CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN
III. CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ
46
§ 2. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI, GÖREVİ VE TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
49
I. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN AMACI
49
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN GÖREVİ VE TARİHSEL GELİŞİM SÜRECİ
49
§ 3. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN HUKUK DÜZENİ VE MUHAKEME HUKUKU İÇİNDEKİ YERİ
51
I. HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ
51
B. Ceza Muhakemesi Hukuku ve Ceza Hukuku
51
C. Ceza Muhakemesi Hukuku ve İnfaz Hukuku
52
D. Ceza Muhakemesi Hukuku ve Anayasa Hukuku
52
E. Ceza Muhakemesi Hukuku ve İdare Hukuku
53
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN MUHAKEME HUKUKU İÇİNDEKİ YERİ
55
§ 4. CEZA MUHAKEMESİNİN TEMEL İLKELERİ
57
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ
57
II. İNSAN HAYSİYETİNİN DOKUNULMAZLIĞI İLKESİ
58
III. MUHAKEMENİN BÜTÜNÜNE İLİŞKİN İLKELER
58
A. Adil Yargıla(n)ma Hakkı (İlkesi)
58
B. Silahların Eşitliği İlkesi
59
C. Dürüst İşlem İlkesi
60
D. Hukuki Dinlenilme Hakkı (Meram Anlatma İlkesi)
60
E. Makul Süre İçinde Yargılanma Hakkı
60
F. Masumiyet Karinesi (Muhakemenin Sonuna Kadar Suçsuz Sayılma Hakkı)
61
G. Suçlamayı ve Hakları Öğrenme Hakkı
61
H. Özel Hayatın Gizliliği
61
I. Savunma Hakkı – Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
62
J. Tercüman Yardımından Yararlanma Hakkı
62
L. Kimsenin Kendisini ve Yakınlarını Suçlayıcı Beyanlarda Bulunmaya Zorlanamayacağı İlkesi
63
M. Muhakemenin (Kovuşturmanın) Resmiliği İlkesi
63
N. Denetim Muhakemesine Başvurma Hakkı
63
O. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi
64
P. Kovuşturma Mecburiyeti İlkesi
64
IV. SORUŞTURMA EVRESİNE İLİŞKİN İLKELER
64
A. Gizlilik–Yazılılık İlkesi
64
B. Araştırma ve Kamu Davasını Açma Mecburiyeti İlkesi
65
C. Maslahata Uygunluk İlkesi
65
V. KOVUŞTURMA EVRESİNE İLİŞKİN İLKELER
65
B. Bağımsız ve Tarafsız Bir Mahkeme Tarafından Yargılanma Hakkı
66
C. Olağan (Kanuni) Hakim Tarafından Yargılanma Hakkı
66
D. Davasız Yargılama Olmaz İlkesi
66
E. Kamu Davasını Yürütme Mecburiyeti İlkesi
66
F. Halka Açıklık İlkesi
67
H. Vasıtasızlık İlkesi
67
I. Ceza Sorumluluğunun Şahsiliği İlkesi
68
J. Delillerin Serbestçe Değerlendirilmesi İlkesi
68
K. Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi
68
L. Cezaların Bireyselleştirilmesi İlkesi
68
M. Aynı Fiilden Dolayı İki Kere Yargılama Yapılamaz (Ne Bis in Idem)
69
N. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunma Hakkı
69
§ 5. CEZA ADALETİNİN SAĞLANMASINDA TEMEL ETİK İLKELER
70
II. Bireysel Etik, Meslek ya da Görev Etiği
70
C. Doğruluk ve Tutarlılık
72
§ 6. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI, CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU KURALLARININ YORUMU VE KIYAS
75
I. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN KAYNAKLARI
75
A. Asıl (Doğrudan) Kaynakları
75
2. Uluslararası Sözleşmeler
76
a. Ceza Muhakemesi Kanunu
77
b. Özel Ceza Muhakemesi Kanunları
77
c. Tamamlayıcı Kanunlar
77
aa. Ceza Muhakemesi Kanununun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun
77
bb. Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun
78
B. Tali (Tamamlayıcı) Kaynakları
78
1. Örf ve Adet Kuralları
78
2. Din ve Ahlak Kuralları
79
3. Mahkeme İçtihatları
79
II. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKU KURALLARININ YORUMU VE KIYAS
80
§7. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI
83
I. YER BAKIMINDAN UYGULAMA
83
§8. CEZA MUHAKEMESİ TEŞKİLATI
85
§9. CEZA MUHAKEMESİNİN ŞARTLARI
86
6. Açık Dava ya da Yargı Bulunmaması
93
7. Uzlaşmanın Bulunmaması
94
8. Önödemenin Yerine Getirilmemesi
94
9. Yeni Delil Bulunması
94
10. Ceza Ehliyetinin Varlığı
95
11. Diplomasi–Yabancı Asker Kişilerin Dokunulmazlığının Bulunmaması
95
12. Fiilin Kabahat Değil Suç Oluşturması
96
13. Yer Bakımından Uygulamada Ceza Miktarı
96
