Ziynet ve Eşya Alacağı Davaları Ömer Uğur Gençcan  - Kitap

Ziynet ve Eşya Alacağı Davaları

3. Baskı, 
Mayıs 2023
Kitabın Detayları
Dili:
Türkçe
Ebat:
17x25
Sayfa:
1528
Barkod:
9786050515497
Kapak Türü:
Ciltli
Fiyatı:
1.850,00
Temin süresi 2-3 gündür.
Kitabın Açıklaması
Kitap da, Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinin konusu olan ziynet ve eşya davalarını da inceleyen, evliliği sırasında evden kovulan, boşanma davası açan ya da boşanan kadın ve erkek eşin eşlerinde kalan eşyaları ile mutlu günlerinde bir şekilde eşlerine verdikleri altınları geri alabilmeleri için çok sayıda açılan ziynet ve eşya davaları hakkında Yargıtay uygulamasını gerek esas gerekse usul hükümlerini yansıtır şekilde evlilik mağdurlarına sunarak tarafların huzurlu tasfiye yapabilmesine katkıda bulunmak hedeflenmiş.
Kitapla İlgili Kategoriler
Yorumlar
Kitabın İçindekileri
İÇİNDEKİLER
ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖN SÖZ 
5
İÇİNDEKİLER 
9
KISALTMALAR 
99
& 1. ZİYNET ALACAĞI DAVASI 
105
I. GENEL OLARAK 
105
A– TANIM 
106
B– KARİNE OLARAK KADINA AİTTİR 
107
1– Karine 
108
a. Kim Tarafından Takılmış Olmasının Önemi
Yoktur 
108
b. Kime Takılmış Olmasının Önemi Yoktur 
108
2– Karinenin Aksi İspat Edilebilir 
114
a. Aksine Bir Anlaşmanın Varlığı 
114
b. Yerel Bir Adetin Varlığı 
123
C– MAL REJİMİNİN SONLANMASINA GEREK
YOKTUR 
130
D– BOŞANMANIN EKİ NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR 
130
E– AİDİYET İSPATLANAMAZSA PAYLI MÜLKİYET
KABUL EDİLİR (TMK m. 222 f. II) 
136
II. KOŞULLARI 
136
A– İSTEK BULUNMALIDIR 
137
1– İstek Bulunmuyorsa 
137
a. Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Ret Kararı
Verilemez 
137
b. Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar
Verilmelidir 
138
c. Dava Dilekçesinde Talep Yokken Sonradan
Harç Alınması 
139
2– Bağımsız Dava İle İstenilmişse 
139
a. İstek Müphem Olmamalıdır (HMK m. 31) 
140
b. İstenilen Ziynet Eşyası Müphem Olamamalıdır 
142
c. Kısıtlı İçin İzin Verilmiş Olmalıdır 
148
3– Karşı Dava İle İstenilmişse 
149
a. Süresinde Açılmışsa 
149
b. Süresinde Açılmamışsa 
150
4– Boşanma Davası İle İstenilmişse 
150
a. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil
Verilmelidir 
151
aa. Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir 
151
bb. Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası
İşlemden Kaldırılır 
152
aaa. Harç Yatırılıp Yenilenirse 
152
bbb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse 
152
b. Boşanma Davasından Tefrik Edilmesi Önerilir 
153
5– Ek Dava İle İstenilmişse 
153
6– Kısmi Dava İle İstenilmişse (HMK m. 109) 
154
7– Dava Yığılmasıyla İstenilmişse (HMK m. 110) 
159
a. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil
Verilmelidir 
160
b. Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir 
160
c. Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası İşlemden
Kaldırılır 
161
aa. Harç Yatırılıp Yenilenirse 
161
bb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse 
161
III. DAVANIN KABULÜNÜ GEREKTİREN OLGULAR 
162
A– FİZİKSEL ŞİDDETE UĞRAYARAK EVDEN
AYRILMA 
162
B– HASTANEYE GİDEREK EVDEN AYRILMA 
172
C– KOVULARAK EVDEN AYRILMA 
177
D– EVLİLİK BİRLİĞİ SIRASINDA ALTINLARI
BOZDURULMA 
181
1– Düğün Borçları İçin 
181
2– Araç Alımı İçin 
186
3– Kocanın Kişisel Borçları İçin 
194
a. Kredi Kartı Borçları 
195
b. İşlerinin Bozulması 
196
c. Kaza Yapması 
196
d. Evlilik Öncesi Senedin Ortaya Çıkması 
200
e. Ekonomik Sıkıntı 
201
4– Kayın Hısımları İçin 
202
5– Kira Borçları İçin 
205
6– Evin İhtiyaçları/Ortak İhtiyaçlar İçin 
205
7– İşyeri Açmak İçin 
214
8– Sağlık Giderleri İçin 
215
a. Kadın Eşin Sağlık Giderleri İçin 
215
b. Erkek Eşin Sağlık Giderleri İçin 
217
c. Ortak Çocuğun Eşin Sağlık Giderleri İçin 
217
9– Taşınmaz Alımı İçin 
218
10– Balayı İçin 
220
11– Birliğin Borçları İçin 
223
E– KAYIN HISIMLARINCA ALTINLARI ELİNDEN
ALINMA 
224
F– KİRALAMA SURETİYLE ALTIN TAKMA 
229
G– EMANETEN/GEÇİCİ ALTIN TAKMA 
229
H– DAVACIDAN ALINIP KASAYA KONULMASI 
231
1– Banka Kasasına Konulması 
232
2– Kayın Hısımlarının Kasasına Konulması 
234
IV. DAVANIN REDDİNİ GEREKTİREN OLGULAR 
235
A– OLAĞAN KOŞULLARDA AYRILMA 
235
B– GERİ VERİLME 
237
C– İADE EDİLMEMEK ÜZERE VERME/BAĞIŞ 
237
D– DAVACININ KİRALIK KASADAN ALMASI 
241
E– GEREKSİZ EŞYALARIN BIRAKILDIĞI EVİN
VARLIĞI 
241
V. TALEP KONUSU 
242
A– SEÇİM HAKKI DAVACIYA AİTTİR 
242
1– Aynen İstenebilir 
242
a. Kendine Ait Ziynet Eşyası İstenebilir 
243
b. İkame Eşya İstenemez 
243
2– Sadece Bedel İstenebilir 
244
3– Aynen Yoksa Bedel İstenebilir 
257
a. Sadece Bedele Hükmedilemez 
258
b. Sadece Aynen İadeye Hükmedilemez 
258
İstenebilir 
258
5– Mislen İstenebilir 
260
B– DAVA KONUSU ZİYNET EŞYALARI TESLİM
EDİLMİŞSE 
261
VI. ZİYNET ALACAĞI DAVASINDA FAİZ 
261
A– DAVA TARİHİNDEN İTİBAREN VERİLİR 
261
B– ISLAH EDİLEN BÖLÜM İÇİN ISLAH
TARİHİNDEN VERİLİR 
263
C– TALEP OLMADAN VERİLEMEZ (HMK m. 26 f. I) 
264
D– YASAL FAİZ UYGULANMALIDIR 
265
E– İSTEM HAKKINDA OLUMLU OLUMSUZ KARAR
VERİLMELİDİR 
266
& 2. EŞYA ALACAĞI DAVASI 
267
I. GENEL OLARAK 
267
A– TANIM 
267
B– MAL REJİMİNİN SONLANMASINA GEREK
YOKTUR 
268
C– BOŞANMANIN EKİ NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR 
271
1– Birleşen Dava İçin Karar Verilmelidir 
272
2– Açılan Dava İçin Karar Verilmelidir 
273
II. KOŞULLARI 
273
A– İSTEK BULUNMALIDIR 
273
1– İstek Bulunmuyorsa 
273
a. Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Ret Kararı
Verilemez 
273
b. Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar
Verilmelidir 
274
c. Dava Dilekçesinde Talep Yokken Sonradan
Harç Alınması 
275
2– Bağımsız Dava İle İstenilmişse 
275
a. İstek Müphem Olmamalıdır 
276
b. İstenilen Eşya Müphem Olamamalıdır 
276
c. Kısıtlı İçin İzin Verilmiş Olmalıdır 
277
3– Karşı Dava İle İstenilmişse 
277
a. Süresinde Açılmışsa 
277
b. Süresinde Açılmamışsa 
278
4– Boşanma Davası İle İstenilmişse 
279
a. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil
Verilmelidir 
279
aa. Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir 
281
bb. Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası
İşlemden Kaldırılır 
281
aaa. Harç Yatırılıp Yenilenirse 
281
bbb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse 
282
b. Boşanma Davasından Tefrik Edilmesi Önerilir 
283
5– Ek Dava İle İstenilmişse 
283
6– Kısmi Dava İle İstenilmişse (HMK m. 109) 
283
7– Dava Yığılmasıyla İstenilmişse (HMK m. 110) 
285
a. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil
Verilmelidir 
286
b. Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir 
286
c. Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası İşlemden
Kaldırılır 
287
aa. Harç Yatırılıp Yenilenirse 
287
bb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse 
287
B– EŞYANIN VARLIĞI İSPAT EDİLMELİDİR 
288
C– EŞYANIN DAVACIYA AİT OLDUĞU İSPAT
EDİLMELİDİR 
289
1– Niteliğine Göre 
289
a. Niteliği Gereği Kadına Ait Eşyalar 
290
b. Niteliği Gereği Erkeğe Ait Eşyalar 
291
2– Hediye Edilmesine Göre 
292
a. Kadına Verilen Hediye Eşya 
292
b. Erkeğe Verilen Hediye Eşya 
293
c. Çocuğa Verilen Hediye Eşya 
294
d. Eşlere Müşterek Verilen Hediye Eşya 
294
D– EŞYANIN DAVALIDA KALDIĞI İSPAT
EDİLMELİDİR 
294
1– Eşyaların Kalması 
294
a. Taşınamaz Ağırlıkta Olması 
294
b. Tutanakla Kaldığının Belirlenmiş Olması 
295
2– Eşyanın Götürülmesi 
296
III. TALEP KONUSU 
297
A– SEÇİM HAKKI DAVACIYA AİTTİR 
297
1– Eşya Aynen İstenebilir 
298
2– Sadece Bedel İstenebilir 
299
a. Aynen İadeye Hükmedilemez 
299
3– Aynen Yoksa Bedel İstenmişse 
301
a. Sadece Bedele Hükmedilemez 
302
b. Sadece Aynen İadeye Hükmedilemez 
304
Hükmedilemez 
305
d. Eşya Yoksa Belirlenen Değere Hükmetmek
İsteği Aşmak Sayılamaz 
307
4– Aynen Yoksa Bedel İsteği Sadece Bedele
Dönüştürülebilir 
307
5– Mislen İstenebilir 
309
6– Aynen İade İstemi Varsa Gerçekleşen Bedele Karar
Verilebilir 
309
B– DAVA KONUSU EŞYALAR TESLİM EDİLMİŞSE 
310
C– ORTAK ALINAN EŞYALAR 
312
D– TAKAS DEFİ 
316
VI. EŞYAYA İLİŞKİN ÖZELLİKLER 
316
A– AİDİYETİ BELİRLENMELİDİR 
317
B– YIPRANMA PAYI BELİRLENMELİDİR 
317
C– EKONOMİK DEĞERİNİ YİTİRİP YİTİRMEDİĞİ
BELİRLENMELİDİR 
320
D– DAVA TARİHİ DEĞERİ BELİRLENMELİDİR 
321
E– DEĞERLENDİRME TARİHİ GÖSTERMELİDİR 
321
F– NİTELİĞİ BELİRLENMELİDİR 
321
V. EŞYA ALACAĞI DAVASINDA FAİZ 
322
A– DAVA TARİHİNDEN İTİBAREN VERİLİR 
322
B– ISLAH EDİLEN BÖLÜM İÇİN ISLAH
TARİHİNDEN VERİLİR 
324
C– TALEP OLMADAN VERİLEMEZ (HMK m. 26 f. I) 
324
D– YASAL FAİZ UYGULANMALIDIR 
324
E– İSTEM HAKKINDA OLUMLU OLUMSUZ KARAR
VERİLMELİDİR 
325
& 3. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA TALEPLE
BAĞLILIK İLKESİ 
327
I. GENEL OLARAK 
327
II. İLKENİN UYGULANMASI 
327
A– TALEP SONUCUNDAN FAZLASINA KARAR
VEREMEZ 
327
B– TALEP SONUCUNDAN BAŞKA BİR ŞEYE
KARAR VEREMEZ 
334
III. İLKENİN UYGULANMASI 
360
A– KENDİLİĞİNDEN KARAR VEREMEZ 
361
B– HER BİR TALEP HAKKINDA AYRI OLARAK
KARAR VERİLMELİDİR 
362
& 4. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA HUKUKİ
DİNLENİLME HAKKI 
365
I. GENEL OLARAK 
365
II. OLAN BİTENİ BİLME/BİLGİLENME HAKKI
(HMK m. 27 f. II/a) 
366
A– DAVAYI BİLME HAKKI 
366
B– DURUŞMA GÜNÜNÜ BİLME HAKKI 
366
1– Ön İnceleme Duruşmasını Bilme Hakkı
(HMK m. 139) 
366
2– Tahkikat Duruşmasını Bilme Hakkı
(HMK m. 147 f. I) 
368
3– Sözlü Yargılama Duruşmasını Bilme Hakkı Var İdi
(HMK m. 147 f. I, 186 f. I) 
369
C– DELİLLERİ BİLME HAKKI 
370
D– GEREKÇEYİ BİLME HAKKI 
370
E– İŞLEMLERİ BİLME HAKKI 
371
1– Tarafların İşlemlerini Bilme Hakkı 
371
2– Mahkemenin İşlemlerini Bilme Hakkı 
371
III. OLAN BİTENİ AÇIKLAMA VE İSPAT HAKKI
(HMK m. 27 f. II/b) 
371
A– AÇIKLAMA HAKKI 
372
1– Açıklayan Tarafın Göstereceği Davranış 
373
a. Adap Dışı Açıklama Yapılamaz 
373
b. Konu Dışı Açıklama Yapılamaz 
373
2– Hâkimin Göstereceği Davranış 
373
a. Şefkatle Dinlemelidir 
374
b. Sabırla Dinlemelidir 
374
c. Anlayışla Dinlemelidir 
374
B– İSPAT HAKKI (HMK m. 27 f. II/b) 
374
IV. DEĞERLENDİRTME VE GEREKÇELENDİRTME
HAKKI (HMK m. 27 f. II/c) 
375
A– AÇIKLAMALARI DEĞERLENDİRTME HAKKI 
375
B– KARARLARI GEREKÇELENDİRTME HAKKI 
376
1– Gerekçe Dosya Kapsamı İle Bağdaşmalıdır 
376
2– Gerekçe Pozitif Hukuk İle Bağdaşmalıdır 
376
3– Gerekçe, Sebebi Gösterilmedikçe Yerleşik İçtihatlar
İle Bağdaşmalıdır 
376
& 5. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
ALENİYET İLKESİ 
377
I. GENEL OLARAK 
377
II. DURUŞMALARIN ALENİYETİ 
378
A– DURUŞMALAR HERKESE AÇIKTIR
(TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. I) 
378
1– Duruşmalar İlgili Olanlara Açıktır 
378
2– Duruşmalar İlgili Olmayanlara Açıktır 
378
B– KOŞULLARI VARSA GİZLİ OLARAK
YAPILABİLİR (TCA m. 141 f. I, HMK m. 28 f. II) 
380
1– Gizliliğin Kapsamı 
380
a. Duruşmaların Bir Kısmının Gizli Olarak
Yapılması 
380
b. Duruşmaların Tamamının Gizli Olarak
Yapılması 
380
2– Gizliliğin Koşulları 
380
a. Genel Ahlâkın Kesin Olarak Gerekli Kıldığı
Hâller 
381
b. Kamu Güvenliğinin Kesin Olarak Gerekli
Kıldığı Hâller 
381
c. Yargılama ile İlgili Kişilerin Korunmaya
Değer Üstün Bir Menfaatinin Kesin Olarak
Gerekli Kıldığı Hâller 
382
3– Gizliliğin İstenilmesi 
382
a. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine
(HMK m. 28 f. II) 
382
b. Kendiliğinden (HMK m. 28 f. II) 
382
4– Gizliliğin Karara Bağlanması 
382
a. Ön Sorunlar Hakkındaki Hükümler Uygulanır 
383
b. Gerekçe, Esas Hakkındaki Kararı İle Birlikte
Açıklanır 
383
5– Gizliliğin Sonuçları 
383
a. İlgililer Dışındakiler Salondan Çıkartılır 
383
b. Hazır Bulunanlar Uyarılır (HMK m. 28 f. IV) 
384
c. Hazır Bulunanlara Ceza İhtarı Yapılır
(HMK m. 28 f. IV) 
384
d. Ceza İhtarı Tutanağa Geçirilir
(HMK m. 28 f. IV) 
384
e. Yalnız Başına Kanun Yoluna Başvurulamaz. 
384
f. Kararın Gizli Verilmesini Gerektirmez 
385
III. KARARLARIN BİLDİRİLMESİNİN ALENİYETİ
(HMK m. 28 f. I) 
385
IV. İŞLEMLERİN ALENİYETİ 
385
A– DOSYANIN İNCELENMESİ (HMK m. 161) 
385
B– TUTANAK ÖRNEĞİ VERİLMESİ (HMK m. 158) 
385
& 6. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA DÜRÜST
DAVRANMA VE DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ 
387
I. GENEL OLARAK 
387
II. DÜRÜST DAVRANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
(HMK m. 29 f. I) 
387
III. DOĞRUYU SÖYLEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
(HMK m. 29 f. II) 
388
A– YÜKÜMLÜLÜĞÜN TARAFLARI 
389
1– Davanın Tarafları 
389
2– Taraf Vekilleri 
389
3– Tarafların Kanuni Temsilcileri 
389
B– YÜKÜMLÜLÜĞÜN KONUSU 
389
C– YÜKÜMLÜLÜĞÜN KAPSAMI 
389
1– Beyanlar 
389
2– Açıklamalar 
390
D– YÜKÜMLÜLÜĞÜN SINIRI 
390
1– Vakıa Uydurmama 
390
2– Vakıaya Karşı Çıkmama 
390
E– YÜKÜMLÜLÜĞÜN İSTİSNALARI 
390
1– Soruşturma veya Kovuşturma İle Karşılaşılacak
Olmak 
390
2– Namus ve Onuru Etkilenecek Olmak 
390
& 7. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA USUL
EKONOMİSİ İLKESİ 
391
I. GENEL OLARAK 
391
II. UNSURLARI 
391
A– BASİTLİK İLKESİ (DÜZENLİ BİÇİMDE
YARGILAMA) (HMK m. 30) 
391
B– ÇABUKLUK İLKESİ (MAKUL SÜRE İÇİNDE
YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 
392
C– UCUZLUK İLKESİ (EN AZ GİDERLE
YARGILAMA) (TCA m. 141 f. IV, HMK m. 30 f. I) 
392
III. YANSIMASI 
393
A– DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166) 
393
B– DAVALARIN AYRILMASI (HMK m. 167) 
393
C– DAVA SONUCUNUN BEKLENİLMESİ 
394
D– ÖN SORUN İNCELEMESİ 
394
E– USULİ KAZANILMIŞ HAK KURALI 
394
IV. DEĞERLENDİRİLMESİ 
396
& 8. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA HÂKİMİN
DAVAYI AYDINLATMA ÖDEVİ 
397
I. GENEL OLARAK 
397
II. AYDINLATMA ÖDEVİNİN TÜRÜ 
397
A– MADDİ AYDINLATMA 
397
B– HUKUKİ AYDINLATMA 
397
III. AYDINLATMA ÖDEVİNİN KONUSU 
398
A– BELİRSİZ HUSUSLAR 
398
B– ÇELİŞKİLİ HUSUSLAR 
398
IV. AYDINLATMA ÖDEVİNİN USULÜ 
398
A– AÇIKLAMA YAPTIRMA 
398
B– SORU SORMA 
398
C– DELİL GÖSTERİLMESİNİ İSTEME 
399
D– TARAFIN KENDİSİNİ DİNLEME 
399
V. AYDINLATMA ÖDEVİNİN SINIRLARI 
399
A– SÖYLENMEYEN ŞEYLERİ KAPSAMAZ 
399
B– SÖYLENMEYEN VAKIALARI KAPSAMAZ 
399
C– SÖYLEMEYENE YOL GÖSTERMEYİ KAPSAMAZ 
399
D– SÖYLEMEYENE İSTİCVABI KAPSAMAZ 
400
& 9. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
YARGILAMAYI HÂKİMİN SEVK VE İDARE ETMESİ
İLKESİ 
401
I. GENEL OLARAK 
401
II. HÂKİME BIRAKILAN YÜKÜMLÜLÜK
(HMK m. 32 f. I) 
401
A– YARGILAMANIN SEVK VE İDARESİ 
401
1– Şekli Sevk ve İdare 
401
2– Maddi Sevk ve İdare 
401
B– YARGILAMA DÜZENİNİN BOZULMAMASI İÇİN
TEDBİR ALMA 
402
III. DİLEKÇENİN YENİDEN DÜZENLENMESİ
(HMK m. 32 f. II) 
402
A– YENİDEN DÜZENLENMESİ GEREKEN
DİLEKÇELER 
402
1– Okunamayan Dilekçe 
402
2– Uygunsuz Olan Dilekçe 
403
3– İlgisiz Olan Dilekçe 
403
B– YENİDEN DÜZENLENME USULÜ 
403
1– Uygun Bir Süre Verilir 
403
a. Yeni Dilekçe Verilmesinin Sonuçları 
403
b. Yeni Dilekçe Verilmemesinin Sonuçları 
404
2– İlk Dilekçe Dosyada Kalır 
404
& 10. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
HUKUKUN KENDİLİĞİNDEN UYGULANMASI İLKESİ 
405
I. GENEL OLARAK 
405
II. TARAFLARCA DAVA MALZEMESİ GETİRİLİR
(HMK m. 25) 
405
III. TARAFLARCA HUKUKİ SEBEP GÖSTERİLMESİ
ZORUNLU DEĞİLDİR 
405
A– DAVA DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP
GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
(HMK m. 119 f. I/g) 
405
B– CEVAP DİLEKÇESİNDE HUKUKİ SEBEP
GÖSTERMESİ ZORUNLU DEĞİLDİR
(HMK M. 129 F. I/F) 
406
IV. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP
DEĞİŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 141) 
406
V. TARAFLARCA BİLDİRİLEN HUKUKİ SEBEP
HÂKİMİ ETKİLEMEZ 
407
A– YANLIŞ GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 
407
B– EKSİK GÖSTEREME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 
407
C– BİRKAÇ SEBEP GÖSTERME HÂKİMİ
ETKİLEMEZ 
407
D– HİÇ GÖSTERMEME HÂKİMİ ETKİLEMEZ 
407
VI. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN
HUKUKİ NİTELENDİRİLMESİNİ HÂKİM YAPAR 
407
VII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARIN
HANGİSİNİN SABİT OLDUĞUNU HÂKİM
BELİRLER 
407
VIII. TARAFLARCA GETİRİLEN VAKIALARA UYAN
HUKUK NORMUNU HÂKİM UYGULAR 
408
A– TÜRK HUKUKUNU KENDİLİĞİNDEN UYGULAR 
409
B– YETKİLİ OLAN YABANCI HUKUKU
KENDİLİĞİNDEN UYGULAR (5718 SK m. 2) 
409
& 11. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
ADİL YARGILANMA HAKKI 
411
I. GENEL OLARAK 
411
II. KAPSAMI 
411
A– ADİL SİLAHLARLA YARGILANMA 
411
B– ADİL AÇIKLIKTA YARGILANMA 
412
C– ADİL SÜREDE YARGILANMA 
412
D– ADİL MAHKEMEDE YARGILANMA 
412
& 12. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
