Bilirkişi Raporları (2007)

Bilirkişilik, yasal deyimle "Ehlivukuf"luk müessesesi HUMK. m.275/286 arasında düzenlenmiştir. HUMK m.275, "Mahkeme çözümü özel ve teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hâkimlik mesleğinin gerektirdiği genel ve hukuki bilgi ile çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişi dinlenemez." diyerek bilirkişilik müessesesinin görev sınırlarını saptamıştır. Ancak, çağdaş toplumda kişisel ilişkilerin gitgide giriftleşmesi, mahkemelerin çözümle yükümlü oldukları anlaşmazlıkların çok karmaşık ve teknik hususları da içermesi sonucu, uygulamada bilirkişilerin hukuksal konularda da, –takdir kesinlikle mahkemenin olmakla birlikte– görüşlerini belirtmelerinin mahkemelerce istenmesine yol açmıştır. Bu itibarla, bugün uygulamada, hemen her bilirkişi kurulunda en az bir hukukçunun yer alması vâkı’adır. Bu açıdan uzun meslek yaşamımda, mahkemeler tarafından, binlerce dosyada, kâh tek, kâh kurul üyesi sıfatı ile bilirkişi olarak görevlendirilmiş bulunmaktayım. Kurul üyesi olarak görev aldığım dosyalarda da, değerli meslekdaşlarım, kendi alanlarına ilişkin görüşlerini yapılan müzakerelerde belirttikten sonra, raportör sıfatı ile rapor ekser halde tarafımdan kaleme alınmıştır. Gerek re'sen ve gerekse raportör sıfatı ile yazdığım raporlarda, HUMK m. 281/III hükmü göz önüne alınmış, dosyanın, iddia ve savunmanın özeti yapılmış, taraflar arasındaki anlaşmazlık saptanarak inceleme sonucu verilmiştir.

Bu arada, bir hususa da değinmek isterim. HUMK m.278 uyarınca, mahkemelerin "bilirkişi" atadıkları kişiler, bu görevi kabule zorunludurlar. Aksi halde, kendilerine maddenin 3. üncü fıkrası uyarınca cezaî yaptırım uygulanır. O halde, mahkemelerin bilirkişilere takdir ettikleri ücret, aslında ücret değil, mahkemelerin, kamu yararına, kendilerinin bu görevi yapmak üzere sarf edecekleri zamanın tazminatı olarak ödenen bir paradır. Başka deyimle, kamu yararına "istimval" edilen zamanları için bir tazminattır. Bir ücret olmadığı için de, "Vergiye tâbi olmaması gerekir. Keyfiyet böyle iken, çok uzun zaman önce yapılan bir Yasa değişikliği ile, bu tazminat "ücret" olarak mütalâa edilerek vergilendirilmektedir. Büyük bir feragatle hizmet eden bilirkişilere bunun bir haksızlık olduğu ve biran önce düzeltilmesi gerekli olduğu kanısındayım. Hukuk, toplumsal yaşamı ve bu toplumdaki bireyler arası ilişkileri yaptırım altında düzenleyen bilimdir. Bu itibarla, hukuk, çeşitli yasa maddelerine yer alan hükümler değildir. Dünyanın en ayrıntılı yasası dahi, bu bireysel ilişkileri ayrı ayrı öngörüp düzenleyemez. Hukuk, son bir tahlille, mahkemelere intikal eden anlaşmazlıkları çözümleyen mahkeme kararlarıdır.

Yaşayan hukuk budur.

Bu itibarla, bu yaşayan hukuk hakkında bir bilgi vermek amacı ile, kalemimden çıkan bilirkişi raporlarını yıllar itibariyle ayırıma tâbi tutarak, içlerinden ilginç olanlarını, bir araya getirip yayınlamayı uygun buldum. Kitabın, mahkemelere, avukatlara olduğu kadar, bu mesleğe intisab edecek hukuk öğrencilerine de yararlı olabileceği görüşündeyim. Kitabın hazırlanıp yayınlanmasında emeği geçen Filiz Kitabevine ve sahibi Sayın İsmet Oruç'a ve bu raporların yayınlanmasını mümkün kılan bilirkişi meslektaşlarıma teşekkür ederim. (Prof. Dr. Oğuz İMREGÜN)

