Bankacılık Hukuku Prof. Dr. Şaban Kayıhan  - Kitap

Bankacılık Hukuku

1. Baskı, 
Kasım 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
248
Barkod:
9789750288951
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
250,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Kitabın Açıklaması
Bankacılık hukuku, hukukun klasik ayrımında karma hukuk içinde kabul edilen bir hukuk dalıdır. Bünyesinde hem özel hukuk hem kamu hukuku karakterlerini barındırır. Bankacılık öncelikle özel hukuk karakterlidir, zira hukukumuzda bankacılık faaliyeti sadece anonim şirketler şeklinde yapılabildiği için ticaret hukukunun içinde yer alır. Diğer taraftan müşterileriyle gerek medeni hukuk gerek borçlar hukuku gerekse ticaret hukuku işlemleri gerçekleştirirler. Keza tüketici hukukuyla da yakından ilgilidirler. Bununla beraber bankalar özellikleri gereği kuruluş, işleyiş, sona eriş, halka açılış yönlerinden devletin yani kamunun denetim ve gözetimi altında olan kurumlardır. Bu yönüyle de kamu hukukunun ilgi alanına girerler.
Kitapta bankacılık hukuku, özellikle Türk Ticaret Kanunu'ndaki hükümlerle ele alınarak, Bankacılık Kanunu hükümleri bakış açısıyla kolay anlaşılır şekilde açıklanmıştır. Böylece hem hukuk fakülteleri ve başkaca ilgili yüksekokullarda lisans ve ön lisans seviyesinde bankacılık hukuku dersi alan öğrencilere hem de uygulamacılara yardımcı olmak amaçlanmıştır.
Kitabın Konu Başlıkları
.
Bankacılık Hukukunun Kaynakları
.
Bankaların Hukuki Nitelikleri ve Türleri
.
Bankaların Faaliyetleri
.
Bankalarda Kurumsal Yönetim ve Etik İlkeleri
.
Bankalarda Pay Sahipliği
.
Bankalarda Koruyucu Hükümler
.
Bankalarda Üst Kuruluşlar
.
Açık Bankacılık
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
7
Kısaltmalar 
19
GİRİŞ 
21
1. BÖLÜM
BANKACILIK HUKUKUNUN KAYNAKLARI
I. MİLLİ (ULUSAL) NİTELİKLİ KAYNAKLAR 
27
A. Yazılı Kaynaklar (Mevzuat) 
27
1. Kanunlar 
27
a. Özel Nitelikli Kanunlar 
27
aa. Bankacılık Kanunu 
27
bb. Sermaye Piyasası Kanunu 
29
cc. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu 
29
çç. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun 
30
dd. Çek Kanunu 
30
ee. Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun 
31
ff. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 
32
gg. 6361 Sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu 
32
hh. 6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu 
33
ıı. 5464 Sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu 
34
ii. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanunu 
34
jj. 6493 Sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun 
35
b. Genel Nitelikli Kanunlar 
36
aa. Genel Olarak 
36
bb. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu 
37
cc. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 
40
çç. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu 
40
dd. 2004 Sayılı İcra ve İflâs Kanunu 
40
ee. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 
41
2. Bakanlar Kurulu Kararı (Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna İstinaden çıkartılan 32 Sayılı Karar) 
41
3. Yönetmelikler ve Tebliğler 
42
a. Genel Olarak 
42
