Dokuzuncu Baskının Sunumu
7
“KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI” KAVRAMI
§ 1. “KIYMETLİ EVRAK” KAVRAMI
27
II. Kıymetli Evrakın Tanımı
28
III. Kıymetli Evrakın Nitelikleri
31
1. Kıymetli Evrak Bir Senettir
31
2. Kıymetli Evrakın İçerdiği Hakkın Özelliği
35
A. Kıymetli Evraktaki Hak Para ile Ölçülebilen Bir Değere Sahip Olmalıdır
35
B. Kıymetli Evrakın İçerdiği Hak Tedavül Özelliği Olan Bir Haktır
36
C. Kıymetli Evrakta Hak ile Senet Arasında Kuvvetli Bir Bağ Vardır
37
3. Kıymetli Evrakta Mücerretlik (Soyutluk) İlkesi Geçerlidir
38
4. Kıymetli Evrak Özel Şekil Şartlarına Tabidir
42
5. Kıymetli Evrak Tipleri Kanunda Sınırlayıcı Olarak Sayılmıştır
43
§ 2. KIYMETLİ EVRAKLA İLGİLİ YASAL DÜZENLEME
44
I. Türk Ticaret Kanununda Kıymetli Evrakın Düzenlenişi
44
II. Mevzuatımızda Kıymetli Evrakın Düzenlenişi
46
2. Türk Medenî Kanununda
49
3. Türk Borçlar Kanununda
50
4. İcra ve İflas Kanununda
50
5. Damga Vergisi Kanununda
50
7. Türk Ceza Kanununda
51
8. Sermaye Piyasası Kanununda ve Tebliğlerinde
52
A. Yatırım Fonu Katılma Belgesi
52
B. Katılma İntifa Senetleri
52
C. Oydan Yoksun Hisse Senetleri
53
E. Banka Garantili Bonolar
53
G. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet
54
H. Kâra İştirakli Tahvil
55
I. Kâr ve Zarar Ortaklığı Belgeleri
55
J. Paya Dönüştürülebilir Tahviller
55
K. Diğer Sermaye Piyasası Araçları
56
L. Depo Edilen Menkul Kıymet Sertifikaları
56
9. Bankacılık Kanununda
56
10. 2983 Sayılı Kanunda
56
11. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda
56
12. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda
57
§ 3. DEVİR ŞEKİLLERİ BAKIMINDAN KIYMETLİ EVRAK ÇEŞİTLERİ
57
I. Nama Yazılı Senetler
58
2. Nama Yazılı Olarak Düzenlenebilen ve Düzenlenemeyen Senetler
58
A. Nama Yazılı Olarak Düzenlenebilen Senetler
58
B. Nama Yazılı Olarak Düzenlenemeyen Senetler
59
3. Nama Yazılı Kıymetli Evrakın Devri
59
II. Emre Yazılı Senetler
60
2. Emre Yazılı Olarak Düzenlenebilen ve Düzenlenemeyen Senetler
60
A. Emre Yazılı Olarak Düzenlenebilen Senetler
60
B. Emre Yazılı Olarak Düzenlenemeyen Senetler
61
3. Emre Yazılı Kıymetli Evrakın Devri
61
III. Hamile Yazılı Senetler
62
2. Hamile Yazılı Olarak Düzenlenebilen ve Düzenlenemeyen Senetler
63
A. Hamile Yazılı Olarak Düzenlenebilen Senetler
63
B. Hamile Yazılı Olarak Düzenlenemeyen Senetler
64
3. Hamile Yazılı Kıymetli Evrakın Devri
64
§ 4. “KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI” KAVRAMI
65
II. Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziyaı Nedeniyle Açılan İptal Davaları ile İlgili İstatistikler
68
III. Hukukumuzda Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali Hükümlerinin Uygulama Sırası
68
IV. Kıymetli Evrakın Zayi Olma Hâlleri
70
1. Senedin Zilyetliğini Kaybetme
70
2. Senedin Hasara Uğraması
72
V. Kıymetli Evrakın Zayi Olması Hâlinde Hamilin Hakları
73
1. Önleyici Tedbir Alınmasını Talep Etme Hakkı
73
B. Senet Bedelinin Mahkemeye Tevdii
