1. YÖNETİM, KAMU YÖNETİMİ VE YERİNDEN YÖNETİM
19
1.1. Yönetim Kavramı ve Yönetimden Yönetişime Geçiş
19
1.2. Kamu Yönetimi ve Kamu Yönetiminin Anayasal İlkeleri
20
1.2.1. Türk Kamu Yönetimi ve Devlet Sisteminde Yeni Dönem: Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ve Kamu Yönetimi
22
1.2.2. Kamu Yönetiminin Anayasal ilkeleri
26
1.2.2.1. “Merkezden Yönetim” ve “Yetki Genişliği” İlkesi
26
1.2.2.2. “Yerinden Yönetim” İlkesi
28
1.2.2.3. “Kamu Tüzel Kişiliği” İlkesi
30
1.2.2.4. “İdarenin Bütünlüğü” ve “Yasallık” İlkesi
31
1.2.2.5. “Denetim” İlkesi ve “İdari Vesayet Denetimi”
32
1.2.3. Kamu Yönetiminde Öngörülen Yasal (Yeni) İlkeler
34
1.3. Kamu Yönetiminde Merkezden Yönetim ve Yerinden Yönetim Ayırımı
36
1.4. Bölge Yerel Yönetimi ve Bölgesel Kalkınma–Planlama İlişkisi
38
1.5. Yerel ve Bölgesel Kamu Hizmetleri
40
2. YERİNDEN YÖNETİMLERİN UYGULANMA BİÇİMLERİ, ÖZELLİKLERİ VE TARİHİ GELİŞİMİ
41
2.1. Yerinden Yönetimlerin Uygulanma Biçimleri (Türleri) ve Özellikleri
41
2.1.1. Yerinden Yönetimlerin Uygulanma Biçimleri
42
2.1.2. Yerinden Yönetimlerin Özellikleri
44
2.2. Yerel Yönetimlerin Tarihsel Gelişim Süreci
45
2.2.1. Kent Devletinden Ulus Devlete Yerel Yönetimler
46
2.2.2. Merkezi (Ulus) Devletler Dönemi ve Yerel Yönetimler
48
3. YERELLİK (SUBSIDIARITY), YEREL ÖZERKLİK, YEREL SİYASET VE YEREL YÖNETİM–DEMOKRASİ İLİŞKİSİ
51
3.1. Yerel Yönetim, Yerel Demokrasi ve Sivil Toplum
51
3.2. Yerelde Demokrasi ya da Demokratik Yerel Yönetim
55
3.3. Yerellik (Subsidiarity) İlkesi, Yerel Özerklik ve Yerel Yönetimler
56
3.3.1. Yerellik (Subsidiarity–Subsidiarite) İlkesi ve Ana İşlevleri
56
3.3.2. Yerel Özerklik Kavramı ve Yerel Yönetimler
58
4. AVRUPA YEREL YÖNETİMLER ÖZERLİK ŞARTI VE DİĞER ULUSLARARASI BELGELERDE YEREL YÖNETİMLER
64
4.1. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı
64
4.2. Yerel Haklar ve Avrupa Kentsel Şartı
69
4.3. Yerel Yönetimlerle İlgili Diğer Uluslararası Belgeler
73
5. YEREL YÖNETİMLERE YÖNELİK YAKLAŞIM VE DEĞERLENDİRMELER
74
5.1. Yerel Yönetimler ve Geleneksel Yaklaşım
75
5.2. Yerel Yönetimler ve Marksist Yaklaşım
76
5.3. Yerel Yönetimler ve Liberal–Neoliberal Yaklaşım
78
5.4. Yerel Yönetimlerin Farklı Açılardan Değerlendirilmesi
82
6. YEREL YÖNETİM UYGULAMALARI VE BAZI ÜLKE ÖRNEKLERİ
87
6.1. Uygulanan Başlıca Yerel Yönetim Sistemleri
87
6.2. Seçilmiş Ülke Örneklerinde Yerel Yönetimler
90
6.2.1. Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD’de) Yerel Yönetimler
90
6.2.1.1. ABD Yerel Yönetimlerinin Hukuksal Altyapısı ve Gelişimi
90
6.2.1.2. ABD Yerel Yönetimlerinin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
