5. Baskı,
Nisan 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
13x19
Sayfa Sayısı:
336
Baskısı tükenmiştir.
Kitabın Açıklaması
Demokratik hukuk devleti ve hukukun üstünlüğü, devlet örgütlenmesi olarak erkler (yasama-yürütme-yargı) ayrılığını ve hukukun yapılanması olarak normlar hiyerarşisini gerekli kılar. Ana konularını ‘ülke, insan ve devlet' üçlüsünün oluşturduğu anayasa normu, Anayasa biliminin verileri ışığında incelenir. Bu bilim dalı, ‘özgür birey-özerk toplum-güvenli çevre-ülke ve egemen devlet' düzenek ve güvencelerine ilişkin kurumları, kuralları ve ilkeleri inceleme konusu yapar. Bunların başında anayasa adaletini sağlayan kurumlar ve kurallar gelir.
Kitabın Konu Başlıkları
Anayasa Adaleti ve Adil Yargı
Anayasa Uyuşmazlığı,
Anayasal Usul Hukuku
Uygunluk Denetiminin Kapsamı
AYM Kararları ve Sonuçları
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
BÖLÜM 1
ANAYASA ADALETİ VE ADİL YARGI
I.– AMERİKA VE AVRUPA MODELLERİ
15
A) Amerika: Uygulamadan kurama
15
1.– Modelin özelliği: somut ve yaygın denetim
16
2.– Amerika uygulamasının etkisi
18
3.– Türkiye’deki girişimler
18
B) Avrupa Modeli: Anayasa Mahkemesi
22
1.– Kuramdan uygulamaya: ilk denemeler
23
2.– Yeniden kuruluş ve temellenmesi
26
3.– Anayasa Mahkemelerinin çoğalması
30
C) Anayasacılık ölçütü olarak anayasa
yargısı
31
1.– Karma ve düalist modeller
31
2.– Anayasal yargı kuramı
34
3.– Sınıraşan ve karşılaştırmacı anayasa yargısı
36
II.– HAKKANİYETE UYGUN ANAYASA
YARGISI
41
A) Hakkaniyete uygun yargılama gerekleri
42
1.– Mahkeme hakkı
42
2.– Yargılama ilkeleri ve güvenceleri
44
3.– Gerekçeli karar ve uygulama yükümlülüğü
45
B) Anayasa adaletinin 13 ilkesi
46
C) Türkiye’de hakkaniyete uygun yargılama
48
1.– Hakkın anayasal dayanakları
49
2.– İhlaller ve pilot karar gerekleri
53
3.– Genel yargı reformu aciliyeti
55
III.– ANAYASA ADALETİNİN İŞLEVİ VE
MEŞRULUĞU
57
A) Kurucu iktidar
57
1.– Meşruluk kaynağı olarak kuruculuk
57
2.– Temsilciler mekânı ve yurttaş mekânı
58
3.– Yasama organının belirlemesi
61
B) Kural koyma yetkisi
62
1.– Yarışmacı ilişkiler zinciri
62
2.– Yorumlamanın meşrulaştırıcı işlevi
64
3.– Nitelik ve öz olarak demokrasi
66
C) “Anayasaya saygılı yasa” gerekleri
72
1.– Anayasanın metni ve ruhu
73
2.– Yasayıcı incelemesinin niteliği
74
3.– Yasa yapım ve denetim sürecinin içiçeliği
75
BÖLÜM 2
ANAYASA UYUŞMAZLIĞI
I.– DENETİM ÖLÇÜTLERİ
80
A) Ölçü norm olarak Anayasa
80
1.– Anayasa’nın sözü ve özü
81
2.– Anayasa’nın yorumu
82
3.– Anayasallık bloku
88
B) Ölçü norm olarak uluslararası
sözleşmeler
90
C) Hukukun genel ilkeleri
94
II.– DENETİM KONULARI
98
A) Denetlenen normatif işlemler
98
1.– Anayasa değişiliklerinin denetimi
98
2.– Uluslararası andlaşma ve sözleşmelerin
denetimi
101
3.– Yasalar ve başka normatif işlemler
103
B) Normatif eylemsizlik (ihmal)ler
112