DOĞRUDANLIK İLKESİ 
413
I. GENEL OLARAK 
413
II. DELİLLERİN TOPLANMASINDA DOĞRUDANLIK
(HMK m. 197) 
413
A– MAHKEME HUZURUNDA TOPLAMA 
414
B– İSTİNABE YOLUYLA TOPLAMA 
414
III. KARAR VERİLMESİNDE DOĞRUDANLIK 
414
A– KURAL: AYNI HAKİM İÇİN DOĞRUDANLIK 
414
B– İSTİSNA: FARKLI HAKİM KARAR VEREBİLİR 
414
& 13. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
TEKSİF İLKESİ 
415
I. GENEL OLARAK 
415
II. KURAL: BELİRLİ AŞAMAYA KADAR DAVA
MALZEMESİ İLERİ SÜRÜLEBİLİR 
416
A– DAVACI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 
416
1– Kural Olarak 
417
2– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede
Verilmezse 
417
B– DAVALI AÇISINDAN TEKSİF (HMK m. 141 f. I) 
417
1– Kural Olarak 
417
2– Cevaba Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede
Verilmezse 
417
3– Cevap Dilekçesi Verilmezse ya da Sürede
Verilmezse 
417
III. TEKSİF İLKESİNİN İSTİSNALARI 
418
A– ISLAH (HMK m. 141 f. II) 
418
B– KARŞI TARAFIN AÇIK MUVAFAKATİ
(HMK m. 141 f. II) 
418
C– ESKİ HÂLE GETİRME (HMK m. 95–101) 
418
D– YARGILAMAYI GECİKTİRME AMACI
TAŞIMAMAK (HMK m. 145) 
418
E– SÜRESİNDE İLERİ SÜRÜLEMEMESİNİN İLGİLİ
TARAFIN KUSURUNDAN
KAYNAKLANMAMASI (HMK m. 145) 
419
& 14. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
SÖZLÜLÜK İLKESİ 
421
I. GENEL OLARAK 
421
II. SÖZLÜLÜK İLKESİNİN UYGULANMASI 
421
A– TAHKİKAT AŞAMASINDA TARAFLARIN
DİNLENİLMESİ (HMK m. 144 f. I) 
421
B– İSTİCVAP SIRASINDA GERÇEĞİ SÖYLEME
(HMK m. 173 f. II) 
421
C– ISLAHIN SÖZLÜ YAPILMASI (HMK m. 177 f. II) 
421
D– SÖZLÜ YARGILAMADA SON SÖZÜN
SÖYLENMESİ (HMK m. 186 f. II) 
422
E– TANIKLIKTAN ÇEKİNME SEBEPLERİNİN
BİLDİRİLMESİ (HMK m. 252) 
422
G– BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARI (HMK m. 279) 
422
H– HÜKMÜN MÜZAKERESİ SIRASINDA
TARAFLARIN SÖZLÜ AÇIKLAMALARI
(HMK m. 295) 
423
I– TAVZİH SIRASINDA SÖZLÜ AÇIKLAMA
(HMK m. 306 f. II) 
423
İ– FERAGAT VE KABULÜN SÖZLÜ YAPILMASI
(HMK m. 309 f. I) 
423
& 15. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
YAZILILIK İLKESİ 
425
I. GENEL OLARAK 
425
II. YAZILILIK İLKESİNİN UYGULANMASI
(HMK m. 133, 177, 246, 263, 279, 342, 364) 
425
A– DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 118) 
425
B– KARŞI DAVANIN AÇILMASI (HMK m. 133) 
425
C– ISLAH (HMK m. 177) 
425
D– CEVAPLARINI YAZILI OLARAK BİLDİRMESİ
İÇIN TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLMESİ
(HMK m. 246 f. I) 
426
E– TANIK, SAĞIR VE DİLSİZ OLUP OKUMA VE
YAZMAYI BİLİYORSA, SORULARIN YAZILI
BİLDİRİLMESİ (HMK m. 263 f. II) 
426
F– BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜ YAZILI
BİLDİRMESİ (HMK m. 279 f. I) 
426
G– KANUN YOLLARINA BAŞVURMA 
426
& 16. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA TÜRKÇE
KULLANMA İLKESİ 
427
I. GENEL OLARAK 
427
II. MAHKEMENİN DİLİ (TCA m. 3 f. I) 
427
III. TARAFLARIN DİLİ 
427
A– TARAFLARIN KONUŞMA DİLİ 
428
B– TARAFLARIN YAZMA DİLİ 
428
IV. TANIKLARIN DİLİ (HMK m. 263 f. I) 
428
& 17. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
DELİLLERİN SERBESTÇE DEĞERLENDİRİLMESİ
İLKESİ 
429
I. GENEL OLARAK 
429
II. KAPSAMI 
429
A– HUKUKSAL NİTELENDİRME HÂKİME AİTTİR 
429
B– TANIK ANLATIMI KURAL OLARAK HÂKİMİ
BAĞLAR 
429
C– DEĞERLENDİRME HUKUKA UYGUN
YAPILMALIDIR 
429
1– Değerlendirme Gerekçesi Gösterilmelidir 
430
2– Değerlendirme Hukuka Vakıalara Uygun Olmalıdır 
430
& 18. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
TASARRUF İLKESİ 
431
I. GENEL OLARAK 
431
II. TANIMI 
431
III. GÖRÜNÜMÜ 
431
A– KENDİLİĞİNDEN DAVA AÇILAMAZ/KARAR
VERİLEMEZ (HMK m. 24 f. I) 
432
1– İlgililer Dava Açabilir/Açmayabilir 
432
2– İlgililer Karşı Dava Açabilir/Açmayabilir 
432
3– İlgililer Kanun Yoluna Başvurabilir/Başvurmayabilir 
432
B– DAVA AÇMAYA ZORLANAMAZ
(HMK m. 24 f. II) 
433
C– HAKKINI TALEP ETMEYE ZORLANAMAZ
(HMK m. 24 f. II) 
433
D– DAVA KONUSUNU SERBESTÇE BELİRLER 
433
1– Dava Sebebini Belirler 
433
2– Dayanılacak Vakıaları Belirler 
433
E– DAVA AÇILDIKTAN SONRA TASARRUF
YETKİSİ DEVAM EDER (HMK m. 24 f. III) 
433
1– Davasından Feragat Edebilir (HMK m. 307, 309 f. II) 
434
2– Davasını Karşı Tarafın Açık Rızası ile Geri Alabilir
(HMK m. 123) 
434
F– DAVAYI KANUN YOLUNA TAŞIMA 
434
IV. İSTİSNALARI 
434
A– YARGILAMA GİDERİ KENDİLİĞİNDEN
GÖZETİLİR 
434
B– SEVK VE İDARE KENDİLİĞİNDEN GÖZETİLİR 
435
& 19. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
TARAFLARCA GETİRİLME İLKESİ 
437
I. GENEL OLARAK 
437
II. DAVA MALZEMESİ KAVRAMI 
437
III. DAVA MALZEMESİNİN GETİRİLMESİ 
438
A– TARAFLARCA GETİRİLİR 
438
B– MAHKEMENIN İŞİ DEĞİLDİR 
439
1– Kendiliğinden Dikkate Alınamaz (HMK m. 25 f. I) 
439
2– Kendiliğinden Delil Toplanamaz (HMK m. 25 f. II) 
439
3– Hatırlatılamaz (HMK m. 25 f. I) 
440
& 20. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
DAVANIN AÇILMASI 
441
I. GENEL OLARAK 
441
II. DAVANIN AÇILMA ZAMANI (HMK m. 118) 
441
A– DİLEKÇENİN KAYDEDİLDİĞİ TARİHTE
AÇILMIŞ SAYILIR 
442
B– DAVA DİLEKÇESİNE ÖRNEK EKLENİR 
443
III. DAVA DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 119) 
443
A– DAVA DİLEKÇESİNDE BULUNACAK
HUSUSLAR (HMK m. 119 f. I) 
444
1– Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a) 
444
2– Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri
(HMK m. 119 f. I/b) 
445
3– Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası
(HMK m. 119 f. I/c) 
447
4– Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı
Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri
(HMK m. 119 f. I/ç) 
447
5– Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin
Davalarda, Dava Konusunun Değeri 
448
6– Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün
Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri
(HMK m. 119 f. I/e) 
449
7– İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat
Edileceği (HMK m. 119 f. I/f) 
450
8– Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g) 
451
9– Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ) 
451
10– Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya
Vekilinin İmzası (HMK m. 119 f. I/h) 
451
B– DAVA DİLEKÇESİNDEKİ TAMAMLANMASI
ZORUNLU EKSİKLİKLER (HMK m. 119 f. II) 
451
1– Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri
(HMK m. 119 f. I/b) 
451
2– Davacının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası
(HMK m. 119 f. I/c) 
455
3– Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve Davacı
Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri
(HMK m. 119 f. I/ç) 
456
4– Açık Bir Şekilde Talep Sonucu (HMK m. 119 f. I/ğ) 
456
5– Davacının, Varsa Kanuni Temsilcisinin veya
Vekilinin İmzası (HMK m. 119 f. I/h) 
456
C– DAVA DİLEKÇESİNDEKİ ÖN İNCELEME BİTENE
KADAR TAMAMLANABİLECEK EKSİKLİKLER
(HMK m. 119 f. II) 
456
1– Mahkemenin Adı (HMK m. 119 f. I/a) 
457
2– Davanın Konusu ve Malvarlığı Haklarına İlişkin
Davalarda, Dava Konusunun Değeri
(HMK m. 119 f. I/d) 
457
3– Davacının İddiasının Dayanağı Olan Bütün
Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık Özetleri
(HMK m. 119 f. I/e) 
457
4– İddia Edilen Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat
Edileceği (HMK m. 119 f. I/f) 
458
5– Dayanılan Hukuki Sebepler (HMK m. 119 f. I/g) 
459
IV. DAVA İÇİN HARÇ VE AVANS ÖDENMESİ
(HMK m. 120) 
459
A– YARGILAMA HARÇLARI YATIRILIR 
459
1– Bağımsız Talep İle İlgili Nispi Harç Verilmelidir 
459
Sonradan Yatırılmış Olması Bu Talebi Karşı Dava
Haline Getirmez 
461
3– Adli Yardım Konusunda Bir Karar Verilinceye
Kadar Harç Alınmaz 
462
5– Duraksama Varsa Açıklama İstenmelidir
(HMK m. 31) 
462
6– Nisbi Harç Eksik İse Tamamlanması İçin Mehil
Verilmelidir 
463
a. Harç Tamamlanırsa İşin Esası İncelenir 
463
b. Harç Tamamlanmazsa Dava Dosyası İşlemden
Kaldırılır 
464
aa. Harç Yatırılıp Yenilenirse 
465
bb. Harç Yatırılıp Yenilenmezse 
465
B– GİDER AVANSI YATIRILIR 
466
1– Adalet Bakanlığınca Çıkarılacak Gider Avansı
Tarifesinde Belirlenir 
466
2– Yeterli Olmadığı Anlaşılırsa Süre Verilir 
466
3– Gider Avansının Yatırılmış Olması Dava Şartıdır
(HMK m. 114 f. 1/g) 
468
4– Mahkeme Veznesine Yatırılır 
468
C– GİDER AVANSINDA ZAMAN BAKIMINDAN
UYGULAMA 
468
D– GİDER AVANSININ İADESİ 
469
V. DAVA DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN
BELGELERİN VERİLMESİ (HMK m. 121) 
469
A– DAVACININ ELİNDE BULUNAN BELGELER
VERİLİR 
469
1– Asılları Verilir 
469
2– Örnekleri Verilir 
469
a. Harç ve Vergiye Tabi Değildir 
469
b. Sadece Örnekler Verilebilir 
470
B– BAŞKA YERLERDEN GETİRTİLECEK BELGE VE
DOSYALAR İÇİN AÇIKLAMA YAPILIR 
470
VI. DAVA DİLEKÇESİNİN TEBLİĞ EDİLMESİ
(HMK m. 122) 
470
A– MAHKEME TARAFINDAN TEBLİĞ EDİLİR 
470
B– DAVALIYA TEBLİĞ EDİLİR 
471
C– CEVAP SÜRESİ GÖSTERİLİR 
477
VII. DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123) 
478
A– HÜKÜM KESİNLEŞİNCEYE KADAR GERİ
ALINABİLİR 
478
1– İDM Aşamasında Geri Alınabilir 
478
2– İstinaf Aşamasında Geri Alınabilir 
478
3– Temyiz Aşamasında Geri Alınabilir 
478
B– DAVALININ AÇIK RIZASI BULUNMALIDIR 
478
C– DAVANIN GERİ ALINMASININ SONUÇLARI 
480
1– Davadan Feragat Etmiş Sayılmaz 
480
2– Dava Derdest Olmaktan Çıkar 
480
3– Dava Açılmamış Sayılır 
480
4– Dava Yeniden Açılabilir 
481
5– Yargılama Giderleri Davacıya Yükletilir 
481
VIII. DAVANIN TERDİTLİ AÇILMASI (HMK m. 111) 
481
A– TALEP BİRDEN FAZLA OLMALIDIR 
481
B– TALEPLER ARASINDA ASLİLİK–FERÎLİK
İLİŞKİSİ KURULMALIDIR 
481
C– TALEPLER AYNI DAVA DİLEKÇESİNDE İLERİ
SÜRÜLMELİDİR 
481
D– TALEPLER ARASINDA BAĞLANTI
BULUNMALIDIR 
481
E– ASLİ TALEBİNİN ESASTAN REDDİNE KARAR
VERİLMEDEN FER’Î TALEP İNCELENEMEZ 
482
IX. DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞI (HMK m. 141) 
482
A– DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞININ BAŞLANGICI 
482
B– DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞI KAPSAMINDA KALANLAR 
483
1– Dava Sebebini (Dayanak Vakıaları) Genişletme veya
Değiştirme Yasaktır 
483
2– Talep Sonucunu Genişletme veya Değiştirme
Yasaktır 
484
3– Dava Tarihinden Sonra Gerçekleşen Vakıalar 
484
C– DAVAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞININ İSTİSNALARI 
485
1– Davalının Açık Muvafakati İle Yapılabilir 
485
2– Islah İle Yapılabilir 
486
X. SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞI (HMK m. 141) 
486
A– SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞININ BAŞLANGICI 
486
B– SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞI KAPSAMINDA KALANLAR 
491
1– Savunma Sebebini (Dayanak Savunma Vakıalarını)
Genişletme veya Değiştirme Yasaktır 
491
2– Talep Sonucunu Genişletme veya Değiştirme
Yasaktır 
492
C– SAVUNMAYI GENİŞLETME VEYA DEĞİŞTİRME
YASAĞININ İSTİSNALARI 
492
1– Davacının Açık Muvafakati İle Yapılabilir 
492
2– Islah İle Yapılabilir 
492
& 21. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
KARŞI DAVA 
493
I. GENEL OLARAK 
493
II. KARŞI DAVA UYGULAMASI 
493
A– KARŞI DAVA AÇILABİLMESİNİN ŞARTLARI
(HMK m. 132) 
493
1– Asıl Dava Açılmış ve Hâlen Görülmekte Olmalıdır
(HMK m. 132 f. I) 
493
2– Davalar Arasında Bağlantı Mevcut Olmalıdır
(HMK m. 132 f. I) 
493
3– Süresi İçinde Açılmış Olmalıdır (HMK m. 133 f. II) 
493
B– KARŞI DAVANIN ŞARTLAR
GERÇEKLEŞMEDEN AÇILMASI
(HMK m. 132 f. II) 
493
1– Asıl Davadan Ayrılmasına Karar Verilir 
494
2– Gerekiyorsa Dosyanın Görevli Mahkemeye
Gönderilmesine Karar Verilir 
494
3– Asıl Dava Konusuz Kalırsa Ayrı Esasa Kaydedilir 
494
C– KARŞI DAVANIN AÇILMASI 
494
1– Cevap Dilekçesiyle Açılabilir (HMK m. 133 f. I) 
494
2– Esasa Cevap Süresi İçinde Ayrı Bir Dilekçe
Verilmek Suretiyle Açılabilir (HMK m. 133 f. I) 
495
3– Karşı Davaya Karşı Açılamaz (HMK m. 132 f. III) 
495
D– KARŞI DAVA İÇİN UYGULANACAK
HÜKÜMLER 
495
1– Asıl Davanın Sona Ermesi Karşı Davanın Karara
Bağlanmasına Engel Oluşturmaz (HMK m. 134) 
495
Uygulanır (HMK m. 135) 
495
a. Bağımsız Dava Gibi Harca Tabidir 
496
b. Asıl Davayı Kabul Karşı Dava Sayılamaz 
497
c. Karşı Dava Yokken Var Gibi Karar Verilemez 
497
d. Süresinde Yenilenmişse İncelenmelidir 
497
e. Karşı Dava İçin Karar Verilmelidir 
497
f. Sadece Karşı Dava İçin Karar Verilemez 
498
g. Davalar Bağımsızlıklarını Korur 
498
& 22. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA GÖREVLİ
MAHKEME 
499
I. GÖREVİN BELİRLENMESİ VE NİTELİĞİ
(HMK m. 1) 
499
A– GENEL OLARAK 
499
1– Evlilik Sürmekte İse 
499
2– Evlilik Sonlanmışsa 
510
a. Evlilik 1.1.2002 Öncesi Sonlanmışsa 
510
b. Evlilik 1.1.2002 Sonrası Sonlanmışsa 
510
B– MAHKEMELERİN GÖREVİ ANCAK KANUNLA
DÜZENLENİR 
513
C– GÖREVE İLİŞKİN KURALLAR KAMU
DÜZENİNDENDİR 
514
D– YETKİ İTİRAZINDAN ÖNCE GÖREV İNCELENİR
(HMK m. 117 f. II) 
514
E– GÖREVSİZLİK KARARINDA GÖREVLİ
MAHKEME AÇIKLANMALIDIR 
515
F– GÖREV, TALEBE UYGUN OLARAK
BELİRLENMELİDİR 
515
G– MAHKEMELERİN GÖREVİ KENDİLİĞİNDEN
İNCELENİR 
515
II. DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE
GEÇMEDEN ÖNCE AÇILMIŞSA 
516
A– AİLE MAHKEMESİ DAVADAN SONRA
KARARDAN ÖNCE FAALİYETE GEÇMİŞSE 
516
1 Devir Kararı Yerine Görevsizlik Kararı Verilemez 
516
2– Devir Kararı Temyiz Edilemez 
517
3– Devredilen Aile Mahkemesi Tarafından Yargılama
Sürdürülür 
517
B– AİLE MAHKEMESİ KARARDAN SONRA HÜKÜM
KESİNLEŞMEDEN ÖNCE FAALİYETE GEÇMİŞSE 
517
1 Devir Kararı Verilmelidir 
517
2– Devir Kararı Temyiz Edilemez 
518
Sürdürülür 
518
III. DAVA AİLE MAHKEMESİ FAALİYETE
GEÇTİKTEN SONRA AÇILMIŞSA 
519
IV. AİLE MAHKEMESİ KURULMAYAN YERLERDE
GÖREVLİ MAHKEME (4787 sayılı Kanun m. 4/1) 
521
V. GÖREVSİZLİK KARARININ SONUÇLARI
(HMK m. 20) 
523
A– KARARI VEREN MAHKEMEYE BAŞVURARAK
GÖNDERİLME TALEP EDİLMELİDİR
(HMK m. 20 f. I) 
524
1– Taraflardan Biri Başvurabilir 
524
2– Karar Kesinleşmiş Olmalıdır 
525
3– İki Hafta İçinde Başvurulmalıdır 
525
a. Kanun Yoluna Başvurulmayarak Kesinleşmiş
İse Kesinleştiği Tarihten Süre Başlar 
525
b. Kanun Yoluna Başvurulmuşsa Bu Başvurunun
Reddi Kararının Tebliğ Tarihten Süre Başlar 
525
4– Kararı Veren Mahkemeye Başvurulmalıdır 
526
B– GÖNDERME BAŞVURUSU YOKSA DAVANIN
AÇILMAMIŞ SAYILMASINA KARAR VERİLİR
(HMK m. 20 f. I) 
526
C– DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN
MAHKEMECE KENDİLİĞİNDEN TARAFLARA
DAVETİYE GÖNDERİLİR (HMK m. 20 f. II) 
527
D– VERİLEN BOZMA KARARI İLE HÜKÜM
TAMAMEN ORTADAN KALKMIŞ SAYILIR 
527
E– BOZMAYA UYULDUĞUNDA YENİDEN HÜKÜM
KURULMALIDIR 
527
F– YARGI YERİ BELİRLENMESİ KARARI
BAĞLAYICIDIR (HMK m. 21–23) 
528
(HMK m. 21) 
528
2– Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Yeri
(HMK m. 22) 
528
3– Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Usulü ve Sonucu
(HMK m. 23) 
528
G– YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLİR
(HMK m. 331 f. II) 
529
1– Gönderme Başvurusu Varsa Yargılama Giderleri 
529
2– Gönderme Başvurusu Yoksa Yargılama Giderleri 
529
& 23. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
YETKİLİ MAHKEME 
531
I. YETKİ KURALININ NİTELİĞİ 
531
A– DİĞER KANUNLARDA YER ALAN YETKİYE
İLİŞKİN HÜKÜMLER SAKLI TUTULMUŞTUR
(HMK m. 5) 
531
B– İLK İTİRAZ NİTELİĞİNDEDİR (HMK m. 116 f. I/a) 
532
C– KESİN YETKİ KURALI ÖNGÖRÜLMEMİŞTİR 
532
D– KENDİLİĞİNDEN YETKİSİZLİK KARARI
VERİLEMEZ (HMK m. 19 f. II, IV) 
532
E– ASIL DAVAYA BAKAN MAHKEME KARŞI
DAVAYA BAKMAYA YETKİLİDİR (HMK m. 13) 
533
F– DAVA TARİHİNDEKİ YERLEŞİM YERİ
MAHKEMESİNE GÖRE BELİRLENİR 
533
G– DAVADAN SONRA YERLEŞİM YERİNİN
DEĞİŞMESİ ETKİLİ DEĞİLDİR 
534
H– GÖREV YETKİDEN ÖNCE KARARA BAĞLANIR 
534
II. YETKİLİ MAHKEMELER 
534
A– GENEL YETKİLİ MAHKEME (HMK m. 6 f. ) 
535
B– DAVALININ BİRDEN FAZLA OLMASI HALİNDE
YETKİ (HMK m. 7) 
536
C– BİR YEREDE GEÇİCİ OLARAK OTURANLARA
KARŞI AÇILACAK DAVALARDA YETKİ
(HMK m. 8) 
537
D– TÜRKİYE'DE YERLEŞİM YERİNİN
BULUNMAMAMASI HALİNDE YETKİ
(HMK m. 9) 
537
E– YERLEŞİM YERİ TMK HÜKÜMLERİNE GÖRE
BELİRLENİR (HMK m. 6. f. II) 
537
1– Kadın Eşin Yerleşim Yeri 
537
a. Ayrı Ev Açma Olanağı Olmayan Kadının
Yerleşim Yeri 
537
aa. Baba Evinin Bulunduğu Yerde Dava
Açılabilir 
537
bb. Yakınlarının Bulunduğu Yerde Dava
Açılamaz 
543
b. Ayrı Ev Açma Olanağı Olan Kadının Yerleşim
Yeri 
544
c. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine
Karine Değildir 
545
2– Erkek Eşin Yerleşim Yeri 
547
a. Kural Olarak 
547
b. Nüfusa Kayıtlı Olunan Yer Yerleşim Yerine
Karine Değildir 
548
c. Emekli Olan Erkek Eş 
548
3– Eşlerden Birinin Yerleşim Yerinin Belirlenmesi 
549
a. Muhtarlık Belgesi 
549
b. Çalışılan Yer 
550
aa. Memuriyet Sebebiyle Çalışılan Yer 
551
bb. Serbest Olarak Çalışılan Yer 
552
