TÜRK HUKUKUNDA YABANCILAR VE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCI KAVRAMI
I. GENEL OLARAK YABANCI KAVRAMI VE HUKUKİ STATÜLERE GÖRE TÜRK
A. Genel Olarak Yabancı Kavramı
21
B. Yabancılar İle İlgili Uluslararası Belgeler
24
1. 1945 Tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi
24
2. 1948 Tarihli İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi
25
3. 1950 Tarihli Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi
26
4. 1965 Tarihli Her Türlü Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşme
27
5. 1990 Tarihli Tüm Göçmen İşçilerin ve Aile Fertlerinin Haklarının
Korunmasına Dair Uluslararası Sözleşme
27
C. Yabancılar İle İlgili Ulusal Mevzuat
28
2. Kanunlar ve Yönetmelikler
29
D. Hukuki Statülere Göre Türk Hukukunda Yabancılar
29
1. Yabancı Devlet Vatandaşları
30
2. Vatansızlar (Heimatlos)
31
a. Vatansızlar İle İlgili Uluslararası Belgeler
33
1) 1954 Tarihli Vatansız Kişilerin Statüsüne İlişkin Sözleşme
34
2) 1961 Tarihli Vatansızlığın Azaltılmasına Dair Sözleşme
35
3) 1973 Tarihli Vatansızlık Hallerinin Sayısının Azaltılmasına
b. Vatansızlar İle İlgili Ulusal Mevzuat
37
3. Uluslararası Koruma Kapsamındaki Yabancılar
38
a. Mülteciler (Refugee)
38
1) Mülteciler İle İlgili Uluslararası Belgeler
40
a) 1951 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair
b) 1967 Tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Protokol
41
2) Mülteciler İle İlgili Ulusal Mevzuat
43
b. Şartlı Mülteciler (Conditional Refugee)
44
c. İkincil Koruma (Subsidiary Protection)
45
4. Geçici Koruma (Temporary Protection) Kapsamındaki Yabancılar
47
5. Bazı Haklar Bakımından Ayrıcalıklı Yabancılar
49
a. Göçmenler (Muhacirler)
49
b. Türk Soylu Yabancılar
52
II. ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCI KAVRAMI
55
B. Tarihî Süreçte İmtiyazlı Yabancılar
56
a. Eski Mısır Hukukunda
56
b. Eski Yunan Hukukunda
57
c. Eski Roma Hukukunda
58
d. Eski Pers Hukukunda
59
f. Eski Hint Hukukunda
60
5. Osmanlı Devleti Hukukunda
64
C. Türkiye’de İmtiyazlı Yabancılar
66
MİLLETLERARASI ANLAŞMALAR VE MİLLETLERARASI TEAMÜLLER UYARINCA
TÜRKİYE’DE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCILAR
II. ULUSLARARASI HUKUKTA DEVLETİ SINIRSIZ BİÇİMDE TEMSİL YETKİSİ
OLANLARIN AYRICALIKLI STATÜSÜ
68
1. Devleti Temsil Yetkisi
69
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar
69
a. Kişi Dokunulmazlığı
70
c. Vergi ve Gümrük Bağışıklığı
73
1. Devleti Temsil Yetkisi
73
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar
74
1. Devleti Temsil Yetkisi
75
2. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar
76
D. Diğer Bakanlar ve Kamu Kurumu Yetkilileri
77
III. YABANCI DEVLETİN DİPLOMATİK VE KONSOLOSLUK TEMSİLCİLERİ
78
A. Yabancı Devletin Diplomatik Temsilcileri
82
1. Genel Olarak Diplomatik Temsilcilikler
82
2. Diplomatik Temsilciliklerin Görevleri
83
3. Diplomatik Temsilciliklerin Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları
84