14. Faile ya da Mağdura Göre Şahsilik veya Evrensellik İlkesinin Uygulanacağı Hallerde Soruşturma Konusu Suç Bakımından Seçimlik Ceza Öngörülmemiş Bulunması
97
B. Dava Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları
98
III. YARGILAMA ŞARTLARI
98
1. Sanığın Hazır Bulunması
98
aa. Sanığın Mahkemeden Uzaklaşması (CMK m.194/2)
101
bb. Sanık Gelmese de Duruşma Yapılabilen Haller (CMK m.195)
101
cc. Duruşmadan Bağışık (Vareste) Tutulma (CMK m.196)
102
dd. Sorgu Sırasında Sanığın Mahkeme Salonundan Çıkarılabilmesi (CMK m. 200)
103
ee. Sanığın, Hazır Bulunmasının Duruşmanın Düzenli Olarak Yürütülmesini Tehlikeye Sokacağının Anlaşılması (CMK m.204)
104
2. Sanığın Akıl Hastası Olmaması
106
3. Bekletici Meselenin Çözümü
106
4. Geçici Yasama Dokunulmazlığının Bulunmaması
107
5. Uzlaşma Bulunmaması (CMK m.254/2)
108
6. Şikayetten Vazgeçilmemesi (CMK m.158/7)
108
B. Yargılama Şartlarının Gerçekleşmemesinin Sonuçları
109
§ 10. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİ, İŞLEMLERİN BİLDİRİLMESİ, CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR VE HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ
109
I. MUHAKEME İŞLEMİNİN TANIMI–KAVRAM
109
II. MUHAKEME İŞLEMLERİNİN BİLDİRİLMESİ
111
C. Bildirimin CMK mı, Yoksa Tebligat Kanunu Hükümlerine Göre mi Yapılacağı Sorunu
113
D. Bildirimin Şüpheli/Sanığa mı Yoksa Müdafie mi Yapılacağı Sorunu
113
III. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLAR VE YAPTIRIMI
115
IV. CEZA MUHAKEMESİ İŞLEMLERİNDEKİ HUKUKA AYKIRILIKLARIN GİDERİLMESİ
116
§ 11. CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SÜRELER VE ESKİ HALE GETİRME
117
II. SÜRELERİN ÇEŞİTLERİ
118
III. ESKİ HALE GETİRME
118
B. Süre ve Eski Hale Getirme Dilekçesinin Verilmesi Gereken Makam, Dilekçe İçeriği
120
CEZA MUHAKEMESİNİN EVRELERİ VE YÜRÜYÜŞÜ
§ 1. SORUŞTURMA EVRESİ
125
II. SORUŞTURMANIN BAŞLAMASI
125
A. Suç Haberinin Alınması
125
B. Başlangıç Şüphesinin Varlığı
126
C. Soruşturmaya Girişme Mecburiyeti
126
D. Soruşturma Yapılmasına Yer Olmadığına Dair Karar
127
III. SORUŞTURMA EVRESİNE KATILAN KİŞİLER
128
A. Sulh Ceza Hakimliği
128
2. Savcılık Teşkilatı ve Savcı
129
3. Savcıların Birbirleri ve Diğer Muhakeme Kişileri ile İlişkisi
131
4. Savcının Denetim Yetkisi
132
a. Araştırma Mecburiyeti İlkesi
134
b. Kamu Davasını Açma Mecburiyeti İlkesi
135
c. Kamu Davasını Yürütme Mecburiyeti İlkesi
135
6. Savcılar Arasında Yetki Uyuşmazlığı
136
3. CMK’da Adli Kolluk
138
c. Görev ve Yetkileri (Yön. m.6)
139
d. Ceza Muhakemesi Hukukunda Adli Kolluğun Yeri
140
e. Diğer Kolluk Birimlerinin Adlî Kolluk Görevi (CMK m.165)
141
1. Kavram, Şüpheli–Sanık Ayrımı
142
a. Suçlamayı Öğrenme Hakkı
143
c. Muhakemeye Yön Verme Hakkı
145
d. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
145
e. Yakınlarına Haber Verebilme Hakkı
146
3. Şüphelinin Ödevleri
147
2. Müdafiin Hukuki Durumu
149
3. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkı
151
b. Müdafi Yardımından Yararlanma Hakkının Kapsamı
152
4. Müdafiin Görevlendirilmesi ve Görevlendirme Usulü
153
b. Görevlendirilmesi Usulü (m.156)
154
5. Soruşturma Evresinde Müdafiin Yetkileri
155
a. Dosyayı İnceleme ve Örnek Alma Yetkisi
155
b. Şüpheli ile Görüşme ve Yazışma
156
c. Müdafiin Hazır Bulunma Yetkisi
157
a. Savunmayı Kurallara Uygun Olarak Yapma Ödevi
159
aa. Müdafi Görevini Yerine Getirmediğinde Yapılacak İşlem
159
bb. Avukatın Görevden Yasaklanması (CMK m.151/3–6)
159
cc. Müdafi Hakkında Disiplin Soruşturması Yapılması
161
b. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkmasına Yardım Etme Ödevi
161
8. Şüpheli veya Sanığın Birden Fazla Olması Hâlinde Savunma
162
F. Suçtan Zarar Gören–Mağdur
162
2. Mağdur ve Şikayetçi Hakları
163
b. Soruşturma Evresinde
165
c. Mağdurun Dinlenmesi
167
IV. SORUŞTURMA EVRESİNİN İCRASI
167
A. Soruşturma Evresinin Gizliliği İlkesi (CMK m.157)
167
B. Soruşturma Evresinde Yapılan İşlemlerin Tutanağa Bağlanması (m.169)
168
C. Şüphelinin İfadesinin Alınması (CMK m.147)
168
2. Aydınlatma Yükümlülüğü
169
3. İfade ve Sorgunun Usulü
170
4. İfade veya Sorgu Tutanağında Bulunması Gereken Hususlar (CMK m.147)