c. Oturulan Yer 
553
aa. Kural Olarak 
554
bb. Varsayılan Yerleşim Yeri 
554
cc. Uzun Süre Yurt Dışında Oturulan Yer 
555
dd. Uzun Süre Yurt İçinde Oturulan Yer 
555
d. Kurumlarda Bulunulan Yer (TMK. m. 22) 
555
aa. Eğitim Kurumunda Bulunma 
555
bb. Sağlık Kurumunda Bulunma 
556
cc. Bakım Kurumunda Bulunma 
556
dd. Ceza Kurumunda Bulunma 
556
e. Adres Beyan Formundaki Bildirim 
557
f. İkamet Tezkeresi İle Bulunan Yabancılar 
558
III. YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ
(HMK m. 19 f. II, 117 f. I, 131) 
560
A– YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMESİ 
560
1– Süresi 
560
a. Cevap Dilekçesinde İleri Sürülmesi Gerekir
(HMK m. 19 f. II, 117 f. I, 127) 
560
b. Cevap Dilekçesi Verilmişse Cevap Süresi
Dolmamış Olsa Bile İleri Sürülemez
(HMK m. 131) 
562
c. Yetki İtirazı Süresi Hak Düşürücü Süredir 
563
aa. Karşı Tarafın Muvafakatiyle İleri
Sürülemez 
563
bb. Islahla İleri Sürülemez 
563
d. Dava Dilekçesinin Tebliğinden Önce Yapılan
İtiraz Sonuç Doğurmaz 
564
e. Kanun Yolu Aşamasında İleri Sürülemez 
564
aa. İstinaf Aşamasında İleri Sürülemez 
564
bb. Temyiz Aşamasında İleri Sürülemez 
564
2– Şekli 
565
a. Yetki İtirazında Bulunan Davalı Yetkili
Mahkemeyi Bildirmelidir 
565
b. Yetkili Mahkeme Tek ve Doğru Olarak
Gösterilmelidir 
565
c. Sözlü Olarak Yapılamaz 
567
3– Tarafı 
567
B– YETKİ İTİRAZININ İLERİ SÜRÜLMEMESİ (HMK
m. 19 f. IV) 
568
IV. YETKİ İTİRAZININ İNCELENMESİ 
568
A– ÖN İNCELEMEDE KARARA BAĞLANIR
(HMK m. 137 f. I) 
568
B– DAVA ŞARTLARINDAN SONRA İNCELENİR
(HMK m. 117 f. II) 
569
C– ÖN SORUNLAR GİBİ İNCELENEREK KARARA
BAĞLANIR (HMK m. 117 f. III, 131, 137 f I, 138, 140
f. I, 163) 
569
1– Cevabını Bildirmesi İçin Diğer Tarafa Tefhim veya
Tebliğ Eder (HMK m. 164 f. I) 
570
2 Yetki Konusunda Deliller Toplanmalıdır 
570
3– Uyuşmazlık Varsa Hâkim Gerekirse Tarafları Davet
Edip Dinledikten Sonra Kararını Verir
(HMK m. 164 f. II) 
573
4– Ön Sorun Hakkındaki Karar Taraflara Tefhim veya
Tebliğ Edilir (HMK m. 164 f. III) 
573
D– MAHKEME YETKİSİZLİK KARARINDA YETKİLİ
MAHKEMEYİ GÖSTERİR (HMK m. 19 f. III) 
574
1– Yetkili Mahkeme Açıklanmalıdır (HMK m. 19 f. III) 
574
2– İtirazda Gösterilmeyen Mahkeme Yetkili Kabul
Edilmemelidir 
575
3– Yabancı Mahkeme Yetkili Kabul Edilmemelidir 
576
V. YETKİSİZLİK KARARININ SONUÇLARI
(HMK m. 20) 
576
A– KARARI VEREN MAHKEMEYE BAŞVURARAK
GÖNDERİLME TALEP EDİLMELİDİR
(HMK m. 20 f. I) 
576
1– Taraflardan Biri Başvurabilir 
576
2– Karar Kesinleşmiş Olmalıdır 
577
3– İki Hafta İçinde Başvurulmalıdır 
577
a. Kanun Yoluna Başvurulmayarak Kesinleşmiş
İse Kesinleştiği Tarihten Süre Başlar 
577
b. Kanun Yoluna Başvurulmuşsa Bu Başvurunun
Reddi Kararının Tebliğ Tarihten Süre Başlar 
578
4– Kararı Veren Mahkemeye Başvurulmalıdır 
578
B– GÖNDERME BAŞVURUSU YOKSA DAVANIN
AÇILMAMIŞ SAYILMASINA KARAR VERİLİR
(HMK m. 20 f. I) 
578
C– DOSYA KENDİSİNE GÖNDERİLEN
MAHKEMECE KENDİLİĞİNDEN TARAFLARA
DAVETİYE GÖNDERİLİR (HMK m. 20 f. II) 
578
D– YETKİ İLE İLGİLİ KARAR KESİNLEŞTİKTEN
SONRA DAVA DOSYASI KENDİSİNE
GÖNDERİLEN MAHKEME YETKİSİZLİK
KARARI İLE BAĞLIDIR 
579
E– YARGILAMA GİDERLERINE HÜKMEDİLİR
(HMK m. 331 f. II) 
579
1– Gönderme Başvurusu Varsa Yargılama Giderleri 
580
2– Gönderme Başvurusu Yoksa Yargılama Giderleri 
580
F– YARGI YERİ BELİRLENMESİ KARARI
BAĞLAYICIDIR (HMK m. 21–23) 
581
(HMK m. 21) 
581
2– Yargı Yeri Belirlenmesini İnceleme Yeri
(HMK m. 22) 
581
& 24. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
TARAFLAR 
583
I. DAVACILAR 
583
A– KURAL OLARAK 
583
B– YASAL TEMSİLCİ 
583
II. DAVALILAR 
586
A– DAVALI EŞ 
586
B– DAVALI ÜÇÜNCÜ KİŞİ 
587
1– Karı Koca İle Birlikte Oturuyor Olmalıdır 
588
2– Eşyalar Hakkında Muaraza Çıkarmalıdır 
589
3– Sorumlu Olduğuna İlişkin Delil Bulunmalıdır 
590
4– Ahlaki Görev Sonucu Yapılan İstenemez 
599
& 25. ZİYNET VE EŞYA DAVALARINDA DAVA ŞARTLARI 
601
I. DAVA ŞARTLARININ KONUSU (HMK m. 114) 
601
A– GENEL OLARAK 
601
B– DAVA ŞARTLARI 
601
1– Türk Mahkemelerinin Yargı Hakkının Bulunması
(HMK m. 114 f. 1/a) 
601
a. Yer Bakımından Yargı Hakkının Bulunması 
601
b. Kişi Bakımından Yargı Hakkının Bulunması 
602
2– Yargı Yolunun Caiz Olması (HMK m. 114 f. 1/b) 
602
3– Mahkemenin Görevli Olması (HMK m. 114 f. 1/c) 
602
4– Mahkemenin Yetkili Olması (HMK m. 114 f. 1/ç) 
602
5– Tarafların, Taraf ve Dava Ehliyetine Sahip Olmaları
(HMK m. 114 f. 1/d) 
602
a. Tarafların, Taraf Ehliyetine Sahip Olmaları 
603
b. Tarafların, Dava Ehliyetine Sahip Olmaları 
603
aa. Davacının Dava Ehliyetine Sahip Olması 
603
bb. Davalının Dava Ehliyetine Sahip Olması 
604
6– Temsilcinin Gerekli Niteliğe Sahip Bulunması
(HMK m. 114 f. 1/d) 
605
7– Vekilin Davaya Vekâlet Ehliyetine Sahip Olması
(HMK m. 114 f. 1/f) 
605
8– Usulüne Uygun Düzenlenmiş Bir Vekâletnamesinin
Bulunması (HMK m. 114 f. 1/f) 
605
9– Davacının Yatırması Gereken Gider Avansının
Yatırılmış Olması (HMK m. 114 f. 1/g) 
605
10– Teminat Gösterilmesine İlişkin Kararın Gereğinin
Yerine Getirilmesi (HMK m. 114 f. 1/ğ) 
606
11– Aynı Davanın, Daha Önceden Açılmış ve Hâlen
Görülmekte (Derdestlik) Olmaması
(HMK m. 114 f. 1/ı) 
606
a. Davanın Tarafları ve Sıfatları Aynı Olmalıdır 
607
b. Davanın Konusu Aynı Olmalıdır 
607
c. Davada Dayanılan Olaylar Aynı Olmalıdır 
608
12– Aynı Davanın, Daha Önceden Kesin Hükme
Bağlanmamış Olması (HMK m. 114 f. 1/i) 
609
II. DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ
(HMK m. 115) 
609
A– DAVA ŞARTLARININ VARLIĞINI BELİRLEME 
609
1– Mahkeme Davanın Her Aşamasında Kendiliğinden
Araştırır (HMK m. 115 f. I) 
609
2– Taraflar Her Zaman İleri Sürebilir (HMK m. 115 f. I) 
610
B– DAVA ŞARTLARININ NOKSANLIĞINI GİDERME 
610
1– Noksanlığının Giderilmesi Mümkün İse
(HMK m. 115 f. II) 
610
2– Noksanlık Hüküm Anında Giderilmişse
(HMK m. 115 f. III) 
611
& 26. ZİYNET VE EŞYA DAVALARINDA KARŞILIKLI
DİLEKÇELERİN VERİLMESİ 
613
I. GENEL OLARAK 
613
II. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA CEVAP
DİLEKÇESİ (HMK m. 126–131) 
617
A– CEVAP DİLEKÇESİNİN VERİLMESİ
(HMK m. 126) 
618
1– Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu
Mahkemeye Verilir 
618
2– Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir 
618
3– Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte Verilmiş
Sayılır 
618
4– Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme Tarafından
Davacıya Tebliğ Edilir 
618
a. Davacıya Tebliğ Edilir 
618
b. Davacıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip
İşlemler Yapılamaz 
619
B– CEVAP DİLEKÇESİNİ VERME SÜRESİ
(HMK m. 127) 
619
1– Dava Dilekçesinin Davalıya Tebliğinden İtibaren İki
Haftadır 
619
2– Bir Ayı Geçmemek Üzere Ek Bir Süre Verilebilir 
620
C– CEVAP DİLEKÇESİNİN İÇERİĞİ (HMK m. 129) 
621
1– Cevap Dilekçesinde Bulunacak Hususlar
(HMK m. 129 f. I) 
621
a. Mahkemenin Adı 
621
b. Davacı İle Davalının Adı, Soyadı ve Adresleri;
Davalı Yurt Dışında İse Yurt İçinde
Göstereceği Bir Adres 
621
c. Davalının Türkiye Cumhuriyeti Kimlik
Numarası 
621
d. Varsa Tarafların Kanuni Temsilcilerinin ve
Davacı Vekilinin Adı, Soyadı ve Adresleri 
621
e. Davalının Savunmasının Dayanağı Olan Bütün
Vakıaların Sıra Numarası Altında Açık
Özetleri 
621
f. Savunmanın Dayanağı Olarak İleri Sürülen
Her Bir Vakıanın Hangi Delillerle İspat
Edileceği 
622
g. Dayanılan Hukuki Sebepler, 
623
h. Açık Bir Şekilde Talep Sonucu 
623
ı. Davalının veya Varsa Kanuni Temsilcisinin
Yahut Vekilinin İmzası. 
623
i. Cevap Dilekçesinde Gösterilen ve Davalının
Elinde Bulunan Belgelerin Asıllarıyla Birlikte
Örneğinin ve Başka Yerlerden Getirtilecek
Belge ve Dosyalar İçin Açıklama 
623
(HMK m. 130) 
624
D– CEVAP DİLEKÇESİNDE GÖSTERİLEN
BELGELERİN VERİLMESİ (HMK m. 129 f. II, 121) 
624
1– Davalının Elinde Bulunan Belgeler Verilir 
624
a. Asılları Verilir 
624
b. Örnekleri Verilir 
624
aa. Harç ve Vergiye Tabi Değildir 
625
bb. Sadece Örnekler Verilebilir 
625
2– Başka Yerlerden Getirtilecek Belge ve Dosyalar İçin
Açıklama Yapılır 
625
E– CEVAP DİLEKÇESİNİN SONUÇLARI 
625
1– Cevap Dilekçesi Verilmemesinin Sonucu
(HMK m. 128) 
625
a. Dava Dilekçesinde İleri Sürülen Vakıaların
Tamamı İnkâr Edilmiş Sayılır 
625
b. Hem Asıl İspat Hem de Karşı İspat
Bağlamında Delil İleri Sürme Hakkı
Kaybedilmiş Olur 
626
2– Cevap Dilekçesi Verilmesinin Sonucu
(HMK m. 131) 
627
III. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
TARAFLARIN İKİNCİ DİLEKÇELERİ
(HMK m. 136) 
627
A– CEVABA CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 136 f. I) 
627
1– Cevaba Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu
Mahkemeye Verilir 
627
2– Cevaba Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir. 
628
3– Cevaba Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte
Verilmiş Sayılır. 
628
4– Cevaba Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme
Tarafından Davalıya Tebliğ Edilir 
628
a. Davalıya Tebliğ Edilir 
628
b. Davalıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip
İşlemler Yapılamaz 
628
B– İKİNCİ CEVAP DİLEKÇESİ (HMK m. 136 f. I) 
629
1– İkinci Cevap Dilekçesi Davanın Açılmış Olduğu
Mahkemeye Verilir 
629
2– İkinci Cevap Dilekçesine Örnek Eklenir 
629
3– İkinci Cevap Dilekçesi Havale Edildiği Tarihte
Verilmiş Sayılır. 
629
4– İkinci Cevap Dilekçesinin Örneği Mahkeme
Tarafından Davacıya Tebliğ Edilir 
629
a. Davacıya Tebliğ Edilir 
629
b. Davacıya Tebliğ Yapılmadan Müteakip
İşlemler Yapılamaz 
629
C– KIYASEN UYGULANABİLECEK HÜKÜMLER
(HMK m. 136 f. II) 
630
& 27. ZİYNET VE EŞYA DAVALARINDA ISLAH 
631
I. ISLAHIN KAPSAMI 
631
A– GENEL OLARAK (HMK m. 176 f. I, 194) 
631
1– Vakıalar Değiştirilebilir 
631
2– Dava Konusu Değiştirilebilir 
632
3– Talep Sonucu Değiştirilebilir 
633
4– Vakıa Eklenebilir 
634
B– ISLAHI GEREKTİRMEYEN DURUMLAR 
634
1– Yasak Kapsamında Kalmayan Durumlarda 
634
2– Karşı Tarafın Rıza Gösterdiği Durumlarda 
634
3– Belirsiz Alacağın Değerinin Belirlendiği Durumlarda
(HMK m. 107 f. II) 
635
4– Daraltma Kapsamında Kalan Durumlarda 
635
5– Maddi Hatanın Düzeltildiği Durumlarda
(HMK m. 183) 
635
C– ISLAH YOLUNA BAŞVURULAMAYACAK
DURUMLAR 
635
1– Taraf Değiştirilemez 
635
2– İkinci Tanık Listesi Verilemez (HMK m. 240 f. II) 
636
3– Süresi Geçen İlk İtirazlar İleri Sürülemez 
636
4– İkinci Dava Açılamaz 
637
5– Bozma Kararına Uyulduktan Sonra Yapılamaz İdi 
638
6– Feragat Geçersiz Kılınamaz 
648
7– Kabul Geçersiz Kılınamaz 
648
8– Dava Dilekçesinde Talep Edilmeyen Alacak
İstenemez 
648
D– ISLAH YOLUNA BAŞVURULABİLECEK
DURUMLAR 
650
1– Terditli Dava Açılabilir (HMK m. 111) 
651
2– Cevap Dilekçesi Verilebilir (HMK m. 128) 
651
3– Zamanaşımı Defi İleri Sürülebilir 
651
4– Dava Yığılması Yapabilir (HMK m. 110) 
651
5– Delillerini Değiştirebilir 
651
6– Usule İlişkin Bozma Kararına Uyulduktan Sonra
Yapılabilir 
653
7– Ek Talep Yapılabilir 
653
II. ISLAHIN USULÜ 
653
A– ISLAHIN ZAMANI (HMK m. 177 f. I) 
653
1– Kural Olarak 
653
2– İstinafta Islah Yapılamaz (HMK m. 357 f. I) 
654
B– ISLAHIN SAYISI (HMK m. 176 f. II) 
654
C– ISLAHIN ŞEKLİ 
654
1– Yapılışı Açısından 
654
a. Sözlü Olarak (HMK m. 177 f. II) 
654
b. Yazılı Olarak (HMK m. 177 f. II) 
654
c. Kötüniyetli Olarak (HMK m. 182) 
655
2– Kapsamı Açısından 
656
a. Davanın Tamamen Islahı (HMK m. 180) 
656
b. Kısmen Islah (HMK m. 181) 
656
3– Teminat Açısından (HMK m. 178) 
656
4– Yetki Açısından (HMK m. 74 f. I) 
657
5– Harç Açısından 
657
6– İzin Açısından 
658
7– Delil Bildirme Açısından 
658
D– ISLAHIN SONUÇLARI (HMK m. 179) 
658
& 28. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA MADDİ
HATALARIN DÜZELTİLMESİ 
661
I. MADDİ HATANIN KONUSU 
661
A– HATA DAVA DOSYASINDA BULUNAN
BELGELERDE OLMALIDIR 
661
B– HATA AÇIK OLMALIDIR 
661
1– Açık Yazı Hataları Düzeltilebilir 
661
2– Açık Hesap Hataları Düzeltilebilir 
662
II. MADDİ HATANIN TARAFI 
663
A– TARAFLARIN HATASI OLABİLİR 
663
B– MAHKEMENİN HATASI OLABİLİR 
663
III. MADDİ HATANIN DÜZELTİLMESİ 
663
A– KARAR VERİLİNCEYE KADAR
DÜZELTİLEBİLİR 
664
B– YARGILAMA GİDERLERİNİN
BELİRLENMESİNDE DİKKATE ALINIR 
664
& 29. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA İSPAT 
665
I. GENEL OLARAK 
665
II. İSPATIN KONUSU (HMK m. 187) 
666
A– İSPATIN KAPSAMI 
666
1– İspatın Kapsamında Kalan Vakıalar
(HMK m. 187 f. I) 
666
a. Tarafların Üzerinde Anlaşamadıkları Vakıalar 
666
b. Uyuşmazlığın Çözümünde Etkili Olabilecek
Vakıalar 
666
2– İspatın Kapsamında Kalmayan Vakıalar
(HMK m. 187 f. II) 
667
B– İSPATIN ŞEKLİ 
667
1– Sabit Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır 
667
2– Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz 
667
a. Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar
Hükme Esas Alınamaz 
667
Dikkate Alınamaz 
670
aa. Dayanılmayan Tanıklar 
670
bb. Dayanılmayan Dosyalar 
670
Dikkate Alınamaz 
670
aa. Dava Dilekçesinde Gösterilmeyen
Deliller Dikkate Alınamaz 
670
bb. Cevap Dilekçesinde Gösterilmeyen
Deliller Dikkate Alınamaz 
671
3– İradi Olmayan Davranışlar Hükme Esas Alınamaz 
671
4– Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Karar
Verilemez 
671
5– Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar
Hükme Esas Alınamaz 
671
6– Hukuka Aykırı Nitelikteki Deliller Hükme Esas
Alınamaz 
672
III. İSPAT HAKKI (HMK m. 189) 
672
A– KANUNDA BELİRTİLEN SÜRE VE USULE
UYGUN OLARAK KULLANILIR (HMK m. 189 f. I) 
672
B– HUKUKA AYKIRI OLARAK ELDE EDİLMİŞ
OLAN DELİLLER DİKKATE ALINAMAZ
(HMK m. 189 f. II) 
672
1– Taraflarca Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller 
673
2– Üçüncü Kişilerce Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan
Deliller 
674
3– Dava Dosyasında Saklanmalıdır 
674
C– BELİRLİ DELİLLERLE İSPATI GEREKEN BAŞKA
DELİLLERLE İSPAT OLUNAMAZ
(HMK m. 189 f. III) 
674
D– DELİLİN CAİZ OLUP OLMADIĞINA
MAHKEMECE KARAR VERİLİR
(HMK m. 189 f. III) 
674
IV. İSPAT YÜKÜ (HMK m. 190) 
674
A– İSPAT YÜKÜ KURAL OLARAK KENDİ LEHİNE
HAK ÇIKARAN TARAFA AİTTİR
(HMK m. 190 f. I) 
674
1– İspat Yükü Davacı Eşte Olabilir 
675
2– İspat Yükü Davalı Eşte Olabilir 
691
B– KANUNİ KARİNEYE DAYANMADA İSPAT
YÜKÜ (HMK m. 190 f. II) 
705
1– Karine Kavramı 
705
2– Karine Türleri 
706
a. Kanuni Karineler 
706
aa. Adi/Kesin Olmayan Kanuni Karineler 
707
bb. Kesin Kanuni Karineler 
707
b. Fiili Karineler=Emare=Hayatın Olağan Akışı 
707
3– Karinede İspat Yükü 
707
a. Sadece Karinenin Temelini Oluşturan Vakıayı
İspat Yükü Altındadır 
708
b. Karşı Taraf Karinenin Aksini İspat Edebilir 
708
V. İSPAT TÜRLERİ 
708
A– ASIL İSPAT 
709
B– KARŞI İSPAT (HMK m. 191) 
709
C– AKSİNİ İSPAT 
709
VI. İSPAT ÖLÇÜSÜ 
709
A– TAM İSPAT 
709
B– YAKLAŞIK İSPAT 
709
VII. KARŞI İSPAT (HMK m. 191) 
710
VIII. SOMUTLAŞTIRMA YÜKÜ (HMK m. 194 f. I) 
710
IX. İSPATIN YAPILIŞI 
710
A– ZİYNETİN VARLIĞI İSPAT EDİLMELİDİR 
711
1– Varlığını İspat Yükü Kadına Aittir 
712
a. Birlikte Yaşamakta Olan Kadın 
724
aa. Üzerinde Taşır 
724
bb. Saklar 
724
cc. Muhafaza Eder 
724
b. Ayrılmayı Tasarlayan Kadın 
725
aa. Önceden Götürür 
726
bb. Gizler 
727
cc. Üzerinde Götürür 
728
2– Kadının İspat Yükünde İstisna 
729
3– Düğünde Takılanlar Ziynet Eşyaları 
729
a. Kadına Takılan Ziynet Eşyaları 
729
b. Erkeğe Takılan Ziynet Eşyaları 
734
aa. Erkeğe Takılıp Sonra Kadına Verilen
Ziynet Eşyaları 
734
bb. Erkeğe Takılıp Sonra Kadına Verilmeyen
Ziynet Eşyaları 
735
4– Çocuğa Takılan Ziynet Eşyaları 
736
B– ZİYNETİN DAVALIDA KALDIĞI İSPAT
EDİLMELİDİR 
737
1– Zorla/Rızası Dışında Elinden Alınmış Olabilir 
740
2– Götürülmesine Engel Olunmuş Olabilir 
744
3– Evde Kalmış Olabilir 
746
4– Daha Önce Götürme Fırsatı Elde Edilememiş Olabilir 
746
& 30. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA DELİLLER 
751
I. GENEL OLARAK 
751
A– KESİN DELİLLER 
751
B– TAKDİRÎ DELİLLER 
752
C– DELİL SÖZLEŞMESİ (HMK m. 193) 
752
1– Delil Sözleşmesi Türleri 
752
a. Münhasır Delil Sözleşmesi 
753
b. Münhasır olmayan Delil Sözleşmesi 
753
2– Delil Sözleşmesinin Yapılışı 
753
II. DELİLİN ÖZELLİKLERİ (HMK m. 194–198) 
753
A– DELİLİN GÖSTERİLMESİ 
754
1– Kendiliğinden Kural Olarak Delil Toplanamaz
(HMK m. 25 f. II) 
754
2– Ön İnceleme Duruşmasında Verilen İki Haftalık
Kesin Süreden Sonra Kural Olarak Belge İleri
Sürülemez (HMK m. 140 f. V) 
754
3– Sonradan Kural Olarak Delil Gösterilemez
(HMK m. 145 c. 1) 
755
4– Mahkemece Sonradan Delil Göstermeye İzin
Verilebilir (HMK m. 145 c. 2) 
755
a. Yargılamayı Geciktirme Amacı Taşımamalıdır 
755
