YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
1.1. YAPAY ZEKÂ KAVRAMI VE YAPAY ZEKÂNIN SÜREÇ İÇİNDEKİ GELİŞİMİ
27
1.1.1. Yapay Zekâ Kavramı ve Tanımı
27
1.1.2. Yapay Zekânın Gelişim Süreci
30
1.1.3. Yapay Zekânın Temel Özellikleri
34
1.1.3.2. Öngörülemeyen Sonuçlar Ortaya Koyabilme
36
1.1.3.3. Bağımsız İşlem Yapabilme
37
1.1.3.4. Rasyonel Zekâya Sahip Olma
37
1.1.3.5. Sürekli gelişme
38
1.1.3.6. Dış Verileri Öğrenebilme, Toplayabilme, Erişebilme ve
Dış Verilerle İletişim Kurabilme
39
1.1.3.7. Verimlilik ve Doğruluk
39
1.1.3.8. Alternatif Seçenekler Arasından Özgürce Seçim
1.2. YAPAY ZEKÂNIN TÜRLERİ
41
1.2.1. Zayıf (Dar) Yapay Zekâ
41
1.2.2. Güçlü (Genel) Yapay Zekâ
42
1.2.3. Süper Yapay Zekâ
43
1.3. YAPAY ZEKÂNIN İŞLEVLERİ BAKIMINDAN SINIFLANDIRILMASI
44
1.3.1. Tepkisel Yapay Zekâ
44
1.3.2. Sınırlı Hafızaya Sahip Yapay Zekâ
45
1.3.3. Zihin Kuramına Sahip Yapay Zekâ
45
1.3.4. Bilinç Sahibi Yapay Zekâ
46
1.4. YAPAY ZEKÂ VE MAKİNE ÖĞRENMESİ
47
1.4.1. Makine Öğrenimi Çeşitleri
48
1.4.1.1. Denetimli Öğrenme
48
1.4.1.2. Denetimsiz Öğrenme
49
1.4.1.3. Derin Öğrenme
50
1.4.1.3.1. Bir Derin Öğrenme Örneği Olarak Deepfake
51
1.4.1.4. Pekiştirmeli Öğrenme
54
1.4.2. Yapay Zekâ–Robot Farkı
55
1.5. YAPAY ZEKÂNIN GELİŞMESİYLE YOL AÇTIĞI TARTIŞMALAR VE HUKUKİ
1.5.1. Fikri Mülkiyet Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi
58
1.5.2. Patent Hukuku Açısından Yapay Zekânın Önemi
61
YAPAY ZEKÂ BULUŞLARI VE PATENT HUKUKU
2.1. YAPAY ZEKÂNIN KATKISI OLAN BULUŞLARDA PATENTLENEBİLİRLİK VE BULUŞ SAHİPLİĞİ
66
2.1.2. Patent Verilebilirlik Şartlarının Yapay Zekâ Buluşları Açısından
2.1.2.1. Yenilik Kavramı
69
2.1.2.2. Buluş Basamağı
72
2.1.2.3. Sanayiye Uygulanabilirlik
74
2.1.3. Patent Koruması ile Amaçlanan Hususlar
75
2.1.4. Buluşçu Kavramı ve Buluş Sahipliği
78
2.1.5. Yapay Zekânın Buluş Sürecine Katkısına Göre Buluş Sahipliği
81
2.1.6. Yapay Zekânın Buluş Sahibi Olarak Tanınması Gerektiğini
2.1.7. Yapay Zekânın Buluş Sahipliğini Reddeden Görüşler
85
2.1.8. Müşterek Buluş Sahipliği Görüşü
87
2.2. YAPAY ZEKÂYI BULUŞ SAHİBİ OLARAK GÖSTEREN BAŞVURULARIN DEĞERLENDİRİLMESİ
90
2.2.1. DABUS Buluşları ve Patent Başvuruları
90
2.2.2. Genel Çerçevede DABUS Başvurularında Verilen Kararların
2.2.2.1. Patent Başvurusunda Şekil Şartına Aykırılık
91
2.2.2.2. Buluş Sahipliği Açısından Hak Ehliyeti
94
2.2.2.2.1. DABUS’un Buluş Sahibi Olamayacağına
2.2.2.2.1.1. Avrupa Patent Ofisi Başvurusu,
Ret Kararı ve Gerekçeleri
94
2.2.2.2.1.2. Birleşik Krallık Fikri Mülkiyet
Ofisi Başvurusu, Ret Kararı ve
2.2.2.2.1.3. Birleşik Devletler Marka ve
Patent Ofisi Başvurusu, Ret
Kararı ve Gerekçeleri
102
2.2.2.2.1.4. Avustralya Patent Kurumu