171
5. İfade Alma ve Sorguda Yasak Usuller
171
a. Yasak İfade Alma ve Sorgu Yöntemleri
171
b. Delil Değerlendirme Yasağı
173
6. Yeniden İfade Alma
174
V. KORUMA TEDBİRLERİNE BAŞVURULMASI–TEMEL HAKLARA MÜDAHALELER
179
A. Terim– Tanım– Kavram
179
1. Yakalama–Gözaltı (CMK m.90 vd.)
182
c. Yakalama ve Gözaltına Almaya Yetkili Olanlar
186
aa. Herkesin Yakalama Yapabildiği Haller
186
bb. Kolluğun Yakalama Yapabildiği Haller
187
aaa. Yakalama Emrine Dayanan Yakalama (Müzekkereli Yakalama)
187
bbb. Yakalama Emrine Dayanmayan (Müzekkeresiz) Yakalama (CMK m.90/2)
188
d. Yakalama Sonrası Yapılacak İşlem
188
e. Soruşturması ve Kovuşturması Şikayete Bağlı Suçlarda Yakalama
188
f. Yakalananın Hakları
189
bb. Yakalanana Haklarının Bildirilmesi
189
cc. Yakalanan veya Gözaltına Alınanın Durumunun Yakınlarına Bildirilmesi (m.95)
190
dd. Yakalamanın İlgililere Bildirilmesi (m.96)
191
g. Yakalama Koruma Tedbirinin Özellik Gösterdiği Kişiler
191
bb. Diplomasi Dokunulmazlığından Yararlananlar
193
h. Yakalamanın Zamanı
193
ı. Tutuklama Kararı Verilemeyen Hallerde Yakalama
193
i. Tutuklama Kararı Üzerine Yakalama
194
j. Kabahatlerde Yakalama
194
aa. Kararı Verecek Makam
195
cc. Gözaltı Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler
199
dd. Yakalama ve Gözaltı İşlemine İtiraz
200
ee. Hakim Önüne Çıkma (Habeas Corpus) Hakkı (CMK m.91/son; AY m.19/5)
201
l. Yeniden Yakalama Yasağı
201
m. Gözaltı İşlemlerinin Denetimi
202
n. Yakalamada Zor Kullanma Yetkisi
202
d. Tutuklamanın Şartları
206
aaa. Tutuklamaya Maruz Kalan Kişi
207
bbb. Tutuklama Kararı Veren Makam
207
ccc. TutuklamaKararınınİçeriği
207
ddd. Tutuklama Duruşması
208
eee. Verilen Kararların Denetimi (İtiraz)
209
fff. Tutuklama Kararının Yüze Karşı Verilmesi Kuralı
210
ggg. Tutuklama Nedenlerinin Varlığı
210
hhh. Tutuklama Yasağı
213
ııı. Yakalama Emri Üzerine Tutuklama
213
iii. Özel Tutuklama Halleri
214
aaaa. Tanığın, Bilirkişinin ve Zilyedin Disiplin Hapsi
214
bbbb. Duruşma Düzenini Bozanın Hapsi
214
cccc. İade Tutuklaması
215
dd. Tutuklulukta Geçecek Süre (CMK m.102)
215
aaa. Hükmen Tutukluluk
217
ccc. Çocuklarda Tutukluluk Süresi
218
ee. Tutuklama Kararının Geri Alınması ve Hükümsüz Kalması (CMK m.103)
218
ff. Tutuklunun Salıverilme İstemi (CMK m.104)
218
gg. Salıverilenin Yükümlülükleri (CMK m.106)
219
hh. Tutuklunun Hakları (CMK m.107)
220
ii. Tutukluluğun İncelenmesi (CMK m.108)
220
a. Uygulama Koşulları
223
b. Hakkında Adli Kontrol Kararı Verilen Şüphelinin Tabi Tutulacağı Yükümlülükler
224
c. Yükümlülüğün Süresi ve Sürenin Ceza Mahkumiyetinden İndirilebilip İndirilemeyeceği Sorunu
225
d. Karar Verecek Makam
225
f. Adli Kontrol Tedbirinin Uygulanması ve Adli Kontrol Kararının Kaldırılması
226
bb. Yükümlülüklere Uyulup Uyulmadığının Denetlenmesi
227
g. Adli Kontrol Altında Geçecek Süre
228
cc. Güvencenin Geri Verilmesi
230
a. Tanım–Hukuki Nitelik
231
d. Kararda Bulunması Gerekenler
233
f. Yerine Getirilememesi Hali
234
bb. Delil Elde Etme ve Elkoyma
239
c. Arama–Tarama ve Kontrol Noktaları
241
d. Aramanın Çeşitleri
241
aaa. Arama Koruma Tedbiri Bakımından Şüphe
243
bbb. Aramaya Maruz Kalanlar
244
a4. Aramanın Özellik Gösterdiği Kişiler
246
ccc. Aramanın Yapılacağı Yer
247
a1. Konut, İşyeri ve Diğer Yerler
247
a2. Üst ve Eşyada Yapılan Arama
251
a3. Askeri Mahallerde Yapılan Arama
252
a1. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralı
253
a2. Aramanın Gündüz Yapılması Kuralının İstisnaları
253
a1. Savcı Tarafından Yapılan Arama
261
a2. Kolluk Tarafından Yapılan Arama
261
ggg. Aramada Avukat Yardımından Yararlanabilme
264
hhh. Arama Öncesi Aramaya Maruz Kalacak Kişiye Bilgi Verilmesi
265
ııı. Arama Sonunda Verilecek Belge
265
jjj. Aramada Ele Geçen Eşya Hakkında Yapılacak İşlem
265
kkk. Adli Arama Tutanağı
266
lll. Belge veya Kâğıtları İnceleme Yetkisi
266
mmm. Tesadüfen Elde Edilen Deliller: Aramada, Yapılan Soruşturmayla İlgisi Olmayan Eşyanın Bulunması
267
ppp. Aramadan Kaynaklanan Zararların Tazmini Sorunu
270
rrr. Haksız Arama Suçu
271
6. Bilgisayarlarda, Bilgisayar Programlarında ve Kütüklerinde Arama, Kopyalama ve Elkoyma
271
d. Uygulama Koşulları
273
e. Kararı Verecek Merci
274
g. Tedbirin Uygulanması
275