76
2. İstirdat Davası Açma Hakkı
77
3. Senedin İptalini Talep Etme Hakkı
77
B. İptal Hükmünün Özelliği
78
C. İptal Davasının Amacı
79
KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI VE
İPTALİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN DÜZENLENMESİ VE
§ 5. KIYMETLİ EVRAKIN ZİYAI VE İPTALİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN DÜZENLENMESİ
81
II. Türk Ticaret Kanununda Konuya İlişkin Genel Düzenleme
81
III. Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptalinin Özel Hükümlere Bağlanmasının Sebebi
83
§ 6. KIYMETLİ EVRAKIN İPTALİ
84
I. İptale İlişkin Özellikler
84
1. Adî Senetlerin Ziyaı Nedeniyle İptali ile Kıymetli Evrakın Ziyaı Nedeniyle İptali Arasındaki Farklar
84
2. Ziya Nedeniyle İptal Davası ile Bedelsizlik Nedeniyle İptal Davası Arasındaki Farklar
85
3. İptal Davasında Genel Anlamda İspat Yükü
86
4. İptal Davasında Kanunlar İhtilâfı Hukuku
88
2. İptalin Şeklî Şartları
90
B. İptal Talebinde Bulunanın (Dilekçe Verenin) Hak Sahibi Olması
90
3. İptalin Maddî Şartları
92
A. Senedin Zayi Edilmiş Olması
92
B. Senette Yer Alan Hakkın Hâlen Mevcut Olması
93
C. Senet Zilyetliğinin Yeniden İktisabının Mümkün Olmaması
94
D. Zayi Edilen Senedin İptalinin Kanunen Mümkün Olan Senetlerden Olması
95
a. İptali Kanunen Mümkün Olan Senetler
95
b. İptali Kanunen Mümkün Olmayan Senetler
97
KIYMETLİ EVRAK TÜRLERİNE GÖRE
KIYMETLİ EVRAKIN İPTAL USULÜ
§ 7. HAMİLE YAZILI SENETLERE MAHSUS İPTAL USULÜ
101
2. Yetkili ve Görevli Mahkeme
104
b. Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin Görüşü
108
c. Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin Görüşü
109
bb. Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin Genel Kabulü
110
cc. Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin İstisnai Kararları
112
dd. Genel Değerlendirme
113
3. Mahkemece Alınacak Tedbirler
116
A. Önleyici Tedbirler Safhası
116
4. İptal Talebinin Kabulü ya da Reddi Hâlinde Temyiz Safhası
119
III. Münferit Kuponların İptal Usulü
120
§ 8. NAMA YAZILI SENETLERE MAHSUS İPTAL USULÜ
121
III. Temel Kuralın İstisnaları
123
1. Yasanın Saklı Tuttuğu Hükümler
124
2. Borçluya Tanınan İmkânlar
125
A. Basitleştirilmiş Resmî İptal Usulü
125
§ 9. EMRE YAZILI SENETLERE MAHSUS İPTAL USULÜ
127
III. Emre Yazılı Senedin Ziyaı Hâlinde Açılabilecek Davalar
130
1. Önleyici Tedbirler Safhası
130
A. Önleyici Tedbirin Niteliği ve Türk Ticaret Kanunundaki Yeri
130
B. Önleyici Tedbir Talebinde Teminat Sorunu
132
C. Önleyici Tedbiri Kimlerin Talep Edeceği Sorunu
133
D. Önleyici Tedbir Kararının Muhatabı
135
E. Önleyici Tedbir Talebinde Bulunan Kişinin Senedi Ferdileştirmesi
136
F. Önleyici Tedbir Talebinde Şekil
136
G. Önleyici Tedbir Talebinin Mahkeme Dışı Bir Yol ile Alınmasının Mümkün Olup Olmaması
137
H. Önleyici Tedbir Yargılamasında Yetkili Mahkeme
137
I. Önleyici Tedbir Yargılamasında Görevli Mahkeme
139
J. Önleyici Tedbir Kararının Özelliği ve Sonuçları
141