b. Mevduat ve Katılım Fonunun Kabulüne, Çekilmesine ve Zamanaşımına Uğrayan Mevduat, Katılım Fonu, Emanet ve Alacaklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 
43
c. Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik 
43
ç. Kredilerin Sınıflandırılması ve Bunlar İçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 
43
d. Bankalarca Yapılacak Repo ve Ters Repo İşlemlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik 
44
e. Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik 
44
f. Banka Kartları ve Kredi Kartları Hakkında Yönetmelik 
44
g. Konut Finansmanı Sözleşmeleri Yönetmeliği 
44
h. Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/3) 
45
ı. Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/7) 
45
i. Bankalarca Ticari Müşterilerden Alınabilecek Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ (Sayı: 2020/4) 
46
j. Bankaların Bilgi Sistemleri ve Elektronik Bankacılık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik 
46
k. Kredi Kartı İşlemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranları Hakkında Tebliğ (Sayı: 2006/1) 
46
l. Çek Defterlerinin Baskı Şekline, Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktar ile Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağı Kararlarının Bildirilmesine ve Duyurulmasına İlişkin Tebliğ (Sayı: 2010/2) 
47
B. Örf ve Adet Hukuku 
47
C. Öğreti ve Yargı Kararları (Tâli Kaynaklar) 
49
II. Uluslararası Nitelikli Kaynaklar 
50
A. Genel Olarak 
50
B. Basel İlke ve Standartları 
54
C. Avrupa Birliği Bankacılık Hukuku Düzenlemeleri 
57
2. BÖLÜM
BANKACILIK HUKUKUNUN ESASLARI
I. BANKACILIK HUKUKUNUN TANIMI KONUSU VE BANKALARIN TÜRLERİ 
61
A. Bankacılık Hukukunun Tanımı ve Konusu 
61
B. Bankaların Türleri ve Değerlendirme 
62
1. Bankaların Türleri 
62
a. Genel Olarak 
62
b. Mevduat Bankaları 
62
c. Katılım Bankaları 
63
ç. Kalkınma ve Yatırım Bankaları 
65
d. Kıyı Bankacılığı 
66
2. Değerlendirme 
67
II. BANKALARIN KURULUŞU VE FAALİYETE GEÇMELERİ 
68
A. İlk Kuruluş Şartı: Anonim Şirket Olarak Kurulması 
68
1. Genel Olarak 
68
2. Banka Anonim Şirketinin Tanımı, Unsurları ve Kuruluş Aşamaları 
69
a. Tanımı 
69
b. Unsurları 
70
aa. Ortak (Kişi) Unsuru 
70
bb. Yazılı Esas Sözleşme Unsuru 
72
cc. Amaç ve Konu Unsuru 
72
çç. Ticaret Unvanı Unsuru 
75
dd. Sermaye Unsuru 
77
aaa. Sermayeye İlişkin Genel Bilgi 
77
bbb. Banka Anonim Şirketlerinde Sermaye 
80
ee. Sınırlı Sorumluluk Unsuru 
82
ff. Tüzel Kişilik Unsuru 
83
c. Kuruluş Aşamaları 
83
aa. Kuruluş Belgeleri 
83
bb. Esas Sözleşmenin Hazırlanması ve Noter Tarafından İmzaların Onaylanması veya Esas sözleşmenin Ticaret Sicili Müdürü Yahut Yardımcısı Huzurunda İmzalanması 
84
aaa. Esas Sözleşmenin Şekli 
84
bbb. Esas Sözleşmenin İçeriği ve Pay Bedellerinin Ödenmesi 
84
bb. İzin Aşamaları 
87
aaa. Ticaret Bakanlığı’ndan İzin Alınması 
87
bbb. BDDK.’dan İzin Alınması 
88
(i) Genel Olarak 
88
(ii) Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumuna Verilecek İzin Dilekçesine Eklenecek Hususlar 
89
ccc. Halka Açık Bankalar İçin SPK. İzninin Alınması 
93
B. Diğer Kuruluş Şartları ve Kurucularda Aranan Koşullar 
95
