İdari Yargılama Hukuku Prof. Dr. Ender Ethem Atay  - Kitap

İdari Yargılama Hukuku

3. Baskı, 
Ekim 2024
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
16x24
Sayfa:
548
Barkod:
9789750296574
Kapak Türü:
Karton Kapaklı
Fiyatı:
520,00
24 saat içerisinde temin edilir.
Diğer Baskılar
2. baskı
Ekim 2023
520,00
325,00 (%37)
1. baskı
Ekim 2021
515,00
99,00 (%81)
Kitabın Açıklaması
Hukuk fakültelerinde okutulan ders için bir kaynak ve aynı zamanda uygulamacılara yardımcı olmak amacıyla hazırlanan eserde; konuya ilişkin genel eserler, monografiler ve makaleler ve içtihatlardan yararlanılmıştır.
İdari yargı, idare hukukunun yargılama aşamasında şekli alanına ilişkin kısmıdır. İdare hukukunun maddi alanındaki bilgi ve kaynakların eserde yeterli ve gerekli ölçüde kullanılmasına gayret edilmelidir. Bu gerekliliğe ilişkin anlayış ve tereddüt, eserin yazılmasında mümkün olduğu ölçüde göz önünde bulundurulmuştur. Ancak idari yargılama hukukunun idare hukukuna ilişkin boyutunun dikkate alınması bir gerekliliktir.
Kitabın Konu Başlıkları
.
İdarenin Denetlenmesi ve Yargısal Denetim
.
Türk Hukukunda Yargı Kolları ve İdari Yargı
.
İdari Yargılama Usulünde Dava Türleri
.
İdari Yargı Davalarında Uyuşmazlığın Yargılama Süreci
.
Kararlara Karşı Başvuru Yolları (Kanun Yolları)
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
Önsöz 
VII
Kısaltmalar 
XVII
Birinci Bölüm
İDARENİN DENETLENMESİ VE YARGISAL DENETİM
I. YARGI İŞLEVİ, İDARİ YARGI VE TÜRK İDARİ YARGISI 
1
A. İdarenin Denetlenmesi ve İdarenin Yargısal Denetimi 
1
1. Genel Olarak İdarenin Denetlenmesi 
1
2. İdarenin Yargı Dışı Denetimi 
4
a. İdarenin İç Denetimi 
6
b. İdarenin Dış Denetimi 
9
3. İdarenin Yargısal Denetimi, Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı 
14
a. Genel Olarak İdarenin Yargısal Denetimi 
15
b. Yargının Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı İlkesi 
17
b1. Hâkimin Çekinmesi ve Hâkimin Reddi 
22
b1a. Hâkimin Çekinmesi (Hâkimin Davaya Bakmasının Yasak Olması) 
23
b1b. Hâkimin Reddi 
24
b2. Çekilme ve Reddin Karara Bağlanması 
29
B. İdari Yargıya İlişkin Genel Bilgiler 
32
C. Türkiye’de İdari Yargı Teşkilatının Yapısı ve İşleyişinin Tarihsel Gelişimi 
38
D. Türk İdari Yargısının Genel Özellikleri 
41
E. İdari Yargılama Hukukunun Özellikleri 
45
1. İdari Yargıda Geçerli Olan Anayasal Yargılama İlkeleri 
48
a. Usul Ekonomisi İlkesi 
48
b. Adil Yargılanma Hakkı 
51
c. Aleni Yargılama ve Gerekçe İlkesi 
53
2. İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Öngörüler İlkeler 
57
a. Yazılılık ve Evrak (Belge/Doküman) Üzerinde İnceleme İlkesi 
57
b. Delil Serbestîsi İlkesi 
59
c. Re’sen İnceleme (Kendiliğinden Araştırma/Tetkik) İlkesi 
62
d. Yerindelik Denetimi Yapılamaması İlkesi 
