Yargı Yolu ve Hüküm Uyuşmazlıkları

Hukukumuzda idari rejim benimsenmesi, idari yargı ile adli yargı arasındaki uyuşmazlıkların nasıl giderileceği sorusunu beraberinde getirmiş ve bağımsız bir yargı kolu olarak Uyuşmazlık Yargısı ve Uyuşmazlık Mahkemesi kurulmuştur. Buna göre adli yargı ve idari yargı arasındaki yargı yolu ve hüküm uyuşmazlıkları Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından çözümlenmektedir. Yargı yolu uyuşmazlığı, farklı yargı kollarına dahil mahkemeler arasında çıkan görev uyuşmazlıklarını ifade etmektedir. Hüküm uyuşmazlığı ise temelde, farklı yargı kolları tarafından verilen hükümler arasındaki çelişkiyi ifade etmektedir. Yargı yolu ve hüküm uyuşmazlıkları, adli ve idari yargı mercileri arasında doğmaktadır. Ancak bu çalışmada sadece medeni yargı ile idari yargı arasındaki uyuşmazlıklar ele alınmış; ceza mahkemeleri ile idari yargı mercileri arasındaki uyuşmazlıklar kapsam dışı bırakılmıştır.

Yargı yolu ve hüküm uyuşmazlıkları 2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'da düzenlenmiştir. Çalışmamızda, bu Kanun'da düzenlenen başvuru usulleri ve uyuşmazlıkların oluşum şartları değerlendirilmiştir. Uyuşmazlığın çözümüne ilişkin hususlar ise genel hatlarıyla ele alınmıştır. Bu bağlamda her uyuşmazlık için sırasıyla genel bilgi verilmiş; başvurmaya yetkili mercii veya kişiler belirtilmiş; uyuşmazlığın oluşması için gerekli şartlar incelenmiş; Uyuşmazlık Mahkemesi'ne başvuru ve sonrasında yerel mahkemelerce yapılacak işlemler değerlendirilmiş ve son olarak geçici hukuki koruma talepleri ile ilgili düzenlemelere değinilmiştir. Bu kapsamda doktrindeki görüşler, Yargıtay, Danıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi kararları çalışmaya eklenmiştir.