i. Hukuka Aykırı Arama, Elkoyma ve Kopyalamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu
276
j. Erişimin Engellenmesi
276
aa. İspat Aracı Olarak Yararlı Görülen Malvarlığı Değeri
282
bb. Eşya veya Kazanç Müsaderesinin Konusu Olan Malvarlığı Değeri
283
aa. Elkonulamayacak Mektuplar, Belgeler (CMK m.126)
283
dd. Kararı Verecek Merci ve Kararın İçeriği
286
f. Tedbirin Uygulanması
287
aa. İstenen Eşyayı Vermeyenler Hakkında Yapılacak İşlem
287
bb. Elkoymanın Mağdura Bildirilmesi
288
cc. Elkonulan Eşyanın Muhafazası veya Elden Çıkarılması
288
ı. Elkoymadan Kaynaklanan Zararların Tazmini
291
8. Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma
292
a. Benzer Kavramlarla Mukayese
292
aa. Eşya Müsaderesi–Kazanç Müsaderesi
292
bb. İhtiyati Tedbir–İhtiyati Haciz
293
d. Uygulama Koşulları
294
dd. Kararı Verecek Merci
296
ff. Uygulamadan Kaynaklanabilecek Zararların Tazmini Sorunu
296
b. Benzer Kavramlarla Mukayese
297
e. Uygulama Koşulları
298
cc. Kararı Verecek Merci
299
f. Tedbirin Uygulanması
299
10. Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini
300
b. Benzer Kavramlarla Mukayese
300
e. Uygulama Koşulları
301
cc. Kararı Verecek Merci
301
f. Tedbirin Uygulanması
302
11. İletişimin Dinlenmesi, Kayda Alınması ve Sinyal Bilgilerinin Değerlendirilmesi
303
d. İletişimin Denetlenmesinin Koşulları
305
bbb. Kayda Alma Yasağı
307
a1. Tanıklıktan Çekinebilecek Kişiler
307
a2. Müdafiin Bürosu ve Yerleşim Yeri
307
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
308
f. Tedbirin Uygulanması
310
g. Tedbirin Sona Ermesi
310
h. Elde Edilen Verilerin Akıbeti
311
i. İlgiliye Haber Verme
311
j. Hukuka Aykırı Dinleme ve Kayıt
311
l. Tesadüfen Elde Edilen Deliller
312
m. Hukuka Uygun Tespit ve/veya Dinleme Tutanaklarının Delil Değeri (Mahkumiyet İçin Tek Başına Yeterli Olup Olmayacağı Sorunu)
313
12. Mobil Telefonun Yerinin Tespiti
313
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
314
13. İletişimin Tespiti
315
dd. Kararı Verecek Olan Makam ve Kararın İçeriği
316
14. Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi
317
aaa. Kararı Verecek Kişi
319
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişi
319
d. Gizli Soruşturmacının Suç İşleyebilip İşleyemeyeceği Sorunu
321
e. Tedbirin Sona Ermesi ve Elde Edilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi
321
f. Soruşturmacının Tanıklığı
322
g. Hukuka Aykırı Denetim
323
15. Teknik Araçlarla İzleme
324
a. Tedbirin Tanımı–Amacı
324
aaa. Kararı Veren Makam
325
ccc. Karara Maruz Kalacak Kişi
326
cc. Kararın Konusu Suç
326
e. İcrası, Sona Ermesi ve Dokümanların Yok Edilmesi
327
f. Tesadüfen Elde Edilen Delil
329
16. Gözlem Altına Alma(CMK m.74)
329
aa. Şüphe Derecesi Bakımından
330
bb. Karar Verecek Makam Bakımından
330
c. Denetimi (Kanun Yolu)
330
d. Durma Kararının Varlığı Halinde Gözlem Altına Alma
331
17. Beden Muayenesi (m.75–77)
332
d. Şüpheli veya Sanığın Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması (m.75)
335
aa. Uygulama Koşulları
335
a1. Kararı Veren Makam
335
a2. Kararın Uygulanması
335
a3. Tedbire Maruz Kalan Kişi/Kişiler
336
bbb. Oranlılık İlkesi
336
ccc. Kapsamı (Kararın Konusu)
336
bb. Denetimi (Kanun Yolu)
336
cc. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma
336
e. Diğer Kişilerin Beden Muayenesi ve Vücudundan Örnek Alınması
337
ee. Uygulama Koşulları
338
aaa. Kararı Veren Makam
338
bbb. Tedbire Maruz Kalan Kişiler
338
ff. Tedbirin Uygulanması
339
gg. Denetimi (Kanun Yolu)
339
hh. Hukuka Aykırı Muayene–Örnek Alma
339
f. Soybağı Araştırması
340
g. Kadınların Muayenesi
340
18. Moleküler Genetik İncelemeler (m.78–80)
341
aa. Şüphe–Oranlılık ve İkincillik İlkeleri
342
bb. Kararı Verecek Makam
343
cc. İncelemeyi Yapacak Bilirkişi
343
d. Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi ve Akıbeti
343
f. Hukuka Aykırı İnceleme
344
g. Genetik Kimliğin Saklanması ve Gelecekteki Bir Ceza Muhakemesinde Kullanılması
344
19. Fizik Kimliğin Tespiti (m.81)
347
e. Kaydedilen Verilerin Akıbeti–Yok Edilmesi
351
20. İçeriğin Çıkarılması ve/veya Erişimin Engellenmesi
352
b. Kararı Verecek Makam
352
e. İdari Bir Tedbir Olarak Erişimin Engellenmesi
353
f. Kişilik Haklarının İhlali Nedeniyle Erişimin Engellenmesi (m.9)