72
e. Hukuk Muhakemesi Kanunu’na Yapılan Atıfların İdari Yargının Bünyesine Uygunluğu Ölçüde Uygulanması İlkesi 
75
f. Taleple Bağlılık İlkesi 
77
3. İçtihadın Öngördüğü İlke: Usuli Kazanılmış (Müktesep) Hak İlkesi 
78
4. İdari Yargılama Usulü İlkeleri ve Delil Tespiti 
82
II. İDARİ YARGININ GÖREV ALANI VE DENETİM SINIRI 
87
A. İdari Yargının Görev Alanına Giren ve Görev Alanı Dışında Kalan Konular 
87
B. İdari Yargının Görev Alanının Belirlenmesinde Kullanılan Ölçütler 
99
1. Kamu Gücü Ölçütü 
99
2. Kamu Hizmeti Ölçütü 
100
3. Karma Ölçüt 
101
C. İdari Yargının Denetiminin Sınırı 
102
1. Genel Olarak 
102
2. Yasama Kısıntısı 
104
3. Yargı Yetkisinin Kullanılmasına Getirilen Sınırlamalar 
106
a. Genel Olarak 
106
b. Anayasa’nın 125. Maddesi Düzenlemesinin Anlam ve Kapsamı 
109
İkinci Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA YARGI KOLLARI VE İDARİ YARGI
I. GENEL AÇIKLAMALAR 
119
II. ANAYASA YARGISI: ANAYASA MAHKEMESİ 
121
A. Anayasa Mahkemesi’nin Oluşumu 
123
B. Anayasa Mahkemesi’nin Görev ve Yetkileri 
123
1. Temel Görev ve Yetkisi: Bazı Normların Anayasaya Uygunluğunun Denetlenmesi (Denetim Yolları) 
124
a. Soyut Norm Denetimi (İptal Davası, Dava Yolu) 
124
b. Somut Norm Denetimi (İtiraz Davası, Def’i Yolu) 
125
c. Bireysel Başvuru Yolu (Anayasa Şikâyeti) 
126
c1. Bireysel başvurunun koşulları 
127
c2. Bireysel başvuru üzerine verilen kararın sonuçları 
128
2. Anayasa Mahkemesi Kararları 
128
C. Anayasa Mahkemesi’nin İçyapısı ve Çalışma Düzeni 
130
III. ADLİ YARGI 
131
A. Adli Yargıda İlk Derece Mahkemeleri 
131
a. Hukuk Mahkemeleri ve Türleri 
131
b. Ceza Mahkemeleri ve Türleri 
133
B. Ara Derece (İstinaf) Mahkemeleri: Bölge Adliye Mahkemeleri 
135
C. Üst Derece (Temyiz) Mahkemesi: Yargıtay 
136
1. Hukuk Usulünde Temyiz Yolu 
138
2. Ceza Usulünde Temyiz Yolu 
138
IV. İDARİ YARGI 
139
A. İlk Derece Mahkemeleri 
139
1. İdare Mahkemeleri 
140
2. Vergi Mahkemeleri 
141
B. Bölge İdare Mahkemeleri (İstinaf Mahkemeleri) 
141
1. Genel Olarak 
141
2. Bölge İdare Mahkemeleri ve Dairelerinin Görevleri 
143
3. Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulu 
145
4. Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerine İlişkin Çeşitli Hükümler 
146
C. İdari Yargı Düzeninin Üst Derece Mahkemesi (Yüksek Mahkemesi): Danıştay 
147
1. Tarihi 
147
2. Oluşumu 
151
a. Danıştay Üyelerinin Nitelikleri ve Görevleri 
152
b. Danıştay Üyelerinin Seçimi 
153
c. Danıştay Meslek Mensuplarının Görevleri ve Görevinin Sona Ermesi 
153
d. Danıştay’ın Yardımcı Görevlileri: Tetkik Hâkimleri ve Savcılar 
155
e. Danıştay’ın Karar Organları 
156
3. Danıştay’ın İlk Derece Mahkemesi Olarak Baktığı Davalar 
164
