Sayılı Karar)
41
3. Yönetmelikler ve Tebliğler
42
b. Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
43
c. Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik
43
ç. Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik
43
d. Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik
44
e. Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik
44
f. Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik
44
g. Konut Finansmanı Sözleşmeleri Yönetmeliği
44
h. Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/3)
45
ı. Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/7)
45
i. Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4)
46
j. Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik
46
k. Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2006/1)
46
l. Çek Defterlerinin Baskı Şekline, Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktar ile Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararlarının Bildirilmesine ve Duyurulmasına İlişkin Tebliğ (Sayı: 2010/2)
47
C. Öğreti ve Yargı Kararları (Tâli Kaynaklar)
49
II. Uluslararası Nitelikli Kaynaklar
50
B. Basel İlke ve Standartları
54
C. Avrupa Birliği Bankacılık Hukuku Düzenlemeleri
57
BANKACILIK HUKUKUNUN ESASLARI
I. BANKACILIK HUKUKUNUN TANIMI KONUSU VE BANKALARIN TÜRLERİ
61
A. Bankacılık Hukukunun Tanımı ve Konusu
61
B. Bankaların Türleri ve Değerlendirme
62
ç. Kalkınma ve Yatırım Bankaları
65
II. BANKALARIN KURULUŞU VE FAALİYETE GEÇMELERİ
68
A. İlk Kuruluş Şartı: Anonim Şirket Olarak Kurulması
68
2. Banka Anonim Şirketinin Tanımı, Unsurları ve Kuruluş Aşamaları
69
aa. Ortak (Kişi) Unsuru
70
bb. Yazılı Esas Sözleşme Unsuru
72
cc. Amaç ve Konu Unsuru
72
çç. Ticaret Unvanı Unsuru
75
aaa. Sermayeye İlişkin Genel Bilgi
77
bbb. Banka Anonim Şirketlerinde Sermaye
80
ee. Sınırlı Sorumluluk Unsuru
82
ff. Tüzel Kişilik Unsuru
83
bb. Esas Sözleşmenin Hazırlanması ve Noter Tarafından İmzaların Onaylanması veya Esas sözleşmenin Ticaret Sicili Müdürü Yahut Yardımcısı Huzurunda İmzalanması
84
aaa. Esas Sözleşmenin Şekli
84
bbb. Esas Sözleşmenin İçeriği ve Pay Bedellerinin Ödenmesi
84
aaa. Ticaret Bakanlığı’ndan İzin Alınması
87
bbb. BDDK.’dan İzin Alınması
88
(ii) Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumuna Verilecek İzin Dilekçesine Eklenecek Hususlar
89
ccc. Halka Açık Bankalar İçin SPK. İzninin Alınması
93
B. Diğer Kuruluş Şartları ve Kurucularda Aranan Koşullar
95
1. Diğer Kuruluş Şartları
95
2. Kurucularda Aranan Koşullar
96
C. Banka Anonim Şirket Paylarının Edinim ve Devirlerine İlişkin Şartlar
98
1. Genel Olarak Anonim Şirketlerde Pay (Hisse) Kavramı
98
2. Anonim Şirketlerde Payların Edinim ve Devri
100
a. Pay Senedine Bağlanmamış Payların Edinim ve Devri
100
b. Pay Senedine Bağlanmış Payların Edinim ve Devri
105
bb. Hâmiline Yazılı Pay Senetlerinin Devri
107
cc. Nama Yazılı Payların ve Pay Senetlerinin Devri
107
3. Banka Anonim Şirketlerinde Payların Edinim ve Devrine İlişkin Özel Düzenlemeler (Bank. K. m.18 Hükmü Uyarınca İzne Tabi Pay Edinim ve Devirleri)
108
a. Bir Kişinin Doğrudan veya Dolaylı Olarak Pay Sahipliği Yoluyla Banka Sermayesinin %10 veya Daha Fazlasını Temsil Eden Payları Edinmesi
108
b. Bir Ortağa Ait Doğrudan veya Dolaylı Payların Banka Sermayesinin %20, %33 ve %50’sini Aşması Sonucunu Doğuran Pay Edinimi
109
c. Bir Ortağa Ait Doğrudan veya Dolaylı Payların Banka Sermayesinin %10, %20, %33 ve %50’sinin Altına Düşmesi Sonucunu Doğuran Pay Devirleri
110
ç. İmtiyazlı Payların Devri
111
d. Oy Hakkı Edinilmesi ve Paylar Üzerinde İntifa Hakkı Tesisi
111
bb. Paylar Üzerinde İntifa Hakkı Tesisinin Oy Hakkına Etkisi
112
cc. Oy Hakkı Elde Edinilmesinde BDDK. İzni Meselesi
114
bbb. Oy Hakkının Temsil Yolu ile Kullanılması