1. Diğer Kuruluş Şartları 
95
2. Kurucularda Aranan Koşullar 
96
C. Banka Anonim Şirket Paylarının Edinim ve Devirlerine İlişkin Şartlar 
98
1. Genel Olarak Anonim Şirketlerde Pay (Hisse) Kavramı 
98
2. Anonim Şirketlerde Payların Edinim ve Devri 
100
a. Pay Senedine Bağlanmamış Payların Edinim ve Devri 
100
b. Pay Senedine Bağlanmış Payların Edinim ve Devri 
105
aa. Genel Olarak 
105
bb. Hâmiline Yazılı Pay Senetlerinin Devri 
107
cc. Nama Yazılı Payların ve Pay Senetlerinin Devri 
107
3. Banka Anonim Şirketlerinde Payların Edinim ve Devrine İlişkin Özel Düzenlemeler (Bank. K. m.18 Hükmü Uyarınca İzne Tabi Pay Edinim ve Devirleri) 
108
a. Bir Kişinin Doğrudan veya Dolaylı Olarak Pay Sahipliği Yoluyla Banka Sermayesinin %10 veya Daha Fazlasını Temsil Eden Payları Edinmesi 
108
b. Bir Ortağa Ait Doğrudan veya Dolaylı Payların Banka Sermayesinin %20, %33 ve %50’sini Aşması Sonucunu Doğuran Pay Edinimi 
109
c. Bir Ortağa Ait Doğrudan veya Dolaylı Payların Banka Sermayesinin %10, %20, %33 ve %50’sinin Altına Düşmesi Sonucunu Doğuran Pay Devirleri 
110
ç. İmtiyazlı Payların Devri 
111
d. Oy Hakkı Edinilmesi ve Paylar Üzerinde İntifa Hakkı Tesisi 
111
aa. Genel Olarak 
111
bb. Paylar Üzerinde İntifa Hakkı Tesisinin Oy Hakkına Etkisi 
112
cc. Oy Hakkı Elde Edinilmesinde BDDK. İzni Meselesi 
114
aaa. Genel Olarak 
114
bbb. Oy Hakkının Temsil Yolu ile Kullanılması 
114
ccc. Hâmiline yazılı pay senedini Çeşitli Hukuki İşlemlerle Elinde Bulunduran Kişiye Oy Hakkının Kullanması İçin Temsil Yetkisi Verilmesi 
115
ççç. Oy Hakkının Oy Sözleşmesi Yolu ile Edinilmesi 
116
e. Banka Anonim Şirket Payının İcradan Satın Alınması Hâli 
117
f. Banka Anonim Şirket Pay Senetlerinin Borsada İşlem Görmesi Hâli 
118
g. Banka Ortağı Tüzel Kişilerin Paylarının El Değiştirmesi Hâli 
121
h. Banka Anonim Şirket Payının Rehni 
124
4. Banka Anonim Şirketlerinin Kuruluş İzinlerinin İptali Halleri 
126
5. Bankaların Faaliyete Geçebilmesi, Faaliyet Konuları ve Faaliyet İzninin İptali veya Sınırlandırılması 
126
a. Bankaların Faaliyete Geçebilmesi 
126
b. Bankaların Faaliyet Konuları 
128
c. Bankaların Faaliyet İzninin İptali veya Sınırlandırılması 
130
III. TÜRKİYE’DE KURULMUŞ BANKALARDA MERKEZ VE ŞUBE KAVRAMLARI, YURT İÇİNDE ŞUBE AÇMALARI, ŞUBE OLMANIN HUKUKİ SONUÇLARI VE BANKALARIN SINIR ÖTESİ FAALİYETLERİ 
130
A. Türkiye’de Kurulmuş Bankalarda Merkez ve Şube Kavramları, Yurt İçinde Şube Açmaları, Şube Olmanın Hukuki Sonuçları 
130
1. Genel Olarak Merkez – Şube İlişkisi 
130
2. Bankalarda Merkez Kavramı 
131
3. Şube Kavramı, Bankaların Yurt İçinde Şube Açmaları ve Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar 
132
a. Şube Kavramı 
132
aa. Genel Olarak 
132
bb. Şubenin Tanımı ve Unsurları 
133
b. Bankaların Yurt İçinde Şube Açmaları 
135
c. Şube Olmaya Bağlanan Hukuki Sonuçlar 
135
B. Bankaların Sınır Ötesi Faaliyetleri 
136
IV. YABANCI BANKALARIN TÜRKİYE’DE ŞUBE AÇMALARI 
137
A. Genel Olarak 
137
B. Yabancı Bankaların Türkiye’de Şube Açmaları İçin Gereken Evraklar 
138
3. BÖLÜM
BANKALARIN ORGANLARI VE BANKALARDA DENETİMİN ESASLARI İLE MUHASEBE VE FİNANSAL RAPORLAMA