V. UYUŞMAZLIK YARGISI: ADLİ VE İDARİ YARGI KOLLARI ARASINDAKİ GÖREV VE HÜKÜM UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ 
166
A. Genel Olarak 
166
B. Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Yetkileri 
168
1. Görev Uyuşmazlığı 
168
a. Olumlu Görev Uyuşmazlığı 
168
b. Olumsuz Görev Uyuşmazlığı 
169
2. Hüküm Uyuşmazlığı 
170
C. Uyuşmazlık Çıkarılamayacak Durumlar ve Uyuşmazlık Mahkemesi Kararlarının Sonuçları 
171
VI. SEÇİM YARGISI: YÜKSEK SEÇİM KURULU 
171
A. Kuruluşu 
171
B. Görev ve Yetkileri 
173
C. Mahkeme Niteliği 
173
VII. HESAP YARGISI: SAYIŞTAY 
175
A. Kuruluşu, Yapısı ve İşleyişi 
175
B. Görev ve Yetkileri 
179
C. Sayıştay’ın Yargısal Görevlerini Yerine Getirme Usulü 
181
1. Ön İnceleme (Denetim ve Raporlama) Aşaması 
182
2. Yargılama Aşaması 
183
3. Kanun Yolları Aşaması 
185
a. Temyiz 
185
b. Yargılamanın İadesi 
185
c. Karar Düzeltilmesi 
186
4. Hesap Yargılamasına İlişkin Diğer Hususlar 
187
Üçüncü Bölüm
İDARİ YARGILAMA USULÜNDE DAVA TÜRLERİ
I. İPTAL DAVASI VE YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI 
196
A. İptal Davası Tanımı ve Özellikleri 
196
B. İptal Davasının Ön Koşulları 
207
1. İptal Davasında Göreve İlişkin Koşullar 
207
2. Bağlantılı Davalar 
210
3. İptal Davasında Yetkiye İlişkin Koşullar 
215
a. Genel Yetki Kuralı 
215
b. Özel Yetki Kuralları 
217
b1. Kamu Görevlilerine İlişkin Özel Yetki Kuralları 
217
b2. Taşınmaz Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 
218
b3. Taşınır Mallara İlişkin Özel Yetki Kuralları 
218
4. İptal Davasında Süreye İlişkin Koşullar 
219
5. İptal Davasının Konusuna İlişkin Koşullar 
228
6. İptal Davasının Davacıya İlişkin Koşulları 
229
7. İptal Davasının Davalıya İlişkin Koşulları 
243
8. İptal Davasının Biçimine (Şekline) İlişkin Koşullar 
245
9. İptal Davasının Esasına İlişkin Koşullar 
246
C. İptal Davasının Sonuçları 
246
1. İptal Davasının Reddedilmesinin Sonuçları 
246
2. İptal Kararı Verilmesinin Sonuçları 
247
D. İptal Davasının Esasın İncelenmesi 
248
1. İdari İşlemlerin Tanımı ve Özellikleri 
248
a. Tanım 
252
b. İdari İşlemlerin Özellikleri 
255
b1. İdari İşlemler Kural Olarak İdari Makamlar Tarafından Kamu Gücüne Dayanılarak Yapılır 
255
b2. İdari İşlemler Tek Yanlı İrade Açıklamasıdır 
256
b3. İdari İşlemler İcrailik (Etkili Karar Olma, Lazimul İcra) Niteliğini Taşır ve Re’sen İcra Edilebilir 
257
b4. İdari İşlemler Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanır ve Yargısal Denetime Tabidir 
262
2. İdari İşlemin Unsurları 
263
a. Yetki Unsuru 
263
a1. Yetki Çeşitleri 
265
a1a. Kişi Yönünden Yetki 
265
a1aa. Fiili Memur Teorisi 
265
a1ab. Vekâlet 
266
a1ac. Yetki ve İmza Devri 
267
a1b. Konu Yönünden Yetki 
269
a1c. Yer Yönünden Yetki 
269
a1d. Zaman Yönünden Yetki 
269
a2. Yetkide Paralellik İlkesi 