91
6.2.1.3. ABD Yerel Yönetimlerinin Mali Yapısı ve Görev Alanları
98
6.2.2. İngiltere’de Yerel Yönetimler
100
6.2.2.1. İngiltere’de Yerel Yönetimlerin Hukuksal Altyapısı ve Gelişimi
100
6.2.2.2. İngiltere Yerel Yönetimlerinin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
101
6.2.2.3. İngiltere’de Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı ve Gelirleri
104
6.2.3. Fransa’da Yerel Yönetimler
105
6.2.3.1. Fransa’da Yerel Yönetimlerin Hukuksal Altyapısı ve Gelişimi
105
6.2.3.2. Fransa’da Yerel Yönetimlerin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
106
6.2.3.3. Fransa’da Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı ve Gelirleri
108
6.2.4. Almanya’da Yerel Yönetimler
109
6.2.4.1. Almanya’da Yerel Yönetimlerin Hukuksal Yapısı ve Gelişimi
109
6.2.4.2. Almanya’da Yerel Yönetimlerin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
110
6.2.4.3. Almanya’da Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı ve Denetimi
115
6.2.5. Finlandiya’da Yerel Yönetimler
116
6.2.5.1. Finlandiya Yerel Yönetimlerinin Hukuksal Yapısı ve Gelişimi
116
6.2.5.2. Finlandiya’da Yerel Yönetimlerin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
116
6.2.5.3. Finlandiya’da Yerel Yönetimlerin Görev ve Yetkileri
119
6.2.5.4. Finlandiya’da Yerel Yönetimlerin Mali Yapısı ve Gelirleri
120
6.2.5.5. Finlandiya’da Yerel Yönetimlerin Personel Yapısı ve Denetimi
121
6.2.6. Brezilya’da Yerel Yönetimler
121
6.2.6.1. Brezilya Yerel Yönetimlerinin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
122
6.2.6.2. Brezilya Yerel Yönetimlerinin Mali Yapısı ve Denetimi
123
6.2.7. Bulgaristan’da Yerel Yönetimler
124
6.2.7.1. Bulgaristan Yerel Yönetimlerinin Hukuksal Altyapısı ve Gelişimi
124
6.2.7.2. Bulgaristan Yerel Yönetimlerinin Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
125
6.2.7.3. Bulgaristan Yerel Yönetimlerinin Mali Kaynakları ve Denetimi
128
6.2.8. Japonya’da Yerel Yönetimler
129
6.2.8.1. Japonya Yerel Yönetimlerinin Hukuksal Altyapısı ve Gelişimi
130
6.2.8.2. Japonya Yerel Yönetimlerinin Türleri, Örgütsel Yapısı ve İşlevleri
130
6.2.8.3. Japonya Yerel Yönetimlerinin Mali Kaynakları ve Denetimi
134
TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLER
TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLER
139
7. CUMHURİYET ÖNCESİ DÖNEMDE YEREL YÖNETİMLER
139
7.1. Tanzimat Öncesi Dönemde Kentsel –Yerel Hizmetlerin Durumu
139
7.2. Tanzimat Sonrası Dönem ve Yönetimde İlk Modernleşme Girişimleri
144
7.3. Tanzimatla Başlatılan Yönetimde Reform Süreci ve Âdemimerkeziyet Tartışmaları
