2. GENEL OLARAK BLOCKCHAİN TEKNOLOJİSİ
21
2.1. Blockchain Teknolojisine İlişkin Temel Kavramlar
22
2.2. Blockchain Teknolojisinin Temel Yapısı
24
2.3.1. Blockchain Madenciliği
27
2.3.3. Blokların oluşumu
30
2.3.4. Blockların Blockchain Üzerinde Çalışması
33
2.3.5. Dağıtık Ağ Yapısı
35
2.3.6. ‘Blockchain’ Sisteminin Temel Yapı Taşları
37
2.4. Gelişim Süreci ve Kullanım Alanları
38
2.4.2. Olumlu ve Olumsuz Yanları
41
2.4.2.1. ‘Blockchain’ sisteminin olumlu yanları
41
2.4.2.1.1. Dağıtık yapının güvenlik ve şeffaflık sağlaması
41
2.4.2.1.2. Değişmezlik
42
2.4.2.1.3. Aracı kurumlara ihtiyaç olmaması
43
2.4.2.2. Olumsuz yanları
43
2.4.2.2.1. Sisteme dışardan müdahale olasılığı
43
2.4.2.2.2. Veri değişiminin olmaması
44
2.4.2.2.3. Özel anahtar kullanımındaki güçlük
44
2.4.3.1. Kavramsal açıdan para
46
2.4.3.1.1. Paranın işlevleri
48
2.4.3.1.2. Paranın değerini belirleyen ölçütler
48
2.4.3.2. Bretton Woods sistemi
50
2.4.3.3. Kripto para çeşitleri
51
2.4.3.3.2. Ether (ETH)
53
2.4.3.3.3. Diğer kripto paralar
55
2.4.4. Initial Coin Offer (ICO)
57
2.4.5. Akıllı Sözleşmeler
61
2.4.6. Non–Fungible Tokens (NFT)
66
2.4.7. Blockchain Teknolojisinin Kullanıldığı Diğer Alanlar
68
2.4.8. Ülkelerin ‘Blockchain’ Düzenlemeleri ve Yaklaşımları
69
3. BLOCKCHAİN SİSTEMİ ÜZERİNDEN YAPILAN İŞLEMLERİN HUKUKİ YAPISI
75
3.1. Blockchain Sistemi ve Kripto Paraların Muhtelif Hukuk Dalları İle İlişkisi
75
3.1.2. Borçlar Hukuku Açısından Değerlendirme
75
3.1.3. Medeni Usul Hukuku Açısından Değerlendirilmesi
77
3.1.4. İcra İflâs Hukuku Açısından Değerlendirilme
78
3.2. Blockchain Sistemi ve Kripto Paraların Hukuki Yapısı
80
3.2.1. Blockchain Sisteminin Hukuki Yapısı
80
3.2.2. Kripto Paraların Hukuki Yapısı
82
3.2.2.1. Bitcoin’in eşya hukuku bakımından incelenmesi
84
3.2.2.2. Bitcoin’in para olarak nitelendirilmesi sorunu
87
3.2.2.3. Kripto para cüzdanları
89
3.2.2.4. Kripto para platformları
92
3.3. Blockchaın Sistemi Üzerinden Yapılan Bazı İşlemler ve Bu İşlemlerin Türk
Hukuku Bakımından Hukuki Niteliğinin Tespiti
94
3.3.1. Blockchain Sistemi Üzerinden Kripto Para ile Yapılan Bazı İşlemler
94
3.3.2. Blockchain Sistemi Üzerinden Kripto Para ile Yapılan İşlemlerin Hukuki
3.3.2.1. Blockchain sistemi üzerinden kripto para transferleri ve
3.3.2.1.1. Genel olarak
95
3.3.2.1.2. Blockchain sistemi üzerinde yapılan kripto para
transferlerinin hukuki niteliğinin belirlenmesine
ilişkin farklı yaklaşımlar
95
3.3.2.1.2.1. Kripto para transferlerinin tek bir
işlem olarak değerlendirilmesi
96
3.3.2.1.2.1.1. Genel olarak
96
3.3.2.1.2.1.2. Havale ve Blockchain
ayrı ayrı olarak değerlendirilmesi
98
3.3.2.1.2.1. Gönderici cüzdan sahibi
3.3.2.1.2.2. Cüzdan sahibi ile
3.3.2.1.2.3. Platformlar arası ilişkiler 104
3.3.2.2. Kripto para alım ve satımının hukuki yapısı
105
3.3.2.2.1. Genel olarak
105
3.3.2.2.2. Ticari ve mesleki faaliyet gereği gerçekleştirilen
kripto para alım–satım işlemleri
108