b. Önceden Gösterilmesi Mümkün Olmamalıdır 
755
5– Listede Yer Almayan Kimseler Tanık Olarak
Dinlenemez (HMK m. 240 f. II) 
755
6– Birden Çok Tanık Listesi Verilemez
(HMK m. 240 f. II) 
756
B– DELİLİN BAŞKA YERDEN GETİRTİLMESİ
(HMK m. 195) 
756
C– DELİLDEN VAZGEÇME (HMK m. 196) 
757
D– DELİLLERİN İNCELENMESİ (HMK m. 197 f. I) 
759
E– DELİLİN İSTİNABE YOLUYLA TOPLANMASI
(HMK m. 197 f. II–III) 
759
F– DELİLİN DEĞERLENDİRİLMESİ (HMK m. 198) 
759
VII. KANUNDA DÜZENLENMEMİŞ DELİLLER
(HMK m. 192) 
760
& 31. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA İKRAR 
761
I. İKRAR KAVRAMI 
761
A– MAHKEME İÇİ İKRAR KESİN DELİL
HÜKMÜNDEDİR 
761
B– TARAFLARA ÖZGÜDÜR 
765
1– Taraf Olmayanların İkrarı 
765
2– İhtiyari Dava Arkadaşlarının İkrarı
(HMK m. 58 f. I c. 2) 
765
3– Mecburi Dava Arkadaşlarının İkrarı
(HMK m. 60 f. I c. 2) 
765
C– VAKIAYA İLİŞKİNDİR 
765
II. MAHKEME İÇİ İKRAR (HMK m. 188 f. I) 
765
A– İKRARIN ÇEŞİTLERİ 
766
1– Basit İkrar (Adi/Eklemesiz İkrar) 
767
2– Vasıflı İkrar (Mevsuf/Nitelikli İkrar) 
767
3– Bileşik İkrar (Mürekkep/Eklemeli İkrar) 
767
a. Bağlantılı Bileşik İkrar 
768
b. Bağlantısız Bileşik İkrar 
768
B– İKRARIN OLUŞUMU 
768
1– Beyanda Bulunularak İkrar (HMK m. 188 f. I) 
769
2– Beyanda Bulunulmayarak İkrar 
769
a. Hazır Bulunmayarak İkrar 
769
aa. Yazı veya İmzayı İkrar
(HMK m. 211 f. I/a c. 3) 
769
bb. İsticvap Konusu Vakıaları İkrar
(HMK m. 171 f. II) 
769
cc. Yemin Konusu Vakıaları İkrar
(HMK m. 229 f. I) 
770
b. Hazır Bulunup Beyanda Bulunulmayarak İkrar 
770
aa. İsticvapta Soruları Cevapsız Bırakma
(HMK m. 171 f. II) 
770
bb. Yemini İade Etmeyerek İkrar
(HMK m. 229 f. I) 
770
cc. Yemini Eda Etmekten Kaçınarak İkrar
(HMK m. 229 f. I) 
770
C– İKRARIN ETKİSİ 
770
1– İkrar Edilen Vakıalar, Çekişmeli Olmaktan Çıkar
(HMK m. 188 f. I) 
771
2– İkrardan Kural Olarak Dönülemez
(HMK m. 188 f. II) 
784
3– İkrar Sulh Görüşmeleri Sırasında Yapılmışsa
Tarafları Bağlamaz (HMK m. 188 f. III) 
784
D– İKRAR, KENDİSİNE OKUNUR VE İMZASI
ALINIR (HMK m. 188, 154 f. III/ç, TMK m. 184
f. I b. 3) 
785
E– İKRAR ELDE ETMEK İÇİN İSTİCVAP
YAPILABİLİR (HMK m. 171) 
785
F– İKRAR ISLAHLA GEÇERSİZ KILINAMAZ
(HMK m. 179 f. II) 
785
III. MAHKEME DIŞI İKRAR (HMK m. 192) 
785
& 32. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
BELGE VE SENET 
789
I. GENEL OLARAK 
789
II. BELGE VE SENET DELİLİNİN ÖZELLİKLERİ 
790
A– BELGELER 
790
1– Çeyiz/Eşya Senedi 
790
a. Çeyiz/Eşya Senedinin İşlevi 
790
aa. Getirilen Ziynet/Eşya Eşyaları İçin İspat
Aracıdır 
790
bb. Sembolik Düzenlenme İddiası Dikkate
Alınamaz 
796
cc. Getirilen Düzenlemeler Tarafları Bağlar 
797
b. Çeyiz/Eşya Senedinin İmzalanması 
798
aa. Erkek Eşin İmzası 
799
bb. Kefilin İmzası 
800
cc. Üçüncü Kişinin İmzası 
803
dd. Teslim Alanın İmzası 
804
ee. İmzaya İtiraz 
805
c. Çeyiz/Eşya Senedine Dayanarak Tapu İptal
Tescil İstenemez 
809
d. Çeyiz Senedine Karşı Tanıkla İspat Mümkün
Değildir (HMK m. 201) 
811
2– Mehir Senedi 
811
3– Takı Defteri 
824
4– Yazı 
824
a. Günlük 
824
b. Mektup 
825
c. Ajanda 
826
d. Diğerleri 
826
5– Teknik Kayıtlar 
827
a. Video Kayıtları 
827
b. VCD, DVD Kayıtları 
827
c. Fotoğraf 
830
d. Bilgisayar Kayıtları 
834
e. Film 
835
6– Faturalar 
835
a. Tek Başına Mülkiyeti Göstermez 
835
b. Destekleyen Deliller Bulunmalıdır 
836
7– Envanter 
836
8– Kredi Kartı Slipi ve Extresi 
837
9– Tespit Tutanağı 
838
a. Tutanakta Yer Alan Kabul Beyanı 
839
aa. Tutanakta Yer Alan Davacının Kabul
Beyanı 
839
bb. Tutanakta Yer Alan Davalının Kabul
Beyanı 
841
b. Tutanak İmzalanmış Olmalıdır 
843
c. Tutanak Dava Konusu Ziynet ve Eşyayı
Kapsamalıdır 
843
10– Diğer Belgeler 
845
B– KAYITLAR 
845
1– Pasaport Kayıtları 
845
2– Bilgisayar Kayıtları 
846
3– Telefon Kayıtları 
846
4– Diğer Kayıtlar 
847
C– RAPORLAR 
847
D– DAVA DOSYALARI 
847
1– Nafaka Dosyaları 
847
2– İcra Dosyaları 
847
3– Ceza Dosyaları 
848
a. Diğer Deliller Yetersizse Sonucu
Beklenmelidir 
848
b. Sadece Ceza Dosyasına Dayanılmışsa Sonucu
Beklenmelidir 
848
c. Mahkumiyet Kararı Yeterlidir 
849
d. Hükmün Açıklanmasının Geriye Bırakılması
Kararı Yeterlidir 
849
e. Ceza Dosyasındaki Beyanları Tarafları Bağlar 
849
4– Boşanma Dosyaları 
853
5– Hazırlık Evrakı 
855
6– Diğer Dava Dosyaları 
856
& 33. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA YEMİN 
857
I. GENEL OLARAK 
857
A– YEMİNİN KONUSU 
857
1– Yemin Konusu Vakıalar (HMK m. 225) 
857
a. Davanın Çözümü Bakımından Önem Taşıyan
Vakıa 
858
b. Çekişmeli Olan Vakıa 
858
c. Kişinin Kendisinden Kaynaklanan Vakıa 
860
2– Yemine Konu Olamayacak Vakıalar (HMK m. 226) 
860
a. Tarafların Üzerinde Serbestçe Tasarruf
Edemeyeceği Vakıa (HMK m. 226 f. I/a) 
860
b. İrade Açıklamalarının Yeterli Görülmediği
Hâller (HMK m. 226 f. I/b) 
860
c. Yemin Edeni Etkileyen Vakıalar
(HMK m. 226 f. I/c) 
861
aa. Namus ve Onurunu Etkileyecek Vakıa 
861
bb. Ceza Soruşturması ya da Kovuşturması
ile Karşı Karşıya Bırakacak Vakıa 
861
3– Yemin Konusunun Açıklattırılması (HMK m. 237) 
861
B– YEMİN TEKLİFİ (HMK m. 227) 
861
1– Yeminden Başka Delili Olduğunu Beyan Edenin
Teklifi (HMK m. 227 f. I) 
861
2– Yemin Teklif Olunan Kimse Yemini Edaya Hazır
Olduğunu Bildirmesi (HMK m. 227 f. II) 
861
C– YEMİNE DAVET (HMK m. 228) 
861
1– Bizzat Hazır Bulunmadığı Takdirde Davetiye
Çıkarılır (HMK m. 228 f. I) 
862
2– Meşruhatlı Davetiye Çıkarılır (HMK m. 228 f. II) 
862
D– YEMİN ETMEMENİN SONUÇLARI (HMK m. 229) 
862
1– Yemin İçin Davet Edilen İçin (HMK m. 229 f. I) 
862
a. Geçerli Bir Özrü Olmaksızın Bizzat Hazır
Bulunmaması 
862
b. Hazır Bulunup Yemini İade Etmemesi 
863
c. Hazır Bulunup Yemini Eda Etmekten
Kaçınması 
863
2– Kendisine Yemin İade Olunan İçin 
863
(HMK m. 230) 
863
b. Yemin İade Olunana Etkisi
(HMK m. 229 f. II) 
864
E– YEMİNİ YERİNE GETİRECEK KİMSELER
(HMK m. 232) 
864
1– Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı (HMK m. 231) 
864
2– Sağır ve Dilsizlerin Yemini (HMK m. 234) 
864
a. Okuma ve Yazma Biliyorsa 
864
b. Okuma ve Yazma Bilmiyorsa 
864
3– Hasta veya Engellilerin Mahkeme Dışında Yemini
(HMK m. 235) 
864
4– Yemin Edecek Kimsenin Mahkemenin Yargı Çevresi
Dışında Olması (HMK m. 236) 
865
5– Yalan Yere Yemin İddiası (HMK m. 239) 
865
F– YEMİNİN ŞEKLİ (HMK m. 233) 
865
G– YEMİN TUTANAĞININ DÜZENLENMESİ
(HMK m. 238) 
867
II. YEMİN DELİLİNİN ÖZELLİKLERİ 
867
A YEMİN DELİLİNE AÇIKÇA DAYANILMIŞ
OLMALIDIR 
867
B– YEMİN TEKLİF HAKKI HATIRLATILMALIDIR 
873
C– İSPAT EDİLEN KONUDA YEMİN TEKLİFİ 
876
D– İSPAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLMAYANIN YEMİN
TEKLİF ETMESİ 
876
E– İDDİANIN İSPATLANMAMASI HALİNDE YEMİN
DELİLİNE BAŞVURULUR 
879
F– ISLAH YOLUYLA YEMIN DELİLİNE
DAYANILABİLİR 
880
G– KALDIRILAN HÜKÜMLER 
881
1– Davacıya Tamamlayıcı Yemin Yaptırılması 
881
2– Re’sen Yemin Teklifi 
882
H– VEKİLİN ÖZEL YETKİSİNİN BULUNMASI
GEREKİR (HMK m. 74) 
883
1– Yemin Teklif Edebilme (HMK m. 227 f. I) 
883
2– Yemin Teklifini Kabul Edebilme (HMK m. 227 f. II) 
883
3– Yemini İade Edebilme (HMK m. 229) 
883
III. YEMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ 
883
& 34. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA TANIK 
891
I. GENEL OLARAK 
891
A– EŞLER ARASI İŞLEMLERDE TANIK
DİNLENEBİLİR (HMK m. 203 f. I/a) 
892
B– TANIK BEYANI TAKDİRİ DELİLLERDENDİR
(HMK m. 198) 
892
II. TANIKLARIN GÖSTERİLMESİ 
893
A– TARAF OLMAYAN KİŞİLER TANIK
GÖSTERİLEBİLİR (HMK m. 240 f. I) 
894
B– TANIK LİSTESİ SUNULUR (HMK m. 240 f. II) 
894
1– Tanık Dinletmek İstediği Vakıa Gösterilir 
894
2– Tanıkların Adı ve Soyadı Gösterilir 
896
3– Tanıkların Tebliğe Elverişli Adresleri Gösterilir 
896
C– İKİNCİ TANIK LİSTESİ VERİLEMEZ
(HMK m. 240 f. II) 
896
D– TANIKLARIN ADRESİ GÖSTERİLMEMİŞ VEYA
GÖSTERİLEN ADRESTE TANIK
BULUNAMAMIŞSA KESİN SÜRE VERİLİR
(HMK m. 240 f. III) 
897
1– Adres Gösterilmezse Bu Tanığın Dinlenilmesinden
Vazgeçilmiş Sayılır 
898
2– Gösterilen Yeni Adres Doğru Değilse Bu Tanığın
Dinlenilmesinden Vazgeçilmiş Sayılır 
898
E– TANIK SAYISI KURAL OLARAK
SINIRLANDIRILAMAZ 
898
F– TANIK USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE
GÖSTERİLEBİLİR 
900
G– TANIK GİDERLERİ YATIRILMIŞ OLMALIDIR 
900
H– TARAFLARCA GÖSTERİLMEYEN KİŞİ TANIK
OLARAK DİNLENEMEZ 
901
III. TANIKLARIN DAVET EDİLMESİ 
902
A– HAZIR BULUNDURULAN TANIK DİNLENİR
(HMK m. 243 f. I) 
902
B– TARAFLARA TANIKLARINI HAZIR
BULUNDURMA ZORUNLULUĞU YÜKLENEMEZ 
903
C– HAZIR BULUNDURULMAYAN TANIK KURAL
OLARAK DAVETİYE İLE ÇAĞRILIR
(HMK m. 243 f. I) 
906
1– Duruşma Gününden En Az Bir Hafta Önce Tebligat
Yapılmalıdır (HMK m. 243 f. II) 
907
2– Acele Hâllerde Tanığın Daha Önce Gelmesine Karar
Verilebilir (HMK m. 243 f. II) 
907
3– Davetiyeye Gerekli Bilgiler Yazılmalıdır
(HMK m. 244) 
907
a. Tanığın Kimlik Özellikleri 
907
aa. Tanığın Adı ve Soyadı 
907
bb. Tanığın Açık Adresi 
907
b. Tarafların Ad ve Soyadları 
908
aa. Davacının Ad ve Soyadı 
908
bb. Davalının Ad ve Soyadı 
908
c. Tanıklık Yapacağı Konu 
908
d. Hazır Bulunmaya İlişkin Özellikler 
908
aa. Hazır Bulunacağı Yer 
909
bb. Hazır Bulunacağı Gün 
909
cc. Hazır Bulunacağı Saat 
909
e. Hukuki ve Cezai Sonuçları 
909
aa. Gelmemesinin Sonuçları 
909
bb Gelmesine Rağmen Sonuçları 
909
aaa. Tanıklıktan Çekinmesinin
Sonuçları 
909
bbb. Yemin Etmekten Çekinmesinin
Sonuçları 
910
f. Tarife Gereğince Ücret Ödeneceği 
910
D– HAZIR BULUNDURULMAYAN TANIK
GEREKTİĞİNDE BAŞKA ARAÇLARLA
ÇAĞRILABİLİR (HMK m. 243 f. III) 
910
1– Davetiye Dışı Araçlar Kullanılabilir 
910
a. Telefon İle Çağrılabilir 
910
b. Faks İle Çağrılabilir 
910
c. Elektronik Posta İle Çağrılabilir 
910
2– Davete Rağmen Gelmemeye Bağlanan Sonuçlar
Uygulanmaz 
911
E– TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLEBİLİR
(HMK m. 246) 
911
1– Hâkim Gerekli Görmelidir 
911
2– Cevaplarını Yazılı Olarak Bildirebilir 
911
3– Cevap Hükme Yeterli Olmalıdır 
911
a. Hâkimin Takdir Etmesine Engel Olamaz 
911
b. Yetersiz İse Dinlemek Üzere Davet Edebilir 
911
F– TANIK İÇİN ÇAĞRIYA UYMA ZORUNLUDUR
(HMK m. 245) 
912
1– Gelmeyen Tanık Zorla Getirtilir 
912
a. Usulüne Uygun Olarak Çağrılmış Olmalıdır 
913
b. Mazeret Bildirmemiş Olmalıdır 
915
2– Sebep Olduğu Giderlere Hükmolunur 
915
3– Disiplin Para Cezasına Hükmolunur 
916
4– Kanunda Gösterilen Hükümler Saklıdır 
916
IV. TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKININ
KULLANILMASI 
916
A– KURAL OLARAK (HMK m. 247 f. I) 
916
B– TANIKLIKTAN ÇEKİNME SEBEPLERİ 
916
1– Kişisel Nedenlerle Tanıklıktan Çekinme
(HMK m. 247 f. II, 248) 
916
a. Evlilik Bağı Ortadan Kalkmış Olsa Dahi İki
Taraftan Birinin Eşi 
917
b. Kendisi Veya Eşinin Altsoy veya Üstsoyu 
917
c. Taraflardan Biri İle Arasında Evlatlık Bağı
Bulunanlar 
918
d. Üçüncü Derece De Dâhil Olmak Üzere Kan
veya Kendisini Oluşturan Evlilik Bağı Ortadan
Kalkmış Olsa Dahi Kayın Hısımları 
918
e. Koruyucu Aile ve Onların Çocukları İle
Koruma Altına Alınan Çocuk 
918
2– Sır Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme (HMK m. 249) 
918
3– Menfaat İhlali Tehlikesi Nedeniyle Tanıklıktan
Çekinme (HMK m. 250) 
919
a. Maddi Bir Zarar Verecekse 
919
b. Şerefini İhlal Edecek Olacaksa 
919
c. İtibarını İhlal Edecek Olacaksa 
919
ç. Ceza Soruşturmasına Sebep Olacaksa 
919
d. Ceza Kovuşturmasına Sebep Olacaksa 
919
e. Mesleğine Ait Olan Sırların Ortaya Çıkmasına
Sebebiyet Verecekse 
919
f. Sanatına Ait Olan Sırların Ortaya Çıkmasına
Sebebiyet Verecekse 
920
C– TANIKLIKTAN ÇEKİNME HAKKININ
İSTİSNALARI (HMK m. 251) 
920
1– Hukuki İşlemin Yapılması Sırasında Tanık Olan
Kimse O İşlem Hakkında 
920
2– Aile Bireylerinin Doğumundan Kaynaklanan Olaylar
Hakkında 
920
3– Aile Bireylerinin Ölümünden Kaynaklanan Olaylar
Hakkında 
920
4– Aile Bireylerinin Evlenmelerinden Kaynaklanan
Olaylar Hakkında 
921
5– Aile Bireylerinin Ailevi İlişkilerden Kaynaklı Mali
Uyuşmazlıklara İlişkin Vakıalar Hakkında 
921
6– Taraflardan Birinin Hukuki Selefi veya Temsilcisi
Olarak Kendisinin Yaptığı İşler Hakkında 
922
D– TANIKLIKTAN ÇEKİNMENİN BİLDİRİLMESİ 
922
1– Bildirim Konusu (HMK m. 252 f. I) 
922
a. Çekinme Sebebi Bildirilmelidir 
922
b. Çekinme Delili Bildirilmelidir 
923
2– Bildirim Şekli (HMK m. 252 f. I) 
923
a. Yazılı Bildirim 
923
b. Sözlü Bildirim 
923
3– Bildirimin Sonucu (HMK m. 252 f. II) 
923
E– TANIKLIKTAN ÇEKİNMENİN İNCELENMESİ 
923
1– Çekinmenin Haklı Olduğuna Karar Verilebilir
(HMK m. 252 f. III) 
923
2– Çekinmenin Haklı Olmadığına Karar Verilebilir 
923
a. Yeniden Dinlenilmek Üzere Yargılama Başka
Güne Bırakılır (HMK m. 253 f. I) 
924
b. Disiplin Para Cezasına Hükmolunur
(HMK m. 253 f. I) 
924
c. Sebep Olduğu Giderlere Hükmolunur
(HMK m. 253 f. I) 
924
d. Direnirse Disiplin Hapsine Mahkûm Edilir
(HMK m. 253 f. II) 
924
V. TANIKLARIN DİNLENİLEMEMESİ 
924
A– TANIĞIN LİSTEDE GÖSTERİLMEMİŞ OLMASI
(HMK m. 240 f. II) 
924
B– TANIKLIĞININ DOĞRULUĞU KONUSUNDA
KUŞKUYU GEREKTİREN SEBEPLER
BULUNMASI (HMK m. 255) 
925
1– Asıl Olan Tanıkların Doğruyu Söylemiş Olmalarıdır 
925
2– Kuşkuyu Gerektiren Sebepler İddia ve İspat Edilebilir 
928
a. Belgeye Aykırı Tanık Anlatımları 
928
b. Husumet Bulunan Tanık Anlatımları 
928
C– MAHKEMENİN YETER DERECEDE BİLGİ
EDİNMİŞ OLMASI (HMK m. 241) 
929
D– RESMÎ MAKAMIN YAZILI İZNİNİN
BULUNMAMASI (HMK m. 242) 
933
E– Tanığın Ölmüş Olması 
933
VI. TANIĞIN DİNLENMESİ 
934
A– TANIK KANUNDA GÖSTERİLEN YERDE
DİNLENİR 
934
1– Davaya Bakan Mahkemede Dinlenir
(HMK m. 259 f. I) 
934
a. Kural Olarak Hepsi Dinlenir 
935
b. Karşı Taraf Liste Vermese Bile Dinlenir 
936
c. Önce Davacı Tanıklarının Dinlenmesi Önerilir 
936
2– Gerekliyse İlgili Yerde Dinlenir (HMK m. 259 f. II) 
937
a. Olayın Gerçekleştiği Yerde Dinlenebilir
(HMK m. 259 f. II) 
937
b. Şeyin Bulunduğu Yerde Dinlenebilir
(HMK m. 259 f. II) 
937
c. Bulunduğu Yerde Dinlenebilir
(HMK m. 259 f. III) 
937
aa. Tanığın Hasta Olması 
937
bb. Tanığın Özürlü Olması 
937
d. Bulunduğu Yer Mahkemesi Tarafından
Dinlenmesine Karar Verilebilir
(HMK m. 259 f. IV) 
937
e. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla
Dinlenebilir (HMK m. 149 f. II) 
938
B– TANIĞIN KİMLİĞİ TESPİT EDİLİR (HMK m. 254) 
938
C– TANIĞA GÖREVİNİN ÖNEMİNİ ANLATILIR
(HMK m. 256) 
939
D– TANIĞA YEMİN EDA ETTİRİLİR 
939
1– Yeminsiz Dinlenecek Tanıklar (HMK m. 257) 
939
2– Tanığa Yemin Ettirilmesi 
940
a. Dinlenilmesinden Önce Eda Edilir
(HMK m. 258 f. I) 
940
b. Herkes Ayağa Kalkar (HMK m. 258 f. II) 
940
c. Kanunda Öngörülen Şekilde Sorulur
(HMK m. 258 f. III) 
940
d. Kanunda Öngörülen Şekilde Cevaplanır
(HMK m. 258 f. III) 
940
E– TANIK DİNLENMEDEN ÖNCE BİLGİLENDİRİLİR
(HMK m. 260) 
940
1– Olayla İlgili Olarak Bilgi Verilir 
941
2– Bildiklerini Söylemesi İstenir 
941
F– TANIK ŞEKLE UYGUN DİNLENİR 
941
1– Ayrı Olarak Dinlenir (HMK m. 261 f. I) 
941
2– Gerektiğinde Yüzleştirilir (HMK m. 261 f. I) 
943
3– Sözü Kesilmez 
943
a. Sözü Hakim Tarafından Kesilmez
(HMK m. 261 f. II) 
944
b. Sözü Taraflarca Kesilmez
(HMK m. 79, 151, 262) 
944
c. Sözü Vekil Tarafından Kesilmez
(HMK m. 79, 151, 262) 
944
4– Bildiğini Sözlü Olarak Açıklar
(HMK m. 261 f. II) 
945
5– Yazılı Notlar Kural Olarak Kullanamaz
(HMK m. 261 f. II) 
945
6– Başka Sorular Sorulabilir (HMK m. 261 f. III) 
946
7– Sözleri Tutanağa Yazılır (HMK m. 261 f. V) 
946
8– Tutanağa Yazılan Sözleri Okunur
(HMK m. 261 f. V) 
946
9– Tutanağın Altı Kendisine İmza Ettirilir
(HMK m. 261 f. V) 
946
G– TANIĞA KARŞI TARAF VEYA VEKİLİNCE
YASAK DAVRANIŞLAR SERGİLENEMEZ 
946
1– Tanık Övülemez (HMK m. 262) 
946
a. Sözle Övülemez 
947
b. Hareketle Övülemez 
947
2– Tanık Tahkir Edilemez (HMK m. 262) 
947
3– Aykırı Davranana İşlem Yapılır
(HMK m. 79, 151, 262) 
947
aa. Taraf Hakkında İşlem Yapılır
(HMK m. 79, 151, 262) 
947
bb. Vekil Hakkında İşlem Yapılır
(HMK m. 79, 151, 262) 
948
H– TERCÜMAN KULLANILABİLİR (HMK m. 263 f. I) 
948
I– SAĞIR VE DİLSİZ TANIK ÖZELLİĞİNE GÖRE
DİNLENİR (HMK m. 263 f. II) 
948
1– Okuma ve Yazmayı Biliyorsa 
948
2– Okuma ve Yazmayı Bilmiyorsa 
948
VII. TANIKLIĞIN SONUÇLARI 
949
A– KANUNA UYGUN OLMAYAN TANIKLIĞIN
SONUÇLARI (HMK m. 264) 
949
1– Yalan Yere Tanıklığın Sonuçları 
949
2– Menfaat Temin Ederek Tanıklığın Sonuçları 
949
B– KANUNA UYGUN TANIKLIĞIN SONUÇLARI 
949
1– Çağrılan Tanığa Ücret Verilir (HMK m. 265 f. I) 
949
2– Seyahat Eden Tanığın Giderleri Karşılanır
(HMK m. 265 f. I) 
950
a. Yol Giderleri 
950
b. Konaklama Giderleri 
950
c. Beslenme Giderleri 
