Yurttaşlığı Yeniden Düşünmek

Yurttaşlığı Yeniden Düşünmek: Sosyolojik, Hukuki ve Siyasal Tartışmalar adlı bu kitap, iki yıl önce “Küreselleşme, Yeni Eşitsizlikler ve Yurttaşlık” adlı uluslararası bir sempozyumdan sonra süregiden tartışmaların yeni boyutlarıyla ele alınması sonucunda oluştu. Derleme yayına hazırlanırken, Türkiye’de inişli-çıkışlı bir seyir izleyen demokratikleşme süreci, küreselleşme ile birlikte yeni biçimler almaya başlayan yurttaş-devlet ilişkilerinin yarattığı yeni yurttaşlık tanımları ve bunların üstüne bina edilen hukuki, sosyolojik ve siyasal yapılanmalar dikkate alındı.

Marmara Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Ayşe Durakbaşa, Yrd. Doç. Dr. N. Aslı Şirin Öner ve Dr. Funda Karapehlivan Şenel’in derledikleri bu çalışma “Eskiden Yeniye Yurttaşlık: Kuramsal Yaklaşımlar”, “Avrupa’da Yurttaşlık ve Kimlik”, “Yurttaşlık ve Toplumsal Cinsiyet” ve “Türkiye’de Yurttaşlık Tartışmaları” başlıklı dört kısımdan oluşmaktadır. Birinci kısımda küreselleşmeyle birlikte farklılaşan yurttaşlık tartışmalarına ilişkin yazılar yeralmakta, temel bir soru olan “Kimin haklara hakkı var?” sorusuna cevap aranıp, haklar sosyolojisinin yeni alanları ele alınmakta; İkinci ve Üçüncü kısımlarda yeralan yazılarda, yurttaşlık kavramının içerdiği “eşitlik” idealinin kültürel, etnik, dinsel ve toplumsal cinsiyet farkları kullanılarak, neo-liberal siyasetlerle nasıl aşındırıldığı irdelenmekte, son kısımda ise Türkiye’de ulus-devletin inşası sürecinde oluşan yurttaşlık rejiminin içerdiği eşitsizliklerin yarattığı sorunlar incelenmektedir.

Kitabın derleyenler ve yazarlar, üstüne basarak vurguladıkları “yurttaşlık” kavramını, “vatandaşlık”la ilgili değişik biçimleri de içeren daha da geniş kapsamlı bir kavram olarak kullanmakta, katılımcı bir demokraside “demokratik yurttaşlık” idealinin gerçekleşmesi için verilecek mücadelenin esas olduğunu savunmaktadır.