114
ccc. Hâmiline yazılı pay senedini Çeşitli Hukuki İşlemlerle Elinde Bulunduran Kişiye Oy Hakkının Kullanması İçin Temsil Yetkisi Verilmesi
115
ççç. Oy Hakkının Oy Sözleşmesi Yolu ile Edinilmesi
116
e. Banka Anonim Şirket Payının İcradan Satın Alınması Hâli
117
f. Banka Anonim Şirket Pay Senetlerinin Borsada İşlem Görmesi Hâli
118
g. Banka Ortağı Tüzel Kişilerin Paylarının El Değiştirmesi Hâli
121
h. Banka Anonim Şirket Payının Rehni
124
4. Banka Anonim Şirketlerinin Kuruluş İzinlerinin İptali Halleri
126
5. Bankaların Faaliyete Geçebilmesi, Faaliyet Konuları ve Faaliyet İzninin İptali veya Sınırlandırılması
126
a. Bankaların Faaliyete Geçebilmesi
126
b. Bankaların Faaliyet Konuları
128
c. Bankaların Faaliyet İzninin İptali veya Sınırlandırılması
130
III. TÜRKİYE’DE KURULMUŞ BANKALARDA MERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI, YURT İÇİNDE ŞUBE AÇMALARI, ŞUBE OLMANIN HUKUKİ SONUÇLARI VE BANKALARIN SINIR ÖTESİ FAALİYETLERİ
130
A. Türkiye’de Kurulmuş Bankalarda Merkez ve Şube Kavramları, Yurt İçinde Şube Açmaları, Şube Olmanın Hukuki Sonuçları
130
1. Genel Olarak Merkez – Şube İlişkisi
130
2. Bankalarda Merkez Kavramı
131
3. Şube Kavramı, Bankaların Yurt İçinde Şube Açmaları ve Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar
132
bb. Şubenin Tanımı ve Unsurları
133
b. Bankaların Yurt İçinde Şube Açmaları
135
c. Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar
135
B. Bankaların Sınır Ötesi Faaliyetleri
136
IV. YABANCI BANKALARIN TÜRKİYE’DE ŞUBE AÇMALARI
137
B. Yabancı Bankaların Türkiye’de Şube Açmaları İçin Gereken Evraklar
138
BANKALARIN ORGANLARI VE BANKALARDA DENETİMİN ESASLARI İLE MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA
I. BANKALARIN ORGANLARI
141
B. Genel Kurul ve Görev ve Yetkileri
141
2. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri
142
C. Yönetim Kurulunun Teşkili ile Diğer İlgili Konular ve Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
144
1. Yönetim Kurulunun Teşkili ve Genel Müdür ve Yardımcıları ile Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı
144
2. Genel Müdür ve Yardımcıları
146
3. Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı, Mal Beyanı Kuralı ile Yönetim Kurulu Karar Defterine İlişkin Özel Düzenleme
146
a. Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı
146
c. Yönetim Kurulu Karar Defterine İlişkin Özel Düzenleme
147
4. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri
148
5. Yönetim Kurulu Toplantıları
149
b. Yönetim Yetkilerinin Devri ve Bölünmesi
150
c. Toplantı ve Karar Yetersayısı
151
6. Banka Anonim Şirketinin Temsili
151
b. Temsilde Kural: Çift İmza
152
c. Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması
153
cc. Şube İşleriyle Sınırlama
153
Ç. Denetim Komitesi ve Görevleri
153
II. BANKALARDA DENETİM
155
B. Dış Denetim (Bağımsız Denetim)
155
III. BANKALARDA MUHASEBE İLE FİNANSAL RAPORLAMA
158
BANKALARIN ANA SÖZLEŞMEYE YÖNELİK İŞLEMLERİ,
BANKALARDA KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ VE DİĞER İÇ SİSTEMLER
I. ANA SÖZLEŞMEYE YÖNELİK İŞLEMLERİ
161
A. Genel Ana Sözleşme Değişiklikleri
161
2. İzlenecek Prosedür ve Yeter Sayı
161
3. İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurul Toplantısı
163
B. Özel Ana Sözleşme Değişiklikleri
164
1. Sermaye Artırımları
164
2. Esas Sermayenin Azaltılması
167
C. Bankalarda Birleşme, Bölünme, Pay (Hisse) Değişimi
168
II. BANKALARDA KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ
173
B. Bankaların Kurumsal Yönetim İlkeleri
173
III. BANKALARDA DİĞER İÇ SİSTEMLER
180
A. Genel Olarak İç Sistemlere İlişkin Yükümlülükler
180
B. İç Kontrol Sistemi
180
C. Risk Yönetimi Sistemi
181
BANKALARDA KORUYUCU HÜKÜMLER