İÇİNDEKİLER

1. Anonim ortaklıkta sermaye artırımı, artırımda aslen pay iktisabı, artırımda aynî sermaye vaz'ı

2. Fesih ve tasfiyesi gerçekleşmiş, sicilden silinmiş bir kollektif şirketin sonradan adına tapuda kayıtlı bir taşınmazın varlığının ortaya çıkması

3. Sermayesini en az yasal mikdara yükseltmiyen limited şirketin fesih ve tasfiyesi

4. Anonim Ortaklıkta Genel Kurul kararlarının hükümsüzlüğü, pay devrinin koşulları

5. Limited Şirketin münfesih durumda olduğunun saptanması

6. Limited Şirkette haklı sebeblerle ortaklıktan çıkmave ortaklığın feshi

7. Limited ortaklıkta tek ortağın kalması

8. Anonim ortaklıkta payın devri

9. Sicil Memurluğunun hatası yüzünden tescil edilmesi gereken tarihten sonra tescil edilmiş bir husus geçmişe etken olarak tescil edilebilir mi?

10. Kooperatif üyesinin üyelikten çıkarılması

11. Anonim ortaklıkta yönetim kurulu üyelerinin sorumu

12. Yapı kooperatifi niteliğinde olmayan bir kooperatifte genel kurul toplantı yetersayıları

13. Anonim Ortaklıkta yönetim kurulu üyelerinin sorumu

14. Anonim ortaklık paylarının satımı

15. Kooperatif genel kurul kararlarının iptali

16. Anonim ortaklıkta sermaye payı taahhütleri ödemesinde temerrüt

17. Anonim ortaklıkta sermaye payı taahhütleri ödemesinde temerrüt

18. Kooperatif üyesinin üyelikten çıkarılması

19. Anonim ortaklıkta genel kurul kararlarının iptali

20. Türk Yasalarına göre kurulmuş bir yabancı sermayeli anonim şirketle bir Türk ortaklığı arasındaki anlaşmazlıkta yetkili mahkeme ve sözleşmelerin haklı sebeblerle feshi

21. Tasfiye edilerek sicilden terkin edilmiş bir ortaklığa karşı açılmış tazminat davasında, tasfiye memurunun sorumu

22. Anonim ortaklıkta genel kurul kararlarının iptali

23. Anonim ortaklıkta genel kurul kararlarının iptali

24. Taşınır malzemenin mülkiyeti

25. Organsızlık nedeni ile anonim ortaklığın feshi

26. Haklı nedenle Limited ortaklığın feshi

27. O/N mevduata aşırı faizde bankanın müzayaka hali

28. Genel kurulda alınan "Sözleşmenin iptali" kararının hüküm ifade ettiği tarih

29. Davalı vekilinin, bilirkişi raporuna itirazında kullandığı elfaz nedeni ile bilirkişilikten çekilme

30. Unvanla marka arasında iltibas

31. Sicilde gerçekleştirilen tescilin, tescilden önceki bir tarih itibariyle gerçekleştirilme olanağı bulunup bulunmadığı

32. Anonim ortaklığın fesih ve tasfiyesi

33. Limited ortaklıktan çıkma

34. Bilirkişilikten çekilme

35. Anonim ortaklığın fesih ve tasfiyesi

36. Anonim ortaklıkta genel kurul kararlarının iptali

37. Sözleşmeye aykırı hareket nedeni ile tazminat

38. Faiz hesaplanması

39. Limited ortaklığın haklı nedenle feshi

40. Anonim ortaklıkta genel kurula katılma için gerekli vekâletname

41. Anonim ortaklığın iflâsının ertelenmesi

42. Sicilden terkin edilen anonim ortaklıkta sermaye taahhüdü

43. Limited ortaklık müdürünün sorumu

44. Limited ortaklıkta ortaklar kurulu kararlarının iptali

45. Tazminat ödemede rücu

46. Limited ortaklığın feshi

47. Unvanda iltibas