K. Önleyici Tedbirin Devam Süresi
143
L. Önleyici Tedbir Kararının İstinaf ve Temyiz Edilip Edilemeyeceği Sorunu
144
M. Haksız Önleyici Tedbirden Dolayı Tazminat Davası
146
N. Önleyici Tedbir Kararının Zamanaşımını Kesip Kesmeyeceği Sorunu
149
2. İstirdat Davası Safhası
149
A. İstirdat Davasının Niteliği ve Türk Ticaret Kanunundaki Yeri
150
B. İstirdat Davasında Taraflar
151
C. İstirdat Davasının Açılabilme Koşulları
152
D. İstirdat Davasında Yetkili Mahkeme
153
E. İstirdat Davasında Görevli Mahkeme
153
F. İstirdat Davasında İspat Yükü
157
G. İstirdat Davasının Sonucu
158
H. İstirdat Davasında “Uygun Bir Süre” Kavramının Anlamı
158
3. İptal Davası Safhası
159
A. İptal Davasının Niteliği ve Türk Ticaret Kanunundaki Yeri
159
B. İptal Davasında Şekil
160
C. İptal Davasında Yetkili Mahkeme
161
D. İptal Davasında Görevli Mahkeme
162
E. İptal Davasının Adli Ara Vermedeki Durumu
163
F. İptal Davasında İspat Yükü
164
G. İptal Davasında “Senedin Ferdileştirilmesi” Kavramı ve Anlamı
167
H. İptal Davasında Mahkemenin Yapacağı İnceleme
169
I. İptal Davasında İlân Aşaması ve İlânların Sonucu
169
J. İptal Kararı ve İptal Kararının Özelliği
172
K. İptal Kararının Niteliği
172
L. İptal Kararında İstinaf ve Temyiz Yolu
173
M. İptal Kararı Sonrası Yeni Senet Tanzimi
175
N. İptal Aşamasında Tazminat Davası
177
İPTAL KARARININ HÜKÜMLERİ İLE
İPTAL DAVASINDA YARGILAMA GİDERLERİ
§ 10. İPTAL KARARININ HÜKÜMLERİ
179
1. İptal Kararının Olumlu Sonucu
179
2. İptal Kararının Olumsuz Sonucu
179
II. İptal Kararının Senetle İlgisi Olan Taraflar Arasındaki İlişkilere Etkisi
180
1. İptal Kararının Karar Hamili ile Senet Borçlusu Arasındaki İlişkiye Etkisi
180
A. İptal Kararı Hamilinin Hakları
180
b. Hakkın Senetsiz Olarak İleri Sürülebilmesi
181
c. Yeni Bir Senet Düzenlenmesini İsteme Hakkı
183
B. Borçlunun İleri Sürebileceği Def’iler
184
b. İptal Kararı Hamilinin Alacaklılık Sıfatına Karşı Def’iler
184
c. Hakkın Niteliğine ve Varlığına Karşı Def’iler
186
C. İptal Kararı Hamilinin Müracaat Borçlularına Rücu Sorunu
186
2. İptal Kararının Borçlu ile Senet Zilyedi Olan Üçüncü Kişi Arasındaki İlişkiye Etkisi
203
B. İptal Kararı Hamilinin Senet Zilyedi Olan Üçüncü Kişinin Borçluya Müracaatından Önce Müracaat Etmesi
203
C. İptal Kararı Hamilinin Müracaat Etmeden Senet Zilyedi Olan Üçüncü Kişinin Borçluya Müracaat Etmesi
204
3. İptal Kararının İyi Niyetli Zilyet ile İptal Kararı Hamili Arasındaki İlişkiye Etkisi
204
B. İptal Kararının İyi Niyetli Hamile Karşı Etkisi
205
C. İyi Niyetli Hamilin İptal Kararı Hamiline Karşı Dava Açması
205
a. Bono ve Poliçe Yönünden
205
III. İptal Kararının Hukukî Niteliği ve Özelliği
208
IV. İptal Kararı Sonucu Senedin İptal Edilmesi Hâlinde Meydana Gelen Zarara Kimin Katlanacağı Sorunu
209
V. Türk Ticaret Kanunu Tasarısında “Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali” Konusu ile İlgili Genel Bir Değerlendirme
211
1. Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Oluşumu ve Tarihsel Gelişimi
211
B. Yeni Bir Türk Ticaret Kanununun Gerekliliği
213
C. Ana Hatlarıyla Tasarının Getirdiği Yenilikler
213
2. Türk Ticaret Kanunu Tasarısı ve Bölümleri
214
3. Türk Ticaret Kanunu Tasarısında Kıymetli Evrak
215
4. Sonuç ve Değerlendirme
217
VI. Yeni Türk Ticaret Kanununda “Kıymetli Evrakın Ziyaı ve İptali” Konusu ile İlgili Genel Bir Değerlendirme
218
1. Yeni Türk Ticaret Kanununun Oluşumu ve Tarihsel Gelişimi
218
B. Yeni Bir Türk Ticaret Kanununun Gerekliliği
219
C. Ana Hatlarıyla Yeni Kanunun Getirdiği Yenilikler
219
2. Yeni Türk Ticaret Kanunu ve Bölümleri
219
3. Yeni Türk Ticaret Kanununda Kıymetli Evrak
220
4. Yeni Türk Ticaret Kanununun Yürürlük Sorunu
221
5. Yeni Türk Ticaret Kanunu Hakkında Genel Tespitler ve Değerlendirme
222
§11. İPTAL DAVASINDA YARGILAMA GİDERLERİ
224
I. Yargılama Giderlerinin Tanımı ve Özellikleri
224
1. Yargılama Giderlerinin Tanımı
224
2. Yargılama Giderlerinin Özellikleri
225
II. Yargılama Giderlerinin Ödenmesinde Usul
227
III. Yargılama Giderlerinden Sorumluluk
228
IV. Kıymetli Evrakın Ziyaı Nedeniyle Açılan İptal Davasında Yargılama Giderleri
229
KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ YARGITAY KARARLARI VE
UYGULAMADA KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ KARAR ÖRNEKLERİ
§ 12. KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ YARGITAY KARARLARI
233
§ 13. UYGULAMADA KONU İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ KARAR ÖRNEKLERİ
273
I. Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Örnekleri
273
2. 6545 Sayılı Kanundan Önce Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Örneği
275
3. 6545 Sayılı Kanundan Sonra Kovuşturmaya Yer Olmadığına Dair Karar Örneği
278
II. Davacı/Davacı Vekili İçin Dilekçe Örnekleri
281
1. Ödeme Yasağı ve İptal Davası Dilekçe Örneği
281
2. İstirdat (İade) Davası Dilekçe Örneği
283
III. Mahkemenin Müzekkere (Yazışma) Örnekleri
285
1. Mahkeme İlân Müzekkeresi Örneği
285
2. Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Müdürlüğüne Yazılan Müzekkere Örneği
286
3. İlgili Bankaya Yazılan Müzekkere Örneği
287
IV. Mahkeme Tensip Tutanağı Örneği
288
V. Mahkeme Ön İnceleme Tutanağı Örneği
290
VI. Mahkeme Karar Örnekleri
293
1. İptal Davasının Kabulüne Dair Karar Örneği
293
2. İptal Davasının Çekin Kıymetli Evrak Niteliği Kazanmaması Nedeniyle Reddine Dair Karar Örneği
295
3. İptal Davasının Feragat Nedeniyle Reddine Dair Karar Örneği
297
4. İptal Davasının Usulden Reddine Dair Karar Örneği
298
5. İptal Davasının Aktif Husumet Yokluğu Nedeniyle Reddine Dair Karar Örneği
300
6. İptal Davasının Görev Yönünden Reddine Dair (Görevsizlik) Karar Örneği
303
7. İstirdat (İade) Davasının Kabulüne Dair Karar Örneği
305
6762 SAYILI MÜLGA TÜRK TİCARET KANUNU İLE 6102 SAYILI YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNUN KIYMETLİ EVRAKA İLİŞKİN MADDE KARŞILAŞTIRMA TABLOSU
313
Yargıtay Kararları Dizini
333