146
7.3.1. Âdemi Merkezci (Yerelci) Anlayış ve Önerileri
147
7.3.2. Merkezi Devletçi–Seçkinci Anlayış ve Önerileri
148
7.3.3. Yerel Yönetimlerde Tanzimat’la Başlayan Yasal–Kurumsal Yapılar ve Cumhuriyet Dönemine Yansıyanlar
149
8. CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİMLERİN GENEL GÖRÜNÜMÜ, GELİŞİMİ VE MEVZUAT ALTYAPISI
152
8.1. Cumhuriyet’in Kuruluşundan Günümüze Yerel Yönetimlerin Genel Görünümü, Gelişimi ve Temel Özellikleri
152
8.2. Türk Yerel Yönetimlerinin Mevzuat Alt Yapısı
155
8.2.1. Anayasalarımızda Yerel Yönetimler
156
8.2.1.1. 1876 Anayasası (Kanun–i Esasi) ve Yerel Yönetimler
156
8.2.1.2. 1921 Anayasası’nda Yerel Yönetimler
157
8.2.1.3. 1924 Anayasası ve Yerel Yönetimler
157
8.2.1.4. 1961 Anayasası ve Yerel Yönetimler
158
8.2.1.5. 1982 Anayasası ve Yerel Yönetimler
158
8.2.2. Yerel Yönetimlerle İlgili Yasalar
160
8.2.3. Yerel Yönetim Mevzuatının Diğer Kaynakları
161
9. TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM UYGULAMASI–I: İL ÖZEL İDARELERİ
162
9.1. İl Özel İdarelerinin Kuruluşu, Gelişimi ve Kurumsal Yapısı
162
9.1.1. İl Özel İdarelerinin Kuruluşu ve Hukuksal Çerçevesi
162
9.1.2. İl Özel İdarelerinin Tarihsel Gelişimi
163
9.2. Son Düzenleme (5302) Öncesi İl Özel İdarelerinin Durumu
166
9.3. Yeni Yasaya (5302) Göre İl Özel İdareleri
167
9.3.1. 5302’ye Göre İl Özel İdaresinin Görev ve Sorumlulukları
168
9.3.2. İl Özel İdaresinin Yetki, İmtiyaz ve Muafiyetleri
168
9.3.3. İl Özel İdaresinin Organları
169
9.3.4. İl Özel İdaresinin Personeli ve Yönetim Örgütü
173
9.3.5. İl Özel İdaresinin Denetimi ve Özerkliği
174
9.3.6. İl Özel İdaresinin Mali Kaynakları ve Bütçesi
176
10. TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM UYGULAMASI–II: BELEDİYELER
177
10.1. Belediyelerin Kuruluşu, Gelişimi ve Kurumsal Yapısı
177
10.1.1. Belediye Yönetiminin Kuruluşu ve Hukuksal Çerçevesi
178
10.1.2. Türkiye’de Belediyelerin Tarihsel Gelişimi
179
10.1.3. 1580 Sayılı Yasa Dönemi Belediyeciliği
181
10.1.4. Belediye Yönetimlerinin Genel Değerlendirmesi
184
10.2. Yeni Yasaya (5393’e) Göre Türkiye’de Belediyeler
185
10.2.1. 5393’e Göre Belediyelerin Kuruluşu ve Sınırları
185
10.2.2. 5393’e Göre Belediyelerin Görev ve Yükümlülükleri
186
10.2.3. 5393’e Göre Belediyelerin Yetki–İmtiyaz ve Muafiyetleri
187
10.3. 5393’e Göre Belediyelerin Organları ve Oluşumları
188
10.3.1. Belediye Meclisi
188
10.3.2. Belediye Encümeni, Oluşumu ve Görevleri
194
10.3.3. Belediye Başkanı ve Görevleri
195
10.3.4. Belediye Teşkilatı ve Personeli
200
10.4. Belediyelerin Denetimi ve İdari Vesayet
202