a. Misyon Binası ve Konutların Dokunulmazlığı
84
b. Arşivlerin Dokunulmazlığı
85
c. Haberleşme Serbestisi ve Haberleşmenin Dokunulmazlığı
85
4. Diplomatik Temsilcilerin Ayrıcalıklı Statüsü
86
b. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar
87
1) Kişi Dokunulmazlığı
88
6) Diğer İmtiyaz ve Ayrıcalıklar
90
5. Diplomatik Temsilcilerin Transit Olarak Geçilen Devletlerde
Dokunulmazlık ve Ayrıcalıkları
91
6. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklardan Yararlanacak Kişiler
91
B. Yabancı Devletin Konsolosluk Temsilcileri
92
1. Genel Olarak Konsolosluklar
92
2. Konsoloslukların Görevleri
93
3. Konsoloslukların Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları
95
a. Konsolosluk Binalarının Dokunulmazlığı
95
b. Arşivlerin Dokunulmazlığı
95
c. Haberleşme Serbestisi ve Haberleşmenin Dokunulmazlığı
95
4. Konsolosluk Temsilcilerinin Ayrıcalıklı Statüsü
97
b. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklar
97
1) Kişi Dokunulmazlığı
98
5) Gümrük Bağışıklığı
100
6) Diğer İmtiyaz ve Ayrıcalıklar
100
5. Dokunulmazlık ve Ayrıcalıklardan Yararlanacak Kişiler
100
IV. YABANCI ASKERÎ KUVVETLERE MENSUP ASKERÎ PERSONEL
101
V. MİLLETLERARASI ÖRGÜTLER
104
B. Milletlerarası Örgüt Türleri
105
1. Hükümetlerarası Örgütler
105
a. Hükümetlerarası Örgüt Türleri
105
b. Hükümetlerarası Örgütlerin Dokunulmazlığı ve Ayrıcalıkları
106
2. Hükümet Dışı Örgütler
108
C. BM Uluslararası Adalet Divanı Üyelerinin Dokunulmazlığı ve
İÇ HUKUK KURALLARI UYARINCA TÜRKİYE’DE ÖZEL STATÜLÜ (İMTİYAZLI) YABANCILAR
II. İÇ HUKUKTA AYRICALIKLI STATÜ TANINAN YABANCILAR
112
A. Mavi Kart Sahipleri
112
2. Mavi Kart Uygulamasının Sebepleri
113
3. Mavi Kart Uygulamasına İlişkin Düzenlemeler
117
a. 403 Sayılı TVK Madde 29’da 4112 Sayılı Kanun İle Yapılan
1) 403 Sayılı TVK Madde 29’un Değişiklikten Önceki Hali
117
2) 403 Sayılı TVK Madde 29’da Yapılacak Değişikliklere İlişkin İlk
3) 4112 Sayılı Kanun İle Getirilen Değişiklikler
121
b. 403 Sayılı TVK Madde 29’da 5203 Sayılı Kanun İle Yapılan
c. 5901 Sayılı TVK Madde 28’de 6304 Sayılı Kanun İle Yapılan
d. 700 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname İle Yapılan Değişiklikler
127
e. 7196 Sayılı Kanun İle Yapılan Değişiklikler
128
4. Mavi Kart Statüsünün Şartları
128
a. Türk Vatandaşlığının Doğumla (Aslen) Kazanılması
128
1) Soy Bağı (Kan) Esası (jus Sanguinis)
129
2) Doğum Yeri (Toprak) Esası (Jus Soli)
130
b. Türk Vatandaşlığının Çıkma İzni İle Kaybı
131
5. Mavi Kart Verilecek Yabancılar
131
a. Doğumla Türk Vatandaşı Olan ve Türk Vatandaşlığını Çıkma İzni
b. İlgilinin Altsoyları
133
6. Mavi Kartlılar Kütüğü
133
7. Mavi Kart İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü
134
a. Mevzuattaki Düzenleme
134
b. Mavi Kart’ın Sağladığı Haklar
135
c. Hariç Tutulan Haklar
135
2) Muafen Araç veya Ev Eşyası İthal Etme
136
3) Askerlik Hizmetini Yapma Yükümlülüğü
139
4) Kamu Hizmetinde Kadrolu Olarak Görev Yapma
139
d. Milli Güvenlik ve Kamu Düzeni
141
