BİRİNCİ BÖLÜMSUÇLA MÜCADELE MODELLERİ İLEDEVRİYE POLİSLİĞİNE GENEL BAKIŞ
1. SUÇLA MÜCADELEDE POLİSLİK MODELLERİ
21
1.1. Proaktif Polislik
21
1.1.1. Kurumlararası İşbirliği Yoluyla (Çok Kurumlu) Suçla Mücadele
22
1.1.2. Suçlar Öncesi İstihbarat Faaliyetleri Yoluyla Suçla Mücadele
24
1.2. Önleyici Polislik
25
1.3. Adli/Tepkisel Polislik
26
2. DEVRİYE POLİSİ VE GÖREVİNE GENEL BAKIŞ
28
2.2. Devriye Polisi Sayısı ve Dağılımı
31
2.2.1. Genel Personel Dağılımından Kaynaklanan Sorunlar ve Personel Yetersizliği
33
2.2.3. Karakol Sistemi
35
2.2.4. Ülkemizin Genel Yapısından Kaynaklanan Nedenler
40
2.2.5. Ekonomik Nedenler
41
2.2.6. Polisin Asli Görevleri Dışındaki Konularla Meşgul Edilmesinden Kaynaklanan Sorunlar
41
2.2.6.1. Polise Doğrudan Yetki ve Görev Veren Düzenlemeler
42
2.2.6.2. Polise Dolaylı Olarak Yetki ve Görev Veren Düzenlemeler
42
2.2.6.3. Başka Kurumları Doğrudan, Polisi ise Dolaylı Olarak Görevlendiren Düzenlemeler
42
2.2.6.4. Polise Asli Görevi Dışında Verilen Yasal Olmayan Görevler
43
2.2.6.5. Polise Asli Görevi Dışında Verilen Yasal Görevler
44
3. DEVRİYE POLİSİNİN AMAÇLARI
45
4.1. Otomobil Devriyesi
51
4.1.1. Devriye Araçları
56
4.1.5. Taşıma Kapasitesi
58
4.2.1. Yaya Devriyenin Dikkat Etmesi Gereken Bazı Önemli Noktalar
62
4.3. Tek Kişilik Devriye
63
4.4. Kombine (Oto ve Yaya) Devriye
65
4.6. Motosikletli Devriye
68
4.9.1. Asayiş Devriye Köpeği
71
4.9.2. Patlayıcı Madde Detektör Köpekleri
71
4.9.3. İz Takip Köpekleri
71
4.9.4. Narkotik Köpekleri
71
4.10. Bisikletli Devriye
72
BİRİNCİ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
73
İKİNCİ BÖLÜMDEVRİYE TURU VE YÖNTEMLERİ
1. DEVRİYE TURU ÖNCESİ HAZIRLIK
79
1.1. Psikolojik Hazırlık
79
1.2. Zihinsel Hazırlık
8 0
1.3. Fiziksel Hazırlık
81
1.3.1. Devriye Personelinin Dış Görünüşü ve Davranışı
81
1.3.2. Kişisel Araç Gereç
82
2.1. Olağan (Rutin) Devriye
83
2.1.1. Rastgele Devriye
87
2.1.2. Dairesel Devriye
87
2.1.3. Geri Dönüşlü Devriye
87
2.2.2. Hedefli Devriye Görevinde Gizli ve Örtülü Yaklaşımlar
93
İKİNCİ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMDEVRİYE BÖLGESİ VE İLETİŞİM TEKNİKLERİ
1. DEVRİYE POLİSİ VE BÖLGESİ
97
1.1. Görev Yapılan Birim ve Müdürlük
98
1.2. Görev Bölgesi Hakkında Genel ve Özellik Gösteren Hususlar
98
1.3. Görev Bölgesi Hakkında Ayrıntılı Bilinmesi Gereken Hususlar
98
2. POLİS HALK İLİŞKİLERİ
100
2.1. Polis-Halk İlişkilerinin Kapsamı
100
2.2. Polis-Halk İlişkilerinde Devriye Polisinin Yeri ve Önemi
105
2.2.1. İşyeri Çevresinde Dikkat Edilmesi Gereken Konular ve İş Yeri SahipleriyleOlan İlişki
107
2.2.2. İlişkilerin Geliştirilmesi ve Bilgi Kaynağı
108
3. DEVRİYE VE HABERLEŞME
109
3.1. Devriye Araçlarındaki Siren ve Tepe Lambaları
111
3.4.1. Not Almada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar:
114
3.5.1. Raporda Bulunması Gereken Bilgiler
116
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