10.5. 5393’e Göre Belediyelerin Mali Yapısı ve Bütçesi
203
10.5.1. Belediyenin Gelirleri
203
10.5.2. Belediyenin Giderleri
204
10.5.3. Belediyenin Bütçesi
205
10.5.4. Belediyelerin Borçlanmaları ve İktisadi Girişimleri
205
11. TÜRKİYE’DE ANAKENTLEŞME SÜRECİ VE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ UYGULAMASI
206
11.1. Türkiye’de Kentleşme Süreci ve Kentsel Sorunlar
206
11.2. Anakentleşme Olgusu ve Türkiye’de Anakent Sorunları
210
11.3. Büyükşehir Yönetim Modelleri, Büyükşehir Uygulaması ve Türkiye’deki Gelişimi
213
11.3.1. Büyükşehir Yönetim Modelleri
213
11.3.2. Türkiye’de Büyükşehir Uygulamasına Geçiş Süreci
214
11.4. Türkiye’de İlk Büyükşehir Yasası (3030) ve Genel Özellikleri
215
11.5. Türkiye’de Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesi (5216 Sayılı Yasa ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişiklikler Kapsamında)
216
11.5.1. Büyükşehir Belediyesinin Kuruluşu ve Sınırları
217
11.5.2. Büyükşehir Belediyesi’nin Görev ve Yetkileri
218
11.5.3. Büyükşehir Belediyesinin Organları
223
11.5.3.1. Büyükşehir Belediye Meclisi
223
11.5.3.2. Büyükşehir Belediye Encümeni
225
11.5.3.3. Büyükşehir Belediye Başkanı
226
11.5.3.4. Büyükşehir Belediyesi Teşkilatı ve Personeli
227
11.6. Büyükşehir Belediyesinin Mali Yapısı ve Bütçesi
228
11.6.1. Büyükşehir Belediyesinin Gelirleri
228
11.6.2. Büyükşehir Belediyesinin Giderleri
230
11.6.3. Büyükşehir Belediyesinin Bütçesi
231
11.7. Büyükşehirlerde Belediyelerarası Hizmet İlişkileri ve Koordinasyon
232
12. “İL ÖLÇEKLİ” YENİ BÜYÜKŞEHİR (BÜTÜNŞEHİR) YÖNETİMİ UYGULAMASI VE YENİ YERELCİLİK ANLAYIŞI
233
12.1. Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesi Modelinin Genel Özellikleri
234
12.2. Yeni (6360) Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesinin Kuruluşu ve Sınırları
236
12.3. Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesinin Görev, Yetki ve İmtiyazları
238
12.4. Yeni Büyükşehirlerde (Bütünşehirlerde) Kurulması Öngörülen Yeni Hizmet Birimleri ve Görevleri
241
12.5. Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesinin Organları
244
12.6. Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Belediyesinin Mali Yapısı ve Personeli
244
12.7. Yeni Büyükşehir (Bütünşehir) Uygulamasına Yöneltilen Eleştiriler
249
13. BİR YEREL YÖNETİM BİRİMİ OLARAK KÖY TÜZEL KİŞİLİĞİ VE MAHALLE YÖNETİMİ
252
13.1. Köy Kavramı ve Köylere İlişkin Hukuki Çerçeve
252
13.2. Köy Yönetimlerinin Kuruluş ve Gelişim Süreci
254
13.3. Köy Tüzel Kişiliğinin Kuruluş, Organları ve İşlevleri
256
13.3.1. Köyün Kurulması, Sınırlarının Belirlenmesi ve Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi
256
13.3.2. Köyün Görev ve Yetkileri
257
13.4. Köyün Organları ve Personeli
258
13.4.2. Köy İhtiyar Meclisi
258
13.5. Köy Yönetiminin Mali Yapısı, Gelirleri ve Bütçesi
260
13.6. Köy Yönetimiyle İlgili Genel Değerlendirme
260
13.7. Mahalle Yönetimi ve İşlevleri
261
13.7.1. Mahalle Kavramı, Özellikleri ve Gelişimi
261
13.7.2. Mahallenin Kuruluşu ve Mahalle Yönetiminin Organları
263
13.7.3. Mahalle Yönetiminin Görevleri ve Mali Durumu
264
14. YEREL YÖNETİM BİRLİKLERİ VE İLLER BANKASI
266
14.1. Yerel Yönetim Birlikleri ve İşlevleri
266
14.1.1. Yerel Yönetim Birliği Kavramının Tanımı
266
14.1.2. Yerel Yönetim Birliklerinin Hukuksal Çerçevesi ve Kapsamı
267
14.1.3. Yerel Yönetim Birliklerinin Kuruluşu ve Organları
268
14.1.4. Yerel Yönetim Birliklerinin Gelirleri ve Giderleri
270
14.1.5. Yerel Yönetim Birliklerinin Teşkilatı Yapısı ve Personeli
271
14.2. İller Bankası ve Yerel Yönetimlerle İlişkileri
271
14.2.1. İller Bankasının Amacı, Görevleri ve Faaliyet Konuları
272
14.2.2. İller Bankası’nın Organları
273
14.2.3. İller Bankası’nın Yerel Yönetimlerle İlişkisi
274
14.2.4. İller Bankası ile İlgili Genel Değerlendirme
275
14.3. Türk Yerel Yönetimlerinin Hizmet Sunma Yöntemleri ve Ekonomik Girişimleri
276
14.3.1. Yerel Yönetimler ve Hizmet Sunum Modelleri
276
14.3.2. Yerel Yönetimlerde Özelleştirme Çabaları ve Belediye İktisadi Teşebbüsleri (BİT’ler)
279
YEREL YÖNETİŞİM KAVRAMI VE
YEREL YÖNETİMLERDE YENİ ARAYIŞLAR
ÇAĞDAŞ YEREL YÖNETİM–YEREL YÖNETİŞİM KAVRAMI VE YEREL YÖNETİMLERDE YENİ ARAYIŞLAR
285
15. YÖNETİM ANLAYIŞINDA DEĞİŞİM VE KAMU YÖNETİMİ
285
15.1. Küreselleşmenin Etkileri ve Yönetimde Değişim Tartışmaları
285
15.1.1. Küreselleşme Süreci ve Ulus Devlette Değişim
286
15.1.2. Çoğulcu ve Yerelleşmeci Bir Demokrasiye Doğru
288
15.2. Küreselleşme–Yerelleşme Etkileşimi ve Kamu Yönetimi
290
15.3. Yeni Kamu Yönetimi ve Kamuda İşletmecilik Uygulamaları
293
15.4. Yönetişim Kavramı, Önerileri ve Özellikleri
295
15.5. Yönetişim Uygulamasının Farklı Düzeyleri
297
15.6. Yönetişim Uygulamaları ve Türkiye
298
15.7. Yerel Yönetişim Kavramı ve Özellikleri
301
16. TÜRK YEREL YÖNETİM SİSTEMİNDE YAŞANAN SORUNLAR VE ÇÖZÜME YÖNELİK TARTIŞMALAR
302
16.1. Türk Yönetim Sisteminin Sorunları ve Çözüm Arayışları
302
16.1.1. Türk Kamu Yönetiminin Temel Sorunları ve Yeniden Yapılanmayı Zorunlu Kılan Nedenler
303
16.1.2. Türk Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma Girişimleri ve Yeni Arayışlar
306
16.2. Kamu Yönetimi–Yerel Yönetim İlişkilerinin Yeniden Kurgulanmasına Yönelik Adımlar