I. BANKALARIN ORGANLARI 
141
A. Genel Olarak 
141
B. Genel Kurul ve Görev ve Yetkileri 
141
1. Genel Olarak 
141
2. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri 
142
C. Yönetim Kurulunun Teşkili ile Diğer İlgili Konular ve Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri 
144
1. Yönetim Kurulunun Teşkili ve Genel Müdür ve Yardımcıları ile Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı 
144
2. Genel Müdür ve Yardımcıları 
146
3. Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı, Mal Beyanı Kuralı ile Yönetim Kurulu Karar Defterine İlişkin Özel Düzenleme 
146
a. Çalışma ve İmza Yetkisi Yasağı 
146
b. Mal Beyanı Kuralı 
147
c. Yönetim Kurulu Karar Defterine İlişkin Özel Düzenleme 
147
4. Yönetim Kurulunun Görev ve Yetkileri 
148
5. Yönetim Kurulu Toplantıları 
149
a. Genel Olarak 
149
b. Yönetim Yetkilerinin Devri ve Bölünmesi 
150
c. Toplantı ve Karar Yetersayısı 
151
6. Banka Anonim Şirketinin Temsili 
151
a. Genel Olarak 
151
b. Temsilde Kural: Çift İmza 
152
c. Temsil Yetkisinin Sınırlandırılması 
153
aa. Genel Olarak 
153
bb. Birlikte Temsil 
153
cc. Şube İşleriyle Sınırlama 
153
Ç. Denetim Komitesi ve Görevleri 
153
II. BANKALARDA DENETİM 
155
A. İç Denetim 
155
B. Dış Denetim (Bağımsız Denetim) 
155
III. BANKALARDA MUHASEBE İLE FİNANSAL RAPORLAMA 
158
4. BÖLÜM
BANKALARIN ANA SÖZLEŞMEYE YÖNELİK İŞLEMLERİ,
BANKALARDA KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ VE DİĞER İÇ SİSTEMLER
I. ANA SÖZLEŞMEYE YÖNELİK İŞLEMLERİ 
161
A. Genel Ana Sözleşme Değişiklikleri 
161
1. Genel Olarak 
161
2. İzlenecek Prosedür ve Yeter Sayı 
161
3. İmtiyazlı Pay Sahipleri Özel Kurul Toplantısı 
163
4. Tescil 
164
B. Özel Ana Sözleşme Değişiklikleri 
164
1. Sermaye Artırımları 
164
2. Esas Sermayenin Azaltılması 
167
C. Bankalarda Birleşme, Bölünme, Pay (Hisse) Değişimi 
168
D. İradi Tasfiye 
169
1. Genel Olarak 
169
II. BANKALARDA KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİ 
173
A. Genel Olarak 
173
B. Bankaların Kurumsal Yönetim İlkeleri 
173
III. BANKALARDA DİĞER İÇ SİSTEMLER 
180
A. Genel Olarak İç Sistemlere İlişkin Yükümlülükler 
180
B. İç Kontrol Sistemi 
180
C. Risk Yönetimi Sistemi 
181
5. BÖLÜM
BANKALARDA KORUYUCU HÜKÜMLER
I. KORUYUCU DÜZENLEMELER 
183
II. ÖDENMİŞ SERMAYE, YEDEK AKÇELER VE ÖZKAYNAK 
184
III. SERMAYE VE LİKİDİTE YETERLİLİĞİ İLE AŞIMLARIN GİDERİLMESİ 
184
A. Sermaye ve Likidite Yeterliliği 
184
1. Sermaye Yeterliliği 
184
2. Likidite Yeterliliği 
185
B. Aşımların Giderilmesi 
185
IV. BANKALARDA KREDİLER, RİSK GRUBU VE SANDIK VE VAKIFLARA KAYNAK AKTARMA YASAĞI İLE BAĞIŞLAMA SINIRLARI 
186
A. Krediler 
186
1. Genel Olarak Kredi Kavramı, Hukuki Niteliği ve Kredi Türleri 
186
a. Genel olarak Kredi Kavramı ve Hukuki Niteliği 
186
b. Kredi Türleri 
187
aa. Genel Olarak 
187
bb. Nakdi Krediler 
187
cc. Gayrinakdi Krediler 
187
çç. Mal Kredileri 
188
dd. Bankacılık Kanunu 
188
2. Kredi Açma ve Kredilerin İzlenmesi 
189
a. Kredi Açılması Yetkisi 
189
b. Kredilerin İzlenmesi 
190
3. Karşılıklar, Teminatlar ile Kredi Sınırlamaları ve Kredi Sınırlamalarına Tabi Olmayan İşlemler 
190
a. Karşılıklar ve Teminatlar 