e. Mavi Kart’ın Düzenlenmesi
143
f. Diğer Kanunlarda Mavi Kartlılar İle İlgili Hükümler
145
B. Uzun Dönem İkamet İzni Sahipleri
146
2. Uzun Dönem İkamet İzni
148
a. Uzun Dönem İkamet İzni Verilecek Yabancılar
148
1) Türkiye’de Kesintisiz En Az Sekiz Yıl İkamet İzni İle Kalan
2) Bakanlığın Belirlediği Şartlara Uyan Yabancılar
150
b. Uzun Dönem İkamet İzninin Şartları
152
1) Kesintisiz En Az Sekiz Yıl İkamet İzni İle Türkiye’de Kalmış
2) Son Üç Yıl İçinde Sosyal Yardım Almamış Olmak
153
3) Kendisi veya Varsa Ailesinin Geçimini Sağlayacak Yeterli ve
Düzenli Gelir Kaynağına Sahip Olmak
154
4) Geçerli Sağlık Sigortasına Sahip Olmak
155
5) Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından Tehdit
3. Uzun Dönem İkamet İzni İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü
156
a. Mevzuattaki Düzenleme
156
b. Uzun Dönem İkamet İzninin Sağladığı Haklar
157
c. Hariç Tutulan Haklar
160
4. Uzun Dönem İkamet İzninin İptali
161
b. Uzun Dönem İkamet İzninin İptal Sebepleri
162
1) Kamu Düzeni veya Kamu Güvenliği Açısından Ciddi Tehdit
Bir Nedenle Kesintisiz Bir Yıldan Fazla Süreyle Türkiye
c. Uzun Dönem İkamet İzni İptal Edilen Yabancıların Tekrar
C. Süresiz Çalışma İzni Sahipleri
166
1. Genel Olarak Çalışma Hakkı ve Süresiz Çalışma İzni
166
a. Genel Olarak Çalışma Hakkı
166
b. Süresiz Çalışma İzni
169
2. Süresiz Çalışma İzni Verilecek Yabancılar
170
a. Uzun Dönem İkamet İzni Sahibi Yabancılar
170
b. Türkiye’de En Az Sekiz Yıl Kanuni Çalışma İzni Olan Yabancılar
170
3. Süresiz Çalışma İzni İle İlgili Usul ve Esaslar
172
4. Süresiz Çalışma İzni İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü
173
a. Mevzuattaki Düzenleme
173
b. Süresiz Çalışma İzninin Sağladığı Haklar
174
c. Hariç Tutulan Haklar
174
5. Süresiz Çalışma İzninin İptali
175
D. Turkuaz Kart Sahipleri
175
1. Genel Olarak Turkuaz Kart
175
2. Turkuaz Kart Uygulaması ve Amacı
176
a. Nitelikli İş Gücünün Önemi
178
b. Turkuaz Kart Yönetmeliği
180
3. Turkuaz Kart’a İlişkin Esaslar
181
a. Mevzuattaki Düzenleme
181
b. Turkuaz Kart Verilecek Yabancılar
182
c. Turkuaz Kart Verilmeyecek Yabancılar
184
d. Turkuaz Kart Başvurusu ve Değerlendirilmesi
185
1) Turkuaz Kart’ta Geçiş Süresi
188
4. Turkuaz Kart İle Sağlanan Ayrıcalıklı Statü
190
a. Mevzuattaki Düzenleme
190
b. Turkuaz Kart’ın Sağladığı Haklar
190
c. Turkuaz Kart Sahibi Yakını Kartı
191
d. Turkuaz Kart Sahibi Yabancıların Vatandaşlığa Alınması
191
5. Turkuaz Kart’ın İptali
194
6. Turkuaz Kart’a İlişkin Değerlendirme
195
E. Karşılaştırmalı Hukukta Turkuaz Kart Benzeri Uygulamalar
198
1. AB Mevzuatında Mavi Kart Uygulaması
198
2. ABD Hukukunda Yeşil Kart Uygulaması
200
III. ÖZEL STATÜLÜ YABANCILARIN AYRICALIKLI KONUMUNUN
A. Ülkeye Giriş Hakkı Bakımından
202
B. İkamet ve Seyahat Hakkı Bakımından
204
C. Çalışma Hakkı Bakımından
208
D. Taşınmaz Edinme Hakkı Bakımından
209
E. Vatandaşlık Hakkı Bakımından
213
IV. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA İMTİYAZLI YABANCILAR
216