270
a3. Yetki Unsurunda Sakatlık Halleri 
272
a3a. Fonksiyon (Görev) Gaspı 
272
a3b. Yetki Gaspı 
275
a3c. Yetki Tecavüzü (Aşımı) 
276
b. Şekil (Biçim, Usul ve Prosedür) Unsuru 
277
c. Sebep (Neden) Unsuru 
282
d. Konu Unsuru 
285
e. Amaç (Maksat) Unsuru 
286
f. Takdir Yetkisi ve Bağlı Yetki 
289
3. İdari İşlemlerin Sona Ermesi 
292
a. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesi Dışında Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 
292
a1. Hukuki Nedenler 
292
a2. Fiili Nedenler 
293
b. İdari İşlemin Kendiliğinden Sona Ermesi 
293
c. İdari İşlemi Yapan İdarenin İradesine Bağlı Olarak Gerçekleşen Sona Erdirici Nedenler 
293
c1. Geri Alma 
293
c2. Kaldırma (İlga) 
295
c3. Değiştirme 
296
c4. Düzeltme 
297
E. Yürütmeyi Durdurma Kararı 
297
1. Yürütmenin Durdurulması Kararının Verilmesinin Şekli Koşulları 
306
2. Yürütmenin Durdurulması Kararı Verilmesinin Esasa İlişkin Koşulları 
309
3. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 
314
4. Yürütmeyi Durdurma Kararlarının Hukuki Niteliği 
314
5. Yürütmeyi Durdurma İstemleri Hakkında Verilen Kararların Denetimi 
321
II. TAM YARGI DAVASI 
322
A. İptal Davalarının Tam Yargı Davaları ile Karşılaştırılması 
325
B. Tam Yargı Davalarının Ön Koşulları 
328
C. Tam Yargı Davalarında Yetkili Yargı Yerleri 
328
D. Tam Yargı Davalarının Konusuna İlişkin Koşulları 
329
E. Tam Yargı Davalarının Davacıya İlişkin Koşulları 
333
F. Tam Yargı Davalarının Davalıya İlişkin Koşulları 
333
G. Tam Yargı Davalarının Biçime (Şekle) İlişkin Koşulları 
334
H. Tam Yargı Davalarının Süreye İlişkin Koşulları 
334
I. Tam Yargı Davasının Esası ve Sorumluluk Nedenleri 
340
1. Genel Olarak İdarenin Sorumluluğu 
340
2. İdarenin Sorumluluğun Şartları 
345
a. İdari Davranış 
345
b. Zarar 
346
b1. Zarar, Gerçek ve Kesin Olmalıdır 
351
b2. Zarar Özel Olmalıdır 
352
b3. Zarar, Meşru Bir Menfaat ya da Hakka Yönelik Olmalıdır 
353
b4. Zarar, Maddi ya da Manevi Nitelikte Olabilir 
353
b5. Zarar, Parayla Takdir Edilebilen Bir Zarar Olmalıdır 
353
b6. Zarar, Anormal Olmalıdır 
356
c. Nedensellik Bağı (Sebep–Sonuç İlişkisi, İlliyet Bağı/Rabıtası) 
357
3. Sorumluluğun Kalkması veya Azalması 
358
a. Zorlayıcı Nedenler (Mücbir Sebep, Force Majeur) 
358
b. Beklenmeyen Durumlar (Umulmayan Hal, Kaza, Cas Fortuit) 
360
c. Zarar Görenin Kusuru 
360
d. Üçüncü Kişinin Kusuru 
362
4. Hizmet Kusuru 
362
a. Hizmet Kusurunun Özellikleri 
368
a1. Hizmet Kusuru, Nesnel (Objektif Niteliği Haiz) ve Anonimdir 
369
a2. Hizmet Kusuru, Genel ve Asli Sorumluluk Türüdür 
370
a3. Hizmet Kusuru, Olaylara Göre Değişen, Esnek Bir Kavramdır 
370
b. Hizmet Kusuru Sayılan Haller 
370
b1. Hizmetin Kötü İşlemesi 
371
b2. Hizmetin Geç İşlemesi 
372
