İŞ SAHİBİNİN AYIPLI İFA NEDENİYLE
ESER SÖZLEŞMESİNDEN DÖNME HAKKINI
I. ESER SÖZLEŞMESİNDE İŞ SAHİBİNİN AYIPLI İFADAN DOĞAN SEÇİMLİK HAKLARINI KULLANABİLMESİNİN GENEL ŞARTLARI
19
A. Eserin Tamamlanmış Bir Şekilde İş Sahibine Teslim Edilmiş Olması
19
1. Eserin Tamamlanması/Meydana Getirilmesi
19
2. Tamamlanan Eserin İş Sahibine Teslim Edilmesi
21
c. Eseri Teslim Alma ve Eseri Kabul Etme Kavramları
28
B. Tamamlanmış Şekilde Teslim Edilen Eserin Ayıplı Olması
29
2. Eser Sözleşmesinde Ayıp Kavramı
29
a. Sözleşmede Kararlaştırılmış Vasıfların Eksikliği
31
b. Eserde Bulunması Gereken Lüzumlu Vasıfların Eksikliği
33
3. Eser Sözleşmesinde Ayıp Türleri
35
a. Açık Ayıp ve Gizli Ayıp
35
b. Maddi (Fiili) Ayıp ve Hukuki Ayıp
37
c. Önemli Ayıp ve Daha Az Önemli (Önemsiz) Ayıp
38
4. Ayıbın Diğer Bazı Kavramlardan Farkı
40
a. Ayıp ve Eksik İfa/İş Farkı
40
b. Eser Sözleşmesinde Ayıp ve Aliud (Başka Şeyin Teslimi) Farkı
46
2. İş Sahibinin Gözden Geçirme Külfeti
51
a. Gözden Geçirme Başlangıç ve Bitiş Tarihi
51
b. Gözden Geçirme Sırasında Gösterilmesi Gereken Özen Derecesi
54
c. Gözden Geçirme Yeri
57
3. İş Sahibinin Ayıbı Bildirim Külfeti
57
a. Bildirimin İçeriği ve Hukuki Niteliği
57
D. Teslim Edilen Eserin İş Sahibi Tarafından Kabul Edilmemiş Olması
65
E. Eserdeki Mevcut Ayıbın İş Sahibine Yüklenememesi
68
2. Ayıbın İş Sahibine Yüklenebileceği Haller
70
a. Eserdeki Ayıbın İş Sahibinin Talimatından Doğması
70
b. Eserdeki Ayıbın İş Sahibine Yüklenebilecek Herhangi Bir Sebepten Doğması
74
F. Taraflar Arasında Sorumsuzluk Anlaşmasının Mevcut Olmaması
76
G. Zamanaşımı Süresi İçerisinde Talep Edilmiş Olması
77
II. ESER SÖZLEŞMESİNDE İŞ SAHİBİNİN AYIPLI İFA NEDENİYLE SÖZLEŞMEDEN DÖNME SEÇİMLİK HAKKINI KULLANABİLMESİNİN ÖZEL ŞARTI (TBK m. 475/1)
80
B. Özel Şart: Teslim Edilen Eserin İş Sahibinin Kullanamayacağı veya Hakkaniyet Gereği Kabule Zorlanamayacağı Ölçüde Ayıplı ya da Sözleşme Hükümlerine Aynı Ölçüde Aykırı Olması
81
ESER SÖZLEŞMESİNDE AYIPLI İFA NEDENİYLE
İŞ SAHİBİNİN DÖNME HAKKINI KULLANMASI VE
I. SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKININ KULLANILMASI
87
A. Sözleşmeden Dönme Hakkının Hukuki Niteliği
87
B. Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılmasında Şekil
92
C. Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılmasının Kapsamı
93
D. Bir Tarafın Tüketici Olduğu Eser Sözleşmelerinde Ayıplı İfa Nedeniyle Sözleşmeden Dönme Hakkının Kullanılmasında Ayrık Düzenlemeler
94
E. Sözleşmeden Dönme Hakkının Sınırlanması
97
1. Sözleşmeden Dönme Hakkının TBK M. 475/3 Çerçevesinde Sınırlanması
97
2. Sözleşmeden Dönme Hakkının Kendine Özgü Nedenlerin Varlığı Halinde Sınırlanması
102
a. TBK m. 228/2 Hükmünün Kıyasen Uygulanması Suretiyle Sınırlanması
102
aa. İş Sahibinin Sorumlu Olduğu Bir Neden Yüzünden Eserin Yok Olması
102
bb. İş Sahibinin Eseri Üçüncü Kişilere Devretmesi veya Eserin Şeklini Değiştirmesi
103