I. KORUYUCU DÜZENLEMELER
183
II. ÖDENMİŞ SERMAYE, YEDEK AKÇELER VE ÖZKAYNAK
184
III. SERMAYE VE LİKİDİTE YETERLİLİĞİ İLE AŞIMLARIN GİDERİLMESİ
184
A. Sermaye ve Likidite Yeterliliği
184
1. Sermaye Yeterliliği
184
2. Likidite Yeterliliği
185
B. Aşımların Giderilmesi
185
IV. BANKALARDA KREDİLER, RİSK GRUBU VE SANDIK VE VAKIFLARA KAYNAK AKTARMA YASAĞI İLE BAĞIŞLAMA SINIRLARI
186
1. Genel Olarak Kredi Kavramı, Hukuki Niteliği ve Kredi Türleri
186
a. Genel olarak Kredi Kavramı ve Hukuki Niteliği
186
cc. Gayrinakdi Krediler
187
dd. Bankacılık Kanunu
188
2. Kredi Açma ve Kredilerin İzlenmesi
189
a. Kredi Açılması Yetkisi
189
b. Kredilerin İzlenmesi
190
3. Karşılıklar, Teminatlar ile Kredi Sınırlamaları ve Kredi Sınırlamalarına Tabi Olmayan İşlemler
190
a. Karşılıklar ve Teminatlar
190
b. Kredi Sınırlamaları
191
c. Kredi Sınırlamalarına Tabi Olmayan İşlemler
192
C. Sandık ve Vakıflara Kaynak Aktarma Yasağı ile Bağışlama Sınırları
194
1. Sandık ve Vakıflara Kaynak Aktarma Yasağı
194
2. Bağışlama Sınırları
194
BANKALARDA MEVDUATA VE KATILIM FONU TOPLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLER VE SİSTEMİK RİSKLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER İLE
SIR SAKLAMA VE MÜŞTERİ HAKLARI
I. BANKALARDA MEVDUATA VE KATILIM FONU TOPLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLER
195
A. Mevduat ve Katılım Fonu Kabulü
195
B. Mevduatın ve Katılım Fonunun Çekilmesi
196
C. Mevduatın ve Katılım Fonunun Zamanaşımına Uğraması
197
Ç. Mevduatın ve Katılım Fonunun Sigortalanması
198
II. BDDK., TMSF. KURUMUN VE BANKALARIN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
199
III. BANKALARIN TİCARİ İTİBARIN KORUNMASI
200
V. FİNANSAL PİYASALARDA MANİPÜLASYON VE YANILTICI İŞLEMLER
201
VI. BANKACILIK ETİK İLKELERİ
201
BANKACILIKTA KURULUŞ BİRLİKLERİ, BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU VE BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU
I. BANKACILIKTA KURULUŞ BİRLİKLERİ, GÖREVLERİ VE ORGANLARI
203
A. Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği
203
B. Birliklerin Görev ve Yetkileri
204
C. Birlik Organları ve Statüsü
204
II. BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU VE BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU
205
A. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
205
B. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu
206
1. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Çalışma Esasları
206
2. BDDK.’nın Görev ve Yetkileri
208
AÇIK BANKACILIK KAVRAMI VE AÇIK BANKACILIKLA İLGİLİ GELİŞMELER
II. DİJİTAL BANKALARIN FAALİYET ESASLARI İLE SERVİS MODELİ BANKACILIĞI HAKKINDA YÖNETMELİĞİN ÖNEMLİ HÜKÜMLERİNİN İRDELENMESİ
211
A. Dijital Bankaların Faaliyet Esaslarını Genel Olarak Düzenleyen Hükümler
211
2. Faaliyet Kısıtlamaları
212
B. Yönetmeliğin Diğer Hükümlerinin İrdelenmesi
213
1. Dijital Bankaların Fiziksel Erişim Noktaları Kurma Yükümlülükleri
213
2. Hizmetin Sürekliliğinin Taahhüdü
214
3. Dijital Bankaların Kuruluş ve Faaliyet İzninde Aranan İlave Şartlar Kuruluş ve Faaliyet İzni Genel Şartları ve Faaliyet İzni İçin Gerekli Asgari Ödenmiş Sermaye ile Yöneticilerde Aranan Koşullar
214
a. Dijital Bankaların Kuruluş ve Faaliyet İzninde Aranan İlave Şartlar Kuruluş ve Faaliyet İzni Genel Şartları
214
b. Faaliyet İzni İçin Gerekli Asgari Ödenmiş Sermaye
215
c. Yöneticilerde Aranan Şartlar
215
4. Servis Modeli Bankacılığı
215
5. Dijital Bankacılık Uygulamasında Mevcut Bankaların Durumu
218
EK 1: X BANKASI ANONİM ŞİRKETİ ANA SÖZLEŞMESİ
223
EK 2: BANKA KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (TÜZEL KİŞİLER)
233
EK 3: BANKA KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (GERÇEK KİŞİLER)
237