İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ
İnsan Bilgisayar Etkileşimi (İBE) Nedir?
19
İBE’nin Kökleri Nereden Geliyor?
20
Türkiye’deki Gelişmeler
25
Kullanılabilirlik Mühendisliği (Usability Engineering)
34
Bölüm Sonu Etkinlikleri
37
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ:
FİZİKSEL VE FELSEFİ BOYUTU
Etkileşimin Yarattığı Sorunlar
48
Etkileşime Felsefi Bakış Açıları: Norman ve Suchman
50
Etkileşimin 7 Seviyesi ve Körfez Yaklaşımı
51
Norman’ın Körfez Yaklaşımı
53
7 Seviye Yaklaşımının Tasarıma Etkisi
54
Gerçek Bir Etkileşememe Hikayesi
55
Bölüm Sonu Etkinlikleri
57
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ:
İnsanın Bilişsel Yapısı ve İBE ile İlişkisi
63
Algı Sistemi (Perception)
67
Kısa Süreli (Aktif) Bellek
68
Karar Verme, Tepki Seçme Merkezi
69
Şema Yapıları (Schematic Structures)
70
Otomatik ve Kontrollü İşlemler
72
Zihinsel Modeller (Mental models)
73
Psikoloji Disiplininin İBE Tasarımına Pratik Tavsiyeleri
79
Gestalt Teorisi, Prensipleri ve Uygulaması
83
Bölüm Sonu Etkinlikleri
89
İNSAN BİLGİSAYAR ETKİLEŞİMİ: KULLANILABİLİRLİK
Kullanılabilirlik Nedir?
91
Kullanılabilirlik Çalışmalarının Yararları
93
Kullanılabilirlik Kavramı: Nedir, Ne Değildir?
93
1. Kullanılabilirlik: Anlamsal Tanım (Semantic) Yaklaşımı
94
2. Kullanılabilirlik: Arayüz Özellikleri (Feature Based) Tanım Yaklaşımı
96
3. Kullanılabilirlik: İşlevsel (Operational) Tanım
99
Kullanılabilirlik Derecesi ve Etkililik, Verimlilik, Memnuniyet İlişkisi
103
Kullanılabilirliğin Ana Bileşenleri
104
Arayüz Değerlendirme Yöntemleri ve Kullanılabilirlik Testleri
106
Kullanılabilirlik Test Türleri
107
Kullanılabilirlik Test Yaklaşımları
108
Tasarım Rehberleri Kullanımı
109
Uzman Değerlendirmeleri ve Sezgiseller (Heuristics)
110
Deneysel Yaklaşım – Kullanıcı Testleri
117
Test Öncesi Belirlenmesi Gerekenler
118
Kullanılabilirlik Çalışmaları Sürecinde İzlenmesi Gereken Adımlar
121
Uygulamadan Beklenen Hedeflerin Belirlenmesi
121
Hedef Kitlenin Siteden Beklentilerinin Analizi
122
Kullanıcı Profillerinin Çıkarılması
122
Test öncesi ve sonrası kullanılacak enstrumanlar neler olacak?
123
Testin Gerçekleştirilmesi
124
Bulguların Raporlanması
125
Kullanılabilirlik Testi Uzmanları ve Sahip Olmaları Gereken Özellikler
126
Kullanılabilirlik Testi Tasarlanması
126
Potansiyel Kullanıcı Profili (Persona) Analizi
126
Test Esnasında Uygulanabilecek bir Protokol Örneği
127
Bilişsel Teori ya da Bilişsel Model Temelli Yaklaşım
128
Kullanılabilirlik Testi Yaklaşımları Arasındaki İlişki
131
Kullanılabilirlik Testleri Yaklaşımlarının Avantaj ve Dezavantajları
132
Kullanıcı Temelli Yaklaşımın Avantajları
132
Kullanıcı Temelli Yaklaşımın Dezavantajları
132
Uzman Temelli Yaklaşımın Avantajları
133
Uzman Temelli Yaklaşımın Dezavantajları
133
Model Temelli Yaklaşımın Avantajları
134
Model Temelli Yaklaşımın Dezavantajları
134
Kullanılabilirlik ve Göz Hareketlerini Takip Sistemi – Eye Tracker
134
İnsan Bilgisayar Etkileşimi Laboratuvarları
136
Bölüm Sonu Etkinlikleri
139
KULLANILABİLİRLİK ÇALIŞMASI ÖRNEKLERİ
Çalışma–1: E–Devlet Siteleri Görme Engelliler için Erişilebilir mi?
142
Çalışma–2: E–devlet Web Sitelerini Kullanmak ya da Kullanamamak: Vatandaş Açısından Kullanılabilirlik Sorunları ve Öneriler
148
Çalışma–3: Göz Hareketlerini İzleme Yöntemiyle Üniversite Web Sayfalarının İncelenmesi
160
Çalışma–4: Reklamlarda Bazı Mesajlar Algılanmıyor mu? Bir Göz Hareketlerini İzleme Çalışması
170
Ek–1: SKÖ – Sistem Kullanılabilirlik Ölçeği–SKÖ (Hızlı ve Pratik)
179
Ek–2: İBE ile ilgili uluslararası standartlar
182
Ek–3: ISO 9241 – 151 Denetim Listesi
184
Ek–4: İBE ile ilgili bazı kaynaklar ve Web siteleri
192
Ek–5: Xerox Sezgiseller Aracı
193
Ek–6: Kullanılabilirlik Testi Örnek Gözlem Formu
210
Ek–7: Müşteri Memnuniyeti Anketi – QUIS (The Questionnaire for User Interaction Satisfaction)
212