355
21. Kayıp çocukların araştırılması (PVSK m. 13/A– Ek: 2/1/2017–KHK–680/26 md.)
355
C. Koruma Tedbirleri Nedeniyle Tazminat
357
4. Tazminat İsteminde Bulunulabilecek Süre
362
6. Dilekçede Bulunması Gereken Hususlar
363
9. Tazminatın Geri Alınması
363
10. Devletin Rücu Hakkı
364
11. Tazminat İsteyemeyecek Kişiler
364
12. Tazminatın Ödenmesi
365
VI. SORUŞTURMA EVRESİNİN SONA ERMESİ
365
A. Kamu Davasının Açılması: İddianamenin Düzenlenmesi, İadesi ve Kabulü
366
1. İddianamenin Düzenlenmesi İçin Bulunması Gereken Koşullar
366
2. İddianamede Bulunması Gereken Hususlar
368
3. İddianamenin İadesi (m.174)
369
b. İadeyi Yapacak Makam
370
aa. İddianamenin m.170’e Aykırı Olarak Düzenlenmesi
370
bb. İddianamenin Suçun Sübûtuna Doğrudan Etki Edecek Mevcut Bir Delil Toplanmadan Düzenlenmesi
371
cc. Önödemeye, Uzlaştırmaya veya Seri Muhakemeye Tâbi Olduğu Soruşturma Dosyasından Açıkça Anlaşılan İşlerde İddianamenin Önödeme, Uzlaştırma veya Seri Muhakeme Usulü Uygulanmaksızın Düzenlenmesi
372
e. İadenin Mümkün Olmaması
373
f. İade Kararının Denetimi
373
g. İade Üzerine Yapılacak İşlem
374
4. İddianamenin Kabulü
374
B. Savcının Kamu Davası Açmayabileceği Haller
374
2. Savcıya Kamu Davası Açmak Konusunda Takdir Yetkisi Verilen Haller
375
a. Cezanın Ortadan Kaldırılmasını Gerektiren Şahsi Sebep Olarak Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanmasını Gerektiren Koşulların ve Şahsi Cezasızlık Sebebinin Varlığı
375
b. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi
376
aaa. Objektif Koşul: Suç Bakımından
376
bbb. Sübjektif Koşul: Şüpheli Bakımından
377
bb. Kararı Verecek Makam
378
ff. Erteleme Kararlarının Kaydedilmesi: Sicil
378
C. Kovuşturmaya Yer Olmadığı (Takipsizlik) Kararı
382
1. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararı Verilebilecek Haller
382
a. Kamu Davasının Açılması İçin Yeterli Şüphe Oluşturacak Delil Elde Edilememesi
382
b. Kovuşturma Olanağının Bulunmaması
382
2. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararının Hukuki Niteliği
383
3. Kovuşturmaya Yer Olmadığı Kararının Denetimi
383
bb. Kovuşturma Davası Açmaya Yetkili Kişi
385
cc. Kovuşturma Davası Açma Usulü
385
§2. KOVUŞTURMA EVRESİ
387
1. Hâkimlerde Bulunması Gereken Nitelikler
389
aa. Hâkimin Davaya Bakamayacağı Durumlar (Red Sebepleri)
391
a1. CMK m.22’de Düzenlenen Görev Yasakları
392
a2. CMK m.23’te Düzenlenen Görev Yasakları: Yargılamaya Katılamayacak Hâkim
392
bbb. Tarafsızlığı Şüpheye Düşüren Durumlar (m.24–25)
392
bb. Hâkimin Reddi Muhakemesi
393
aaa. Red Talebinde Bulunabilecek Kişiler
393
ccc. Red Talebinin Şekli, İçeriği ve Talebin Yöneltileceği Makam
394
eee. Reddi İstenen Hakimin Yapabileceği İşlemler (m.30)
396
fff. Ret İsteminin Geri Çevrilmesi (m.31)
396
cc. Hakimin Çekinmesi (m.30)
397
dd. Zabıt Katibinin Reddi veya Çekinmesi (m.32)
397
cc. Hakim Bağımsızlığının Güvenceleri
398
2. Hâkimlerin Çeşitleri
401
3. Hâkimlerin Yetkileri
402
a. Hakimlerin (Mahkemelerin) Madde Bakımından Yetkisi (Görevleri)
402
cc. Görevli Olmayan Hâkim veya Mahkemenin İşlemleri
404
dd. İstisnaen Madde Bakımından Yetkili (Görevli) Olma Durumları
405
aaa. İşin Yanlışlıkla Madde Bakımından Yetkisiz Mahkemeye Gelmesi
405
bbb. Bağlantı Bulunması
406
b. Hakimlerin (Mahkemelerin) Yer Bakımından Yetkisi
410
bb. Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki
412
bbb. Özel Yetki Kuralları
413
ccc. İstisnaen Yer Bakımından Yetkili Olma Durumları
413
cc. Yabancı Ülkede İşlenen Suçlarda Yetki
416
dd. Deniz, Hava ve Demiryolu Taşıtlarında veya Bu Taşıtlarla İşlenen Suçlarda Yetki
417
ee. Yer Bakımından Yetki Kurallarının Özellik Gösterdiği Haller
418
aaa. Yetki Uyuşmazlığı (m.17)
418
bbb. Yetkisizlik İddiasında Bulunulması Gereken Zaman
419
ccc. Yetkili Olmayan Hakim veya Mahkemenin Yaptığı İşlemler
420
c. Hakimlerin (Mahkemelerin) Kişi Bakımından Yetkisi
420
bb. İstisnaen Kişi Bakımından Yetkili Olma Durumu: Bağlantı
420
d. Hakimlerin (Mahkemelerin) GörevBakımından Yetkisi
421
bb. İstisnaen Görev Bakımından Yetki
