Roma Klasik Hukukundan Modern Hukuklara Obligatio Naturalis

Obligatio naturalis (tabii borç), Romanist araştırmaların yöneldiği problemler arasında her dönemde en ilgi çekicilerinden biri olma özelliğini korumuştur. Bir borcun sorumluluk içermemesine karşın ifasına hukuken geçerlilik tanınması o borcun hukukiliğini sağlamaya yeterli midir? Hukuk düzeninin müeyyideye bağlamadığı ilişkilerden doğan borcun temeli pozitif hukukta mı yoksa ahlaki ve sosyal ödevlerin tezahürü olarak tabii hukukta mı aranmalıdır?

Modern hukuklarda dava vermeyen borç tipinin belki de en yaygın örneği olan 'kumar borcunun' Roma hukukunda 'tabii' olmaması ya da obligatio naturalis'in menşeinin köle borcu olmasının bu bağlamda önemi nedir? Ya da bu gerçekler aslen bir önemi haiz midirler? Muhtemelen obligatio naturalis'e ya da modern hukuk doktrininin isimlendirmesiyle tabii/eksik borca (natural obligation, naturobligation, imperfect obligation, impropi obligatio) ilişkin günümüz hukukçularının zihinlerinde oluşacak ilk sorular bunlardır.

Bu çalışma ile hem tüm bu sorulara yanıt aramak hem de kavramının Roma hukukundan günümüze yaptığı seyahat sonucu vardığı noktanın tarihsel, hukuksal ve de kavramsal bir kritiği yapılarak modern tabii borç olgusunun anakronistik yapısının ispatlanması amaçlanmıştır.