b3. Hizmetin Hiç İşlememesi 
373
c. Hizmet Kusuru– Kişisel (Şahsi) Kusur Ayrımı 
374
5. İdarenin Kusursuz Sorumluluğu 
381
a. Risk İlkesi (Muhataralı Faaliyet, Tehlike Sorumluluğu, Hasar Kuramı) 
383
a1. Mesleki Risklerden Doğan Sorumluluk 
384
a1a. Daimi Kamu Görevlilerinin Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 
385
a1b. Geçici Olarak Kamu Görevlerine Katılanların Görevleri Nedeniyle Doğan Sorumluluk 
386
a2. Sosyal Risk İlkesi 
386
b. Kamu Külfetleri Karşısında Eşitlik İlkesi 
389
c. Bayındırlık Hizmetlerine Katılanların Özel Durumuna Göre Sorumluluk 
391
d. Hukuka Uygun İdari İşlemlerden Dolayı Sorumluluk 
391
İ. Tam Yargı Davalarının Sonuçları 
392
Dördüncü Bölüm
İDARİ YARGI DAVALARINDA UYUŞMAZLIĞIN
YARGILAMA SÜRECİ
I. İDARİ YARGI DAVALARININ İNCELENMESİ 
395
II. DİLEKÇELERDE YER ALACAK HUSUSLAR, VERİLECEĞİ MERCİİLER VE DİLEKÇELERİN MAHKEME TARAFINDAN ALINMASI USULÜ 
396
III. DİLEKÇELER ÜZERİNDE İLK İNCELEME 
404
A. Görev ve Yetki 
406
B. İdari Merci Tecavüzü 
407
C. Ehliyet 
408
D. İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı 
410
E. Süre Aşımı 
413
F. Husumet 
415
G. Dilekçede Eksiklik Olup Olmadığı 
417
H. Tek Dilekçeyle Birden Fazla İşleme Karşı Dava Açılması ve Birden Fazla Kişinin Ortak Dilekçeyle Dava Açması 
417
IV. DAVA SÜRECİ 
422
V. AÇIKLAMA VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 
425
VI. DAVA AÇMANIN HUKUKSAL SONUÇLARI 
431
VII. İVEDİ YARGILAMA USULÜ 
434
A. İvedi Yargılama Usulü Uygulaması 
439
1. Dava Açma Süresi 
439
2. Üst Makama Başvuru 
439
3. İlk İnceleme ve Savunma 
439
4. Yürütmeyi Durdurma Kararı 
440
B. Karar Verme Aşaması 
440
C. Temyiz Aşaması 
440
Beşinci Bölüm
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI (KANUN YOLLARI)
I. OLAĞAN BAŞVURU YOLLARI (OLAĞAN KANUN YOLLARI) 
448
A. İstinaf 
448
1. Genel Olarak 
448
2. İstinaf Kanun Yolunun Temyizden Farkları 
452
3. İstinafa Konu Edilemeyecek Kararlar 
453
4. İstinafa Başvuruda Bulunabilecekler 
454
5. İstinaf Nedenleri 
459
6. İstinaf Başvurusunun Süresi ve Şekli 
460
7. İstinaf Yoluna Başvurulmasının Mahkeme Kararlarının İcrasına Etkisi 
461
8. İstinaf İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 
461
B. Temyiz 
463
1. Temyiz Edilemeyecek Kararlar 
465
2. Temyiz Edilebilecek Davalar ve Başvuru Süreleri 
466
3. Temyiz Başvurusunun Şekli 
468
4. Temyiz İncelemesi Sonucu Verilebilecek Kararlar 
469
II. OLAĞANÜSTÜ BAŞVURU YOLLARI (OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI) 
470
A. Kanun Yararına Temyiz 
471
B. Yargılamanın Yenilenmesi 
478
III. KARARLARIN UYGULANMASI 
485
EK: DAVA DİLEKÇESİ ÖRNEKLERİ 
497
Yararlanılan ve Başvurulabilecek Türkçe Temel Kaynaklar 
501
Fransızca Temel Kaynaklar 
520
Kavramlar Dizini 
523