422
2. Müdafiin Görevlendirilmesi ve Usulü
424
a. Müdafiin Görevlendirilmesi
424
b. Görevlendirme Usulü
425
3. Kovuşturma Evresinde Müdafiin Yetkileri
425
a. Savunmayı Kurallara Uygun Olarak Yapma Ödevi
427
aa. Yeni Bir Müdafi Görevlendirilmesi(m.151/1, 2)
427
bb. Avukatın görevden yasaklanması (m.151/3–6)
427
cc. Müdafi hakkında disiplin soruşturması yapılması
429
b. Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkmasına Yardım Etme Ödevi
429
6. Şüpheli veya Sanığın Birden Fazla Olması Hâlinde Savunma
430
G. Suçtan Zarar Gören–Mağdur
430
2. Mağdur ile Şikâyetçinin Davete Uymamaları
431
3. Mağdurun Davaya Katılması (Katılan ya da Müdahil)
432
b. Katılma Talebinde Bulunabilecekler
433
c. Katılma Talebinin Zamanı
433
g. Katılmadan Önceki Kararlara İtiraz
435
h. Katılanın Kanunyoluna Başvurması
436
ı. Katılmanın Hükümsüz Kalması
436
H. Zabıt Katibi ve Diğerleri
436
II. KOVUŞTURMA EVRESİNİN DEVRELERİ
436
A. Duruşma Hazırlığı Devresi
437
2. Duruşma Gününün Belirlenmesi
437
3. Duruşma İçin Davetiyelerin Çıkarılması
437
b. İddianamenin Sanığa Tebliği ve Sanığın Çağrılması (m.176)
437
2. Duruşma Evresinin Özellikleri
439
a. Duruşmanın Başlaması (m.191)
439
b. Duruşmada Hazır Bulunacaklar (m.188)
441
bb. Başkan ve Hakimin Görevi (m.192)
441
cc. Sanığın Duruşmada Hazır Bulunması Zorunluluğu (m.193)
441
bbb. İstisnaları: Sanık Hazır Olmaksızın Duruşma Yapılabilen Durumlar
442
dd. Tercüman Bulundurma Zorunluluğu (m.202)
442
3. Duruşmanın İcrası (m.190)
443
b. Duruşmanın Açıklığı (m.182–187)
444
aa. Duruşmanın Açıklığı İlkesi (AN. m.141/1; CMK m.182/1)
445
bb. Açıklığın Kaldırılması
445
aaa. Nisbi Kapalılık (CMK m.182/2)
445
bbb. Zorunlu Kapalılık (m.185)
445
ccc. Açıklığın Kaldırılması Hakkında Karar (m.184)
446
ddd. Kapalı Duruşmanın İcrası (m.187)
446
aaaa. Kapalı Duruşmada Bulunabilme: (CMK m.187/1)
446
bbbb. Duruşmanın Yayımı Yasağı: (CMK m.187/2 – 3)
447
c. Kayıt Yasağı (m.183)
448
aa. Duruşma Salonundaki İşlemlere İlişkin Kayıt Yasağı
448
bb. Duruşma Salonu Dışındaki Diğer Adlî İşlemlerin İcrası Sırasında Kayıt Yasağı
449
cc. Kayıt Yasağının İstisnaları
449
d. Duruşmanın Düzen ve Disiplini (m.203–205)
450
aa. Hâkim veya Başkanın Yetkisi (m.203)
450
bb. Sanığın Dışarı Çıkarılması
450
cc. Duruşma Sırasında İşlenen Suç Hakkında İşlem (m.205)
451
e. Duruşma Tutanağa Bağlanması (m.219–222)
451
bb. Duruşma Tutanağının Başlığı ve İçeriği
451
cc. Duruşma Tutanağının İspat Gücü
451
f. Delillerin Ortaya Konulması ve Tartışılması
452
aa. Ceza Muhakemesinde İspat
452
aaa. Şüpheli–Sanık Açıklamaları ve İkrar
452
bbb. Tanık Açıklamaları
453
cccc. Tanıkların Çağrılması (m.43)
455
dddd. Tanıklıktan Çekinme (m.45–46)
456
eeee. Tanıkların Dinlenmesi
461
ffff. Tanıkların Korunması (CMK m.58/2, 3, 4, 5; Tanık Koruma Kanunu)
464
gggg. Tanığa Tazminat Verilmesi (m.61)
472
ddd. Görüntü ve Ses Kaydeden Araçlarla Yapılmış Olan Kayıtlar
473
cc. Delil Elde Etme ve Değerlendirme Araçları
474
aaa. Bilirkişi İncelemesi (m.62–73)
474
bbbb. Bilirkişiye Başvurulabilecek Haller
475
cccc. Bilirkişiye Başvurmanın Zorunlu Olduğu Haller
475
dddd. Bilirkişiye Başvurma Yasağı
476
eeee. Bilirkişiye Başvurabilecek Kişiler–Bilirkişinin Seçimi
476
ffff. Bilirkişiyi Atayacak Makam
476
gggg. Bilirkişinin Sayısı
476
hhhh. Bilirkişi Olarak Atanabilecekler (m.64)
477
ıııı. Bilirkişiliği Kabul Yükümlülüğü (m.65)
477
iiii. Görevin Yerine Getirileceği Süre ve Süresi İçinde Yerine Getirilmemesinin Sonuçları
477
jjjj. Bilimsel Mütalaa
478
kkkk. Yeni Bir Bilirkişi Atanması (m.67)
478
llll. Bilirkişinin ve Mütalaa Hazırlayanın Duruşmada Dinlenmesi (m.68)
478
mmmm. Bilirkişinin Reddi
479
nnnn. Bilirkişilikten Çekinme, Bilirkişi Olarak Dinlenemeyecek Kişiler (m.70)
480
oooo. Görevini Yapmayan Bilirkişi Hakkındaki İşlem
481
pppp. Bilirkişi Ücret ve Gideri
481
rrrr. Sahte Para ve Değerler Üzerinde Yapılacak İncelemeler
481
cccc. Keşfin İcrası (m.84)
483
a2. Ölü Muayenesi ve Otopsi
485
dd. Delillerin İleri Sürülmesi ve Tartışılması
487
bbb. Tanıkların Dinlenmesi