2.2.2.2.1.5. Diğer Ülkelerdeki DABUS
Başvuruları, Ret Kararları ve
2.2.2.2.2. DABUS’un Buluş Sahibi Olabileceğine İlişkin
2.2.2.2.2.1. Güney Afrika Patent Kurumu
Başvurusu, Kabul Kararı ve
2.2.2.2.2.2. Avustralya Federal
Mahkemesinin Kabul Kararı ve
2.2.2.3. Buluş Sahibine İlişkin Bilginin Kamuya Açıklanmasındaki
Menfaatin Değerlendirilmesi
112
2.2.3. Patent Ofislerinin Kararlarının Değerlendirilmesi
113
2.3. TÜRK HUKUKUNDA YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ SAHİPLİĞİ
116
2.4. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞÇU OLDUĞU DURUMLARDA GERÇEK KİŞİYE
PATENT HAKKI VERİLMESİ
117
2.5. YAPAY ZEKÂ TARAFINDAN PATENT HAKKINA TECAVÜZ
118
YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ GERÇEKLEŞTİRMESİ İLE ORTAYA ÇIKAN HUKUKİ SORUNLAR, ÇÖZÜMLER VE İZLENEBİLECEK YÖNTEMLERE DAİR DEĞERLENDİRME
3.1. YAPAY ZEKÂNIN HUKUKİ STATÜSÜ
121
3.1.1. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Kabul Eden Görüşler
121
3.1.1.1. Tüzel Kişilik Görüşü
121
3.1.1.2. Elektronik Kişilik Görüşü
122
3.1.2. Yapay Zekânın Kişilik Statüsünü Reddeden Görüşler
125
3.1.2.1. Klasik Mülkiyet Teorisi Görüşü
125
3.1.2.2. Kölelik Görüşü
126
3.2. YAPAY ZEKÂNIN ORTAYA KOYDUĞU BULUŞLAR İÇİN PATENT
SAHİPLİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLER
126
3.2.1. Programcının Patent Hakkı Sahipliği
127
3.2.2. Yetkili Kullanıcının Patent Hakkı Sahipliği
128
3.2.3. Yapay Zekâ Sisteminin Sahibinin Patent Hakkı Sahipliği
129
3.2.4. Yapay Zekâ Buluşları Üzerinde Sözleşmeli Hak Sahipliği
130
3.3. YAPAY ZEKÂNIN BULUŞ ORTAYA KOYMASIYLA İLGİLİ KANUNİ
DÜZENLEME YAPMA GEREKLİLİĞİ
132
3.3.1. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılması Gereğinin
3.3.1.1. Patent Hukuku ve Patent Ofisleri Açısından Olumlu
3.3.1.2. Ekonomik Açıdan Olumlu Sebepler
133
3.3.1.3. Rekabet Hukuku Açısından Olumlu Sebepler
135
3.3.1.4. Sorumluluk Hukuku Açısından Olumlu Sebepler
136
3.3.2. Yapay Zekâyla İlgili Kanuni Düzenleme Yapılmasının Olası
3.3.3. Mevcut Patent Sistemleri Değiştirilmeden Yapay Zekâ
Buluşlarının Korunması
137
3.3.4. Yapay Zekâ Buluşlarının Patent Sistemi Haricinde Korunması
139
3.3.5. Yapay Zekâ Buluşları İçin Patent Koruma Süresine Dair
3.4. ULUSAL ve ULUSLARARASI ALANDA YAPAY ZEKÂ STRATEJİLERİ
142
3.4.1. Avrupa Birliği’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi
143
3.4.2. Birleşik Krallık’ın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi
147
3.4.3. Amerika Birleşik Devletleri’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi
149
3.4.4. Avustralya’nın Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi
151
3.4.5. Türkiye’nin Yapay Zekâ Alanındaki Stratejisi
153