117
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMDEVRİYE POLİSİNİN GÖZETLEME VEKONTROL FONKSİYONLARI
1. GENEL OLARAK GÖZLEM
119
2. GÖZLEMİN İÇERDİĞİ FAKTÖRLER
120
2.1.1. Düzgün Görmeyi (Görüşü) Etkileyen Faktörler
120
2.2. Yapılan Gözlemlerin Yararları
122
2.3. Gözlem Gücü ve Yeteneğinin Geliştirilmesi
122
2.3.1. Mağaza ve Dükkan Pencereleri
123
2.3.2. Yaya Tarifleri
123
2.3.3. Yakalama ve Gözaltına Alma
123
2.3.4. Diğer Memurlarla Yapılan Değerlendirme ve Tartışmalar
123
2.3.5. Gözaltındaki Kişilerle Yapılan Görüşmeler
123
2.3.6. Olay Yeri Fotoğraflarının İncelenmesi
1 23
2.3.8. Görev Bölgesini Tanıma
124
3. DEVRİYENİN KONTROL VE GÖZETLEME FONKSİYONLARI
124
3.1. Suç İşlenebilecek Yerlerin Kontrolü
124
3.2. Şüpheli Kişilerin Kontrolü
127
3.2.1. Bilinen Suçlular
128
3.2.2. Avare Kişiler (Serseriler)
128
3.2.3.1. Toplumsal Yapıyla Bağları Olan Kalabalıklar
129
3.2.3.2. Tesadüfi Kalabalıklar
129
3.2.3.3. Yasadışı Kalabalıklar
130
3.2.4. Provokatörler (Kışkırtıcılar)
131
3.2.5. Sorunlu Gençler
133
3.2.6. Özel/Farklı Sorunlu Kişiler
135
3.2.6.1. Akli Dengesi Bozuk Kişiler
135
3.2.6.2. Sorunlu Aileler
135
3.2.7. Şüphe Uyandıran Kişiler
135
3.2.8. Devriye Polisinin Suç İşleme Olasılığı Olan Kişilerle İlgili Görevleri
136
3.3. Özel Dikkat Gösterilmesi Gereken Şeyler ve Durumların Kontrolü
137
3.3.1. Şüpheli Araçların Kontrolü
137
3.3.2. Bina Kontrolleri
138
3.3.2.1. Bina Kontrollerinde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
140
3.3.3. Boş veya Terk Edilmiş Yerler ve Binaların Kontrolü
141
3.3.4. İlginç veya Potansiyel Tehlike Oluşturan Durum ve Nesnelerin Kontrolü
142
3.3.5. Bozuk veya Eksik Kamu Hizmetinin Kontrolü
143
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
145
BEŞİNCİ BÖLÜMDEVRİYE GÖREVİNDE KİŞİSEL EMNİYET VEZİHİNSEL HAZIRLIK
3. DEVRİYE GÖREVİNDE ZİHİNSEL HAZIRLIK VE STRES
150
3.1. Zihinsel Hazırlık Kavramı ve İçeriği
150
3.2. Devriye Polisi ve Stres
154
3.2.1. Yüksek Risk İçeren Ortamlarda Bulunan Devriye Polislerinde GörülebilecekStres Belirtileri
159
3.2.1.1. Korkuya Dayalı Ani Tepki Verme
159
3.2.1.2. Düşüncede Dikkatin Dağılması
159
3.2.1.3. Fiziksel Sıkıntı ve Acı
160
3.2.1.4. Duyumsal Çarpıtma
160
3.2.1.5. Farkında Olma Halinde Yanılma
160
3.3. Stres ve Yönetime Dayalı Sorunlar
161
3.4. Devriye Polisi ve Stresle Başa Çıkma Yolları
162
4.1. Güç Kullanmada Aranan Şartlar
168
4.1.1. Güç Kullanmaya Mecbur Kalınmalıdır
169
4.1.2. Güç Kullanma Tedbirleriyle Olay Arasında Bir Denge Olmalıdır
170
4.1.3. Güç Kullanma Kanuna Uygun Olmalıdır
170
4.2. Güç Kullanma Öncesi Psikolojik Hazırlık
171
4.2.1. Dikkatli ve Uyanık Olmak
171
4.2.2. Kararlı ve Çabuk Hareket Etmek
173
4.2.3. Soğukkanlı ve Sakin Olmak
173
4.3. Güç Kullanma Modeli
173
4.3.1. Tehdit Algılama Seviyesi
173
4.3.2. Algılanan Hedef Kişi Davranışları
176
4.3.2.1. Uyumlu (İtaatkar)
177
4.3.2.3. Aktif Direnme Gösteren