190
b. Kredi Sınırlamaları 
191
c. Kredi Sınırlamalarına Tabi Olmayan İşlemler 
192
B. Risk Grubu 
193
C. Sandık ve Vakıflara Kaynak Aktarma Yasağı ile Bağışlama Sınırları 
194
1. Sandık ve Vakıflara Kaynak Aktarma Yasağı 
194
2. Bağışlama Sınırları 
194
6. BÖLÜM
BANKALARDA MEVDUATA VE KATILIM FONU TOPLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLER VE SİSTEMİK RİSKLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER İLE
SIR SAKLAMA VE MÜŞTERİ HAKLARI
I. BANKALARDA MEVDUATA VE KATILIM FONU TOPLAMAYA İLİŞKİN HÜKÜMLER 
195
A. Mevduat ve Katılım Fonu Kabulü 
195
B. Mevduatın ve Katılım Fonunun Çekilmesi 
196
C. Mevduatın ve Katılım Fonunun Zamanaşımına Uğraması 
197
Ç. Mevduatın ve Katılım Fonunun Sigortalanması 
198
II. BDDK., TMSF. KURUMUN VE BANKALARIN SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
199
III. BANKALARIN TİCARİ İTİBARIN KORUNMASI 
200
IV. MÜŞTERİ HAKLARI 
200
V. FİNANSAL PİYASALARDA MANİPÜLASYON VE YANILTICI İŞLEMLER 
201
VI. BANKACILIK ETİK İLKELERİ 
201
7. BÖLÜM
BANKACILIKTA KURULUŞ BİRLİKLERİ, BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU VE BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU
I. BANKACILIKTA KURULUŞ BİRLİKLERİ, GÖREVLERİ VE ORGANLARI 
203
A. Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği 
203
B. Birliklerin Görev ve Yetkileri 
204
C. Birlik Organları ve Statüsü 
204
II. BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU VE BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU 
205
A. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu 
205
B. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu 
206
1. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Çalışma Esasları 
206
2. BDDK.’nın Görev ve Yetkileri 
208
8. BÖLÜM
AÇIK BANKACILIK KAVRAMI VE AÇIK BANKACILIKLA İLGİLİ GELİŞMELER
I. GENEL OLARAK 
209
II. DİJİTAL BANKALARIN FAALİYET ESASLARI İLE SERVİS MODELİ BANKACILIĞI HAKKINDA YÖNETMELİĞİN ÖNEMLİ HÜKÜMLERİNİN İRDELENMESİ 
211
A. Dijital Bankaların Faaliyet Esaslarını Genel Olarak Düzenleyen Hükümler 
211
1. Genel Esaslar 
211
2. Faaliyet Kısıtlamaları 
212
B. Yönetmeliğin Diğer Hükümlerinin İrdelenmesi 
213
1. Dijital Bankaların Fiziksel Erişim Noktaları Kurma Yükümlülükleri 
213
2. Hizmetin Sürekliliğinin Taahhüdü 
214
3. Dijital Bankaların Kuruluş ve Faaliyet İzninde Aranan İlave Şartlar Kuruluş ve Faaliyet İzni Genel Şartları ve Faaliyet İzni İçin Gerekli Asgari Ödenmiş Sermaye ile Yöneticilerde Aranan Koşullar 
214
a. Dijital Bankaların Kuruluş ve Faaliyet İzninde Aranan İlave Şartlar Kuruluş ve Faaliyet İzni Genel Şartları 
214
b. Faaliyet İzni İçin Gerekli Asgari Ödenmiş Sermaye 
215
c. Yöneticilerde Aranan Şartlar 
215
4. Servis Modeli Bankacılığı 
215
5. Dijital Bankacılık Uygulamasında Mevcut Bankaların Durumu 
218
Sonuç 
219
EKLER
EK 1: X BANKASI ANONİM ŞİRKETİ ANA SÖZLEŞMESİ 
223
EK 2: BANKA KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (TÜZEL KİŞİLER) 
233
EK 3: BANKA KURUCULARINA/HİSSE DEVRALACAKLARA İLİŞKİN BEYANNAME (GERÇEK KİŞİLER) 
237
EK 4: TAAHHÜTNAME 
241
EK 5: TAAHHÜTNAME 
242
EK 6: BEYANNAME 
243
Kaynakça 
245