488
ccc. Belge ve Tutanakların Okunması
489
aaaa. Duruşmada Anlatılması Zorunlu Belge ve Tutanaklar (m.209)
489
bbbb. Duruşmada Okunamayacak Belgeler (m.210)
489
cccc. Duruşmada Okunmasıyla Yetinilebilecek Belgeler
490
ddd. Rapor, Belge ve Diğer Yazıların Okunması
490
eee. Delillerin Tartışılması
490
bbbb. Doğrudan Soru Yöneltme
491
fff. Delillerin Reddi
493
ggg. Delilin İleri Sürülmesinden Vazgeçme
493
hhh. Delil ve Olayın Geç Bildirilmesi
493
ee. Suçun Niteliğinin Değişmesi (m.226)
493
ff. Delillerin Değerlendirilmesi ve Delil Yasakları
495
aaa. Delilleri Takdir Yetkisi
495
bbbb. Delil Yasaklarının Görevi
497
a1. Delil Elde Etme Yasağı
497
a2. Delil Değerlendirme Yasağı
499
a3. Özel Kişiler Tarafından Elde Edilen Deliller ve Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilmesinin Sonuçları
499
a4. Delil Yasaklarının Uzak Etkisi
500
a5. Yasak Delilin Dosyadan Çıkarılıp Çıkarılmayacağı Sorunu
501
4. Duruşmanın Sona Ermesi ve Hüküm Verilmesi
501
a. Karar ve Hükümlerde Gerekli Oy Sayısı
501
b. Hükmün Konusu ve Suçu Değerlendirmede Mahkemenin Yetkisi
501
c. Müzakereye Katılacak Hâkimler
502
d. Müzakerenin Yönetimi
502
e. Oyların Toplanması
502
f. Hüküm Kavramı, Gerekçesi, İçeriği ve Çeşitleri
503
g. Hükmün Açıklanması
509
h. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)
509
§ 3. KANUN YOLU DEVRESİ
514
I. KANUN YOLU KAVRAMI
515
II. KANUN YOLLARINA BAŞVURMANIN ETKİLERİ
515
III. KANUN YOLLARINA BAŞVURABİLECEK KİŞİLER
516
B. Cumhuriyet Savcısı
516
1. Cumhuriyet Savcılarının Kanun Yollarına Başvurma Usulü
516
2. Cumhuriyet Savcısının Sanık Lehine Kanun Yollarına Başvurması ve Sonucu
517
3. Savcının Sanık Aleyhine Kanun Yoluna Başvurması
518
C. Avukatın Başvurma Hakkı (m.261)
518
D. Yasal Temsilcinin ve Eşin Başvurma Hakkı (m.262)
518
E. Tutuklunun Kanun Yollarına Başvurması (m.263)
518
IV. KANUN YOLUNUN BELİRLENMESİNDE YANILMA(m.264)
519
V. BAŞVURUDAN VAZGEÇİLMESİ VE ETKİSİ (m.266)
519
B. Müdafiin veya Vekilin Kanun Yolundan Vazgeçmesi
519
VI. KANUN YOLLARININ ÇEŞİTLERİ
520
A. Olağan Kanun Yolları
521
1. İtiraz (m.267– 271)
521
b. İtirazın Süresi, Usulü ve İtirazı İncelemeye Yetkili Merciler (m.268)
522
aa. İtirazın Süresi ve Usulü
522
bb. İtirazı İncelemeye Yetkili Merciler
522
c. İtiraz Kanun Yoluna Başvurulmasının Etkisi (m.269)
523
d. İtirazın Cumhuriyet Savcısına ve Karşı Tarafa Tebliği ile İnceleme ve Araştırma Yapılması
523
e. İtiraz Üzerine Yapılacak İnceleme ve Verilecek Karar (m.271)
524
2. İstinaf (m.272– 285)
525
bb. İstinafın, İtiraz ve Temyizden Farkı
526
b. İstinaf Kanun Yoluna Başvurulabilecek Kararlar
526
c. İstinaf Yolunun Kapalı Olduğu Kararlar
527
d. Özel Kanunların Temyize İlişkin Hükümleri
528
e. İstinaf İstemi ve Süresi
528
f. İstinaf Başvurusunun Etkisi
529
g. Hükmü Veren Mahkemece Yapılacak İşlemler
529
aa. İstinaf İsteminin Hükmü Veren Mahkemece İncelenmesi (m.276)
529
bb. İstinaf İsteminin Tebliği ve Cevabı (m.277)
530
h. Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinde Tevzii (m.278)
531
ı. Bölge Adliye Mahkemesince Yapılacak Yargılama
531
aa. Ön İnceleme (m.279)
531
bb. İnceleme ve Kovuşturma (m.280)
532
cc. Duruşma Hazırlığı (m.281)
533
ff. Direnme ve Kanun Yoluna Başvurma Yasağı
535
gg. İstinaf kararının diğer sanıklara sirayeti
535
3. Temyiz (m.286–307)
536
b.5271 s. CMK’ya Göre Temyiz
537
aa.Temyiz Edilebilen Hükümler ve Temyiz Yasağı
537
a3. Hukuka Kesin Aykırılık Halleri
540
bbb. Nispi Temyiz Nedenleri
540
ccc. Mutlak Temyiz Nedenleri
540
bbbb. Mahkemenin Kanuna Uygun Olarak Teşekkül Etmemiş Olması
541
cccc. Hâkimlik Görevini Yapmaktan Kanun Gereğince Yasaklanmış Hâkimin Hükme Katılması
541
dddd. Geçerli Şüphe Nedeniyle Hakkında Ret İstemi Öne Sürülmüş Olup da Bu İstem Kabul Olunduğu Hâlde Hâkimin Hükme Katılması veya Bu İstemin Kanuna Aykırı Olarak Reddedilip Hâkimin Hükme Katılması
541
eeee. Mahkemenin Kanuna Aykırı Olarak Davaya Bakmaya Kendini Görevli veya Yetkili Görmesi
542