307
16.2.1. Türk Kamu Yönetimi Sisteminde Merkez–Yerel İlişkilerini Yeniden Düzenleme Çalışmaları
308
16.2.2. Kamu Yönetimi Temel Kanunu Tasarısı ve Son Düzenlemelerin Yerele Etkileri
309
16.3. Türk Yönetim Sistemiyle İlgili Değerlendirmeler
312
17. YEREL YÖNETİMLERDE MODERN YÖNETİM UYGULAMALARI
314
17.1. Toplam Kalite Yönetimi (TKY) ve Yerel Yönetimler
314
17.1.1. TKY Kavramı ve Ana Özellikleri
314
17.1.2. Kamu Yönetimi Alanlarında TKY Uygulaması
316
17.1.3. Yerel Yönetimlerde TKY Uygulaması
318
17.2. Stratejik Yönetim ve Yerel Yönetimler
319
17.2.1. Strateji Kavramı ve Nitelikleri
319
17.2.2. Stratejik Yönetim Süreci ve Stratejik Planlama
321
17.2.3. Stratejik Yönetimin Türk Kamu Yönetiminde Uygulanabilirliği
322
17.2.4. Yerel Yönetimlerde Stratejik Yönetim Uygulaması ve Türkiye
323
17.3. Performans Yönetimi ve Yerel Yönetimler
325
17.3.1. Performans Kavramı ve Gelişimi
326
17.3.2. Performans Yönetimi ve Kamuda Performans Ölçümü
328
17.3.3. Kamuda Performans Yönetimi Uygulamaları ve Yararları
329
17.3.4. Yerel Yönetimlerde Performans Uygulaması ve Türkiye
332
17.4. Kriz Yönetimi ve Yerel Yönetimler
334
17.5. Diğer Yeni Yönetim Teknikleri ve Yerel Yönetimler
336
17.5.1. Proje Yönetimi ve Yerel Yönetimler
336
17.5.2. İnsan Kaynakları Yönetimi ve Yerel Yönetimler
338
BÖLGESEL YÖNETİŞİM UYGULAMALARI VE TÜRKİYE
BÖLGE YEREL YÖNETİMLERİ, BÖLGESEL YÖNETİŞİM UYGULAMALARI VE TÜRKİYE
343
18. YÖNETİŞİM TEMELLİ YENİ BÖLGE YEREL YÖNETİMİ UYGULAMALARI VE TÜRKİYE
343
18.1. Bölge Kavramı ve Gelişimi
344
18.2. Bölge Türleri ve Bölgelerin Belirgin Özellikleri
346
18.3. Bölgesel Kalkınma Kavramı ve Gelişimi
348
18.4. Bölgesel Planlama ve Gelişimi
350
18.5. Bölgeselleşme Kavramı ve Yeni Bölgecilik Anlayışı
352
18.6. AB’nin Yeni Yerelleşme–Bölgeselleşme Politikası
354
18.7. AB Bölgeselleşme Politikasının Türkiye’ye Yansıması
357
18.8. Türkiye’de Bölge Kavramı ve Bölge Yerel Yönetimi
361
18.8.1. Türkiye’nin Bölge Kavramına Bakışı ve Bölge Yerel Yönetimi Uygulamaları
361
18.8.2. Türkiye’de Bölge Yönetişimine Geçiş Sürecinde Yaşananlar
365
19. BÖLGESEL YÖNETİŞİM MODELİ OLARAK BÖLGE KALKINMA AJANSLARI (BKA) UYGULAMASI VE TÜRKİYE
367
19.1. BKA’ların Ortaya Çıkışı ve Gelişimi
368
19.2. Genel Olarak BKA’ların Amacı, Yapısı ve İşlevleri
371
19.3. Genel Olarak BKA’ların Mali Olanakları ve Denetimi
373
19.4. Türkiye’de Yönetişim Uygulamaları ve BKA’ların Kuruluşu
373
19.4.1. Türkiye’de Kurulan BKA’ların Amacı, Yapısı ve İşlevleri
375
19.4.2. Türkiye’de Kurulan Bölgesel Kalkınma Ajansları
376
19.4.3. Türkiye’de BKA’ların Mali Yapısı ve Denetimi
378