b. İş Sahibinin Eseri Ayıplı Olduğunu Bilerek Kullanması
104
II. AYIPLI İFA NEDENİYLE ESER SÖZLEŞMESİNDEN DÖNMENİN SONUÇLARI
105
A. Dönmenin Sözleşmenin Geçerliliği Üzerinde Etkisi
106
1. Klasik Dönme Görüşü
106
2. Yeni Dönme (Dönüşüm) Görüşü
109
3. Ayni Etkili Dönme Görüşü (İstihkak Teorisi)
111
4. Yasal/Kanuni Borç İlişkisi Görüşü
113
B. Sözleşmeye Dair Etkisi Bakımından Dönme ve Fesih Ayrımı
115
C. Eser Sözleşmelerinde Ayıplı İfa Nedeniyle Sözleşmeden Dönmenin İfa Edilmiş Edimlere Etkisi
125
1. Dönme Üzerine Tasfiye İlişkisi
125
a. Eser Sözleşmesinden Dönülmesi Üzerine Edimlerin İadesinin /Tasfiye İlişkisinin Kapsamının Belirlenmesi
125
b. Tasfiye İlişkisine Uygulanacak Hükümler
125
aa. Doktrinde Benimsenen Görüşler
125
aaa. Tasfiyenin, Yalnızca Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Göre Yapılması Görüşü
125
bbb. Tasfiyenin, Sözleşmeden Doğan Borcun İfası Hükümlerine Göre Yapılması Görüşü
126
ccc. Tasfiyenin, Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme Hükümlerine Göre Yapılması Görüşü
126
bb. Benimsediğimiz Görüş ve Bu Görüş Çerçevesinde Edimlerin İadesi
127
aaa. Sözleşmeden Dönmenin İş Sahibinin İade Borcuna Etkisi Bakımından Sonuçları
128
aaaa. Eserin İş Sahibinin Taşınmazı Üzerinde Meydana Getirildiği Hallerde İade
129
bbbb. Taşınır Eser İmalinin Söz Konusu Olduğu Hallerde İade
131
cccc. Maddi Varlığı Olmayan Eserlerde İade
133
bbb. Sözleşmeden Dönmenin Yüklenicinin İade Borcuna Etkisi Bakımından Sonuçları
134
4. Tarafların Geri Verme/İade Borçlarının Yerine Getirilme Sırası, Yeri ve Tabi Oldukları Zamanaşımı Süresi
134
a. Geri Verme/İade Borçlarının Yerine Getirilmesinde Sıra
134
b. Geri Verme/İade Borçlarının İfa Yeri
135
c. Geri Verme/İade Borçlarının Tabi Olacağı Zamanaşımı Süresi
136
D. Eser Sözleşmelerinde Ayıplı İfa Nedeniyle Sözleşmeden Dönme Sonucunda Talep Edilebilecek Tazminat
136
1. İş Sahibinin Ayıplı İfa Sonucu Uğradığı Zararı TBK M. 475/2 Çerçevesinde Genel Hükümlere Göre Tazmin Ettirme Hakkının Şartları
136
b. Eserin Ayıplı Olması Sonucu Uğranılan Bir Zarar Olması
138
c. Yüklenicinin Kusurlu Olması
142
bb. Yüklenicinin Kusurlu Olup Olmadığının Belirlenmesinde Kullanılacak Ölçüt (TBK m. 471/2)
144
aaa. Yüklenicinin, Tedarik Ettiği Malzemedeki Ayıpların Neden Olduğu Zararlardan Doğan Kusursuz Sorumluluğu
148
bbb. Yüklenicinin, İfa Yardımcılarının Davranışlarından Kaynaklanan Kusursuz Sorumluluğu
148
dd. İş Sahibinin Zararın Tazminini Talep Edebilmesi İçin Gözden Geçirme ve Bildirim Külfeti Bulunup Bulunmadığı Sorunu
151
2. Eser Sözleşmesinden Dönme Üzerine Tazmini Talep Edilebilecek Zararın Türü ve Kapsamının Belirlenmesi
154
a. Zararın Türü: Menfi/Olumsuz Zarar
154
b. Olumsuz Zarar Kalemleri
158
bb. Yoksun Kalınan Kâr/Kazanç
161
c. Olumsuz Zararda Denkleştirme
165
d. Zararın Miktarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Tarih
166
E. Dönmenin Sözleşmede Kararlaştırılmış Ceza Koşuluna Etkisi
170