C) Denetim dışı tutulan işlemler
116
1.– Normlar bakımından
116
2.– Bireysel başvuru bakımından
118
3.– Olağanüstü Hal KHK ve CBK
120
III.– FAALİYETLERİN DENETİMİ
127
A) Organlar arası uyuşmazlıklar
127
1.– Yatay Erkler Ayrılığı
128
2.– Düşey Erkler Ayrılığı
129
3.– Yargı organları arasında
131
B) Demokratik süreç ve düzenekler
132
1.– Siyasal partiler ve seçimler
132
2.– Yüce Divan: “demokrasi antrenörü”
135
3.– Hukuk düzenini anayasallaştırma
137
C) Özgürlükler ve haklar
139
BÖLÜM 3
ANAYASAL USUL HUKUKU
I.– ANAYASA MAHKEMELERİNİN
ÖRGÜTLENMESİ
142
A) Seçme ve belirleme kuralları
142
1.– Yasamanın tekelci yetkisi
142
2.– Paylaşılmış yetki sistemleri
143
3.– Türkiye: paylaşılmış yetkiden yürütme
hakimiyetine
144
B) Üyelerde nitelik ölçütleri
148
1.– Üyelik koşulları
148
2.– Liyakat için saydam süreç ve gerekçe
150
3.– Türkiye: “kapalı devre”
151
C) Statü kuralları ve örgütlenme
153
1.– Yargıçların bağımsızlığı ve görev süresi
153
2.– Dokunulmazlık, disiplin ve yükümlülükler
155
3.– Komisyon, Bölüm, Daire ve Genel Kurul
158
II.– BAŞVURU YOLLARI VE ÖZELLİKLERİ
161
A) Dava yolu: Soyut norm denetimi
161
1.– Genel ve ortak özellikler
162
2.– Federal ve bölgeli devletler
164
3.– Tek yapılı devletler ve Türkiye
165
B) İtiraz yolu: Somut norm denetimi
168
1.– Önsorun: ret veya geri bırakma
168
2.– “Bekletici sorun” (mesele–i müstehire)
172
3.– Karar: Yaygın mı, merkezi mi?
174
C) Bireysel başvuru yolu: Anayasa şikayeti
176
1.– Özgürlük anayasa adaletinin ortaya çıkışı ve
evrimi
177
2.– Dikey ve yatay ilişkiler bakımından
180
3.– Anayasa şikayeti ve benzer başvuru yolları
184
III.– BAŞVURU ZAMANI VE UYUŞMAZLIĞIN
ÇÖZÜMÜ
187
A) Başvuru Zamanı (ânı)
187
1.– Önceden (önleyici) Denetim
187
2.– Sonradan (a posteriori) Denetim
190
3.– Önceden ve/veya Sonradan Denetim
191
B) İstemin incelenmesi
195
1.– Öninceleme ve süzgeç görevi
195
2.– İptal ve itiraz başvuruları
198
3.– Bireysel başvuru
200
C) Uyuşmazlığın çözümü
201
1.– Kurul ve müzakere süreci
201
2.– Çelişmeli ve yüzyüze yargılama
202
3.– Katılımcı karar süreci ve amicus curiae
207
BÖLÜM 4
UYGUNLUK DENETİMİNİN KAPSAMI
I. NORM DENETİMİ: ŞEKİL VE ESAS
210
A) Şekil ve usul
210
1.– Anayasa değişiklikleri
211
2.– Yasalar: “Şekli anayasallık denetimi”
213
3.– Kararnameler: KHK ve CBK
215
B) Yetki: usul ve esas eklemlenmesi
219
1.– Anayasa: halk ve temsilcileri
220
2.– Yasa: konu
221
3.– KHK ve CBK: konu ve yetki
222
C) Esas denetimi
225
1.– Anayasa: değişmez maddeler
225
2.– Yasa: neden ve amaç
227
3.– KHK ve CBK
231
II.– BİREYSEL BAŞVURU: ÖZGÜRLÜKLER
ANAYASA YARGISI
234
A) Kabuledilebilirlik koşulları
234
1.– Daraltıcı yasal düzenleme
235
2.– Anayasal ve kişisel önem
236
3.– Açıkça dayanaktan yoksunluk
237
B) Esas hakkında inceleme
239
1.– İnceleme alanı ve koşulları
239
2.– “Kanun yolunda gözetilmesi gereken hususlar”.