950
VIII. TANIKLIĞIN DEĞERLENDİRİLMESİ 
950
A– AKRABA OLAN TANIK ANLATIMLARI 
950
B– ÇELİŞKİLİ TANIK ANLATIMLARI 
951
1– Çelişkili Tanık Anlatımları Hükme Esas Alınamaz 
951
2– Çelişki Giderildikten Sonra Karar Verilmelidir 
953
C– İNANDIRICI OLMAYAN TANIK ANLATIMLARI 
957
D– AKTARIMA DAYALI TANIK ANLATIMLARI 
957
1– Taraflardan Aktarılan Anlatımlar 
957
2– Üçüncü Kişilerden Aktarılan Anlatımlar 
958
E– YER VE ZAMAN İÇERMEYEN TANIK
ANLATIMLARI 
958
F– USULE UYGUN DAYANILMAYAN TANIK
ANLATIMLARI 
959
G– SOYUT OLAN TANIK ANLATIMLARI 
960
H– GÖRGÜYE DAYANMAYAN TANIK
ANLATIMLARI 
961
I– BİLGİ KAYNAĞI AÇIKLANMAYAN TANIK
ANLATIMLARI 
963
İ– YETERSİZ TANIK ANLATIMLARI 
963
J– ÜSTÜN TUTMA SEBEBİ AÇIKLANMALIDIR 
963
K– HÜKME ESAS ALMAMA SEBEBİ
AÇIKLANMALIDIR 
964
L– YAZILI BELGEYE ÜSTÜNLÜK TANINMALIDIR 
970
M– DEĞERLENDİRME BİLİRKİŞİYE BIRAKILAMAZ 
972
N– TANIKLARIN DOĞRU SÖYLEDİKLERİ ASIL
OLANDIR 
972
O– YANLIŞ DEĞERLENDİRİLEN TANIK
ANLATIMLARI 
973
Ö– AYRINTI İÇERMEYEN TANIK ANLATIMLARI 
974
P– MENFAATİ OLAN TANIK ANLATIMLARI 
975
& 35. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA BİLİRKİŞİ
İNCELEMESİ 
979
I. GENEL OLARAK 
979
A– BİLİRKİŞİLİK TEŞKİLATI 
980
1– Bilirkişilik Danışma Kurulu (Bilirkişilik K. m. 4–5) 
981
2– Bilirkişilik Daire Başkanlığı (Bilirkişilik K. m. 6) 
983
3– Bilirkişilik Bölge Kurulları (Bilirkişilik K. m. 7–9) 
985
B– BİLİRKİŞİLİK UYGULAMASI 
988
1– Kabulü (Bilirkişilik K. m 10) 
988
2– Başvurusu (Bilirkişilik K. m. 11) 
989
3– Seçilme Usulü (Bilirkişilik K. m. 11) 
989
4– Sicil İşlemleri 
990
a. Sicile Kayıt (Bilirkişilik K. m. 11) 
990
b. Sicilinin Tutulması (Bilirkişilik K. m. 12) 
990
c. Sicilden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13) 
990
5– Liste İşlemleri 
991
a. Listesinin Tutulması
(Bilirkişilik K. m. 12 f. III) 
991
b. Listeden Çıkarılma (Bilirkişilik K. m. 13) 
991
6– Görevlendirilmesi (Bilirkişilik K. m. 12) 
992
7– Denetleme ve İnceleme (Bilirkişilik K. m. 14) 
992
a. Konusu 
992
aa. Tutum ve Davranışları 
992
bb. Raporlarının Mevzuata Uygunluğu 
993
b. Usulü 
993
c. İtiraz ve Dava Hakkı (Bilirkişilik K. m. 15) 
993
III. MAHKEME BİLİRKİŞİLİĞİ 
994
A– BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASINI GEREKTİREN
HÂLLER (HMK m. 266) 
994
1– Çözümü Hukuk Dışında, Özel veya Teknik Bilgiyi
Gerektiren Hâl Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 1) 
994
2– Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Karar
Verilmelidir (HMK m. 266 c. 1) 
994
a. Taraflardan Birinin Talebi Üzerine 
994
b. Kendiliğinden 
994
3– Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Alınmasına Gerek
Bulunmalıdır (HMK m. 266 c. 2) 
994
a. Genel Bilgiyle Çözümlenmesi Mümkün
Olmayan Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 
995
b. Tecrübeyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan
Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 
995
c. Hâkimlik Mesleğinin Gerektirdiği Hukukî
Bilgiyle Çözümlenmesi Mümkün Olmayan
Konularda (Bilirkişilik K. m. 3 f. III) 
995
d. UYAP ile Ulaşılamayan Bilgi veya
Çözülemeyen Sorunlar Hakkında (Bilirkişilik
K. m. 3 f. VIII) 
996
4– Bilirkişi Olarak Görevlendirilmeyecek Olanlar
(HMK m. 266 c. 2) 
997
B– BİLİRKİŞİ SAYISININ BELİRLENMESİ
(HMK m. 267) 
997
1– Kural Olarak Yalnızca Bir Kişi Görevlendirilebilir 
997
2– Gerekiyorsa Birden Fazla Kişiden Oluşacak Bir
Kurul Görevlendirilebilir 
997
C– BİLİRKİŞİLERİN GÖREVLENDİRİLMESİ
(HMK m. 268) 
997
1– Listede Uzman Bilirkişi Bulunması
(HMK m. 268 f. I) 
997
2– Listede Uzman Bilirkişi Bulunmaması
(HMK m. 268 f. II) 
998
a. Avukat Bilirkişiden Rapor Alınamaz 
999
b. Mahkeme Yazı İşleri Müdüründen Rapor
Alınamaz 
1001
c. Mali Müşavirden Rapor Alınamaz 
1002
3. Kanunlarda Görüş Bildirmekle Yükümlü Kılınan
Önceliklidir (HMK m. 268 f. III) 
1003
a. Adli Tıpla İlgili Konular 
1003
b. İmza İncelemesi 
1004
D– BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİN KAPSAMI
(HMK m. 269) 
1004
1– Mahkemede Hazır Bulunma Görevi Vardır 
1004
2– Yemin Etme Görevi Vardır 
1005
3 Oy ve Görüşünü Bildirme Görevi Vardır 
1005
E– BİLİRKİŞİLİK GÖREVİNİ KABULLE YÜKÜMLÜ
OLANLAR (HMK m. 270) 
1005
1– Resmî Bilirkişiler 
1005
2– Bilirkişi Listesinde Yer Alanlar 
1005
3– Konuyu Bilmeksizin, Meslek veya Zanaatlarını İcra
Etmesine Olanak Bulunmayanlar 
1006
4– Konuda Meslek veya Sanat İcrasına Resmen Yetkili
Kılınmış Olanlar 
1006
F – BİLİRKİŞİYE YEMİN VERDİRİLMESİ
(HMK m. 271) 
1006
1– Listelere Kaydedilmiş Kişilere Yemin Verdirilmesi
(HMK m. 271 f. I) 
1006
2– Listelere Kaydedilmemiş Kişilere Yemin
Verdirilmesi (HMK m. 271 f. II) 
1007
G– BİLİRKİŞİNİN GÖREVİNİ YAPMAKTAN
YASAKLI OLMASI VE REDDİ (HMK m. 272) 
1007
1– Bilirkişinin Görevini Yapmaktan Yasaklı Olması 
1007
2– Bilirkişinin Reddi 
1008
H– BİLİRKİŞİNİN GÖREV ALANININ
BELİRLENMESİ (HMK m. 273) 
1009
1– Bilirkişinin Görevlendirilmesine İlişkin Kararın
Kapsamı 
1009
a. İnceleme Konusu Bütün Sınırlarıyla ve Açıkça
Belirlenmiş Olmalıdır
(Bilirkişilik K. m. 3 f. VI) 
1009
b. Bilirkişinin Cevaplaması Gereken Sorular
Belirlenmiş Olmalıdır 
1009
c. Raporun Verilme Süresi Belirlenmiş Olmalıdır 
1010
2– Bilirkişiye İnceleyeceği Şeyler Usulüne Uygun
Biçimde Teslim Edilir 
1010
I– BİLİRKİŞİNİN GÖREV SÜRESİ (HMK m. 274) 
1010
1– Görev Süresi Üç Ay Olup Gerekirse Uzatılabilir
(HMK m. 274 f. I) 
1010
2– Süresi İçinde Raporunu Vermeyen Bilirkişi Hakkında
Yapılacak İşlemler (HMK m. 274 f. I) 
1010
a. Görevden Alınarak Başka Bilirkişi
Görevlendirilebilir 
1011
b. Teslim Edilmiş Bulunan Dosya ve Eklerini
Mahkemeye Hemen Tevdi Etmesi İstenir 
1011
c. Gerekiyorsa, Kendilerine Ücret ve Masraf
Ödemesi Yapılmaz (HMK m. 274 f. II) 
1011
d. Yaptırımların Uygulanması Bilirkişilik Bölge
Kurulundan Talep Edilir 
1011
İ– BİLİRKİŞİNİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 
1011
1– Bilirkişinin Haber Verme Yükümlülüğü
(HMK m. 275) 
1012
a. Görevin Uzmanlık Alanına Girmediğini Haber
Verme 
1012
b. Başka Bilirkişi İle İşbirliğine İhtiyaç
Duyduğunu Haber Verme 
1012
c. Görevi Kabulden Kaçınmasını Haklı Kılacak
Mazeretini Haber Verme 
1012
d. Soruşturulma ve Tespit İhtiyacını Haber
Verme 
1012
e. Bazı Kayıt ve Belgelerin Getirtilmesine
İhtiyacı Haber Verme 
1012
2– Bilirkişinin Görevini Bizzat Yerine Getirme
Yükümlülüğü
(HMK m. 276, Bilirkişilik K. m. 3 f. IV) 
1013
a. Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü
Vardır 
1013
b. Görevinin İcrasını Kısmen yahut Tamamen
Başka Bir Kimseye Bırakamaz 
1013
3– Bilirkişinin Sır Saklama Yükümlülüğü
(HMK m. 277) 
1013
a. Öğrendiği Sırları Saklama Yükümlülüğü
(Bilirkişilik K. m. 3 f. V) 
1013
b. Öğrendiği Sırları Kendisi ve Başkaları
Yararına Kullanmaktan Kaçınma
Yükümlülüğü 
1013
4– Bilirkişinin Görevi Sebebiyle Kendisine Tevdi Edilen
Bilgi ve Belgelerin Gizliliğini Sağlama Yükümlülüğü
(Bilirkişilik K. m. 3 f. V) 
1014
J– BİLİRKİŞİNİN YETKİLERİ (HMK m. 278) 
1014
1– Mahkemenin Sevk ve İdaresi Altında Görevini
Yürütür 
1014
2– Görev Alanı veya Sınırlarına İlişkin Tereddüdün
Giderilmesini İsteyebilir 
1014
3– Mahkemenin Uygun Bulması Kaydıyla Tarafların
Bilgisine Başvurabilir 
1014
4– Şey Üzerinde İnceleme Yapması Zorunlu İse
Mahkeme Kararı İle Gerekli İncelemeyi Yapabilir 
1014
K– BİLİRKİŞİ AÇIKLAMALARININ TESPİTİ VE
RAPOR (HMK m. 279) 
1015
1– Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Bildirme Şekli
(HMK m. 279 f. I) 
1015
a. Oy ve Görüşün Yazılı Olarak Bildirilmesi 
1015
b. Oy ve Görüşün Sözlü Olarak Bildirilmesi
(HMK m. 279 f. III) 
1015
2– Bilirkişi Raporunun Kapsamı (HMK m. 279 f. II) 
1016
a. Tarafların Ad ve Soyadları 
1016
b. Görevlendirildiği Hususlar 
1016
c. Gözlem ve İnceleme Konusu Yapılan Maddi
Vakıalar 
1016
d. Gerekçe ve Varılan Sonuçlar 
1016
e. Varsa Azınlıkta Kalan Oy ve Görüş 
1016
3– Bilirkişinin Ek Rapor Vermesi
(Bilirkişilik K. m. 3 f. VII) 
1016
4– Bilirkişinin Davranış Yasakları (HMK m. 279 f. IV) 
1017
a. Açıklama Yasağı (Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 
1017
b. Hukuki Nitelendirme Yasağı
(Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 
1017
c. Değerlendirme Yasağı
(Bilirkişilik K. m. 3 f. II) 
1017
L– BİLİRKİŞİ RAPORUNUN VERİLMESİ
(HMK m. 280) 
1017
1– Bilirkişi, Raporunu Mahkemeye Verir 
1017
a. Kendisine İncelenmek Üzere Teslim Edilen
Şeylerle Birlikte Verir 
1017
b. Dizi Pusulasına Bağlı Olarak Verir 
1018
2– Verildiği Tarih Rapora Yazılır 
1018
3– Örneği Taraflara Tebliğ Edilir 
1018
M– BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ (HMK m. 281) 
1019
1– Eksik Gördükleri Hususların Tamamlattırılması
İstenebilir 
1019
2– Belirsizlik Gösteren Hususlarda Açıklama İstenebilir . 1021
3– Yeni Bilirkişi Atanması İstenebilir 
1021
N– BİLİRKİŞİ RAPOR VE BEYANLARI ISLAHLA
GEÇERSİZ KILINAMAZ (HMK m. 179 f. II) 
1022
O– BİLİRKİŞİNİN OY VE GÖRÜŞÜNÜN
DEĞERLENDİRİLMESİ (HMK m. 282) 
1022
1– Bilirkişinin Oy ve Görüşü Serbestçe Değerlendirilir 
1022
2– Bilirkişinin Oy ve Görüşünü Diğer Delillerle Birlikte
Değerlendirilir 
1023
3– Raporlar Arası Çelişki Giderilmelidir 
1023
4– İtiraz Edilmeyen Rapor Hükme Esas Alınmalıdır 
1024
5– Rapora İtibar Edilme Sebebi Açıklanmalıdır 
1025
6– Gerekirse Ek Bilirkişi Raporu Alınmalıdır 
1025
7– Denetime Elverişli Değilse Yeniden Rapor
Alınmalıdır 
1026
Ö– BİLİRKİŞİ GİDER VE ÜCRETİ (HMK m. 283) 
1027
P– BİLİRKİŞİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
1027
1– Türk Ceza Kanunu Bakımından (HMK m. 284,
Bilirkişilik Yön. m. 58 f. I) Bilirkişi, Türk Ceza
Kanunu anlamında kamu görevlisi olup cezai
sorumluluğu vardır 
1028
2– 6100 sayılı HMK Bakımından (HMK m. 285 f. I) 
1028
a. Devlete Karşı Tazminat Davası Açılabilir
(HMK m. 285 f. I, Bilirkişilik Yön. m. 58
f. III) 
1028
b. Devlet Ödediği Tazminat İçin Sorumlu
Bilirkişiye Rücu Eder (HMK m. 285 f. II,
Bilirkişilik Yön. m. 58 f. IV) 
1029
aa. Görüleceği Mahkeme
(HMK m. 286 f. II) 
1029
bb. Zamanaşımı (HMK m. 287) 
1029
& 36. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA KEŞİF 
1031
I. GENEL OLARAK 
1031
II. KEŞİFİN ÖZELLİKLERİ 
1031
A– KEŞİF KARARI (HMK m. 288) 
1032
1– Bilgi Sahibi Olmak İçin Yapılır (HMK m. 288 f. I) 
1032
2– Hâkim Gerektiğinde Bilirkişi Yardımına Başvurur
(HMK m. 288 f. I) 
1032
3– Keşif Kararı Mahkemece Sözlü Yargılamaya Kadar
Alınır (HMK m. 288 f. II) 
1032
4– Keşif Kararı Talep Üzerine veya Resen Alınabilir
(HMK m. 288 f. II) 
1032
B– KEŞFE YETKİLİ MAHKEME (HMK m. 289) 
1033
1– Davaya Bakan Mahkeme 
1033
a. Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi
İçinde İse Davaya Bakan Mahkeme
(HMK m. 289 f. I c. 1) 
1033
b. Keşif Konusu, Büyükşehir Belediye Sınırları
İçerisinde İse (HMK m. 289 f. II) 
1033
2– Keşif Konusu, Mahkemenin Yargı Çevresi Dışında
İse İstinabe Mahkemesi (HMK m. 289 f. I c. 2) 
1033
a. İstinabe Giderleri (Harçlar K. m. 35) 
1034
b. İstinabenin Yapılışı 
1034
aa. Keşfe Taraflar Davet Edilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 1) 
1034
bb. Keşif Yeri Bildirilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 2) 
1034
cc. Keşif Zamanı Bildirilmelidir
(HMK m. 197 f. III c. 2) 
1034
dd. İşlem Konusu Açıklanmalıdır
(HMK m. 290 f. I c. 1) 
1034
C– KEŞFİN YAPILMASI (HMK m. 290) 
1035
1– Tespitler Mahkeme Tarafından Yapılır 
1035
a. Yerin Tespiti (HMK m. 290 f. I) 
1035
aa. Şeyin Bulunduğu Yerde Yapılabilir 
1035
bb. Şey Getirilebiliyorsa Mahkemede
Yapılabilir 
1035
b. Kapsamın Tespiti (HMK m. 290 f. I) 
1035
c. Zamanın Tespiti (HMK m. 290 f. I c. 1) 
1035
2– İlgililer Keşfe Davet Edilir 
1036
a. Taraflar (varsa Vekilleri) Davet Edilir
(HMK m. 290 f. I) 
1036
b. Tanıklar Davet Edilir 
1036
c. Bilirkişi Davet Edilir 
1036
d. Üçüncü Kişi Davet Edilir
(HMK m. 291 f. III c. 2) 
1036
3– İlgililer Keşifte Dinlenilir 
1036
a. Taraflar Dinlenilir (HMK m. 290 f. I) 
1036
b. Tanık Dinlenebilir
(HMK m. 259 f. II, 290 f. II c. 1) 
1037
c. Bilirkişi Dinlenebilir (HMK m. 288 f. I c. 2,
290 f. II c. 1) 
1037
4– Temsili Uygulama Yaptırabilir (HMK m. 290 f. III) 
1037
5– Tutanak Düzenlenir (HMK m. 290 f. II) 
1037
6– Keşif Görevsiz Mahkemede Yapılmış Olabilir 
1038
7– Zabıt Kâtibinin Bulunması Zorunludur
(HMK m. 157) 
1038
8– Mübaşir Keşfe Katılır (Yönetmelik m. 165 f. V/d) 
1039
D– KEŞFE KATLANMA ZORUNLULUĞU
(HMK m. 291) 
1039
1– Uymak ve Engelleyici Tutum Ve Davranışlardan
Kaçınmak Zorunludur 
1039
a. Taraflar Katlanmak Zorundadır 
1039
b. Üçüncü Kişiler Katlanmak Zorundadır 
1039
2– Üçüncü Kişi İçin Uygun Olan Zamanda Yapılır 
1040
3– Gecikmeyle Zarar Oluşacaksa Bildirim
Yapılmaksızın Keşif İcra Edilebilir 
1040
E– KEŞİF ISLAHLA GEÇERSİZ KILINAMAZ
(HMK m. 179 f. II) 
1040
& 37. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
UZMAN GÖRÜŞÜ 
1041
I. GENEL OLARAK 
1041
II. HMK HÜKÜMLERİNE GÖRE UZMAN GÖRÜŞÜ
(HMK m. 293) 
1041
A– TARAFLAR BİLİMSEL MÜTALÂA ALABİLİR
(HMK m. 293 f. I, c. 1) 
1042
B– SÜRE İSTENİLEMEZ (HMK m. 293 f. I, c. 2) 
1042
C– UZMAN KİŞİ MAHKEME TARAFINDAN
DİNLENİLEBİLİR (HMK m. 293 f. II) 
1042
1– Talep Üzerine Dinlenilme 
1043
2– Resen Dinlenilme 
1043
D– UZMAN KİŞİNİN DİNLENMEK İÇİN DAVET
EDİLMESİ GEREKİR 
1043
1– Davet Üzerine Gelebilir
(HMK m. 149 f. II, 293 f. II, c. 2) 
1043
a. Hâkim Gerekli Soruları Kendisine Sorabilir 
1043
b. Taraflar Gerekli Soruları Kendisine Sorabilir 
1043
2– Davete Rağmen Gelmeyebilir (HMK m. 293 f. III) 
1043
E– KENDİSİNE OKUNMAK KAYDIYLA BEYANI
ALINIR (HMK m. 154 f. III/d, 293) 
1044
F– UZMAN GİDERİ YARGILAMA GİDERLERİ
ARASINDA YER ALMAZ 
1044
G– BİLİMSEL MÜTALÂANIN ETKİSİ 
1044
1– Hâkim, Bilimsel Mütalâayı Serbestçe Takdir Eder 
1044
2– Taraflar Bilimsel Mütalâayı Değerlendirebilir 
1044
a. Cevap Verebilir 
1044
b. İtiraz Edebilir 
1045
& 38. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
KESİN HÜKÜM 
1047
I. GENEL OLARAK 
1047
A– KAVRAM 
1047
1– Şekli Anlamda Kesin Hüküm 
1048
2– Maddi Anlamda Kesin Hüküm 
1048
B– ÖZELLİKLERİ 
1049
1– Kesin Delil Teşkil Eder 
1049
2– Adli Gerçeği İfade Eder 
1049
3– Bütün Mahkemeleri Bağlar 
1050
C– KOŞULLARI (HMK m. 303 f. I) 
1050
1– Her İki Davanın Taraflarının Aynı Olması Gerekir 
1050
2– Her İki Davanın Dava Sebeplerinin Aynı Olması
Gerekir 
1050
3– İlk Davanın Hüküm Fıkrası İle İkinci Davaya Ait
Talep Sonucunun Aynı Olması Gerekir 
1050
II. ETKİ ALANI 
1051
A– ETKİ ALANINDA KALANLAR 
1051
1– Hükme Bağlanmış Talepler Hakkında Etkilidir
(HMK m. 303 f. II) 
1051
2– Küllî Halefler Hakkında Etkilidir
(HMK m. 303, f. III) 
1051
3– Devralan, Dava Konusu Şey Üzerinde Sınırlı Bir
Hakkında Etkilidir (HMK m. 303, f. IV) 
1051
B– ETKİ ALANINDA KALMAYANLAR
(HMK m. 303, f. V) 
1051
& 39. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
KARAR VE HÜKÜM 
1053
I. GENEL OLARAK 
1053
II. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
KARAR 
1054
A– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA ARA
KARARI 
1054
B– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA NİHAİ
KARAR 
1054
1– Esasa İlişkin Nihai Karar/Hüküm
(HMK m. 294 f. I , cümle 2) 
1055
2– Usule İlişkin Nihai Karar 
1055
C– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
BOZMA SONRASI KARAR 
1056
III. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
HÜKÜM 
1063
A– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN
VERİLMESİ VE TEFHİMİ (HMK m. 294) 
1063
1– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada
Verilir (HMK m. 294 f. II) 
1063
2– Hüküm Yargılamanın Sona Erdiği Duruşmada
Tefhim Olunur (HMK m. 294 f. II) 
1063
a. Hükmün Tefhimini, Duruşmada Bulunanlar
Ayakta Dinlemelidir (HMK m. 294 f. V) 
1063
b. Hükme İlişkin Hususlar, Niteliğine Aykırı
Düşmedikçe, Usule İlişkin Nihai Kararlar
Hakkında Da Uygulanmalıdır
(HMK m. 294 f. VI) 
1063
3– Hükmün Tefhimi Hüküm Sonucunun Duruşma
Tutanağına Geçirilerek Okunması Suretiyle
Yapılmalıdır (HMK m. 294 f. III) 
1064
4– Gerekçeli Kararın Tefhim Tarihinden Başlayarak Bir
Ay İçinde Yazılması Gerekir (HMK m. 294 f. IV) 
1064
5– Usulüne Uygun Açılmış Tüm Davalar Hakkında
Ayrı Hüküm Kurulması Gerekir 
1064
6– Usulüne Uygun Açılmış Davada Olumlu Olumsuz
Hüküm Kurulması Gerekir 
1065
B– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN
KAPSAMI (HMK m. 297) 
1067
1– Hükmün Hangi Millet Adına Verildiği İbaresi
(HMK m. 297 f. I) 
1067
2– Hükmü Veren Mahkeme (HMK m. 297 f. I/a) 
1067
3– Hükmü Veren Hâkim ve Zabıt Kâtibinin Ad ve