ffff. Cumhuriyet Savcısı veya Duruşmada Kanunen Mutlaka Hazır Bulunması Gereken Diğer Kişilerin Yokluğunda Duruşma Yapılması
542
gggg. Duruşmalı Olarak Verilen Hükümde Açıklık Kuralının İhlâl Edilmesi
542
hhhh. Hükmün 230'uncu Madde Gereğince Gerekçeyi İçermemesi
542
ıııı. Hüküm İçin Önemli Olan Hususlarda Mahkeme KararıileSavunma Hakkının Sınırlandırılmış Olması
543
iiii. Hükmün Hukuka Aykırı Yöntemlerle Elde Edilen Delile Dayanması
543
ddd. Sanığın Yararına Olan Kurallara Aykırılık
543
eee. Temyiz İstemi, Süresi ve Temyiz Başvurusunun Etkisi (m.291)
544
cccc. Temyiz Başvurusunun Etkisi
544
dddd. Eski Hâle Getirme Süresi İçinde Temyiz Süresinin İşlemesi
544
fff. Temyiz Başvurusunun İçeriği (m.294)
545
ggg. Temyiz İsteminin İncelenmesi
545
aaaa. Hükmü Veren Mahkemece Yapılan Ön İnceleme
545
bbbb. Temyiz Dilekçesinin Tebliği
546
cccc. Yargıtayca Yapılacak Ön İnceleme
546
dddd. Temyiz İncelemesi
547
bbbbb. Duruşmalı İnceleme
547
a1. Duruşma Hazırlığı
547
ccccc. Temyizde İncelenecek Hususlar
548
eeee. Temyiz İncelemesi Sonunda Verilecek Kararlar
548
aaaaa. İstemin Esastan Reddi veya Hükmün Bozulması
548
a1. Red ve Bozma Kararları
548
a2. Hükmün Bozulmasının Diğer Sanıklara Etkisi
549
bbbbb. Davanın Esasına Hükmedilmesi veya Hukuka Aykırılığın Düzeltilmesi
549
ffff. Yargıtay’da Hükmün Açıklanması
551
gggg. Bozmadan Sonra Davaya Yeniden Bakacak Mahkemenin İşlemleri
552
B. Olağanüstü Kanun Yolları
553
a. Olağanüstü İtiraz (m.308 – m. 308/A)
554
b. Kanun Yararına Bozma (Yazılı emir) (m.309–310)
556
c. Yargılamanın Yenilenmesi
557
cc. Benzer Kavramlarla Karşılaştırma
558
dd. Yargılamanın Yenilenmesi Sebepleri
558
aaa. Hükümlünün Lehine Olan Yargılama Sebepleri (m.311)
559
bbb. Hükümlünün Aleyhine Olan Yenileme Sebepleri (m.314)
561
ff. Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Etkisi
562
gg. Yargılamanın Yenilenmesine Engel Olmayan Hâller
563
hh. Yargılamanın Yenilenmesinin Kabul Edilmeyeceği Hâl
563
ıı. Yargılamanın Yenilenmesi Muhakemesi
563
aaa. Yargılamanın Yenilenmesi İsteminin Kabule Değer Olup Olmadığının İncelenmesi
563
bbb. Delillerin Toplanması
564
ccc. Yenileme İsteminin Esassız Olmasından Dolayı Reddi ya da Kabulü
565
ddd. Yenileme İsteminin İncelenmesi ve Hüküm
566
aaaa. Yenileme İsteminin Duruşma Yapılmaksızın İncelenmesi
566
bbbb. Yeniden Duruşma Sonucunda Verilecek Hüküm
566
ÖZEL VE TALİ CEZA MUHAKEMELERİ
§ 1. GAİPLERİN VE KAÇAKLARIN MUHAKEMESİ
568
I. GAİPLERİN YARGILANMASI
568
II. KAÇAKLARIN YARGILANMASI
569
§ 2. TÜZEL KİŞİLERİN SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMADA TEMSİLİ
570
II. TÜZEL KİŞİNİN ORGAN YA DA TEMSİLCİSİNİN DURUŞMAYA KABUL EDİLMESİ
570
III. ORGAN VEYA TEMSİLCİNİN HAKLARI
571
§ 3. UZLAŞTIRMA MUHAKEMESİ
572
I. UZLAŞTIRMANIN KOŞULU
572
§ 4. MÜSADERE MUHAKEMESİ
579
III. DURUŞMA VE KARAR (M.257)
580
A. Suç Konusu Olan Eşya ve Kazanç Bakımından
580
B. Suç Konusu Olmayıp Sadece Müsadereye Tabi Olan Eşya Bakımından
580
IV. KANUN YOLU (M.258)
580
§ 5. MUHAKEME GİDERLERİ MUHAKEMESİ
581
II. MAHKUMİYET VE ERTELEME HALİNDE GİDERLER
582
III. BAĞLANTILI DAVALARDA GİDERLER
583
IV. BERAAT VEYA CEZA VERİLMESİNE YER OLMADIĞI KARARI VERİLMESİ HÂLİNDE GİDER
583
V. KARŞILIKLI HAKARET HÂLLERİNDE GİDER
583
VI. SUÇ UYDURMA VE İFTİRA GİBİ HÂLLERDE GİDER
583
VII. KANUN YOLLARINA BAŞVURU SONUCUNDA GİDER
583
§ 6. İNFAZ MUHAKEMESİ
584
A. İnfaz Muhakemesi Yapılacak Haller
585
B. Talepte Bulunacak Kişi/Merci
586
C. Kararı Verecek Makam ve Usul
586
§ 7. MEMURLARIN MUHAKEMESİ
587
A.Fail, Memur veya Kamu Görevlisi Olmalıdır (m.1)
588
B. Suç, Görev Nedeniyle İşlenmiş Olmalıdır (4483 s. Kanun m.1, 2)
588
C. Suç, Ağır Cezayı Gerektiren Suçüstü Halinde İşlenmemiş Olmalıdır
589
§8. ÇOCUKLARIN MUHAKEMESİ
592
§9. YASAKLANMIŞ HAKLARIN GERİ VERİLMESİ MUHAKEMESİ
593
VI. MUHAKEME MASRAFLARI
594
§10. BASİT YARGILAMA USULÜ (CMK m.251)
595
I. Basit Yargılama Usulünün Genel Özellikleri
595
II. Genel Hükümler Uyarınca Yapılan Muhakemeye Dönme Kararı
596
III. Basit Yargılama Usulü Engelleri
596
IV. Basit Yargılama Usulünde İtiraz (CMK m.252)
597