240
3.– Bireysel başvuruda “Somut norm denetimi”
242
C) Karar ölçütleri
244
1.– Bireysel başvuru konusu haklar
244
2.– Sınırlama ve Güvence ölçütleri
245
3.– Özgürlük lehine genişletici yorum
249
III.– GEREKÇELER
251
A) Anayasa Mahkemeleri
251
1.– Gerekçelendirme zorunluğu ve işlevi
251
2.– Gerekçe teknikleri
254
3.– Eşzamanlılık ve karşıoylar
256
B) İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi
259
1.– Avrupa kamu düzeni
260
2.– Stratejik biçimlendirme
261
3.– Dış kaynakların kullanımı
263
C) Anayasal yargı denetiminin yoğunluğu
ve sınırları
265
1.– “Kanun koyucu gibi hareket”
265
2.– Hukukilik ve yerindelik ayrımı
266
3.– Aktivizm ve kendini sınırlama
267
BÖLÜM 5
AYM KARARLARI VE SONUÇLARI
I.– KARAR TEKNİLERİ VE TÜRLERİ
272
A) Basit kararlar
272
1.– İptal kararları
272
2.– Ret veya uygun bulma
273
3.– Kısmi iptal ve kısmi ret
274
B) Yorum kayıtları
275
1.– Anayasaya uygun yorum
275
2.– Özgül yorum teknikleri: Belçika, İsviçre ve
Türkiye
278
3.– Aykırılık bildirimi, boşluk doldurma ve çağrı
kararları
283
C) İhlal kararları
285
1.– Geçici tedbir kararları
286
2.– Esasa ilişkin kararlar
287
3.– Pilot kararlar
288
II.– KARARLARIN ETKİ VE SONUÇLARI
289
A) Kararların hukuki niteliği
289
1.– Bağlayıcı ve kesin hüküm etkili
289
2.– Taraflar arası etki ve yeniden oylama
291
3.– Yokluk bildirimi ve vazgeçme
294
B) Kararların zaman bakımından etkisi
295
1.– Yürürlüğün Durdurulması: askıya alıcı etki
296
2.– Yürürlükten kaldırıcı etki
302
3.– Yargıçlarca geliştirilen çözümler
303
III.– ANAYASAL İCRA YARGISI
305
A) Kararları uygulama ve uygulatma
305
1.– Anayasa yargıcının yetkileri
305
2.– İcra için “dava mahkemesi”
308
B) Kararların objektif (nesnel) işlevi
311
1.– Benzer durumdakiler için olumlu yükümlülükler
311
2.– İhlalin giderilmesi
314
3.– Etkililik sorunu
317
C) Yasama yükümlülüğü
319
1.– Çağrı ve boşluk doldurma
319
2.– Pilot kararlar
320
3.– Yeniden yargılama ve eski hale getirme
323
(Sonuç yerine): “TÜRKİYE’DE ANAYASA
ADALETİ” İÇİN
327
DİZİN
329
Baskısı tükenmiştir.
Bu kitaplar da ilginizi çekebilir
Şematik Anayasa Hukuku
Tolga Şirin
Anayasa Hukuku: Genel Kısım
Ömer Anayurt
Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarında Çocuğun Anayasal Statüsü
Canberk Gümüş
Türkiye'de Demokratikleşme Süreci Anayasa Yapımı ve Anayasa Yargısı
Ergun Özbudun
Hakkımızda
|
Uluslararası Yayınevi Belgesi|
2023 Kaynakça Dokümanı|
Kişisel Verilerin Korunması |
Üyelik|
Siparişlerim|
İade Politikası|
İletişim