Soyadları İle Sicil Numaraları (HMK m. 297 f. I/a) 
1068
4– Hükmün Hangi Sıfatla Verildiği (HMK m. 297 f. I/a).1069
5– Tarafların Kimlikleri ve Türkiye Cumhuriyeti Kimlik
Numarası (HMK m. 297 f. I/b) 
1070
6– Varsa Tarafların Kanuni Temsilci ve Vekillerinin Ad
ve Soyadları İle Adresleri (HMK m. 297 f. I/b) 
1070
7– Tarafların İddia ve Savunmalarının Özeti
(HMK m. 297 f. I/c) 
1071
8– Tarafların Anlaştıkları ve Anlaşamadıkları Hususlar
(HMK m. 297 f. I/c) 
1071
9– Tarafların Çekişmeli Vakıalar Hakkında Toplanan
Delilleri (HMK m. 297 f. I/c) 
1072
10– Delillerin Tartışılması ve Değerlendirilmesi
(= Gerekçe) (TCA m. 141 f. III, HMK m. 27 f. II/c,
297 f. I/c) 
1072
a. Gerekçenin Bulunmaması 
1072
b. Gerekçenin Doğru Olmaması 
1076
c. Gerekçenin Çelişkili Olması 
1076
aa. Gerekçenin Kendi İçinde Çelişkili
Olması 
1076
bb. Gerekçenin, Hüküm Fıkrası İle Çelişkili
Olması 
1078
d. Gerekçenin Denetlenemez Olması 
1081
e. Gerekçenin Anlaşılamaz Olması 
1081
11– Sabit Görülen Vakıalarla Bunlardan Çıkarılan Sonuç
ve Hukuki Sebepleri (HMK m. 297 f. I/c) 
1085
a. Sabit Görülen Vakıalar Açıklanmalıdır 
1085
b. Sabit Görülen Vakıalardan Çıkarılan Sonuç ve
Hukuki Sebepleri Açıklanmalıdır 
1087
12– Hüküm sonucu (HMK m. 297 f. I/ç) 
1087
13– Yargılama Giderleri (HMK m. 297 f. I/ç) 
1089
14– Taraflardan Alınan Avansın Harcanmayan Kısmının
İadesi (HMK m. 297 f. I/ç) 
1089
15– Kanun Yolları ve Süresi (HMK m. 297 f. I/ç) 
1089
16– Hükmün Verildiği Tarih (HMK m. 297 f. I/d) 
1089
17– Hâkim ve Zabıt Kâtibinin İmzaları
(HMK m. 297 f. I/d, 298 f. IV, 299) 
1089
18– Gerekçeli Kararın Yazıldığı Tarih
(HMK m. 297 f. I/e) 
1091
19– Hükmün Sonuç Kısmı (HMK m. 297 f. II) 
1091
a. Gerekçeye Ait Herhangi Bir Söz Tekrar
Edilmemelidir 
1091
b. Sıra Numarası Altında; Açık, Şüphe ve
Tereddüt Uyandırmayacak Şekilde
Yazılmalıdır 
1091
aa. Taleplerden Her Biri Hakkında Verilen
Hüküm 
1091
aaa. “Kısmen Kabul Kısmen Ret”
Şeklinde Karar Verilemez 
1091
bbb. “Ekli Karar Tefhim Edildi”
Şeklinde Karar Verilemez 
1092
ccc. “Gerekçeli Kararın Mahkemeden
Alınmasına” Şeklinde Karar
Verilemez 
1093
bb. Taraflara Yüklenen Borç ve Tanınan
Haklar 
1093
aaa. Cinsi Gösterilmelidir 
1093
bbb. Niteliği Gösterilmelidir 
1095
ccc. Miktarı Gösterilmelidir 
1097
ddd. Değeri Gösterilmelidir 
1099
eee. Ağırlığı Gösterilmelidir 
1103
fff. Ayarı Gösterilmelidir 
1106
c. Herhangi Bir Belgeye Atıf Yapılarak Hüküm
Kurulamamalıdır 
1107
aa. Çeyiz Senedine Atıf Yapılamaz 
1107
bb. Tespit Dosyasına Atıf Yapılamaz 
1107
cc. Bilirkişi Raporuna Atıf Yapılamaz 
1108
dd. Dava Dilekçesine Atıf Yapılamaz 
1109
C– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN
YAZILMASI (HMK m. 298) 
1111
1– Hükmü Veren Hâkim Tarafından Yazılmalıdır
(HMK m. 298 f. I) 
1111
2– Gerekçeli Karar, Tefhim Edilen Hüküm Sonucuna
Aykırı (=Gerekçeli Kararla Kısa Karar Arasında
Çelişki) Olmamalıdır (HMK m. 298 f. II) 
1111
a. Tefhim Edilende Hüküm Varken Gerekçeli
Kararda Hüküm Kurulmaması 
1112
b. Tefhim Edilende Hüküm Yokken Gerekçeli
Kararda Hüküm Kurulması 
1113
c. Tefhim Edilenle Gerekçeli Kararda Hukuki
Sebebi Değiştirerek Hüküm Kurulması 
1113
d. Tefhim Edilen Kısa Kararla Gerekçeli Kararın
Hüküm Fıkrası Arasında Farklı Hüküm
Kurulması 
1114
3– Kararın Yazılan Gerekçesi Yazılan Hüküm Sonucuna
Aykırı Olmamalıdır 
1115
a. Hüküm Fıkrasında Yazılmayanın Gerekçe
Bölümünde Yazılmış Olması Çelişkiyi
Ortadan Kaldırmaz 
1115
b. Tarafların Çelişkiyi Temyiz Sebebi Yapıp
Yapmamış Olması Etkili Değildir 
1115
D– ZİYNET VE EŞYA ALACAĞINA İLİŞKİN İLAMIN
İCRAYA KONULMASI 
1116
& 40. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN TASHİHİ 
1117
I. GENEL OLARAK 
1117
II. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN
TASHİHİ 
1117
A– TASHİHİN KONUSU 
1117
1– Yazı Hataları 
1117
a. Tarihlerde 
1118
b. Tarafların İsimlerinde 
1118
c. Tarafların Sıfatlarında 
1118
d. Diğer Yazım Hatalarında 
1119
2– Hesap Hataları 
1119
3– Diğer Benzeri Açık Hatalar 
1120
B– TASHİH USULÜ 
1120
1– Mahkemece Resen Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 
1121
2– Taraflardan Birinin Talebi Üzerine Düzeltilebilir
(HMK m. 304 f. I) 
1121
3– Hüküm Tebliğ Edilmişse Taraflar Dinlenerek
Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 
1121
4– Hüküm Tebliğ Edilmemişse Taraflar Dinlenmeden
Düzeltilebilir (HMK m. 304 f. I) 
1122
5– Tashih Yazılır, İmzalanır ve Mühürlenir
(HMK m. 304 f. II) 
1122
& 41. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN TAVZİHİ 
1123
I. GENEL OLARAK 
1123
II. TAVZİHİN KONUSU (HMK m. 305) 
1123
A– HÜKMÜN YETERİNCE AÇIK OLMAMASI 
1123
B– HÜKMÜN İCRASINDA TEREDDÜT
UYANDIRMASI 
1124
C– HÜKMÜN BİRBİRİNE AYKIRI FIKRALAR
İÇERMESİ 
1124
III. TAVZİHİN ZAMANI (HMK m. 305) 
1124
IV. TAVZİHİN ŞEKLİ (HMK m. 305) 
1124
A– HÜKMÜN AÇIKLANMASI İSTENEBİLİR 
1124
B– TEREDDÜDÜN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 
1124
C– AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTENEBİLİR 
1125
V. TAVZİH İLE YAPILAMAYACAKLAR 
1125
A HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
SINIRLANDIRILAMAZ 
1125
B– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
GENİŞLETİLEMEZ 
1125
C– HAKLAR VE YÜKLENEN BORÇLAR
DEĞİŞTİRİLEMEZ 
1125
VI. TAVZİH USULÜ (HMK m. 306) 
1126
A– TAVZİH DİLEKÇEYLE TALEP EDİLEBİLİR
(HMK m. 306 f. I) 
1126
B– TAVZİH HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN
İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1126
C– TAVZİH DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA TEBLİĞ
EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1127
D– TAVZİHE CEVAP TALEP EDENE TEBLİĞ EDİLİR
(HMK m. 306 f. I) 
1127
E– TAVZİH TALEBİ KARARA BAĞLANIR
(HMK m. 306 f. II) 
1128
F– TAVZİH KARARI YAZILIR, İMZALANIR VE
MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 
1129
& 42. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI HÜKMÜNÜN
TAMAMLANMASI 
1131
I. GENEL OLARAK 
1131
II. KONUSU (HMK m. 305/A f. I) 
1132
A– YARGILAMADA İLERİ SÜRÜLEN HUSUSUN
TAMAMLANMASI 
1132
B– KENDİLİĞİNDEN HÜKME GEÇİRİLMESİ
GEREKLİ HUSUSUN TAMAMLANMASI 
1132
III. GÖREVLİ MAHKEME 
1132
A– İLK DERECE MAHKEMESİNDEN İSTENEBİLİR 
1132
B– BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİNDEN
İSTENEBİLİR 
1133
IV. TALEP 
1134
V. SÜRE 
1134
VI. TAMAMLAMA USULÜ (HMK m. 306) 
1134
A– TAMAMLAMA DİLEKÇEYLE TALEP
EDİLEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1134
B– TAMAMLAMA HÜKMÜ VEREN MAHKEMEDEN
İSTENEBİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1135
C– TAMAMLAMA DİLEKÇESİ KARŞI TARAFA
TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1135
D– TAMAMLAMAYA CEVAP TALEP EDENE
TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 306 f. I) 
1135
E– TAMAMLAMA TALEBİ KARARA BAĞLANIR
(HMK m. 306 f. II) 
1135
F– TAMAMLAMA KARARI YAZILIR, İMZALANIR
VE MÜHÜRLENİR (HMK m. 306 f. III) 
1135
VII. KANUN YOLU 
1135
A– İSTİNAF YOLU 
1136
B– TEMYİZ YOLU 
1136
& 43. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA FERAGAT 
1137
I. FERAGAT KAVRAMI 
1137
A– TALEP SONUCUNDAN KISMEN
VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307, 308 f. III) 
1138
B– TALEP SONUCUNDAN TAMAMEN
VAZGEÇİLEBİLİR (HMK m. 307) 
1138
II. FERAGAT EDEBİLECEK KİŞİ 
1138
A– DAVACI 
1138
B– DAVACI VEKİLİ (HMK m. 74) 
1139
C– YASAL TEMSİLCİ 
1140
1– Veli 
1140
2– Vasi 
1141
D– DAVACIYA OY DANIŞMANI ATANMIŞSA 
1141
III. FERAGAT ŞEKLİ 
1141
A– FERAGAT DİLEKÇEYLE YAPILABİLİR
(HMK m. 309 f. I) 
1142
1– Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında Yapabilir 
1142
2– Duruşma Sırasında Yapılabilir 
1142
3– Duruşma Dışında Yapılabilir 
1142
a. Posta İle Gönderebilir 
1142
b. Başka Mahkemeye Verebilir 
1142
4– Kimlik Tespiti Bulunmalıdır 
1142
5– İmza Bulunmalıdır 
1143
B– FERAGAT YARGILAMA SIRASINDA SÖZLÜ
OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I) 
1144
1– Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) 
1144
2– Beyanda Bulunana Okunmalıdır 
1145
3– Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır 
1145
IV. FERAGATİN ÖZELLİKLERİ 
1146
A– TEK TARAFLI BİR USUL İŞLEMİDİR 
1146
B– FERAGAT MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR 
1146
1– Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 
1146
2– Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 
1147
C– FERAGAT KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR
(HMK m. 309 f. IV) 
1147
D– FERAGAT AÇIK OLMALIDIR 
1147
E– TEMYİZDEN VE DAVADAN FERAGAT AYNI
ANDA İSE DAVADAN FERAGAT HÜKÜMLERİ
UYGULANIR 
1150
V. FERAGATİN ZAMANI (HMK m. 310) 
1151
A– 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ FERAGAT 
1151
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 
1151
2– Karardan Sonra Temyizden Önce Feragat 
1151
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını
Kaldıramaz 
1151
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak
İşlemler 
1155
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından
Yapılacak İşlem 
1156
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem 
1157
3– Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Feragat 
1158
4– Yargıtay’da Duruşmada Feragat 
1158
5– Karar Düzeltme Aşamasında Feragat 
1158
B– 7251 SAYILI KANUN SONRASI FERAGAT 
1159
1– Karardan Önce Feragat (HMK m. 310 f. I) 
1159
2– Feragatin Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye
Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 
1159
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması 
1160
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması 
1160
3– Feragatin Dosyanın Temyiz İncelemesine
Gönderilmesinden Sonra Yapılması
(HMK m. 310 f. III) 
1160
VI. FERAGAT HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ
(HMK m. 312) 
1162
VII. FERAGATİN SONUÇLARI (HMK m. 311) 
1163
A– UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR 
1163
B– KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA
SONUÇ DOĞURUR 
1163
1– Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Feragat Karara
Bağlanır 
1163
2– Feragat Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa
Önce Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 
1164
C– KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ
DOĞURUR 
1168
D– İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE FERAGATİN
İPTALİ İSTENEBİLİR 
1168
E– FERAGATTEN DÖNÜLEMEZ/RÜCU EDİLEMEZ 
1169
F– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR 
1170
G– KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ
DOĞURUR 
1171
H– HÜKÜM TEBLİĞ EDİLMEDEN KANUN
YOLLARINDAN FERAGAT SONUÇ DOĞURMAZ 
1171
I– OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVADAN
FERAGAT EDİLEMEZ 
1171
İ– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA FERAGAT
SONUÇ DOĞURMAZ 
1172
VIII. FERAGATİN BENZERİ KAVRAMLARLA
KARŞILAŞTIRILMASI 
1172
A– DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI
(HMK m. 150) KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 
1173
B– DAVANIN GERİ ALINMASI (HMK m. 123)
KAVRAMI İLE KARŞILAŞTIRMA 
1173
IX. KARAR VERİLMEDEN ÖNCE FERAGAT
HALİNDE KARAR 
1174
& 44. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA KABUL 
1175
I. KABUL KAVRAMI 
1175
A– TALEP SONUCUNA KISMEN MUVAFAKAT
EDİLEBİLİR (HMK m. 308 f. I) 
1176
B– TALEP SONUCUNA TAMAMEN MUVAFAKAT
EDİLEBİLİR (HMK m. 308 f. I) 
1176
II. KABUL EDEBİLECEK KİŞİ 
1176
A– DAVALI 
1176
B– DAVALI VEKİLİ (HMK m. 74) 
1177
C– YASAL TEMSİLCİ 
1177
1– Veli 
1177
2– Vasi 
1178
D– DAVALIYA OY DANIŞMANI ATANMIŞSA 
1178
III. KABUL ŞEKLİ 
1178
A– KABUL DİLEKÇEYLE YAPILABİLİR
(HMK m. 309 f. I) 
1178
A– KABUL DİLEKÇEYLE YAPILABİLİR
(HMK m. 309 f. I) 
1178
1– Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Sırasında Yapabilir 
1178
2– Duruşma Sırasında Yapılabilir 
1180
3– Duruşma Dışında Yapılabilir 
1181
a. Posta İle Gönderebilir 
1181
b. Başka Mahkemeye Verebilir 
1181
4– Kimlik Tespiti Bulunmalıdır 
1182
5– İmza Bulunmalıdır 
1182
B– KABUL YARGILAMA SIRASINDA SÖZLÜ
OLARAK YAPILABİLİR (HMK m. 309 f. I) 
1183
1– Tutanağa Yazılmalıdır (HMK m. 154, f. III/ç) 
1183
2– Beyanda Bulunana Okunmalıdır 
1183
3– Beyanda Bulunanın İmzası Alınmalıdır 
1184
IV. KABULÜN ÖZELLİKLERİ 
1184
A– TEK TARAFLI BİR USUL İŞLEMİDİR 
1184
B– KABUL MUVAFAKATE BAĞLI DEĞİLDİR 
1184
1– Karşı Tarafın Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 
1185
2– Mahkemenin Muvafakatine Bağlı Değildir
(HMK m. 309 f. II) 
1185
C– KABUL KAYITSIZ VE ŞARTSIZ OLMALIDIR
(HMK m. 309 f. IV) 
1185
D– KABUL AÇIK OLMALIDIR 
1185
V. KABULÜN ZAMANI (HMK m. 310) 
1185
A– 7251 SAYILI KANUN ÖNCESİ KABUL 
1185
1– Karardan Önce Kabul (HMK m. 310 f. I) 
1185
2– Karardan Sonra Temyizden Önce Kabul 
1186
a. Derece Mahkemesi Kendi Kararını
Kaldıramaz 
1186
b. Dosyadan El Çeken Mahkemece Yapılacak
İşlemler 
1187
aa. Bölge Adliye Mahkemesi Tarafından
Yapılacak İşlem 
1187
bb. Yargıtay Tarafından Yapılacak İşlem 
1187
3– Temyizden Sonra Karar Düzeltmeden Önce Kabul 
1188
4– Yargıtay’da Duruşmada Kabul 
1188
5– Karar Düzeltme Aşamasında Kabul 
1188
B– 7251 SAYILI KANUN SONRASI KABUL 
1188
1– Karardan Önce Kabul (HMK m. 310 f. I) 
1189
2– Kabulün Hükmün Verilmesinden Sonra Adliye
Mahkemelerinde Yapılması (HMK m. 310 f. II) 
1189
a. İlk Derece Mahkemesinde Yapılması 
1189
b. Bölge Adliye Mahkemesinde Yapılması 
1189
3– Kabulün Dosyanın Temyiz İncelemesine
Gönderilmesinden Sonra Yapılması
(HMK m. 310 f. III) 
1190
VI. KABUL HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ
(HMK m. 312) 
1190
VII. KABULÜN SONUÇLARI (HMK m. 311) 
1190
A– UYUŞMAZLIĞI SONLANDIRIR 
1191
B– KURAL OLARAK MAHKEMEYE ULAŞTIĞINDA
SONUÇ DOĞURUR 
1191
1– Mahkemenin Yetkisi Kesinleşmişse Kabul Karara
Bağlanır 
1191
2– Kabul Yetki İtirazı Olan Mahkemeye Ulaşmışsa
Önce Yetki İtirazı Karara Bağlanır İdi 
1191
C– KESİN HÜKÜM GİBİ HUKUKİ SONUÇ
DOĞURUR 
1191
D– İRADE BOZUKLUĞU HÂLLERİNDE KABULÜN
İPTALİ İSTENEBİLİR 
1191
E– KABULDEN DÖNÜLEMEZ/RÜCU EDİLEMEZ 
1192
F– KAMU DÜZENİNE İLİŞKİNDİR 
1192
G– KESİNLEŞMEYEN YÖNLERDEN SONUÇ
DOĞURUR 
1192
H– OLMAYAN/AÇILMAMIŞ BİR DAVA KABUL
EDİLEMEZ 
1192
I– HÜKÜM KESİNLEŞTİKTEN SONRA KABUL
SONUÇ DOĞURMAZ 
1192
J– İLAM NİTELİĞİNDE BELGE SAYILIR (İİK m. 38) 
1192
& 45. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA SULH 
1193
I. SULH KAVRAMI (HMK m. 313 f. I) 
1193
II. SULHUN KONUSU 
1194
A– ÜZERİNDE SERBESTÇE TASARRUF EDEBİLEN
UYUŞMAZLIKLAR (HMK m. 313 f. II) 
1194
B– DAVA KONUSUNUN DIŞINDAKİ HUSUSLAR
(HMK m. 313 f. III) 
1194
C– ŞARTA BAĞLI HUSUSLAR (HMK m. 313 f. IV) 
1194
III. SULHUN ZAMANI (HMK m. 314) 
1194
A– HÜKÜM VERİLENE KADAR (HMK m. 314 f. I) 
1195
B– HÜKÜM VERİLDİKTEN SONRA
(HMK m. 314 f. II) 
1195
C– DOSYA TEMYİZE GÖNDERİLDİKTEN SONRA
(HMK m. 314 f. III) 
1195
IV. SULH SÖZLEŞMESİ YAPABİLECEKLER 
1195
A– DAVACI–DAVALI 
1196
B– VEKİL (HMK m. 74) 
1196
C– YASAL TEMSİLCİ 
1196
1– Veli 
1196
2– Vasi 
1196
V. SULHUN ŞEKLİ (HMK m. 153 f. III/ç) 
1197
VI. SULHUN ETKİSİ (HMK m. 315) 
1197
A– DAVAYI SONA ERDİRİR 
1197
B– KESİN HÜKÜM GİBİ SONUÇ DOĞURUR 
1199
C– TARAFLARIN İSTEMİNE GÖRE KARAR VERİLİR 
1199
1– Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenilmişse 
1199
2– Sulhe Göre Karar Verilmesi İstenilmemişse 
1199
D– SULHUN İPTALİ İSTENEBİLİR (HMK m. 315 f. II) 
1199
1– İrade bozukluğu Varsa Sulhun İptali İstenebilir 
1199
2– Aşırı Yararlanma Varsa Sulhun İptali İstenebilir 
1199
E– SULHTAN TEK TARAFLI DÖNÜLEMEZ/RÜCU
EDİLEMEZ 
1199
VII. SULH HÂLİNDE YARGILAMA GİDERLERİ 
1199
A– HARÇ (Harçlar K. m. 22) 
1200
B– YARGILAMA GİDERİ 
1200
C– VEKALET ÜCRETİ 
1200
& 46. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
YARGILAMA GİDERLERİ 
1201
I. YARGILAMA GİDERLERİNİN KAPSAMI 
1201
A– HARÇLAR 
1201
1– Başvurma Harcı (HK m. 27) 
1201
2– Celse Harcı (HMK m. 323 f. I/a) 
1202
3– Karar ve İlam Harcı (HMK m. 323 f. I/a) 
1203
B– GİDERLER 
1203
1– Tebliğ ve Posta Giderleri (HMK m. 323 f. I/b) 
1203
2– Dosya ve Sair Evrak Giderleri (HMK m. 323 f. I/c) 
1204
3– Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri ve Protesto, İhbar,
İhtarname ve Vekâletname Düzenlenmesine İlişkin
Giderler (HMK m. 323 f. I/ç) 
1204
4– Keşif Giderleri (HMK m. 323 f. I/d) 
1204
(HMK m. 323 f. I/e) 
1204
(HMK m. 323 f. I/e) 
1205
7– Resmî Dairelerden Alınan Belgeler İçin Ödenen
(HMK m. 323 f. I/f) 
1205
8– Vekil İle Takip Edilmeyen Davalarda Tarafların