177
4.3.2.4. Hafif Saldırgan (Yaralanma Tehlikesi)
177
4.3.2.5. Ağır Saldırgan (Ağır Yaralanma ve Ölüm Tehlikesi)
177
4.3.3. Makul Polis Müdahalesi
178
4.3.3.1. İşbirliği ile Yapılan Kontroller
180
4.3.3.2. Temas Kontrolleri
180
4.3.3.3. İtaat ve Uyma Teknikleri
181
4.3.3.4. Savunma Amaçlı Taktikler
181
4.3.3.5. Ölümcül Güç Kullanma
181
4.4. Yüksek Risk İçeren Ortamlarda Bulunan Devriye Polisinin Psikolojik veZihinsel Durumu ve Farkında Olma Hali
183
4.5. Kişisel Emniyet Tedbirleri
187
4.5.1. Kişisel Emniyet Tedbirlerinin Alınmasında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
1 87
4.5.2. Farklı Bazı Durumlarda Alınması Gereken Kişisel Emniyet Tedbirleri veTaktikleri
188
4.5.3. Pusu veya Tuzaklara Maruz Kalma Olasılığının En Aza Düşürülmesi
188
4.5.4. Devriyenin Silahlı Saldırıya Uğraması Halinde Alınması Gerekli Tedbirler
188
4.5.4.1. Yaya Devriyenin Silahlı Saldırıya Uğraması Halinde
188
4.5.4.2. Otomobil Devriyesinin Silahlı Saldırıya Uğraması Halinde
189
BEŞİNCİ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
190
ALTINCI BÖLÜMDURDURMA VE ARAMA
1. KARAR VERME SÜRECİ
195
2. DURDURMA VE KİMLİK KONTROLÜ
196
3.1. Yaya Durdurma ve Arama
206
3.1.1. Kişinin Görünümü
207
3.1.2. Kişinin Hareketi
208
3.1.3. Kişi Hakkında Önceden Elde Edilen Bilgi
208
3.1.5. Durdurma Zamanı
209
3.1.6. Yayanın Durdurulması İçin Kullanılacak Yöntem
209
3.2. Üst Arama Yöntemleri
211
3.2.2. Diz Üstü Yöntemi
211
3.2.3. Yüz Üstü Yöntemi
212
3.3. Üst Aramalarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
213
3.4.1. Araç Durdurmalarda Kişisel Emniyet
214
3.4.1.2. Durdurma Zamanı ve Görünürlük
215
3.4.1.3. Yolun Yapısı
216
3.4.1.5. Durdurma Yeri
216
3.4.2. Araç Durdurma Yöntemleri
217
3.4.2.1. Hareket Halinde Araç Durdurma
217
3.4.2.1.1. Şüpheli Araçların Durdurulması
217
3.4.2.1.2. İhbarlı (Hedefli) Araç Durdurma
220
3.4.2.2. Sabit Olarak Araç Durdurma
222
3.4.3. Araç Arama Teknikleri
223
3.4.3.1. Araç İçinin Aranması
224
3.4.3.2. Araçların Dış Bölümünün Aranması
225
ALTINCI BÖLÜMÜN REFERANSLARI
226
YEDİNCİ BÖLÜMİHBAR VE ÇAĞRILARA CEVAP VERME
1. İHBAR VE ÇAĞRILARA CEVAP VERME
229
1.1. İhbar ve Çağrılara Cevap Verilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
231
1.2. Çağrı Üzerine Yapılacak Hareket
233
1.2.1. Sıradan, Olağan Durumlarda
233
1.2.2. Acil Durumlarda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
233
1.2.2.1. Yangın Olaylarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
234
1.2.2.2. Trafik Kazalarında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
235
1.3. İhbar ve Çağrılara Cevap Vermede Etkili Olan Unsurlar
235
1.3.2. İhbar ve Çağrı Süreleri
244
1.3.2.1. Polisi Hemen Aramama
245
1.3.2.2. Polisle İletişim Kurmada Sorunlar Yaşama
246
1.4. Polisin Çağrı ve İhbarlara Cevap Verme Süresi Üzerinde Etkili OlabilecekProgramlar
247
1.4.1. Haber (Telsiz) Merkezlerinde Görevli Personeli Eğitmek