3.3.2.2.3. Ticari ve mesleki faaliyet gereği
gerçekleştirilmeyen kripto para alım–satım
3.3.2.3. Akıllı sözleşmeler ve hukuki niteliği
110
3.4. Blockchain Sistemi Üzerinden Kripto Para ile Yapılan İşlemlerde Yabancılık
3.4.1. Blockchain Sistemi Kullanılarak Yapılan Kripto Para Transferlerinde
3.4.2. Kripto para alım satımlarında yabancılık unsuru
116
3.4.3. Akıllı sözleşmelerde yabancılık unsuru
117
4. BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİ ÜZERİNDE YAPILAN İŞLEMLERE UYGULANACAK
4.2. Yeknesak Kural Oluşturma Faaliyetleri
119
4.2.1. Uluslararası Düzeyde
119
4.2.2. Avrupa Birliği Düzenlemeleri
121
4.2.3. Amerika Birleşik Devletleri Düzenlemeleri
122
4.3. Blockchain Teknolojisi Kullanılarak Yapılan İşlemlerin Vasıflandırılması
122
4.4. Türk Hukukuna Göre Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Uygulanacak
4.4.1. Genel Bağlama Kuralı
126
4.4.1.1. Hukuk seçimi ile uygulanacak hukukun belirlenmesi
127
4.4.1.1.1. Hukuk seçiminin yapılış şekli
128
4.4.1.1.2. Hukuk seçiminin sınırları
129
4.4.1.1.3. Kısmi hukuk seçimi
130
4.4.1.1.4. Hukuk seçiminin zamanı
131
4.4.1.2. Hukuk seçiminin bulunmadığı halde uygulanacak hukukun
4.4.2. Özel Bağlama Kuralları
133
4.5. Blockchain Teknolojisi Kullanarak Yapılan Kripto Para Transferlerinde
Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
136
4.5.2. Cüzdan Sahipleri ile Platformlar Arasında Uygulanacak Hukuk
136
4.5.2.1. Tarafların hukuk seçiminde bulunmaları halinde
4.5.2.2. Tarafların hukuk seçiminde bulunmamaları halinde
4.5.3. Platformlar Arasında Gerçekleşen İşleme Uygulanacak Hukuk
140
4.5.4. Alıcı Cüzdan Sahibi ile Gönderici Cüzdan Sahibi Arasındaki İlişkiye
4.5.5. Transferin Tek Bir İşlem Olarak Kabul Edilmesi Halinde Uygulanacak
4.6. Türk Hukukuna Göre Kripto Para Alım ve Satımına Uygulanacak Hukukun
4.6.2. Tarafların Hukuk Seçiminde Bulunmaları Halinde Uygulanacak Hukuk
146
4.6.3. Tarafların Hukuk Seçiminde Bulunmamaları Halinde Uygulanacak
4.6.3.1. Ticari veya mesleki faaliyet gereği gerçekleştirilen kripto
para alım–satım işlemleri
147
4.6.3.2. Ticari ve mesleki faaliyet gereği gerçekleştirilmeyen kripto
para alım–satım işlemleri
147
4.7. Türk Hukukuna Göre Akıllı Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi
151
4.7.2. Tarafların Hukuk Seçiminde Bulunmaları Halinde Uygulanacak Hukuk
151
4.7.3. Tarafların Hukuk Seçiminde Bulunmamaları Halinde Uygulanacak
4.8. Blockchain Teknolojisi Kullanılarak Yapılan Sözleşmelerin Geçerliliği Hakkında
4.8.1. Sözleşmenin Maddi Varlığı ve Geçerliliği
152
4.8.2. Sözleşmede Ehliyet ve Temsil
153
4.9. Blockchain Teknolojisi Kullanılarak Yapılan İşlemlere Uygulanacak Hukuku
4.9.1. Kamu Düzenine Aykırılık
155
4.9.2. Doğrudan Uygulanan Kurallar
157
4.9.2.1. Türk hukukunda doğrudan uygulanan kurallar ve hukuki
4.9.2.2. Yabancı hukukunun doğrudan uygulanan kuralları ve
4.9.3. Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik
165