Hazır Bulundukları Günlere Ait Gündelik, Seyahat
ve Konaklama Giderleri (HMK m. 323 f. I/g) 
1205
9– Vekili Bulunduğu Hâlde Mahkemece Çağrılan Taraf
İçin Gündelik, Yol ve Konaklama Giderleri
(HMK m. 323 f. I/g) 
1205
(HMK m. 323 f. I/h) 
1206
(HMK m. 325) 
1206
C– VEKÂLET ÜCRETİ (HMK m. 323 f. I/ğ, 330) 
1206
1– Dava Kabul Edilmişse 
1207
a. Asıl Dava Kabul Edilmişse 
1207
b. Karşı Dava Kabul Edilmişse 
1208
c. Birleşen Dava Kabul Edilmişse 
1208
d. Terditli Dava Kabul Edilmişse 
1208
e. Kısmen Dava Kabul Edilmişse 
1208
aa. Kısmen Kabul Edilen Üzerinden Davacı
Yararına Verilir 
1208
bb. Kısmen Ret Edilen Üzerinden Davalı
Yararına Verilir 
1209
2– Dava Ret Edilmişse 
1213
a. Kural Olarak 
1213
b. Ret Sebebi Ortak Olan Davalılar Vekili Lehine
(AAÜT m. 3 f. II) 
1214
c. Ret Sebebi Ayrı Olan Davalılar Vekili Lehine
(AAÜT m. 3 f. II) 
1214
3– Davanın İşlemden Kaldırılmasına Karar Verilmişse 
1215
4– Dava Konusuz Kalmışsa (AAÜT m. 6 f. I) 
1215
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1219
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1219
5– Davadan Feragat Edilmişse (AAÜT m. 6 f. I) 
1219
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1220
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1220
6– Davada Kabul Varsa (AAÜT m. 6 f. I) 
1220
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1221
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1221
7– Davada Sulh Varsa (AAÜT m. 6 f. I) 
1221
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1221
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1222
8– Anlaşmazlık Herhangi Bir Nedenle Giderilirse
(AAÜT m. 6 f. I) 
1222
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalanıncaya Kadar
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1222
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Anlaşmazlık Giderilmişse 
1222
9– Görevsizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine
Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 
1222
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar
Verilmişse 
1222
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Karar Verilmişse 
1223
10– Yetkisizlik Nedeniyle Dava Dilekçesinin Reddine
Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 
1223
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar
Verilmişse 
1223
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Karar Verilmişse 
1223
11– Davanın Nakline Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. I) 
1224
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar
Verilmişse 
1224
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Karar Verilmişse 
1224
12– Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilmişse
(AAÜT m. 7 f. I) 
1224
a. Ön İnceleme Tutanağı İmzalana Kadar Karar
Verilmişse 
1225
b. Ön İnceleme Tutanağı İmzalandıktan Sonra
Karar Verilmişse 
1225
13– Davanın Ön Şartın Yerine Getirilmemesi Nedeniyle
Reddine Karar Verilmişse (AAÜT m. 7 f. II) 
1225
14– Davanın Husumet Nedeniyle Reddine Karar
Verilmişse (AAÜT m. 7 f. II) 
1226
15– Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş
Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Nedeniyle
Görevsizlik Kararı Verilmişse (AAÜT m. 7 f. III) 
1228
16– Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş
Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Kararı
Verilmişse (AAÜT m. 7 f. III) 
1228
17– Kanun Gereği, Yeni Mahkemeler Kurulması ve İş
Bölümü İtirazı Nedeniyle Gönderme Nedeniyle
Yetkisizlik Kararı Verilmişse (AAÜT m. 7 f. III) 
1228
18– Karşı Dava Varsa (AAÜT m. 8) 
1228
19– Davanın Birleştirilmesi Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 
1229
20– Davanın Ayrılması Kararı Varsa (AAÜT m. 8) 
1230
21– Avukatlık Ücretinin Kapsadığı İşler (AAÜT m. 2 ) 
1230
a. Kesin Hüküm Elde Edilinceye Kadar Olan İş
ve İşlemler (AAÜT m. 2 f. I) 
1231
b. Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemelerinde
Yapılan Duruşma (AAÜT m. 2 f. 2) 
1231
22– Avukatlık Ücretinin Kapsamadığı İşler (AAÜT m. 2 ) 1231
a. Takip Edilen Dava İle İlgili Olarak
(AAÜT m. 2 f. I) 
1231
b. Tavzih İstemi Varsa (AAÜT m. 2 f. I) 
1231
23– Vekâlet Ücretinin Kapsamı 
1231
a. Ücretin Tamamına Hak Kazanılır
(AAÜT m. 5 f. I) 
1231
b. Belirlenmiş Dava Değerine Göre Hesaplanır
(AAÜT m. 5 f. II) 
1231
c. İstenilmediği Açıklanmışsa Verilmez 
1232
d. Miktarı Hakim Takdir Eder (AAÜT m. 3 f. I) 
1232
aa. Avukatın Emeği 
1232
bb. Avukatın Çabası 
1232
cc. İşin Önemi 
1233
dd. İşin Niteliği 
1233
ee. Davanın Süresi 
1233
24– Dava Birden Çok İse 
1233
25– Avukat Birden Çok İse (AAÜT m. 4) 
1233
26– Maktu Ücretin Altında Kalmama (AAÜT m. 13) 
1233
27– Katma Değer Vergisine Hükmedilemez 
1235
28– Kesinleşen Yönler Dikkate Alınmalıdır 
1235
29– Taraf Lehine Hükmedilir (HMK m. 330) 
1236
30– İstifa Etme Engel Değildir 
1236
31– Baro Görevlendirmişse Verilemez 
1236
32– Kararın Verildiği Tarihte Yürürlükte Bulunan Tarife
Gereğince Karar Verilir 
1237
33– Vekil İle Temsil Edilmeyene Verilmez 
1237
34– Dava Geri Alınmışsa (HMK m. 123) 
1238
35– Taraflar İçin Tek Vekalet Ücreti Verilir 
1238
D– DELİL İKAMESİ İÇİN AVANS (DELİL AVANSI) 
1240
1– Verilen Kesin Süre Usulüne Uygun Olmalıdır 
1240
2– Verilen Kesin Süre İçinde Delil Avansı Yatırılmalıdır
(HMK m. 324 f. I) 
1241
a. Yatırılmazsa Delilin İkamesinden Vazgeçilmiş
Sayılır (HMK m. 324 f. II) 
1241
b. Diğer Taraf Bu Avansı Yatırabilir
(HMK m. 324 f. II) 
1243
3– Aynı Delilin İkamesinde Yarı Yarıya Avans Olarak
Ödenir (HMK m. 324 f. I) 
1243
4– Avansın İadesi (HMK m. 333) 
1243
II. YARGILAMA GİDERLERİNE HÜKMEDİLMESİ 
1244
A– MAHKEMECE RESEN HÜKMEDİLİR
(HMK m. 332 f. I) 
1244
B– HÜKÜM ALTINDA GÖSTERİLİR
(HMK m. 332 f. II) 
1245
1– Tutarı 
1245
2– Hangi Tarafa Yükletildiği 
1246
3– Hangi Oranda Yükletildiği 
1246
4– Dökümü 
1246
5– Hükümden Sonraki Yargılama Giderlerinin
Ödenme Şekli 
1247
C– ESASTAN SONUÇLANMAYAN DAVADA
HÜKMEDİLMESİ (HMK m. 331) 
1247
1– Davanın Konusuz Kalması (HMK m. 331 f. I) 
1247
2– Görevsizlik, Yetkisizlik veya Gönderme Kararı
Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 
1248
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmişse 
1248
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmemişse 
1249
2– Görevsizlik Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 
1249
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmişse 
1249
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmemişse 
1249
3– Yetkisizlik Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 
1249
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmişse 
1249
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmemişse 
1250
4– Gönderme Kararı Verilmesi (HMK m. 331 f. II) 
1250
a. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmişse 
1250
b. Davaya Bir Başka Mahkemede Devam
Edilmemişse 
1250
5– Davanın Açılmamış Sayılması (HMK m. 331 f. III) 
1251
D– KESİNLEŞEN GİDERLER DİKKATE
ALINMALIDIR 
1251
III. YARGILAMA GİDERLERİNDEN SORUMLULUK 
1251
A– ALEYHİNE HÜKÜM VERİLEN TARAFTAN
ALINMASINA KARAR VERİLİR (HMK m. 326 f. I) 
1252
B– KISMEN HAKLI ÇIKILMIŞSA YARGILAMA
GİDERLERİ HAKLILIK ORANINA GÖRE
PAYLAŞTIRILIR (HMK m. 326 f. II) 
1253
C– DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK VARSA
(HMK m. 327) 
1253
D– İSTEMEDİĞİNİ AÇIKLAYANIN GİDERİ
ÜZERİNDE BIRAKILIR 
1254
& 47. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVASINDA
ADLİ YARDIM 
1255
I. GENEL OLARAK 
1255
II. ADLİ YARDIM KOŞULLARI 
1255
A– GEÇİMDE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE ZOR DURUMA
DÜŞECEK OLMAK (HMK m. 334 f. I) 
1255
B– TALEPLERİNİN AÇIKÇA DAYANAKTAN
YOKSUN OLMAMASI (HMK m. 334 f. I) 
1256
C– YABANCILARIN İÇİN KARŞILIKLILIK ŞARTI
BULUNMAK (HMK m. 334 f. II) 
1257
D– ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNMAK 
1257
1– Talepte Bulunabilecekler 
1258
2– Görevli ve Yetkili Mahkeme 
1258
a. Asıl Talebin Karara Bağlanacağı Mahkemeden
İstenebilir (HMK m. 336 f. I) 
1258
b. Kanun Yoluna Başvuru Sırasında İstenebilir
(HMK m. 336 f. III) 
1258
3– Eklenecek Belgeler (HMK m. 336 f. II) 
1259
a. İddiasının Özeti 
1259
b. İddiasını Dayandıracağı Deliller 
1260
c. Mali Durum Belgeleri 
1260
4– Süresi (HMK m. 336 f. III) 
1261
5– Her Türlü Harç ve Vergiden Muafiyet
(HMK m. 336 f. IV) 
1261
III. ADLİ YARDIMIN KAPSAMI 
1261
A– SAĞLADIĞI HUSUSLAR (HMK m. 335 f. I) 
1261
B– BÖLÜMSEL YARARLANMA KARARI
VERİLEBİLİR (HMK m. 335 f. II) 
1261
C– HÜKMÜN KESİNLEŞMESİNE KADAR DEVAM
EDER (HMK m. 335 f. III) 
1262
D– ÖNCE YAPILAN YARGILAMA GİDERLERİNİ
KAPSAMAZ (HMK m. 337 f. III) 
1262
IV. ADLİ YARDIM TALEBİNİN İNCELENMESİ 
1262
A– DURUŞMA YAPMAKSIZIN KARAR
VERİLEBİLİR (HMK m. 337 f. I) 
1262
B– KARARLARA KARŞI İTİRAZ (HMK m. 337 f. II) 
1263
C– RET HALİNDE TEKRAR TALEPTE
BULUNULABİLİR (HMK m. 337 f. II) 
1263
V. ADLİ YARDIM KARARININ SONUÇLARI 
1263
A– ADLİ YARDIM KARARININ KALDIRILMASI
(HMK m. 338) 
1263
1– Kasten veya Ağır Kusuru Sonucu Yanlış Bilgi
Verdiği Ortaya Çıkarsa 
1263
2– Mali Durumunun Yeteri Derecede İyileştiği
Anlaşılırsa 
1264
B– ADLİ YARDIMLA ERTELENEN YARGILAMA
GİDERLERİNİN TAHSİLİ (HMK m. 339) 
1264
C– ADLİ YARDIM KARARIYLA ATANAN
AVUKATIN ÜCRETİNİN ÖDENMESİ
(HMK m. 340) 
1265
& 48. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
YARGILAMANIN İADESİ 
1267
I. GENEL OLARAK 
1267
II. YARGILAMANIN İADESİ 
1268
A– YARGILAMANIN İADESİ SEBEPLERİ
(HMK m. 375) 
1268
1– Mahkemenin Uygunsuz Teşekkül Etmiş Olması 
1268
2– Bakamayacak Hâkimin Karar Vermiş veya Karara
Katılmış Bulunması 
1268
3– Vekil veya Temsilci Olmayanla Davanın Görülüp
Karara Bağlanması 
1268
4– Elde Edilemeyen Belgenin Ele Geçirilmiş Olması 
1269
a. Belge Kararı Etkileyecek Nitelikte Olmalıdır 
1269
b. Belge Karar Kesinleştikten Sonra Ele
Geçirilmiş Olmalıdır 
1269
c. Belge Karardan Önce Düzenlenmiş Olmalıdır 
1269
d. Belge Elde Olmayan Nedenlerle Verilememiş
Olmalıdır 
1269
5– Karara Dayanak Senedin Sahte Olduğunun
Anlaşılması 
1269
6– Yalan Tanıklık Yapıldığının Sabit Olması 
1270
7– Bilirkişi veya Tercümanın Gerçeğe Aykırı Beyanda
Bulunduğunun Sabit Olması 
1270
8– Tarafın Karara Dayanak Yemini Yalan Yere Ettiğinin
Sabit Olması 
1270
9– Karara Esas Hükmün, Kesinleşmiş Başka Bir
Hükümle Ortadan Kalkmış Olması 
1271
10– Lehine Karar Verilen Tarafın Hileli Bir Davranışta
Bulunmuş Olması 
1271
11– İkinci Davada, Öncekine Aykırı Verilen Hükmün
Kesinleşmiş Olması 
1271
12– Kararın Aykırılığının Avrupa İnsan Hakları
Mahkemesinin Kararıyla Tespit Edilmiş Olması 
1272
B– YARGILAMANIN İADESİ USULÜ 
1273
1– İnceleyecek Mahkeme 
1273
a. Bir Dava Olarak Açılır 
1273
b. Yeni Esas Numarası Verilir 
1274
c. Kararı Veren Mahkemece İncelenir 
1275
d. Talep, Varsa Yerine Geçen Mahkemeye
Yapılır 
1275
e. Kurulmuşsa Dava Aile Mahkemesine
Devredilmelidir 
1276
f. İlk Davanın Devamı Sayılır 
1277
2– Teminat 
1277
3– Taraflar 
1277
4– Süre 
1278
5– Talebin Ön İncelemesi 
1278
6– Yeniden Yargılama veya Hükmün İptali 
1279
& 49. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
İHTİYATİ TEDBİR 
1281
I. İHTİYATİ TEDBİR ŞARTLARI (HMK m. 389) 
1281
A– HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN ÖNEMLİ ÖLÇÜDE
ZORLAŞACAK OLMASI 
1281
B– HAKKIN ELDE EDİLMESİNİN İMKÂNSIZ HÂLE
GELECEK OLMASI 
1281
C– GECİKME SEBEBİYLE BİR SAKINCANIN
DOĞACAK OLMASI 
1282
D– GECİKME SEBEBİYLE CİDDİ BİR ZARARIN
DOĞACAK OLMASI 
1282
II. İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ (HMK m. 390) 
1282
A– DAVANIN TARAFLARI İSTEYEBİLİR 
1282
B– İLGİLİ MAHKEMEDEN TALEP EDİLİR
(HMK m. 390 f. I) 
1282
1– Dava Açılmadan Önce 
1283
2– Dava Açıldıktan Sonra 
1283
C– KARŞI TARAF DİNLENMEDEN TEDBİRE KARAR
VERİLEBİLİR (HMK m. 390 f. II) 
1283
D– İHTİYATİ TEDBİR SEBEBİ VE TÜRÜ
AÇIKLANMALIDIR (HMK m. 390 f. III) 
1284
E– HAKLILIK YAKLAŞIK OLARAK İSPAT EDİLMİŞ
OLMALIDIR (HMK m. 390 f. III) 
1284
F– BASİT YARGILAMA USULÜNE GÖRE
İNCELENMELİDİR (HMK m. 316 f. I/c) 
1284
III. İHTİYATİ TEDBİR KARARI (HMK m. 391) 
1285
A– İHTİYATİ TEDBİR KARARI VERİLMESİ 
1285
1– Her Türlü Tedbire Karar Verilebilir
(HMK m. 391 f. I) 
1285
2– Reddi Hâlinde Kanun Yoluna Başvurulabilir
(HMK m. 391 f. III) 
1285
3– Kapsamı Kanuna Uygun Olmalıdır
(HMK m. 391 f. II) 
1286
4– Adli Tatilde de Verilebilir (HMK m. 103 f. I/a) 
1286
B– İHTİYATİ TEDBİRDE TEMİNAT GÖSTERİLMESİ
(HMK m. 392) 
1286
C– İHTİYATİ TEDBİR KARARININ UYGULANMASI
(HMK m. 393) 
1287
D– İHTİYATİ TEDBİR KARARINA İTİRAZ
(HMK m. 394) 
1287
1– İtiraz Edebilecekler 
1287
2– İtiraz Süresi 
1288
3– İtiraz Şekli 
1288
4– İtirazın İncelenmesi 
1288
5– İtiraz Hakkında Verilen Karara Karşı Kanun Yolu
Açıktır 
1288
E– İHTİYATİ TEDBİRİN DEĞİŞTİRİLMESİ VEYA
KALDIRILMASI 
1289
1– Teminat Karşılığı Olarak (HMK m. 395) 
1289
2– Durum ve Koşulların Değişmesi Sebebiyle
(HMK m. 396) 
1290
F– İHTİYATİ TEDBİRİ TAMAMLAYAN İŞLEMLER
(HMK m. 397) 
1290
G– İHTİYATİ TEDBİRE MUHALEFETİN CEZASI
(HMK m. 398) 
1290
H– İHTİYATİ TEDBİRİN HAKSIZLIĞINDAN
KAYNAKLANAN TAZMİNAT (HMK m. 399) 
1291
I– İHTİYATİ TEDBİRİN HAKSIZLIĞINDAN
HAKİMİN SORUMLULUĞU (HMK m. 46) 
1291
& 50. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
DELİL TESPİTİ 
1293
I. GENEL OLARAK 
1293
II. DELİL TESPİTİ İSTEME ZAMANI 
1293
A– GÖRÜLMEKTE OLAN BİR DAVADA
İSTENEBİLİR (HMK m. 400 f. I) 
1293
B– İLERİDE AÇILACAK DAVA İÇİN İSTENEBİLİR
(HMK m. 400 f. I) 
1293
III. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN GERÇEKLEŞMESİ 
1294
A– HUKUKİ YARARIN VARLIĞI GEREKİR
(HMK m. 400 f. II) 
1294
B– DELİL TESPİTİ TALEBİ DİLEKÇEYLE YAPILIR
(HMK m. 402 f. I) 
1294
C– TESPİT GİDERLERİ AVANS OLARAK ÖDENİR
(HMK m. 402 f. II) 
1294
IV. DELİL TESPİTİ TALEBİNİN İNCELENMESİ 
1294
A– GÖREV VE YETKİ KOŞULU
GERÇEKLEŞMELİDİR (HMK m. 401) 
1295
B– TALEP HAKLI BULUNURSA KARAR
DİLEKÇEYLE BİRLİKTE KARŞI TARAFA
TEBLİĞ EDİLİR (HMK m. 402 f. III) 
1295
C– ACELE HÂLLERDE TEBLİGAT YAPILMAKSIZIN
TESPİT YAPILABİLİR (HMK m. 403) 
1296
D– KARARIN YERİNE GETİRİLMESİNDE O DELİLİN
TOPLANMASINA İLİŞKİN HÜKÜMLER
UYGULANIR (HMK m. 404) 
1296
V. DELİL TESPİTİNİN SONUÇLARI 
1297
A– DELİL TESPİTİ DOSYASI ASIL DAVA
DOSYASININ EKİ SAYILIR (HMK m. 405) 
1297
B– DELİL TESPİTİ KESİN DELİL NİTELİĞİNDE
DEĞİLDİR 
1297
C– DELİL TESPİTİ GİDERLERİ HAKLILIK ORANINA
GÖRE PAYLAŞTIRILIR (HMK m. 326 f. II) 
1298
D– DELİL TESPİTİ YAPILDIĞI KİŞİYE KARŞI
GEÇERLİDİR 
1298
& 51. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARININ
BİRLEŞTİRİLMESİ 
1299
I. AYNI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN
MAHKEMELERDE AÇILAN DAVALARIN
BİRLEŞTİRİLMESİ 
1299
A– AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK
MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR
BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. I) 
1299
1– Bağımsız Dava Olabilir 
1299
2– Karşı Dava Olabilir 
1300
B– AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI
BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV) 
1300
1– Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden
Doğması 
1300
2– Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini
Etkileyecek Nitelikte Bulunması 
1300
C– TALEP ÜZERİNE VEYA KENDİLİĞİNDEN
BİRLEŞTİRİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I) 
1300
1– Talep Üzerine Birleştirilebilir 
1300
2– Kendiliğinden Birleştirilebilir 
1300
D– BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN
AÇILDIĞI MAHKEMECE VERİLİR
(HMK m. 166 f. I) 
1301
E– BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER
AŞAMASINDA VERİLEBİLİR (HMK m. 166 f. I) 
1301
F– DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI
MAHKEMEDE BİRLEŞTİRİLEBİLİR 
1301
G– BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI
MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. I) 
1301
H– BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK
MAHKEMEYE BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III) 
1301
I– BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER
AYRI OLARAK DEĞERLENDİRİLİR 
1301
İ– BİRLEŞEN DAVALAR BAĞIMSIZLIKLARINI
KORURLAR 
1302
II. AYRI YARGI ÇEVRESİNDE YER ALAN
MAHKEMELERDE AÇILAN DAVALARIN
BİRLEŞTİRİLMESİ 
1302
A– AYNI DÜZEY VE SIFATTAKİ HUKUK
MAHKEMELERİNDE AÇILMIŞ DAVALAR
BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. II) 
1303
B– AÇILMIŞ DAVALAR ARASINDA BAĞLANTI
BULUNMALIDIR (HMK m. 166 f. IV) 
1303
1– Davaların Aynı veya Birbirine Benzer Sebeplerden