247
1.4.2. Acil Yardım Merkezi (Polis-İtfaiye- Ambulans) Birlikteliğini Oluşturmak
248
1.4.3.1. Bilgisayar Destekli Devriye Sevk ve Yönetim Sistemi
249
1.4.3.2. İhbar ve Çağrı Alma Sistemi
249
1.4.3.3. İhbar Değerlendirme ve Yönlendirme Sistemi
249
1.4.4.1. Araç Bilgisayarı
251
1.4.4.2. Araç Bilgisayar Yazıcısı
251
1.4.4.4. Araç Tescil Plakası Tarayıcısı
252
1.4.4.5. Lazer Sistemleri
252
1.4.4.6. Araç İzleme ve Konum Belirleme Sistemi
252
1.4.4.7. Mobil Mesajlaşma
253
1.5. İhbar Süreleri Üzerinde Etkili Olabilecek Programlar
253
1.5.1. Suç İhbarında Bulunanlara Yardım Sağlamak
253
1.5.2. Polis İmdat Telefon Numarasını Gösteren Telefon Etiketleri Dağıtmak
254
1.5.3. Topluma Dayalı Suç Programları Yürütmek
255
YEDİNCİ BÖLÜMÜN REFERANSLARI
256
SEKİZİNCİ BÖLÜMYAKALAMA VE SANIKLARIN TEŞHİSİ
1.1. Yakalama Yetkisi
259
1.2. Yakalama ile İlgili İşlem ve Tedbirler
261
1.2.1. Yakalama Öncesi
262
1.2.2. Yakalama Sonrası
262
1.3. Müzekkereli Yakalama
263
1.4. Yakalamalarda Şüphelinin Kişisel Durumu ve Özellikleri
264
1.5. Sanıkların Yakalanması ve Suçların Aydınlatılması
266
2. YAKALAMA SONRASI SANIKLARIN TEŞHİSİ
272
2.1. Teşhisin Tanımı ve Ana Unsurları
272
2.1.3. Ayırt edici Özellikler
274
2.2. Görsel Teşhis Yöntemleri
275
2.2.1. Gruptan Teşhis
275
2.2.2. Topluluk İçerisinde Teşhis
278
2.2.3. Fotoğraftan Teşhis
278
2.2.4. Temsili (Robot) Resimler Yoluyla Teşhis
280
2.2.5. Video Filmden Teşhis
280
2.2.6. Bilgisayar Teknolojisi Yardımıyla Teşhis
281
2.2.7. Sanığın Tanıkla Yüz Yüze Getirilmesi Yoluyla Teşhis
282
2.3. Tanığın Yanılmasında Etkili Olan Faktörler ve Tanıkların Güvenirliği
287
DOKUZUNCU BÖLÜMDEVRİYENİN SUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
1. RUTİN MOTORİZE DEVRİYENİN SUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
289
1.1. Kansas City Rutin Önleyici Otomobil Devriyesi Deneyi
290
2. HEDEFLİ DEVRİYENİN SUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
295
2.1. Kansas City Hedefli Devriye Deneyi
297
2.1.1. Suçlu Bilgi Merkezi (SBM)
298
2.1.3. Yer Merkezli Devriye (YMD)
299
3. YAYA DEVRİYELERİN SUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
304
3.2. Flint Yaya Devriye Deneyi
307
4. YAYA VE MOTORİZE DEVRİYE KARŞILAŞTIRMASI
309
4.1. Avantaj ve Dezavantajlar
312
4.1.1. Otomobil Devriyesinin Başlıca Avantajları
313
4.1.2. Otomobil Devriyesinin Başlıca Dezavantajları
313
4.1.3. Yaya Devriyenin Avantajları
314
4.1.4. Yaya Devriyenin Dezavantajları
315
4.1.5. İki ve Üç Kişilik Devriyenin Dezavantajları
315
4.1.6. Tek Kişilik Devriyenin Avantajları
316
4.1.7. Tek Kişilik Devriyenin Dezavantajları
316
5. DURDURMA VE ARAMALARIN SUÇLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
317
6. POLİSE YAPILAN İHBARLARIN OLAYLARA MÜDAHALE VE SANIK YAKALAMASI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
321
DOKUZUNCU BÖLÜMÜN REFERANSLARI
325