Doğması 
1303
2– Biri Hakkında Verilecek Hükmün Diğerini
Etkileyecek Nitelikte Bulunması 
1303
C– TALEP ÜZERİNE BİRLEŞTİRİLEBİLİR
(HMK m. 166 f. II) 
1304
D– BİRLEŞTİRME KARARI İKİNCİ DAVANIN
AÇILDIĞI MAHKEMECE VERİLİR
(HMK m. 166 f. II) 
1304
E– BİRLEŞTİRME KARARI DAVANIN HER
AŞAMASINDA TALEP EDİLEBİLİR
(HMK m. 166 f. I) 
1305
F– DAVALAR İLK DAVANIN AÇILDIĞI
MAHKEMEDE BİRLEŞTİRİLEBİLİR 
1305
G– BİRLEŞTİRME KARARI İLK DAVANIN AÇILDIĞI
MAHKEMEYİ BAĞLAR (HMK m. 166 f. II) 
1306
H– BİRLEŞTİRME KARARI DERHÂL İLK
MAHKEMEYE BİLDİRİLİR (HMK m. 166 f. III) 
1307
I– BİRLEŞTİRİLEN DAVALARDAKİ TALEPLER
AYRI OLARAK DEĞERLENDİRİLİR 
1307
İ– BİRİNCİ DAVANIN AÇILDIĞI MAHKEME,
TALEBİN KABULÜ İLE DAVALARIN
BİRLEŞTİRİLMESİNE İLİŞKİN KARARIN
KESİNLEŞMESİNDEN İTİBAREN BUNUNLA
BAĞLIDIR (HMK m. 166 f. II) 
1307
III. KANUN YOLLARI (HMK m. 166 f. V, 168) 
1308
& 52. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
ZAMANAŞIMI 
1311
I. GENEL OLARAK 
1311
II. ZAMANAŞIMI 
1311
A– EŞYALAR MEVCUT İSE 
1312
B– EŞYALAR MEVCUT DEĞİLSE 
1319
1– On Yıllık Zamanaşımı Süresi Vardır 
1319
2– Zamanaşımı Boşanma Kararının Kesinleşme
Tarihinden Başlar 
1322
& 53. ZİYNET VE EŞYA İÇİN BAĞIŞLAMANIN GERİ
ALINMASI 
1325
I. BAĞIŞLAMANIN GERİ ALINMASI KOŞULLARI 
1325
A– AĞIR BİR SUÇ İŞLENMİŞSE 
1325
B– YÜKÜMLÜLÜKLERE ÖNEMLİ ÖLÇÜDE AYKIRI
DAVRANILMIŞSA 
1326
C– YÜKLEME YERİNE GETİRİLMEMİŞSE 
1327
II. BAĞIŞLAMANIN GERİ ALINMASI DAVASI 
1327
A– NİTELEME DOĞRU YAPILMALIDIR (HMK m. 33) 
1327
B– DAVA SÜRESİ İÇİNDE AÇILMALIDIR 
1328
C– GENEL İSPAT KURALLARI UYGULANMALIDIR 
1330
D– İLGİLİ DAVA SONUCU BEKLENMELİDİR 
1330
E– BAĞIŞLANANIN ELİNDE KALAN
İSTENMELİDİR 
1332
F– GENEL MAHKEMELER GÖREVLİDİR 
1332
& 54. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA DOSYA
İLE İLGİLİ İŞLEMLER 
1337
I. DOSYANIN DÜZENLENMESİ 
1337
A– DOSYAYA BELGE KONULMASI (HMK m. 159 f. I) 
1337
B– DOSYANIN BAŞKA YERE GÖNDERİLMESİ
(HMK m. 159 f. II) 
1337
C– DOSYA İÇİN DİZİ LİSTESİNİN DÜZENLENMESİ
(HMK m. 160) 
1338
II. DOSYANIN İNCELENMESİ 
1338
A– DOSYANIN HÂKİMİN İNCELEMESİNE HAZIR
TUTULMASI (HMK m.162) 
1338
B– DOSYANIN TARAFLARCA İNCELENMESİ
(HMK m. 161) 
1338
C– DOSYANIN İLGİLİLERCE İNCELENMESİ
(HMK m. 161) 
1338
III. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI
(HMK m. 150) 
1339
A– TARAFLAR USULÜNE UYGUN ŞEKİLDE DAVET
EDİLMİŞ OLMALIDIR (HMK m. 150 f. I) 
1339
B– DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI
KOŞULLARI GERÇEKLEŞMELİDİR 
1340
1– Taraflar Duruşmaya Gelmemiş ve Mazeret Dilekçesi
Göndermemiş Olabilir (HMK m. 150 f. I) 
1340
2– Taraflar Duruşmaya Gelip Davayı Takip
Etmeyeceklerini Bildirmiş Olabilir
(HMK m. 150 f. I) 
1341
3– Taraflar Duruşmaya Gelmemiş ve Mazeret Dilekçesi
Gönderilmiş Olabilir 
1341
a. Mazeret Kabul Edilirse Yeni Duruşma Günü
Belirlenir 
1341
b. Mazeret Kabul Edilmezse Dosya İşlemden
Kaldırılır 
1342
4– Taraflardan Biri Duruşmaya Gelmemiş Diğeri
Gelmiş Olabilir 
1342
a. Gelen Tarafın Talebi Üzerine Dosya İşlemden
Kaldırılır (HMK m. 150 f. II) 
1342
b. Gelen Tarafın Talebi Üzerine Gelmeyenin
Yokluğunda Duruşmaya Devam Edilir
(HMK m. 150 f. II) 
1343
5– Duruşma Gününün Belli Edilmesi İçin Başvuru
Gereken Hâllerde Gün Tespit Ettirilmemiş Olabilir
(HMK m. 150 f. III) 
1343
C– GEÇERLİ BİR ÖZRÜ OLMAKSIZIN DURUŞMAYA
GELMEYEN TARAF YOKLUĞUNDA YAPILAN
İŞLEMLERE İTİRAZ EDEMEZ. (HMK m. 150 f. I) 
1343
IV. DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ DAVANIN
YENİLENMESİ 
1344
A– DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ OLAN
DAVA ÜÇ AY İÇİNDE YENİLENEBİLİR
(HMK m. 150 f. IV) 
1344
1– Dava İşlemden Kaldırıldığı Tarihten Başlayarak Üç
Ay İçinde Yenilenebilir 
1344
2– Dava Taraflardan Birinin Dilekçe İle Başvurusu
Üzerine Yenilenebilir 
1345
3– Yenileme Dilekçesi Duruşma Gün, Saat ve Yeri İle
Birlikte Taraflara Tebliğ Edilir 
1345
4– Bir Ay Geçtikten Sonra Yenileme Talebinde Yeniden
Harç Alınır 
1346
a. Harç Yenileyen Tarafça Ödenir 
1347
b. Harç Karşı Tarafa Yüklenemez 
1347
c. Harç Verilerek Yenilenen Dava Eski Davanın
Devamı Sayılır 
1347
5– Sonradan Yenilenmiş Olan Dava İlk Yenilenmeden
Sonra Bir Defadan Fazla Takipsiz Bırakılamaz
(HMK m. 150 f. VI) 
1347
B– DOSYASI İŞLEMDEN KALDIRILMIŞ OLAN
DAVA ÜÇ AY İÇİNDE YENİLENMEYEBİLİR
(HMK m. 150 f. V) 
1348
1– Dava Sürenin Dolduğu Gün İtibarıyla Açılmamış
Sayılır 
1348
2– Mahkemece Kendiliğinden Karar Verilerek Kayıt
Kapatılır 
1348
3– Açılmamış Sayılan Davadaki Talep Dahi Vaki
Olmamış Sayılır (HMK m. 150 f. VII) 
1348
& 55. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
ÖN SORUN VE BEKLETİCİ SORUN 
1349
I. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
ÖN SORUN (HMK m. 163– 164) 
1349
A– ÖN SORUNUN İLERİ SÜRÜLMESİ (HMK m. 163) 
1349
1– İleri Sürebilecek Olan 
1349
2– İleri Sürme Şekli 
1349
a. Dilekçe Vermek Suretiyle İleri Sürme 
1349
b. Duruşma Sırasında Sözlü Olarak İleri Sürme 
1349
B– ÖN SORUNUN İNCELENMESİ (HMK m. 164) 
1349
1– Cevabını Bildirmesi İçin Diğer Tarafa Tefhim veya
Tebliğ Eder (HMK m. 164 f. I) 
1350
2– Uyuşmazlık Varsa Hâkim Gerekirse Tarafları Davet
Edip Dinledikten Sonra Kararını Verir
(HMK m. 164 f. II) 
1350
3– Ön Sorun Hakkındaki Karar Taraflara Tefhim veya
Tebliğ Edilir (HMK m. 164 f. III) 
1350
II. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
BEKLETİCİ SORUN (HMK m. 163– 165) 
1350
A– HÜKÜM VERİLEBİLMESİNDE BEKLETİCİ
SORUN (HMK m. 165 f. I) 
1350
B– DAVANIN İNCELENMESİ VE
SONUÇLANDIRILMASINDA BEKLETİCİ SORUN
(HMK m. 165 f. II) 
1352
& 56. NİŞANIN BOZULMASI SEBEBİYLE HEDİYE ZİYNET VE
EŞYALARIN GERİ VERİLMESİ 
1353
I. GENEL OLARAK 
1353
II. KOŞULLARI 
1353
A– GEÇERLİ NİŞANLILIK BULUNMALIDIR 
1354
1– Evlenme Vaadi Olmadan Birlikte Yaşayan İsteyemez 1354
2– Flört Eden İsteyemez 
1356
3– Sevgili Gibi Davranan İsteyemez 
1356
4– Aynı Evi Paylaşan İsteyemez 
1356
5– Hayat Ortaklığı Sürdüren İsteyemez 
1357
6– Serbest Yaşayan İsteyemez 
1357
B– NİŞANLILIK SONA ERMİŞ OLMALIDIR 
1357
1– Sona Erme Sebebi 
1357
a. Evlenme Sebebiyle Sona Ererse 
1358
b. Evlenme Dışındaki Bir Sebeple Sona Ererse 
1358
2– Sona Ermede Kusur Aranmaz 
1358
C– HEDİYE VERİLMİŞ OLMALIDIR 
1359
1– Hediye Kavramı 
1359
a. Başlık 
1360
b. Ağırlık 
1360
c. Kalın 
1360
d. Drahoma 
1360
e. Mektup 
1361
f. Fotoğraf 
1361
2– Hediyenin Zamanı 
1361
a. Nişanlanmadan Önce 
1361
b. Nişanlanma Sırasında 
1361
c. Nişanlanmadan Sonra 
1362
3– Hediyenin Konusu 
1362
a. Nişanlıların Birbirlerine Verdikleri Hediyeler 
1362
b. Nişanlıya Verilen Hediyeler 
1363
aa. Ana ve Babanın Verdiği Hediyeler 
1363
bb. Ana ve Baba Gibi Davrananların Verdiği
Hediyeler 
1363
4– Hediyenin Amacı 
1365
a. Evlenmeye Olan İnancı Yükseltmek 
1366
b. İlişkileri Güçlendirmek 
1366
c. Bağlılığı Çoğaltmak 
1366
d. Sevgi ve Saygıyı Artırmak 
1366
D– HEDİYE ALIŞILMIŞIN DIŞINDA OLMALIDIR 
1367
1– Alışılmış Hediye 
1367
2– Alışılmışın Dışında Hediye 
1367
a. Değeri Fazla Olan Hediye 
1369
b. Örf ve Adete göre Alışılmamış Olan Hediye 
1370
E– HEDİYELERİN GERİ VERİLMESİ TALEP
EDİLMELİDİR 
1373
1– Aynen Geri Verilmelidir 
1373
2– Aynen yoksa Mislen Geri Verilmelidir 
1373
3– Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerinin Uygulanması 
1374
a. Üçüncü Kişiden İstenemez 
1374
b. İyiniyetli Davranmışsa 
1375
aa. Elinden Çıkarmışsa 
1375
bb. Tüketmişse 
1375
cc. Eskimişse 
1376
dd. Karşılık Almışsa 
1377
c. Kötü Niyetli Davranmışsa 
1377
II. USUL HÜKÜMLERİ 
1377
A– GÖREVLİ MAHKEME 
1378
B– YETKİLİ MAHKEME 
1378
C– TARAFLAR 
1378
1– Davacı 
1378
a. Nişanlılar 
1379
b. Nişanlıların Ana ve Babası 
1379
c. Nişanlıların Ana ve Babası Gibi Davrananlar 
1379
d. Ölüm Halinde İlgilinin Mirasçıları 
1385
2– Davalı 
1385
D– FERAGAT 
1385
E– HAKKIN DEVRİ 
1385
F– ZAMANAŞIMI (TMK m. 123) 
1385
G– İSTEK 
1387
1– İstek Belirli Olmalıdır 
1387
2– İstek Dışı Karar Verilmemelidir 
1388
H– İSPAT 
1389
1– İspat Yükü 
1389
2– İspat Araçları 
1389
3– İspatın Konusu 
1395
a. Hediye Edilme İspatlanmalıdır 
1395
b. Alışılmışın Dışında Olduğu İspatlanmalıdır 
1395
c. İade Edilmediği İspatlanmalıdır 
1396
I– YARGILAMA GİDERİ 
1396
1– Kural Olarak 
1396
2– Kısmen Haklı Çıkılırsa 
1398
3– Aleyhine Hüküm Verilenler Birden Fazla İse 
1398
İ– VEKALET ÜCRETİ 
1399
J– KARARIN ÖZELLİĞİ 
1400
1– Duraksama Yaratmamalıdır 
1400
2– Gerekçeli Olmalıdır 
1400
3– Kısa Karar Uygun Olmalıdır 
1401
K– HÜKÜM FIKRASI 
1401
1– Taraflara Yükletilen Borç ve Tanınan Haklar Ayrı
Ayrı Gösterilmelidir 
1401
2– Kısa Kararla Gerekçeli Karar Arasında Çelişki
Olmamalıdır 
1402
3– Gerekçe İle Hüküm Arasında Çelişki Olmamalıdır 
1403
L– KESİNLİK SINIRI 
1403
1– İstinaf Kesinlik Sınırı 
1403
2– Temyiz Kesinlik Sınırı 
1403
& 57. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA
HÂKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 
1405
I. DEVLETİN SORUMLULUĞU VE RÜCU
(HMK m. 46) 
1405
A– DEVLET ALEYHİNE TAZMİNAT DAVASI
BELİRLİ SEBEPLERE DAYANILARAK
AÇILABİLİR 
1405
1– Kayırma, Taraf Tutma, Kin veya Düşmanlık
Sebebiyle Hüküm veya Karar Verilmiş Olması 
1405
2– Menfaat Sebebiyle Kanuna Aykırı Hüküm veya
Karar Verilmiş Olması 
1405
3– Açık ve Kesin Bir Kanun Hükmüne Aykırı Karar
veya Hüküm Verilmiş Olması 
1405
4– Duruşma Tutanağında Bulunmayan Bir Sebebe
Dayanılarak Hüküm Verilmiş Olması 
1406
5– Değiştirilerek, Tahrif Edilerek veya Söylenmeyen Bir
Sözün Hüküm ya da Karara Etkili Olacak Şekilde
Söylenmiş Gibi Gösterilerek Hüküm Verilmiş
Olması 
1406
6– Hakkın Yerine Getirilmesinden Kaçınılmış Olması 
1406
B– TAZMİNAT DAVASININ AÇILMASI, HÂKİME
KARŞI BİR CEZA SORUŞTURMASININ
YAPILMASI YAHUT MAHKÛMİYET ŞARTINA
BAĞLANAMAZ 
1406
C– SORUMLU HÂKİME RÜCÜ SÜRESİ 
1407
II. DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT
DAVASININ AÇILACAĞI MAHKEME (HMK m. 47) 
1407
III. DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT
DAVASINDA DAVA DİLEKÇESİ VE DAVANIN
İHBARI (HMK m. 48) 
1407
A DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT
DAVASINDA DAVA DİLEKÇESİ 
1408
B– DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT
DAVASINDA DAVANIN İHBARI 
1408
IV. DEVLET ALEYHİNE AÇILAN TAZMİNAT
DAVASININ REDDİ HÂLİNDE VERİLECEK CEZA
(HMK m. 49) 
1408
& 58. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA VEKÂLET 
1409
I. GENEL OLARAK 
1409
A– YASAL TEMSİL (HMK m. 52) 
1409
1– Veli (TMK m. 342 f. I) 
1410
2– Vasi (TMK m. 403 f. I, 448) 
1412
3– Kayyım (TMK m. 426, 427, 459, 460) 
1414
4– Yasal danışman (TMK m. 429) 
1416
B– İRADİ TEMSİL (HMK m. 71–83) 
1417
1– Zorunlu Değildir (1136 SK m. 35 f. III, c. 1,
HMK m. 71) 
1417
2– Sadece Baroda Kayıtlı Avukatlar Temsil Edebilir
(1136 SK m. 35 f. I) 
1417
3– Stajyer, Avukatın Takip Ettiği Ziynet ve Eşya
Alacağı Davası Duruşmasına Giremez
(1136 SK m. 26 f. I) 
1418
II. VEKİL ARACILIĞIYLA DAVA AÇILMASI 
1418
A– DAVA TAYİN EDİLEN VEKİL ARACILIĞIYLA
AÇILABİLİR 
1418
1– Dava Ehliyeti Bulunan Herkes Vekil Atayabilir
(HMK m. 71) 
1418
2– Birden Fazla Vekil Görevlendirilebilir (HMK m. 75) 
1418
3– Borçlar Kanununun Temsile İlişkin Hükümleri
Uygulanır (HMK m. 72) 
1419
4– Vekâletnamenin Aslı veya Örneğinin Dava
Dosyasına İbraz Edilmesi Zorunludur
(HMK m. 76 f. I, 77 f. I) 
1419
a. Noter Tarafından Onaylanan veya Düzenlenen
Vekâletname Bulunmalıdır 
1421
b. Vekâletname Her Dosya İçin İbraz Edilmelidir 
1421
c. Aslına Uygun Örneği Avukat Tarafından
Onaylanmış Olmalıdır 
1422
e. Vekâletnamelere, Baro Pulu Yapıştırılmalıdır 
1424
f. Vekâletname Usulüne Uygun Düzenlenmelidir 
1425
aa. İlgilinin İşitme, Konuşma veya Görme
Özürlü Olması (Noterler Kanunu m. 73) 
1425
bb. İlgilinin Okur Yazar Olmaması
(Noterler Kanunu m. 87) 
1426
cc. İlgilinin İmza Bilmemesi
(Noterler Kanunu m. 75) 
1426
dd. Yetki Belgesine Dayanma 
1428
g. Vekil Türkiye Barolarından Birine Kayıtlı
Olmalıdır 
1428
B– DAVADA KENDİSİNİ VEKİL ARACILIĞIYLA
TEMSİL ETTİRMESİ KARARI VERİLEBİLİR 
1429
1– Davasını Bizzat Takip Edebilecek Ehliyette
Olmaması Sebebiyle (HMK m. 80) 
1429
a. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır 
1429
b. Karara Uymayan Taraf Hakkında Yokluğu
2– Davasını Kendisi Takip Eden Kimsenin Duruşmada
Uygun Olmayan Tutum ve Davranışta Bulunması
Sebebiyle (HMK m. 79 f. II) 
1429
a. Hâkim Kendisini Uyarmış Olmalıdır 
1429
b. Uyarıya Uyulmamış Olmalıdır 
1429
c. Temsile Gerek Görülmelidir 
1430
aa. Uygun Bir Süre Tanınmalıdır 
1430
bb. Karara Uymayan Taraf Hakkında
İşlem Yapılır 
1430
C– DAVAYI TAYİN EDİLEN VEKİL TAKİP
EDİLEBİLİR 
1430
1– Genel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar 
1430
a. Davanın Takibi İçin Gereken Bütün İşlemleri
Yapma Yetkisi (HMK m. 73 f. I) 
1430
b. Hükmün Yerine Getirilmesi Yetkisi
(HMK m. 73 f. I) 
1430
c. Yargılama Giderlerinin Tahsili İle Makbuz
Verme Yetkisi (HMK m. 73 f. I) 
1431
d. Sınırlandırıcı İşlemler Karşı Taraf Yönünden
Geçersizdir (HMK m. 73 f. II) 
1431
2– Özel Yetki Kapsamında Kalan Hususlar
(HMK m. 74) 
1431
a. Sulh Olamaz 
1431
b. Hâkimi Reddedemez 
1431
c. Davanın Tamamını Islah Edemez 
1431
d. Başkasını Tevkil Edemez 
1431
e. Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yollarına
Başvuramaz 
1432
f. Davadan Feragat Edemez 
1432
g. Kanun Yollarından Feragat Edemez 
1432
h. Yargılamanın İadesi Yoluna Gidemez 
1432
ı. Hâkimlerin Fiilleri Sebebiyle Devlet Aleyhine
Tazminat Davası Açamaz 
1432
3– Vekilinin Açıklamalarına İtiraz Etmeyen Hazır Taraf
Açıklamalara Rıza Göstermiş Sayılır (HMK m. 78) 
1432
4– Avukat Sebebiyle Yargılama Başka Bir Güne
Bırakılamaz 
1433
a. Avukat Tutmak İstenmesi Sebep Değildir
(HMK m. 77 f. III) 
1433
b. Avukatın İstifa Etmesi Sebep Değildir
(HMK m. 77 f. IV) 
1433
c. Avukatın Azledilmesi Sebep Değildir
(HMK m. 77 f. IV) 
1433
d. Avukatın Dosyayı İncelememiş Olması Sebep
Değildir (HMK m. 77 f. IV) 
1433
aa. Geçerli Bir Özür Bulunmamalıdır 
1433
bb. Verilen Süre Sonunda Davaya Devam
Olunur 
1433
III. VEKÂLETNAMESİZ DAVA AÇILMASI VE İŞLEM
YAPILMASI (HMK m. 77) 
1433
A– GECİKMESİNDE ZARAR DOĞABİLECEK HÂL
BULUNMALIDIR 
1434
B– MAHKEME KESİN SÜRE VERMELİDİR 
1434
1– Kesin Süre İçinde Vekâletname Verilmezse 
1434
a. Dava Açılmamış veya Gerçekleştirilen
İşlemler Yapılmamış Sayılır 
1434
b. Vekâletname İbraz Etmeyen Avukat Ödemeye
Mahkûm Edilir 
1434
aa. Celse Harcı İle Diğer Yargılama
Giderleri 
1434
bb. Karşı Tarafın Uğradığı Zararlar 
1434
c. Kötüniyetle Yapan Avukat Yazıyla Bildirilir 
1435
2– Asıl Taraf Yapılan İşlemleri Kabul Ettiğini
Dilekçeyle Mahkemeye Bildirmezse 
1435
IV. VEKİLİN VEKÂLET GÖREVİNİN SONA ERMESİ 
1435
A– VEKİLİN AZLİ (HMK m. 81, 83) 
1435
B– VEKİLİN İSTİFASI (HMK m. 81, 82) 
1436
C– VEKİLİN DURUŞMADA UYGUN OLMAYAN
TUTUM VE DAVRANIŞI (HMK m. 79 f. I) 
1438
D– ÖLÜM (TBK m. 43 f. I, 513) 
1438
1– Vekilin Ölümü ve Gaipliği 
1438
2– Vekil Edenin Ölümü ve Gaipliği 
1438
E– MEDENÎ HAKLARI KULLANMA EHLİYETİNİ
KAYBETME (TBK m. 43 f. I, 513) 
1439
1– Vekilin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini
Kaybetmesi 
1439
2– Vekil Edenin Medenî Hakları Kullanma Ehliyetini
Kaybetmesi 
1439
F– İFLÂS (TBK m. 43 f. I, 513) 
1439
1– Vekilin İflası 
1439
2– Vekil Edenin İflası 
1439
G– VEKİLİN MESLEKTEN ÇIKARILMASI,
AYRILMASI, TEDBİREN İŞTEN
YASAKLANMASI 
1440
H– İLK AVUKAT MUVAFAKAT ETMEDİĞİ HALDE
BAŞKA AVUKATA VEKALET VERİLMESİ
(1136 SK m. 172 f. III) 
1440
& 59. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA İSTİCVAP 
1441
I. GENEL OLARAK 
1441
II. SORGULANMA KAVRAMI (HMK m. 169–175) 
1441
A– SORGULANMA VAKIAYA YÖNELİK OLABİLİR 
1442
1– Taraflardan Biri Sorgulanabilir 
1442
2– Kendi Aleyhine Vakıalar İçin Sorgulanabilir 
1442
3– Bir veya Birden Çok Vakıa İçin Sorgulanabilir 
1442
B– SORGULANMA İKRAR ELDE ETMEK İÇİN
YAPILABİLİR 
1442
III. DİNLENİLME KAVRAMI (HMK m. 31, 144 f. I) 
1442
A– AÇIKLAMA AMAÇLI DİNLENİLME (HMK m. 31) 
1442
1– Belirsiz Hususlarda Dinlenilme 
1443
2– Çelişkili Hususlarda Dinlenilme 
1443
B– VAKIALAR HAKKINDA DİNLENİLME
(HMK m. 144 f. I) 
1443
& 60. ZİYNET VE EŞYA ALACAĞI DAVALARINDA KANUN
YOLLARI 
1445
I. GENEL OLARAK 
1445
II. OLAĞAN KANUN YOLLARI
(HMK m. 341–362, 364–373) 
1445
A– İSTİNAF (HMK m. 341–360) 
1446
B– TEMYİZ (HMK m. 361–362, 364–373) 
1446
III. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLLARI
(HMK m. 363, 374–381) 
1451
A– YARGILAMANIN İADESİ (HMK m. 374–381) 
1452
B– KANUN YARARINA TEMYİZ (HMK m. 363) 
1453
KAVRAM DİZİNİ 
1455